معاون مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و امور فناوری وزارت علوم در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
به گزارش «فرهیختگان»، توسعه فناوری و رسیدن به ثروت از دانش امروزه به اصلی‌ترین مولفه برای پیشرفت کشورها تبدیل شده است؛ مساله‌ای که نه‌تنها بسیاری از نیازهای داخلی کشورها را برطرف می‌کند، بلکه می‌تواند آنها را به‌قدرت‌های اصلی در دنیا بدل کند. در کشورمان اما علی‌رغم حرکت درست دانشگاه‌ها به‌سمت تولید دانش، مراکز آکادمیک آن‌طور که باید نتوانسته‌اند درحوزه تبدیل دانش به‌محصول گام بردارند؛ مساله‌ای که البته طی چندسال اخیر با ایجاد پارک‌های علم‌وفناوری و ایجاد هسته‌های فناور و شرکت‌های دانش‌بنیان در دل دانشگاه‌ها تاحدودی جبران شده است. هرچند هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی وجود دارد، اما شاید بتوان گفت که همین شرکت‌ها در بحث کرونا ثابت کرده‌اند می‌توانند در بزنگاه‌ها به داد کشور برسند و ایران را از وابستگی به‌دنیا تاحدودی بی‌نیاز کنند.
سراغ بهنام طالبی، معاون مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و امور فناوری وزارت علوم رفتیم تا برایمان از فراز و نشیب ایجاد این شرکت‌ها، تاثیر آنها در رشد اقتصادی و رفع نیاز کشور درشرایط تحریمی بگوید که در ادامه می‌خوانید.
چندماهی است کشور درگیر بیماری کروناست، پارک‌های علم‌وفناوری مستقر در دانشگاه‌ها تا امروز چه اقداماتی را برای مقابله با این بیماری انجام داده‌اند؟
از ابتدای اسفند سال‌گذشته، مکاتباتی با پارک‌ها داشتیم و از آنها خواستیم توانمندی‌هایشان را اعلام کنند. وزارت علوم از همان ابتدا در این حوزه بسیار فعال بود و تلاش می‌کرد هم محصولات پارک‌های علم‌وفناوری در این حوزه را تقسیم‌بندی کند و هم مجموعه‌هایی که توانمندی ورود به این حوزه را دارند، به‌مشارکت ترغیب کند. تقریبا ظرفیت تولید ماسک ما در آن شرایط روزانه زیر 100 هزار عدد بود، درحالی‌که در فروردین امسال این رقم به یک‌میلیون ماسک در روز رسید و یک‌سوم ماسک‌های تولیدی کشور در بازه زمانی فروردین و اردیبهشت امسال توسط همین پارک‌های علم‌وفناوری تولید می‌شد که نشان‌دهنده رشدی 10 برابری است. البته درکنار افزایش چندبرابری ظرفیت تولید پارک‌ها، ما شاهد ورود برخی پارک‌های علم‌وفناوری درحوزه تولید دستگاه‌های تولیدکننده ماسک بودیم که این مساله نیز کمک زیادی به‌افزایش تولید کرد. درحوزه تولید مواد ضدعفونی‌کننده نیز قبل از کرونا کمتر از 500 هزار لیتر تولید داشتیم که تا اردیبهشت ماه به 1.5 میلیون لیتر رسید. نکته اصلی درباره فعالیت پارک‌های علم‌وفناوری درحوزه کرونا بحث تجهیزات تخصصی مورد نیاز کشور بود که به‌دلیل وابستگی ایران به واردات آنها با مشکلات زیادی روبه‌رو شدیم. ازجمله آن می‌توان به ونتیلاتور اشاره کرد که تا پیش از ایجاد بحران یکی از شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم‌وفناوری روزانه پنج عدد از این دستگاه را تولید می‌کرد که با حمایت‌های صورت‌گرفته توسط وزارت علوم و معاونت علمی‌وفناوری و صندوق شکوفایی به 30 عدد رسید. البته باید به این مساله اشاره کنم که امروزه سه یا چهار شرکت در این زمینه فعال شده‌اند و درحال‌حاضر به‌صورت روزانه 70 تا 80 دستگاه ونتیلاتور تولید می‌شود و حتی قابلیت صادرات این دستگاه را نیز دراختیار داریم.
درکمتر از دوهفته پارک‌ها آماده ارائه خدمات کرونایی شدند
ما دستگاه‌هایی مانند اکسیژن‌ساز، تب‌سنج، کیت‌های تشخیص بیماری و... را نیز داشتیم که در ابتدای ورود بیماری به‌کشور کمیاب شدند، اما با ورود پارک‌های علم‌وفناوری توانستیم این کمبود را جبران کنیم. خوشبختانه شرکت‌های مستقر در پارک‌ها در ایام کرونا خوش درخشیدند و نشان دادند که بسیار چابکند و قابلیت‌های بسیار بالایی دارند و می‌توانند به‌سرعت خودشان را با شرایط بحرانی منطبق و محصولات موردنظر را تولید کنند، چراکه درحوزه کرونا درکمتر از دوهفته شاهد تغییر وضعیت در پارک‌های علم‌وفناوری بودیم.
حمایت‌های مالی و معنوی وزارت علوم از پارک‌های علم‌وفناوری برای مبارزه با کرونا
وزارت علوم چه امتیازی را از پارک‌های علم‌وفناوری فعال درحوزه کرونا انجام داده بود؟
توانستیم طی چندنوبت حمایت‌های مالی از این پارک‌ها داشته باشیم، به‌طور مثال در برهه‌ای سه‌میلیارد تومان کمک را در اختیار این پارک‌ها قرار دادیم، اما باید بگویم که بیشتر حمایت‌مان درحوزه تسریع صدور مجوزها بود. از آنجا که ارتباط بسیار تنگاتنگی با وزارت بهداشت داشتیم و آنها نیز به‌صورت دائمی لیست شرکت‌ها را از ما مطالبه می‌کردند، تلاش می‌کردیم فرآیند صدور مجوزها برای شرکت‌های تازه‌تاسیس را تسریع کنیم و وزارت بهداشتی‌ها نیز با حفظ استانداردهای لازم تلاش می‌کردند این فرآیند را سرعت ببخشند. نباید فراموش کرد که در آن ایام بیشتر افراد دورکار بودند و ما سعی کرده‌ایم محیط کار را برای این شرکت‌ها فراهم کنیم و درحوزه تامین مواد اولیه و گرفتن مجوزها هم با توجه به اینکه ارتباطات خوبی با وزارت صمت و بهداشت داشتیم، توانستیم کارهای خوبی انجام دهیم.
150 واحد فناور در حوزه ساخت تجهیزات مورد نیاز مقابله با کرونا فعال بودند
چه تعداد شرکت فناور در کشور مستقرند و از این میزان تعداد شرکت‌هایی که در حوزه مقابله با کرونا ورود کرده‌اند، چقدر بوده است؟
ما حدود 9 هزار واحد فناور را درمجموعه پارک‌های علم‌وفناوری کشور داریم که از این تعداد، نزدیک به هزار و 600 واحد دانش‌بنیان تلقی می‌شوند و 450 واحد درحوزه‌های مختلف مقابله با کرونا از ساخت تجهیزات گرفته تا اقلام بهداشتی فعال بوده‌اند. البته از همین تعداد واحد فناور، بیش از 150 واحد فناور تنها درحوزه ساخت تجهیزات فعالیت می‌کردند.
اقلام ساخته‌شده توسط این شرکت‌ها به کشورهای همسایه نیز صادر شده است؟
با توجه به اینکه اقلام تولیدشده توسط این شرکت‌ها درحوزه کرونا جزء نیازهای کشور است، درحال‌حاضر با ممنوعیت صادرات آنها روبه‌رو هستیم. از سوی دیگر کشور ما از سال‌های قبل درحوزه صادرات با مشکلات زیادی همراه بوده و الان بحث بازگشت ارز ناشی از صادرات مسائل این حوزه را چندبرابر کرده تا جایی که بسیاری از صادرکنندگان اصلا رغبتی برای انجام این کار ندارند و همچنین درداخل کشور هنوز جذابیت‌های لازم برای فعالیت شرکت‌ها در این زمینه وجود دارد.
سنگ‌اندازی‌ها درحوزه فعالیت شرکت‌های مستقر در پارک‌های علم‌وفناوری بسیار زیاد است
توجه به شرایط تحریمی کشور، پارک‌های علم و فناوری تا چه حد توانسته‌اند نیاز داخل را درحوزه‌های مختلف برطرف کنند؟
کرونا، تصویر خوبی را از توانمندی این شرکت‌ها نشان داد، به این معنی که اگر به آنها اعتماد شود و فضای لازم در اختیارشان قرار بگیرد، این قابلیت را دارند که به‌سرعت نیازهای کشور را برطرف کنند. علی‌رغم اینکه پارامترهای مختلفی درحوزه واردات اقلام مختلف مورد نیاز کشور دخیل هستند، اما اصلی‌ترین مولفه، مافیایی است که درحوزه واردات وجود دارد و زمانی که یک شرکتی اقدام به تولید محصول وارداتی با قیمت کمتر می‌کند، از آنجا که بازار مافیای واردات درداخل از بین می‌رود، طبیعتا اقدام به مقابله با این شرکت‌ها می‌کنند. متاسفانه در کشور ما از این قبیل اقدامات زیاد و درمقابل حمایت از شرکت‌ها بسیارکم است.
اخیرا درجلسه کارگروه ممنوعیت واردات اقلام تولید داخل در وزارت صمت شرکت کرده بودم و در آنجا از انجمن‌های تجهیزات پزشکی دعوت شده بود و آنها هم از این مساله بسیار گله‌مند بودند تا جایی‌که حتی عنوان می‌کردند نمی‌خواهند هیچ‌حمایتی از آنها صورت بگیرد و تنها از سنگ‌اندازی‌ها جلوگیری شود، این مساله نشان می‌دهد آن‌طور که باید از مجموعه‌های تولیدی داخل حمایت نمی‌شود. از سوی دیگر نباید فراموش کرد که بسیاری از نیازهای کشور، جزء نیازهای عجیب‌وغریب نیست و شرکت‌های داخلی می‌توانند آنها را تامین کنند، اما بنابر دلایل مختلف، مشکلات زیادی را در این حوزه داریم.
پارک‌های علم‌وفناوری توانایی رفع همه نیازهای کشور را دارند
شرکت‌های فناور ما همه حوزه‌های علم وفناوری را شامل می‌شود یا هنوز دربسیاری از حوزه‌ها شرکتی ایجاد نشده است؟
این‌طور نیست که بگوییم همه نیازهای کشور را می‌توانیم با تولید درداخل کشور برطرف کنیم، اما قطعا توانمندی آن را داریم و اگر شرکتی در این زمینه موفق عمل نمی‌کند، به این دلیل است که تولید محصول موردنظر گران‌تر از نمونه خارجی تمام می‌شود، چراکه مواد اولیه مورد نیاز را نداریم و همین مساله باعث افزایش هزینه تولید می‌شود و طبیعتا از نظر اقتصادی دیگر به‌صرفه نیست. یکی از عجایب کشور ما این است که اگر بخواهیم خودروی باکیفیت خارجی را تولید کنیم، هزینه تولید ما بسیار افزایش پیدا می‌کند، به‌همین دلیل همچنان منطقی است که این خودروها را وارد کنیم، اما از طرفی چون ممنوعیت واردات داریم، خودروی بی‌کیفیت داخلی را هم با قیمت بالا در اختیار مشتری می‌گذاریم.
بازهم تاکید می‌کنم که هرچند در همه حوزه‌ها شرکت فناور نداریم، اما جوانان بااستعدادی داریم که اگر روزی مجبور شویم به هردلیلی محصولی را درداخل کشور تولید کنیم، حتما این امکان را در اختیار خواهیم داشت، اما احتمال دارد که کمی قیمت تمام‌شده محصول ما از نمونه خارجی گران‌تر شود.
صادرات 100 میلیون دلاری پارک‌ها در سال‌گذشته
گردش مالی پارک‌های علم‌وفناوری حدود 13 میلیارد تومان است، چه میزان از این گردش مالی متعلق به صادرات محصولات تولیدی توسط شرکت‌های مستقر در این پارک‌هاست؟ اصلی‌ترین کشورهای خریدار این محصولات کدام‌ها هستند؟
این آمار مربوط به سال 98 است که حدود 13 میلیارد تومان فروش محصولات شرکت‌های مستقر در این پارک‌ها بود که 100 میلیون دلار نیز ماحاصل صادرات این محصولات بوده است. البته این ارقام به‌صورت رسمی اعلام شده و در بسیاری از موارد شرکت‌ها ارقام دقیق خود را اعلام نمی‌کنند، ما نیز مرجع رسیدگی به این موضوع نیستیم و وزارت اقتصاد و امور مالیاتی باید در این زمینه ورود داشته باشند. اکثر کشورهایی که خریدار این محصولات بوده‌اند، جزء کشورهای حوزه خلیج فارس هستند، بااین‌حال مجموعه‌هایی داریم که به آمریکا و اروپا نیز محصولات خود را صادر می‌کنند.
کیفیت محصولات تولیدی توسط این شرکت‌ها درسطح استانداردهای بین‌المللی است؟
بله، ما مجموعه‌هایی داریم که از حیث کیفیت قابلیت صادرات در گستره بین‌المللی را نیز دارند و به‌راحتی می‌توانند در این زمینه ورود کنند.
عدم صدور مجوز برای ایجاد پارک‌ها درراستای سیاست‌های انقباضی وزارت علوم
شورای گسترش آموزش عالی مصوبه ممنوعیت ایجاد پارک‌های علم‌وفناوری توسط دانشگاه‌ها را تصویب کرده، این مهم در آینده برای فعالیت کشور در این زمینه مشکل ساز نمی‌شود؟
سیاست انقباضی وزارت علوم، یک سیاست کلی محسوب می‌شود و در همه ارکان دولت هم با این سیاست موافق هستند، چراکه در بازه‌ای شاهد باز بودن سیاست‌های این وزارتخانه بودیم تا جایی‌که می‌بینیم در هر منطقه از کشور چند واحد آموزش‌عالی داریم که امروزه مشکلاتی را نیز ایجاد کرده و علی‌رغم افزایش توقعات، کیفیت را کاهش داده است. همچنین امروز در هر استانی حداقل یک پارک علم‌وفناوری داریم که عددی منطقی هم به‌شمار می‌رود و با توجه به این جغرافیای کشور و فعال بودن 43 پارک علم‌وفناوری در ایران، درحال‌حاضر تعداد قابل‌قبولی از این پارک‌ها در کشور فعالند و با توجه به اینکه این پارک‌ها با معافیت‌های مالیاتی، بیمه‌ای و... همراه هستند و درراستای حفظ منافع کشور، نمی‌خواهیم تعداد آنها رشد قابل‌توجهی داشته باشند. به‌عبارت دیگر تاکید ما این است که این پارک‌ها صرفا استفاده‌کننده از معافیت‌های مالیاتی و بیمه‌ای نباشند، چراکه معتقدیم اگر قرار باشد روزی اقتصاد کشور شکوفا شود، تنها از طریق مالیات خواهد بود و حالا اگر بخواهیم تعداد شرکت‌هایی را که معاف از پرداخت مالیات هستند افزایش دهیم، عملا با آن سیاست درتضاد خواهد بود. امروزه برخی مجموعه‌های کشور مانند وزارت نفت، جهاد کشاورزی از حوزه بازار و تقاضا درحال مطرح کردن دریافت مجوز برای ایجاد پارک‌های علم‌وفناوری هستند و راه برای این مجموعه‌ها با توجه به برخی سیاست‌ها و پروتکل‌ها باز است، چراکه آنها نباید خودشان درعرصه تولید شرکت و واحد فناور ورود داشته باشند، بلکه تنها باید برای ایجاد این شرکت‌ها و درنهایت پارک‌های علم‌وفناوری بازارسازی کنند تا به‌طور مثال تمام شرکت‌های فعال در حوزه نفت در یک مکان مستقر شوند. اگر این وزارتخانه چندده‌هزار میلیارد تومان از زیرساخت‌هایش را در اختیار این شرکت‌ها بگذارد، قطعا اتفاق خوبی رخ می‌دهد.
مجوز ایجاد پارک‌های علم وفناوری تنها متعلق به وزارتخانه است
وزارت علوم تا امروز تعاملی را با وزارتخانه‌ها در این زمینه نداشته است؟
در سال 97 اولین مجوز در این زمینه به پارک علم‌وفناوری سجاد و برای وزارت ارتباطات صادر شد که تجربه خوبی هم بود. ما حاضریم در حوزه بازار و بازارسازی برای پارک‌های علم‌وفناوری مجوز دهیم، اما دیگر قرار نیست به دانشگاهی مجوزی برای ایجاد این پارک‌ها تعلق بگیرد. از سوی دیگر چون در همه استان‌ها شاهد فعالیت این پارک‌ها هستیم، عملا دیگر برای استانی هم مجوزی برای این کار صادر نمی‌شود، البته نباید فراموش کرد که ما وزارتخانه‌های بسیار محدودی را داریم که می‌توانند در این زمینه ورود کنند و شاید در مجموع پنج یا 6 وزارتخانه ما بتوانند چنین‌کاری را انجام دهند.
در تولید ثروت از دانش عقب ماندیم
ریل‌گذاری فعالیت پارک‌های علم‌وفناوری بر چه اساس و توسط کدام نهاد مشخص می‌شود؟
سیاست وزارت علوم این است که بتواند از تولید دانش توسط دانشگاه‌ها به خلق ارزش و ثروت برسد. ما درحوزه تولید علم در دنیا جزء کشورهای سرآمدی هستیم، اما اینکه بتوانیم از این دانش به تولید ثروت برسیم، دچار عقب‌ماندگی شده و سیاست حوزه علم وفناوری کشور نیز این است که بتواند از دانش تولیدی به ثروت برسد و طبیعی است که اصلی‌ترین مساله کمک به اقتصاد دانش‌بنیان کشور خواهد بود، خوشبختانه در این حوزه اتفاقات بسیار خوبی رخ داده، هرچند هنوز نسبت به شاخصه‌های جهانی عقب هستیم و آن هم دلایل مختلفی دارد که ازجمله آن می‌توان به شرایط سیاسی و اقتصادی، تحریم‌ها و... اشاره کرد. تحریم‌ها از یک‌سو حالت تشویقی را برای کشور دارد، اما طبیعتا درحوزه تامین مواد اولیه نیز با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.
از چشم‌اندازی که در کشور برای ایجاد پارک‌های علم‌وفناوری ترسیم شده بود، عقب‌تر هستیم؟
نظر شخصی‌ام این است که از چشم‌انداز ترسیم شده برای این حوزه عقب هستیم.
سهم کمتر از 5 درصدی شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید ناخالص ملی
سهم پارک‌های علم‌وفناوری در تولید ناخالص کشور چقدر است؟
عدد بسیار کوچکی است و شرکت‌های دانش‌بنیان ما سهم بسیار ناچیزی را در تولید ناخالص ملی داشته، هرچند طی سال‌های اخیر نمودار این حوزه روند افزایشی را نشان می‌دهد، اما درمجموع تصور می‌کنم شرکت‌های دانش‌بنیان ما کمتر از پنجدرصد در این زمینه سهیم هستند.
بروکراسی اقتصادی و پیچیده ترغیب نخبگان به‌سمت تولید را دشوار کرده است
دلیل سهم اندک شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید ناخالص ملی چیست؟
این شرکت‌ها خصوصی هستند و طبیعتا نمی‌توانیم به‌صورت دستوری با آنها برخورد کرد، بلکه باید شرایط را برای فعالیت آنها فراهم کنیم تا این شرکت‌ها ترغیب شوند. متاسفانه درکشور ما مشکلات زیادی جلوی راه تولید وجود دارد که ازجمله آن می‌توان به ساختارهای بروکراسی اقتصادی و ساختارهای پیچیده نظارتی اشاره کرد که همه این مولفه‌ها دست‌به‌دست یکدیگر داده تا ترغیب یک نخبه به‌سمت تولید کار بسیار سختی شود. امروزه تمام غصه وزارت علوم و معاونت علمی به‌عنوان دونهاد سیاستگذار این حوزه آن است که بتوانیم فرهنگ‌سازی کرده و دانشجویان را به‌سمتی ببریم که به کارآفرینی و خلق ارزش و تولید فناوری و محصول ترغیب شوند، البته طی یک‌دهه اخیر جهش بسیار بزرگی را شاهد بودیم که اصلی‌ترین دلیلش مرهون تمرکز در این حوزه است، اما درمجموع باید بگویم عملکرد در این زمینه عالی نبوده و تنها وزارت علوم و معاونت علمی نیستند که باید تلاش کنند. دستگاه‌های اقتصادی، نظارتی و مجلس و... باید همگی وارد میدان شوند تا بتوانند انقلابی را در این زمینه ایجاد کنیم.
پارک‌های علم‌وفناوری چقدر درحوزه مهارت‌افزایی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان اثرگذار بوده است؟
اقدامات بسیار جدی در این زمینه رخ داده است؛ به‌عنوان فردی که 20 سال از عمرم را هم به‌عنوان دانشجو و هم مدیر در دانشگاه صنعتی شریف گذرانده‌ام، می‌گویم در یک‌دهه اخیر به این دانشگاه این ایراد وارد شده که چرا فارغ‌التحصیلانش، توانایی ورود به بازار کار را ندارند، اما طی همین بازه زمانی اتفاقات بسیار بزرگی را درحوزه فرهنگ‌سازی این مهم داشتیم و امروز به‌جایی رسیده‌ایم که وقتی پای صحبت‌های دانشجویان این دانشگاه می‌نشینیم، دغدغه آنها این است که چه زمانی می‌توانند شرکت خودشان را تاسیس کنند و این مساله نشان‌دهنده تغییر وضعیت است. امروزه 500 شرکت در فضای واحد فناورانه دانشگاه صنعتی شریف مستقر هستند، درحالی‌که اگر دانشجویان توانایی ورود به بازار کار را نداشتند، دیگر شاهد این حجم بالا از شرکت‌ها در اطراف دانشگاه نبودیم.
البته باید به این مساله توجه شود که نمی‌توان مدل اجراشده در دانشگاه صنعتی‌شریف را در همه دانشگاه‌ها اجرایی کرد، چراکه بضاعت دانشگاه، فرهنگ‌سازی، برنامه‌ریزی، الگوسازی و... جزء مولفه‌های مهم برای رسیدن به هدف است.
اولین مرحله از گرنت فناوری شهریور 99 اجرایی می‌شود
کمی درباره گرنت فناوری صحبت کنید، این طرح در چه وضعیتی به‌سر می‌برد؟
خوشبختانه این کار شروع شده و تصور می‌کنم شهریور امسال داورهای دور اول که مربوط به حوزه IT است، اجرایی و کار بزرگی نیز تلقی شود. این مهم در راستای سیاستگذاری وزارت علوم برای درگیر شدن نخبگان با حوزه تولید طراحی شده و حدود 150 میلیارد تومان بودجه این حوزه در نظر گرفته شده که هرچند در کلیت اقتصاد کشور این رقم بالایی نیست، اما قابلیت رشد آن وجود دارد. در فاز فعلی درخواست‌های ارسال‌شده به وزارت علوم بیشتر از سوی اعضای هیات‌علمی بوده، اما قطعا در مراحل بعدی، گرنت فناوری را برای دانشجویان و شرکت‌های دانش‌بنیان هم اجرایی خواهیم کرد، باز تاکید می‌کنم که هدف کلی آن خلق ثروت از دانش است.
قوه قضائیه و مجلس درحوزه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان ورود کنند
شنونده نکات پایانی شما هستیم.
درحوزه آمایش سرزمینی برای ورود شرکت‌ها به حوزه‌های مختلف باید تمرکز داشته باشیم، چراکه در یک استان بضاعت زیادی برای ورود به حوزه کشاورزی وجود دارد و اگر بتوانیم ظرفیت دانشی آن استان را در این حوزه معطوف کنیم، قطعا به نتایج خوبی می‌رسیم و اگر استانی به‌طور مثال ظرفیت کشاورزی را ندارد باید از تمرکز بر این حوزه جلوگیری شود و وزارت علوم برای تک‌تک این مسائل برنامه دارد. بااین‌حال گلایه‌مان این است که دستگاه‌های دیگر هم باید در این زمینه ورود داشته باشند، تاجایی‌که نه‌تنها از مجلس، بلکه قوه قضائیه این انتظار را داریم. به‌طور مثال گاهی شرکتی اقدام به تولید یک محصول می‌زند، اما شرکت دیگری بدون رعایت حق کپی‌رایت اقدام به تولید همان محصول می‌کند که قطعا این مساله مشکلاتی را برای شرکت اول ایجاد می‌کند و حتی وقتی کار به شکایت می‌رسد، می‌بینیم در قوه قضائیه مرجعی برای رسیدگی به این موضوع وجود ندارد یا درصورت وجود مرجع، به‌حدی حجم کارهایش بالاست که امکان رسیدگی وجود ندارد.
لزوم فراهم‌سازی شرایط برای اجرای طرح‌های دانش‌بنیان در کشور
یکی دیگر از مسائل مرتبط با فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان این است که دستگاه‌های مختلف تاکید ویژه‌ای بر ارائه تسهیلات به آنها دارند، درحالی‌که برخی شرکت‌ها طرح‌هایی دارند که اصلا نیازی به حمایت مالی ندارند، بلکه مساله اصلی فراهم‌سازی شرایط برای اجرای آنها در کشور است. به‌عبارت دیگر در این زمینه کم‌کاری‌هایی صورت می‌گیرد و درمقابل ارائه تسهیلات به آنها باعث می‌شود تا دست‌اندرکاران این شرکت‌ها گاهی مجبور شوند حمایت‌ها را به‌گونه‌ای دیگر هزینه کنند تا بتوانند تسهیلات دریافتی را بازگردانند.
* نویسنده: زهرا رمضانی، روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
