به گزارش «فرهیختگان»، «خداوکیلی حق ماست این آب خوردن ما باشه؟ ها؟ حق ما اینه؟ این همه رودخونه اینجا هست، همه ایران از اینجا آب می‌برن اونوقت حق ما این آبه؟» خداوکیلی حق مردم خوزستان خیلی بیشتر از اینهاست. خداوکیلی حق مردم خوزستان این نیست که بعد از این همه سال، بعد از این‌همه مشکل، بعد از جنگ و هزارویک مساله ریز و درشت برای آب شرب، آب خوردن و کشاورزی کردن هر روز سوژه اخبار باشند. خداوکیلی حق این مردم نیست که با این نجابت و ایستادگی، هزینه‌ای به این سنگینی برای عدم مدیریت مسئولان بدهند. هر روز اخبار فساد و بی‌توجهی مسئولان‌شان به گوش‌شان برسد، هر روز درگیر یک اتفاق طبیعی و صد اتفاق غیرطبیعی باشند. خلاصه که حق این مردم این نیست. خودشان هم می‌دانند و می‌گویند و من هم اول گزارش از زبان خودشان نوشتم. پیرو همین نوشتن‌های بی‌حاصل، دوباره خوزستان، دوباره اهواز و آبادان و دوباره مساله آب شرب و فاضلاب مردم این منطقه خبرساز شد. طی روزهای اخیر که خیلی‌ها درگیر سودجویی از بورس، خیلی‌ها درگیر ماجرای کرونا و آمار وحشتناک ابتلا و جان‌باختگان و خیلی‌ها و هم درگیر افزایش قیمت‌ها بودیم، خبر هولناکی مبنی‌بر اختلاط آب شرب و فاضلاب برخی مناطق این استان و احتمال بروز بیماری‌های مختلف بین مردم این منطقه از کشور منتشر شد. در ادامه در ارتباط با این زخم کهنه خوزستان می‌خوانیم تا این سیاهه هم در کنار قبلی و قبلی‌ترها، در آرشیو و خاطره‌ها خاک بخورد و شاید روزی کسی فکری به‌حال مردم این منطقه کند!

همون همیشگی؛ تکذیب!

پیرو مشکلات همیشگی استان خوزستان و خصوصا شهرهای آبادان، اهواز و... چند وقت پیش سیدمحمد علوی، رئیس مرکز بهداشت استان خوزستان در یک اظهارنظر عجیب گفت: «در بسیاری از نقاط استان به‌خصوص در مناطق روستایی و حاشیه‌های شهر تلاقی آب و فاضلاب را به‌دلیل شکستگی خطوط داریم و مردم آبی را می‌خورند که آغشته به مدفوع انسانی است، در نتیجه باعث می‌شود تمام بیماری‌های میکروبی که ازطریق آب منتقل می‌شوند، مانند هپاتیت A وE، سالمونلا، التور و هزاران بیماری دیگر سلامت مردم را تهدید کند. بارها مراکز بهداشت غرب و شرق اهواز در این خصوص اعلام جرم و شکایت کرده‌اند و در شورای سلامت استان نیز این موضوع را چندین مرتبه مطرح کرده‌ایم، زیرا یکی از مسائل عمده ما در خوزستان آب و فاضلاب است.» این اظهارنظر باعث شد سوای مسائل همیشگی این استان در مساله آب و فاضلاب حواشی جدی و بیشتری نیز ایجاد شود. اما این‌بار هم مثل تمام دفعات قبلی واکنش مسئولان استانی و متولیان آب و فاضلاب استان تکذیب و بود و تکذیب! صادق حقیقی‌پور، مدیرعامل شرکت آب‌وفاضلاب خوزستان در ارتباط با ادعای رئیس مرکز بهداشت این استان گفت: «ادعای شبکه بهداشت خوزستان مبنی‌بر تلاقی فاضلاب با شبکه توزیع آب در استان صحت ندارد.

طبق گزارش شبکه بهداشت استان خوزستان مطلوبیت میکروبی شبکه توزیع آب شرب شهرهای استان در سال ۹۸ به‌جز شبکه مجزای آب اهواز ۹۷ درصد بوده است. درصورت وجود چنین مساله‌ای یعنی تلاقی آب شرب با فاضلاب در این استان شبکه بهداشت باید به ما نامه بزند و نتایج نمونه‌گیری‌های خود را اعلام کند، درحالی‌که تاکنون چنین نامه‌ای به ما ارجاع داده نشده است.» مضاف‌بر این حقیقی‌پور ذیل همین مساله به نکته مهم دیگری اشاره کرد و گفت: «در اهواز بیش از ۵۰ هزار انشعاب غیرمجاز آب وجود دارد که برخی از آنها لوله‌های آب را از میان فاضلاب عبور داده‌اند. سطح آب‌های زیرزمینی در اهواز نسبت‌به وجود شبکه توزیع بالاتر است و این احتمال وجود دارد که در اثر فشار پمپ‌های خانگی در زمان پیک مصرف این آب‌های زیرزمینی ازطریق محل‌های جوش و ترک لوله‌ها وارد شبکه شوند.»

مشکلات خوزستان فقط با ورود قضایی امکان حل‌شدن دارد

حالا که اصل مساله روشن شده است، بد نیست در ارتباط با کم‌وکیف ماجرا و کسب اطلاعات بیشتر ابتدا با مردم محلی و فعالان مدنی خوزستان گفت‌وگویی داشته باشیم؛ همان‌هایی که همیشه در تنگناها کنار مردم بوده‌اند و به‌حد وسع گره از کار همشهری‌هایشان باز کرده‌اند. سیدعماد موسوی جزء اولین نفراتی است که هربار که قرار باشد در ارتباط با خوزستان قلم بزنم، به ذهنم می‌رسد؛ «کی مشکل آب خوزستان حل شده بود که حالا بخواهد مشکل ایجاد بشود یا نشود؟» این اولین جمله‌ای بود که این طلبه خوزستانی به من گفت و در پاسخ به سوال من در ارتباط با معضل جدید تلاقی آب شرب با فاضلاب در این استان گفت: «اطلاع ما هم از این ماجرا در حد همین اخباری است که منتشر می‌شود. با این‌حال من براساس مشاهدات و اطلاعی که دارم، می‌دانم و مطمئن هستم که چنین معضلی وجود دارد و نمی‌توان منکر آن شد. شاهد آن هم اینکه اگر کسی فقط یک روز در مناطق مختلف استان خصوصا در مناطق حاشیه‌ای قدم بزند، متوجه می‌شود ماجرا از چه قرار است. ماجرای ورود فاضلاب‌ها و پساب‌ها به کارون که محل اصلی تامین آب شرب مردم این منطقه است هم که ماجرایی قدیمی است. مضاف‌بر این اگر مسئولان منطقه مدعی هستند چنین مساله‌ای وجود ندارد، خب علیه مدیر بهداشت استان طرح شکایت کنند، این ادعای بزرگ و خطرناکی است و مردم را نگران کرده است، چرا شکایت نمی‌کنند که اصل مساله روشن شود؟ نمی‌شود که هربار هر ادعای واقعی صورت می‌گیرد آن را تکذیب کنند. دستگاهی که در استان بیشترین مشکلات و مفاسد را دارد، همین آبفاست. آن پولی که از صندوق بین‌المللی گرفتند تا شبکه فاضلاب استان را سامان دهند و معلوم نشد چه شد، تا همین امروز همه‌چیز مبهم و بدون نتیجه باقی مانده است. مطالبه هم که می‌کنیم و به مفاسد و اختلاس‌ها در استان اعتراض می‌کنیم، چند نفر برکنار می‌شوند و خبری از دادگاه و رسیدگی و... نیست. آقای رئیسی هم که هنوز خبری ازشان نیست. بارها گفتند می‌آیند خوزستان، اما ما همچنان چشم‌انتظاریم. مشکلات خوزستان فقط با ورود قضایی امکان حل شدن دارد.»

آب آلوده، تصفیه‌خانه فرسوده و شبکه آب‌رسانی قدیمی؛ معضلات اصلی آب خوزستان

بعد از موسوی، با ابوالفضل طبرزدی، از دیگر فعالان مدنی استان در ارتباط با این ماجرا گفت‌وگو کردیم و او در این رابطه به «فرهیختگان» گفت: «این موضوع اولین‌بار نیست که اتفاق می‌افتد و همیشه با تکذیب همراه است. ما از رودخانه کارون آب می‌گیریم. در بالادست رودخانه کارون کلی شهر وجود دارد؛ شوشتر، شوش، دزفول و کلی کارخانه، مزارع کشاورزی هم صنعتی و هم غیرصنعتی و... . شیلات‌ها هم هستند. همه آنها فاضلاب‌ها را داخل رودخانه کارون می‌ریزند. در شرایطی مثل امسال که بارندگی کم بود، تراز آب رودخانه پایین می‌آید و املاح منفی غالب می‌شوند و ما این آب را می‌کشیم و استفاده می‌کنیم و درنهایت این حوادث در اهواز رخ می‌دهد. آقایان طرحی را چند سال پیش اجرا کردند تا آب اهواز را ازطریق سد کرخه تامین کنند، اما مشکلی که وجود دارد این است که آب کرخه مناسب کشاورزی است و استاندارد شرب انسانی ندارد. در تصفیه‌خانه آب سد کرخه را با آب رودخانه کارون میکس می‌کنند و ما آن آب را می‌خوریم! مساله دیگر هم اینکه تصفیه‌خانه شماره‌یک و دو آب اهواز قدیمی است. اگر این آب این کیفیت را هم نداشت، همین دو تصفیه‌خانه به‌خاطر فرسوده بودن نمی‌توانستند از پس تصفیه مناسب آب بربیایند.

مسئولان مدام می‌گویند ما آب را آزمایش می‌کنیم، خب وقتی آب آلوده است، آزمایش شما برای ما چه‌کاری می‌تواند انجام دهد؟ این آب رفت وارد شبکه شد و به لوله‌ها رسید و مردم مصرف کردند و وارد معده‌های آنها شد. آب را که نمی‌توانید قطع کنید. اگر بخواهید آب را قطع کنید، باید کل اهواز را قطع کنید. سوای تصفیه‌خانه، شبکه آب شهری ما هم فرسوده است. برای 40 یا 50 سال پیش است، همین شبکه فرسوده باعث می‌شود هم آب پرت برود و هم آلودگی وارد آن شود. حتی اگر تا اینجا همه‌چیز خوب بود، از اینجا به بعد دوباره خراب می‌شود. پس ما سه جزء آلوده را داریم؛ آب آلوده، تصفیه‌خانه فرسوده و شبکه آب شهری فرسوده. یک فاکتور چهارم هم هست که آقایان می‌گویند، ولی من زیاد آن را قبول ندارم. می‌گویند شبکه فاضلاب آب شهری ما فرسوده است و فاضلاب با آب میکس می‌شود، اما من این حرف را قبول نمی‌کنم، چراکه شبکه فاضلاب همیشه لوله‌هایش پایین‌تر از لوله آب است. آب هم هیچ‌وقت سربالا نمی‌رود، از عمق منفی5 متر به عمق منفی3 متر نمی‌رود. فاضلاب اگر قرار باشد شبکه فرسوده و خراب داشته باشد، نهایتا در خاک اطراف پخش می‌شود و خودش را به لوله آب نمی‌تواند برساند. یک‌جایی هم توپ را به گردن پمپ آب مردم می‌اندازند. می‌گویند شما در خانه‌هایتان پمپ دارید. این پمپ فاضلاب‌های داخل خاک‌ها را به‌سمت خود می‌کشد، که کمی پذیرش این حرف هم برای من سخت است. در هرصورت الان هم این خبر منتشر شده که می‌خواهند آب سد دز را برای اهواز بیاورند. ببینید چقدر پول هدر دادند و طرحی را اجرا کردند، درحالی‌که ابتدا مشخص بود این طرح اشتباه است و آب نباید از کرخه بیاید.»

فشار فاضلاب در خوزستان بالاتر از فشار آب است!

این استاد دانشگاه در ارتباط با تلاقی آب شرب و فاضلاب ادامه داد: «در مورد سیستم‌های آب و فاضلاب می‌توانیم بگوییم فاضلاب‌ها در اصطلاح آب‌های سطحی هستند و کانال‌های آنها سطحی است. ظاهرا نباید آب‌های فاضلاب وارد لوله‌های آب شود ولی در شهر اهواز متاسفانه به‌خاطر مشکلاتی که در این دو سیستم وجود دارد، باید بپذیریم احتمال ورود فاضلاب به آب شهری وجود دارد. نکته اصلی آن در رابطه با فرسوده بودن هر دو سیستم است. سیستم لوله‌کشی آب و فاضلاب در اهواز برای قبل از انقلاب است و استهلاک شبکه آبفای اهواز یکی از معضلات شهری اهواز است. در شهر اهواز متاسفانه فشار آب فشار استانداردی نیست. می‌توانم بگویم بیش از ۹۰ درصد مردم در خانه‌های خود پمپ آب دارند. برای اینکه از شبکه اصلی آب بگیرند باید پمپ سوار کنند چون سیستم فاضلاب مستهلک است. متاسفانه جریان فاضلاب در شهر اهواز به‌صورت کانال‌های روباز نیست یعنی تمام فاضلاب‌ها تحت فشار هستند. همه فاضلاب‌ها پر هستند. سیستم آزاد نیست، تحت فشار سیستمی است که در آن باید فشار در لوله آب زیاد باشد و فشار در لوله فاضلاب باید کم باشد، است و در شهر اهواز کاملا در بعضی از نقاط برعکس این ماجراست؛ یعنی لوله‌های فاضلاب پر از آب است و تحت فشار است و با ورود پمپ آب به این چرخه فشار منفی می‌شود. مستهلک شدن را هم به آن اضافه کنید. همین می‌شود که در قسمت اتصالات نقطه‌ای می‌شود که امکان ورود آب از اطراف لوله‌های شرب مردم فراهم می‌شود. بنابراین چه این آب‌ها، آب‌های زیرزمینی باشد که باز هم آلوده است و چه آب‌های فاضلاب باشد که تلاقی بین این دو، امر متداولی است و وجود دارد. اگر در لوله آب شهری فشار منفی باشد و در لوله آب فاضلاب مثبت باشد و همین‌طور مستهلک بودن لوله‌ها محرز باشد، بنابراین احتمال ورود فاضلاب به آب شهری وجود دارد. این را هم اضافه کنم که شخص رئیس آب و فاضلاب استان خوزستان گفتند در اهواز 50 هزار انشعاب غیرمجاز داریم. این 50 هزار انشعاب غیرمجاز در حاشیه‌ها باعث افت فشار در شبکه به‌خصوص حاشیه شهر می‌شود بنابراین وضعیت افت فشار در حاشیه شهر اهواز خیلی بدتر و محسوس‌تر می‌شود، لذا اهتمام به ورود آلودگی در آب شرب بیشتر می‌شود. باید به این نکته توجه کنیم بحث ورود فاضلاب به آب مساله کمیت آن نیست بلکه به ریسک این موضوع مرتبط است. یعنی یک قطره فاضلاب می‌تواند یک محله را کاملا از لحاظ بهداشتی زیر سوال ببرد. بنابراین ما در تلاقی‌ها و احتمالات این‌گونه ریسک خود را فوق‌العاده بالا می‌بریم.

با این توضیحاتی که دادم باید بگویم من در این موضوع با نظر سازمان بهداشت موافق هستم. احتمال درست بودن حرف بهداشت اهواز استان خوزستان را بسیار بالا می‌دانم، درحالی‌که می‌دانم ایجاد نگرانی می‌شود ولی با این وضعیتی که از نظر آب و فاضلاب داریم که در سطح کلان کشور هم کاملا از آن مطلع هستند و حداقل در چندین جلسه حضور داشتم که قول‌هایی داده شده که در آن مسئولان قول حل مشکلات آب و فاضلاب استان خوزستان در سطح کلان را حل کنند ولی در عمل به‌عنوان یک شهروند باید بگویم تغییر محسوسی در این قضیه در شهر اهواز رخ نداد و دیده نشد و یا بودجه آمده اما صرف کارهای بیهوده شده و کار اصلی و مهم را انجام ندادند یا اصلا این بودجه‌ها نیامده است و متاسفانه مردم در عمل تغییر محسوسی را در وضعیت آب یا شبکه فاضلاب نمی‌بینند. شما در جاهای مختلف اهواز در همین تابستان که هنوز باران نیامده است بروید، خواهید دید که فاضلاب بیرون آمده و قسمتی از خیابان را گرفته است و متاسفانه این مساله به یک امر کاملا عادی تبدیل شده است و مسئولان هم بالاخره مسئول هستند و مجبورند که پیگیر وضعیت باشند تا بودجه‌ای حاصل شود یا کمکی بگیرند تا تغییری حاصل شود.»

فقط 7 درصد فاضلاب اهواز تصفیه می‌شود و الباقی به رودخانه‌ها می‌ریزد

قمشی ادامه داد: «متاسفانه سیستم تصفیه‌خانه فاضلاب هم در شهر اهواز وجود ندارد. تقریبا 600 هزار مترمکعب فاضلاب تولیدی اگر تصفیه‌خانه‌های موجود به ظرفیت صددرصد هم برسند، توانایی تصفیه 20درصد از این فاضلاب را دارند درحالی‌که هم‌اکنون که با هم صحبت می‌کنیم تقریبا 7درصد فاضلاب اهواز را می‌توانیم بگوییم که دارد وارد کارخانه‌های تصفیه‌خانه‌های فاضلاب می‌شود و نیمی از آن تصفیه می‌شود و 93 درصد آن مستقیم وارد رودخانه یا معبرهایی می‌شود که باز هم به رودخانه‌ها یا مجاری آب‌ها وصل می‌شوند. یکی از جنبه‌های مختلف و مهم تصفیه‌خانه‌های آب این نکته است که متاسفانه فاضلاب‌ها وارد کارون می‌شوند. فاضلاب‌های صنعتی وارد کارون می‌شوند، فاضلاب‌های بیمارستان‌ها وارد کارون می‌شوند. تصفیه‌خانه‌های خود را از مدار بیرون می‌اندازند. کسی هم رسیدگی نمی‌کند. این مشکلات را داریم و شوری آب هم در اهواز در فصل تابستان اضافه می‌شود. به‌طوری‌که ما در تابستان‌ها معمولا در آب خانگی بوی نامطبوعی را باید بپذیریم که وجود دارد و مردم آن را کاملا احساس می‌کنند. این بوی نامطبوع می‌تواند نتیجه آلودگی‌ها باشد ولی نمی‌توانیم بگوییم که صددرصد است. در هر صورت ایجاد نگرانی کرده و سلامت آب را دچار تردید می‌کند.»

احتمال تلاقی آب شرب با فاضلاب در اهواز وجود دارد

مهدی قمشی، عضو هیات‌علمی دانشگاه شهید چمران اهواز و از مشاوران سابق استانداری خوزستان در ارتباط با ماجرای آب شرب اهواز و احتمالا تلاقی این آب با فاضلاب و آلودگی آن به «فرهیختگان» گفت: «احتمال چنین اتفاقی در اهواز وجود دارد. اهواز دو مشکل عمده دارد یکی اینکه در هر ثانیه تقریبا 8.5 مترمکعب آب برای شهر اهواز و شهر کارون تولید و وارد سیستم می‌شود. مردم اهواز و استان خوزستان مدت‌هاست که با این وعده که برداشت آن از کارون قطع می‌شود و نهایتا به طرح غدیر وصل می‌شود، منتظر تغییر و تحولی در وضعیت آب شهر بودند، اما درحال حاضر که با هم صحبت می‌کنیم، باتوجه به افزایشی که در اردیبهشت‌ماه در اختصاص آب از طرح غدیر به تصفیه‌خانه‌های شهر اهواز رخ داد، اگر درست باشد، حدودا کمتر از 50 درصد از این آب از طرح غدیری که نواقصی دارد، است. طرح غدیر هنوز از کرخه آب می‌گیرد و از منشأ اصلی آن که سد دز باشد، خیلی فاصله دارد. باید بپذیریم که 55 درصد انباشت آب اهواز از طریق آب کارون تامین می‌شود. در تابستان دبی آب کارون پایین می‌آید و متاسفانه فاضلاب‌های شهری و صنایع و بیمارستان‌ها و تقریبا همه وارد رودخانه کارون می‌شود و اینها درحقیقت قبل از اینکه به سلامت لازم برسد به سیستم تصفیه‌خانه‌ها وصل می‌شوند و این موضوع ایجاد نگرانی می‌کند. کلرزنی آلودگی‌های میکروبی را از بین می‌برد ولی بعضی جاها این کلرزنی هم ممکن است کنترل شده نباشد. مثل تصفیه‌خانه کارون و تصفیه‌خانه گلستان که ممکن است نگرانی را از این جهت بالاتر ببرد. دو تصفیه‌خانه گلستان و کارون داریم که درست در پایین‌دست اهواز هستند و تمام فاضلاب‌های شهر اهواز وقتی وارد کارون می‌شوند با فاصله کمی به این تصفیه‌خانه‌ها می‌رسند و باید بپذیریم که ممکن است این آلودگی‌ها وارد فاصلاب شوند.»

مشکل آب خوزستان وقتی شدیدتر شد که برخی مدیران ملی آب خوزستان را به سمت استان‌های مرکزی بردند

اما هرچه مردم محلی، فعالان و مسئولان سابق و اساتید دانشگاهی در این باره بگویند، مطالبه‌گری وقتی جدی‌تر می‌شود که پروسه در نهادی همچون مجلس مورد توجه نمایندگان مردم قرار گیرد تا نمایندگان استان خوزستان بتوانند پیرو مطالبات مردمی و واقعیت‌های موجود مسیر دسترسی به وضع مطلوب را هموارتر کنند. ابتدا سیدمجتبی محفوظی، نماینده مردم آبادان در مجلس شورای اسلامی در ارتباط با شایعات مطرح‌شده پیرامون تلاقی آب و فاضلاب در بخش‌هایی از خوزستان و تکذیب آن از سوی مدیر آب و فاضلاب استان  به «فرهیختگان» گفت: «مشکل آب و فاضلاب یکی از معضلات اصلی استان خوزستان است و استان خوزستان باتوجه به اینکه یکی از پرآب‌ترین استان‌های کشور است منتهی مردم این استان مشکل آب شرب و کشاورزی دارند. معضل آب استان خوزستان از آنجایی شروع شد که صنعت سدسازی در مسیر رودخانه کارون و سایر رودخانه‌های این استان شروع شد. در مسیر آبریز کارون و رودخانه زهره ایجاد شد و باعث تجمع آب در دریاچه‌های پشت سد شد و حق آب کمتری نصیب استان خوزستان شد. اوضاع از زمانی وخیم‌تر شد که برخی مسئولان کشوری که از استان‌های کویر مرکزی کشور هستند سمت‌هایی در دولت‌ها داشتند و اقدام به کار خیلی خطرناکی کردند که ضداکوسیستم و ضدجغرافیای طبیعی کشور بود و آب‌ها را از سرچشمه به وسیله تونل به سمت استان‌های مرکزی همانند اصفهان و یزد منتقل کردند. این موضوع مشکل آب شرب و کشاورزی استان خوزستان را دو چندان کرد به‌صورتی‌که در چند سال اخیر خشکسالی خیلی عظیمی را تجربه کردیم. به‌خصوص در شهرستان‌های آبادان، خرمشهر، اروندکنار و... که ته‌خط و جنوب استان خوزستان هستیم و ته‌خط آبریز سرچشمه‌های موجود هستیم. بعد از ما آب به دریا می‌ریزد. دو رودخانه عظیم در آبادان داریم که رودخانه اروندرود و بهمنشیر است که جزر و مد دارند و اگر آب شیرین از سرچشمه از بالا به شهرهای ما نرسد آب دریا پس می‌زند و در زمین‌های کشاورزی نفوذ می‌کند. این پدیده چند سال است تکرار  و باعث از بین رفتن محصولات کشاورزی می‌شد و موجب شد زمین‌های حاصلخیز ما تبدیل به شوره‌زار شود.»

برخلاف ادعای مسئولان استانی تلاقی آب با فاضلاب در خوزستان واقعی است

محفوظی ادامه داد: «مضاف بر آب، از لحاظ فاضلاب هم استان خوزستان مشکلات زیادی دارد به‌خصوص شهرستان آبادان و کلانشهر اهواز این چنین است. حتی رهبر معظم انقلاب به‌صورت خاص برای رفع مشکل فاضلاب در اهواز و آبادان دستوراتی دادند. متاسفانه مساله تلاقی آب و فاضلاب باوجود ادعای مسئولان عزیز استانی که این موضوع را رد می‌کنند و این تلاقی‌ها وجود دارد و در خیلی از نقاط متاسفانه آب فاضلاب با آب شهری تلاقی دارد و این آب قاطی آب شرب و آب مصرفی خانگی مردم می‌شود. معضلی که قطعا باید به‌صورت جد به آن ورود کرد و باید نگاه ملی نسبت به این معضل وجود داشته باشد و امیدواریم مسئولان کشور و وزارتخانه‌هایی که متولی امر هستند و چه استاندار محترم و مسئولان استانی عزم و نگاه جدی داشته باشند تا این معضل را یک‌بار برای همیشه مرتفع کنند. زیبنده نیست بعد از گذشت این همه سال آب شرب و مصرفی این استان با توجه به اینکه پرآب‌ترین استان کشور است و باتوجه به اینکه ثروت‌های زیادی را تقدیم میهن عزیز می‌کنند، چنین وضعیتی را داشته باشند. در ارتباط با دریافت مبالغی از صندوق توسعه ملی برای رفع مشکل آب و فاضلاب خوزستان هم، بله این مقرر شده است ولی تا مراحل بروکراسی طی شود زمانبر است. درخواست ما این است که این بروکراسی را کوتاه کنند و به حداقل برسانند. ان‌شاءالله هرچه سریع‌تر مشکل مردم عزیز ما در استان خوزستان به‌خصوص کلانشهر اهواز و شهرستان مقاوم آبادان و شهرستان‌های اروندکنار برطرف شود.»

خوزستان 75 درصد برق کشور را تامین می‌کند اما مردمش با افت برق مواجهند!

اما سوای مصداق فعلی یعنی ماجرای تلاقی آب و فاضلاب در خوزستان، مساله مهم‌تر همین زخم کهنه و طولانی مشکل آب در این استان غنی است. مجتبی یوسفی، نماینده مردم اهواز و باوی در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون عمران مجلس یازدهم هم در ارتباط با این مساله مهم و کهنه به «فرهیختگان» گفت: «استان خوزستان باتوجه به اینکه 5 رودخانه بزرگ و 7 سد بزرگ دارد و هم بیشترین حجم تولید برق کشور(65 درصد تولید برق آبی کشور) در این استان است نباید محتاج آب شرب باشد. با این حال در این گرمای شدید بالای 50 درجه استان شأن مردم این نیست. عمده درخواست‌هایی که از ما می‌شود بحث تامین آب شرب و مساله افت برق است. الان خیلی از مناطق استان خوزستان درگیر مساله افت برق هستند، در این گرمای شدید کولر برای مردم یک چیز تزئیناتی نیست بلکه حیاتی است. مرگ و زندگی بچه‌ها و نوزادان در برخی مناطق با روشن شدن یا نشدن یک کولر در اهواز ارتباط مستقیم دارد. الان به‌دلیل برخی تصمیمات غیرکارشناسی در تامین آب شرب مردم خوزستان و بحث پروژه‌های غیرکارشناسی انتقال آب مردم این استان آب شرب ندارند. حالا بحث آب کشاورزی و صنعت بماند! و از آن طرف به‌دلیل اینکه الان ورودی از سرشاخه‌ها کم شده است یا آبی که پشت سدهای خوزستان برای تامین برق کشور می‌ماند(آب را پشت سد نگه می‌دارند برای تامین برق کشور، نه برای استان خوزستان چراکه 75 درصد برق کشور توسط این 7 سد تامین می‌شود) به‌خاطر حجم آبی که از سد‌ها وارد رودخانه‌ها می‌شود کم است و برخی اوقات ورود فاضلاب‌های شهرهای بالادست چه از خارج و چه داخل استان باعث می‌شود کیفیت آب جاری در رودخانه‌ها پایین بیاید و شوری آن بالابرود. یعنی استانی که 5 رود پرآب دارد خود در تامین آب شربش دچار مشکل است. نزدیک به 800 روستا در این استان با تانکر آب‌رسانی می‌شود، این حرف خیلی قصه پرغصه‌ای است، درد است. الان مجبورند برای آب شرب اهواز و شهرهای کوت عبدالله، حمیدیه و کارون و... پروژه‌های انتقال آب از سد دز انجام شود. غدیر یک و 2 را داشتیم که غدیر یک بعد از مدت‌های مدید تمام شد ولی غدیر 2 مانده و این هم جزء وعده‌های انتخاباتی رئیس‌جمهور از سال 92 تا 96 بود و سال 99 هم تمام می‌شود و هنوز آن وعده اتفاق نیفتاده است و این باعث می‌شود کیفیت آب شربی که به مردم می‌دهیم در کل استان پایین باشد و خیلی‌ها مجبور شوند از آب شیرین‌کن استفاده کنند. این دو آفت دیگر دارد؛ یکی اینکه سرمایه ملی کشور همین آبی است که تصفیه شده نزدیک به 40درصدش توسط این آب شیرین‌کن‌ها دوباره پساب دارد و از بین می‌رود. دومی هم این است که مردم این استان دو بار هزینه این آب را می‌دهند، یک بار هزینه‌ای که برای آب دادند و یک بار هم برای تهیه پمپ و... اینجا ما 50 درصد به هزینه‌های آنها در آب مصرفی اضافه می‌کنیم. پس وزارت نیرو باید در سیاستگذاری‌ها و دولت در انتقال آب در سرچشمه‌ها که باعث این مشکلات شده است و از طرف دیگر پروژه‌های اصلاح شبکه‌ای که باید زودتر انجام شود تندتر اقدام کنند تا کیفیت آب بالاتر برود و مشکلاتی که مردم روزانه در استان دارند کم شود.»

 * نویسنده: ابوالقاسم رحمانی، دبیرگروه جامعه