پس این پروانه‌ساخت‌ها را برای که می‌دهند؟

  به گزارش «فرهیختگان»،  سهیل برخورداری، دستیار کارگردان در گفت وگو با «فرهیختگان» اظهار داشت:

واقعیت این است که وضعیت سینما خوب نیست، خودتان شاهدید و درجریان قرار دارید. الان کار تولید می‌شود، مثلا درحوزه سریال‌های خانگی دوستان کار می‌کنند. یک‌سری پروژه‌های خاص سینمایی در پیش‌تولید کار می‌کنند، ولی اکثر پروژه‌هایی که از جنس سینمای بدنه بودند، توقف کردند.

بخشی از این توقف به‌دلیل کروناست و بخش اصلی مسائل اقتصادی است، یعنی بخش اعظم توقف‌ها مربوط به مسائل مالی و اقتصادی است. بعید می‌دانم پروژه‌ای به‌خاطر بحث کرونا الان تعطیل شده باشد. شاید پیش‌تولید را اندک‌اندک جلو می‌برند، ولی بیشتر پروژه‌ها را می‌گویند به‌علت کرونا خوابیده است، درحالی‌که درگیر مساله مالی و اقتصادی هستند.

سرمایه‌گذاران بخش خصوصی جرات نمی‌کنند ورود کنند. دوستانی که کار می‌کنند اصلا برای آنها اهمیت ندارد با رانت کار ‌کنند. بحث مالی بالا و پایین شود درپروژه اتفاقی نمی‌افتد. یک‌سری ارگان‌ها و رانت‌های قدرتمند پشت آنها هستند و کار می‌کنند. این رانت در سریال‌های خانگی خیلی بیشتر است. برخی شوآف می‌کنند که کار خوابیده است، ولی ما می‌دانیم در سکوت خبری کار را دنبال می‌کنند که به آنها گیر ندهند. این پول از کجا آمده است، چرا به‌هرکسی می‌گوییم می‌گوید 6 ماه است سرکار نمی‌روم؟

مدتی بحث پولشویی باب شد و مثل موجی درصدر اخبار بود، مخصوصا در سریال‌های شبکه نمایش خانگی این چنین بود. یک‌سری آقازاده‌های سینما وارد پروسه تولید شدند. پدیده آقازادگی را تنها درحوزه اقتصادی نداریم، آقازاده‌هایی داریم که مثلا سه‌ماه یک‌بار فیلم می‌سازند. فیلم‌ها هم شکست می‌خورد، اما معلوم نیست چطور می‌شود که همچنان پشت سر هم تولید می‌کنند و تمام عوامل را نگاه می‌کنید خواهرزاده، برادرزاده و سایر اقوام‌شان هستند.

بچه‌هایی که عضو صنف و تحصیلکرده این کار هستند و تجربه این کار را دارند، در چنین شرایطی کنار می‌روند و کلا جمع، خانوادگی می‌شود.

هیچ آدم سالمی و هیچ سرمایه‌گذار مستقلی برای کسی که فیلم او بارها در گیشه شکست‌خورده، هزینه نمی‌کند. مطمئنا آن شخص باید رانت و‌ انگیزه پولشویی داشته باشد، چون بحث بازگشت سرمایه مطرح نیست. پولی است که باید هزینه و تمام شود. اگر برآورد یک پروژه 10میلیارد است، آن 10میلیارد باید تمام شود تا اعلام وجود کنیم و رفع مالیات و چیزهای دیگر...

بیشتر مساله را در این امر می‌بینم. آخرین خبر این بود که درصد پروانه‌ساخت‌ها از دوره قبل کرونا بیشتر شده است. ارشاد الان هفته‌ای سه، چهار پروانه‌ساخت می‌دهد. سازمان سینمایی از این تعجب کرده است که در این وضعیت، چقدر کار تولید جلو می‌رود. چطور کار تولید می‌کنند؟ درنتیجه کرونا مطرح نیست و اینها بهانه است. آن را وسط گذاشتند تا پشت آن پنهان شوند و در سکوت خبری پولشویی و بهره‌مندی از رانت‌هایی را که دارند، انجام دهند. آدم‌هایی را می‌شناسم که چندسال است می‌خواهند فیلم اول خود را تولید کنند. فیلمنامه و قصه خوب است، اما رانت ندارند. از آن طرف آدم‌هایی را می‌شناسیم که مبتذل‌ساز هستند و هر دوماه یک‌بار فیلم تولید می‌کنند. واقعا عجیب است و فیلم‌ها هم خروجی مالی ندارند که بگوییم فیلم پرفروشی است و با پول آن فیلم دیگری تولید می‌کنند، حتی پول تولید را هم درنمی‌آورند.

سریال‌های خانگی ما هم جالب است، کارگردان‌هایی که از تلویزیون به‌خاطر کارهای ضعیف و مبتذل رانده شدند، الان چطور در شبکه خانگی با 60-50 میلیارد کار تولید می‌کنند؟ این عجیب است. هر آدم هوشمندی در این سیستم و مملکت زندگی کند، می‌فهمد همه رانت و پولشویی است، مشخص است.

از همه مهم‌تر اینکه اگر کار تولید شود، چه در حوزه خانگی و چه در حوزه سینما، طبیعتا باید باعث شود بچه‌های سینما مشغول شوند. مساله این است که تولید بالاست، ولی بچه‌های بدنه اصلی صنف بیکارند، چون از صنف به‌کارگیری نمی‌کنند. الان 22 پروانه‌ساخت سریال خانگی صادر شده و 6-5 مورد در پیش‌تولید است. در حالت عادی و طبیعی لااقل 7-6 ماه تا یک‌سال این سریال‌سازی به‌نفع بچه‌های سینماست، ولی چطور است که همه بیکارند؟ شما تیتراژ را بعد از ساخت سریال می‌بینید و متوجه می‌شوید یک دورهمی خانوادگی بوده و البته خروجی را هم مشاهده می‌کنیم که به‌لحاظ کیفیت چقدر ضعیف است.

به قول آقای فراستی خروجی‌ها ابتذال و آشغال است، چون آدم‌های متخصص و باتجربه در این حوزه خانه‌نشین شده‌اند و این صحنه فامیل‌بازی و دورهمی شده است. در میهمانی‌ها در فامیل آدم انتخاب می‌کنند. تخصص، تحصیلات آکادمیک و همه‌چیز کنار می‌رود.

اینها مجبورند سرلیدرها را برای کیفیت کار از صنف انتخاب کنند، مثلا مجبورند فیلمبردار را از صنف بیاورند. بحث من دستیاران است.

چرا کسی که چنین تجربه‌ای دارد باید سالی یک کار به او پیشنهاد شود؟ یک بخش آن رفاقت و دوستی است و بخش دیگر فامیل‌بازی. اخیرا هم صدای صنف عکاسان درآمده بود که عکاسان در پروژه‌ها چه کسانی هستند که عضو صنف نیستند. از کجا اینها را پیدا می‌کنید؟ از بچه‌های عضو صنف انتخاب کنید. این دستیاران کارگردان یا بچه‌های طراح صحنه از کجا می‌آیند؟

طرف درس این رشته را خوانده است تا در این حوزه کار کند، ولی برای بسیاری اهمیت ندارد. این وسط تناقضی وجود دارد. سینمای ما دورهمی شده است. همان‌طور که همه می‌دانیم انتخاب بازیگران در میهمانی‌ها و انتخاب عوامل در دورهمی‌ها شکل می‌گیرد. رفاقتی و فامیلی است و دقت در تخصص افراد ندارند.

قدری از مساله- چه کرونا باشد و چه نباشد- سر جای خود باقی است. باید از این افراد که در سینما فعالند حمایت شود و اینها اگر سرکار بروند، زنجیره کرونا قطع نمی‌شود. گفتیم پروژه بخوابد تا زنجیره انتقال بیماری قطع شود باید از این افراد حمایت مالی شود، اما این اتفاق نمی‌افتد. چه خانه سینما و چه هر ارگان متولی دیگری این کار را نمی‌کنند و برای آنها اهمیتی ندارد که بخواهند بچه‌های صنف را حمایت کنند. کرونا مدیران را تکان نمی‌دهد، حتی اگر دلار 50 هزار تومان هم شود برای آنها فرقی نمی‌کند. آن قشر زحمتکش و بچه‌های پشت‌صحنه و دستیار تصویر و فیلمبردار هستند که آسیب می‌بینند. به‌خاطر اینکه لیدر- یعنی کسی که جزء آدم‌های مشهور سینماست- یک کار می‌کند و می‌داند تا 6 ماه را از جیب می‌تواند بخورد. قرارداد خوبی می‌بندد و از جیب می‌خورد، ولی دستیار در هر شاخه‌ای، پولی که می‌گیرد کافی نیست. بیشترین کار را می‌کنند و آخرین نفر از صحنه می‌روند و کمترین پول را دریافت می‌کنند.

* نویسنده: احمد شیرازیان، خبرنگار