به گزارش «فرهیختگان»، متن گفت وگوی جواد قارایی، کارگردان «ایرانگرد» با «فرهیختگان» به شرح ذیل است:

به‌نظر من در زمینه مستند هم مدیران گرانقدر سازمان صداوسیما، هم تهیه‌کننده‌ها، هم مستندسازان قدری باید اول موضوع مستند را جدی‌تر بگیرند. در نگرش همه این عزیزان نسبت به مستند و تاثیر آن روی جهان پیرامون مردم و بالا رفتن آگاهی و کیفیت زندگی مردم در زمینه‌های مختلف باید تغییراتی صورت گیرد. همین‌طور اگر مدیران سازمان صداوسیما و تهیه‌کننده‌ها و مستندسازان درکنار هم به این نتیجه برسند که باید هزینه بیشتری برای تولید مستند اختصاص دهند، شاهد تولید آثار با کیفیت‌تری خواهیم بود.فکر می‌کنم بالارفتن کیفیت مستندها در کیفیت زندگی مردم و نگرش‌شان نسبت به جهان پیرامون خیلی تغییر می‌کند و هزینه کردن در مستند نسبت به خیلی از برنامه‌هایی که ساخته می‌شود و تاثیر چندانی ندارد و تنها برای سرگرمی است، به‌صرفه‌تر خواهد بود. البته من نمی‌گویم سرگرمی نباشد. همه برنامه‌های سرگرم‌کننده می‌توانند مفید باشند ولیکن در کنار این نباید مستند را تنها یک برنامه سرگرمی دید چون فراتر از این است. اگر همه مستندسازان و مدیران عزیز نسبت به این امر جدی‌تر باشند من فکر می‌کنم قطعا اتفاقات خوبی خواهد افتاد. خیلی هم فرقی نمی‌کند که مدیران تغییر کنند یا نکنند. من می‌گویم همه مدیران و همه مستندسازان نسبت به این موضوع واقف و آگاه باشند که این مستندهای تولیدی می‌تواند در زندگی همه مردم و زندگی یک جامعه بزرگ همانند ملت ما تاثیر بسیاری داشته باشد و مفید واقع شود.

البته به دسته‌بندی مخاطب هم باید توجه شود و این به نگاه مستندساز برمی‌گردد که در فکر او چه می‌گذرد و در چه دنیایی زندگی می‌کند و برای چه مخاطبی می‌خواهد این مستندها را بسازد. گاهی مستندی فاخر و فرهیخته است ولی تنها مستندساز قشر دانشگاهی یا قشر خاصی را مخاطب خود قرار می‌‌دهد. امکان دارد فردی مستندی را بسازد که عوام آن را خیلی نپسندند ولی بخشی از اقشار مردم مثلاً برای جامعه پزشکی، جامعه دامداران، باغداران، انبوه‌سازان خوشایند باشد و برای بقیه افراد جامعه خوشایند نباشد. این بستگی به نگاه مستندساز و شرایط جامعه دارد. مهم این است که جامعه می‌طلبد آن را یا خیر. من در مستندهای خود سعی کردم طوری جلو بروم که تمام اقشار جامعه را دربرگیرد. یعنی مخاطب آن تمام اقشار جامعه باشند. به این شکل نگاه نکردم که قشر خاصی مخاطب باشند ولی یک مستندساز می‌تواند به این شکل هم نگاه کند. البته من مدیر شبکه مستند نیستم که بخواهم نظری بدهم ولی به‌عنوان مستندساز با نگاه خودم فکر می‌کنم شبکه مستند می‌تواند هم نگاهش به گذشته، هم به امروز و هم به فردا باشد و هم نگاهی باشد که خارج از آنچه واقعیت است وجود داشته باشد یعنی تخیل‌پردازی هم می‌تواند در آن وجود داشته باشد و همزمان مستند هم باشد.

در زمینه مستند فکر می‌کنم شبکه مستند باید تمام اقشار جامعه و تمام اندیشه‌ها و نگرش‌ها را درنظر بگیرد. اما مستند باید آیینه‌ای برای جامعه باشد و آنچه واقعیت دارد را باید منعکس کند. مستند باید آیینه تمام‌قدی از جهان پیرامون باشد. مطمئن باشیم معمولا نگاه مستندسازان در مستند دخیل است یعنی گاهی مواقع خواستم تمام آنچه تولید و پخش می‌کنم عین واقعیت باشد، اما گاهی خودم برخی موارد را به‌دلایل مختلف سانسور کردم. یک‌جا رفتم و درباره زیبایی منطقه می‌توانستم صحبت کنم ولی شرایط طوری بود که تخریب‌های محیط‌زیست را منعکس کردم.در جایی هدف من این بود که زیبایی‌ها را منعکس کنم، اما آنجا به این نتیجه رسیدم که بهترین گزینه این است که این تخریب‌ها را منعکس کنم یا صحبت‌هایی که بین مردم وجود دارد را بیان کنم. حوزه‌های زیاد و متنوعی وجود دارد که بخواهم در مستندهایم درباره آنها صحبت کنم.