خطر ماندن مجلس در سطحی‌ترین لایه سیاست

به گزارش «فرهیختگان»، محمد زعیم‌زاده، جانشین سردبیر در سرمقاله امروز روزنامه «فرهیختگان» نوشت:

۱   طرح سوال یا حتی استیضاح رئیس‌جمهور بخشی از ظرفیت قانونی مجلس برای نظارت بر دستگاه اجرایی است که استفاده از آن نباید تبدیل به یک تابو شود، ظرفیتی که توسط مجلس در دو دوره قبل یک‌بار برای احمدی‌نژاد و یک‌بار هم برای دولت روحانی از آن استفاده شد و اتفاقی هم نیفتاد.

  ۲   آن اتفاقی نیفتاد بالا می‌تواند دو معنا داشته باشد؛ یکی اینکه اتفاق منفی خاصی در روند سیاسی کشور رخ نداد و البته معنای جدی‌ترش این است که هیچ اثر مثبت خاصی هم در روند اجرایی کشور نداشت.

ظاهرا تعدادی از نمایندگان مجلس یازدهم قصد دارند در اولین اقدام سیاسی جدی خود به‌سمت سوال از رئیس‌جمهور بروند.

۳   در اینکه دولت روحانی چه در بعد تئوری یعنی ایده خطرناک و شکست خورده «حل همه مشکلات کشور از مسیر بستن با کدخدا» و چه در عرصه عمل با کج‌کارکردی‌های مدیریتی مختلف علت تامه مشکلات کشور است، هیچ شکی وجود ندارد. به گواه نظرسنجی‌های دولتی و غیردولتی نظر مردم هم تقریبا همین است و این یک گزاره نسبتا اجتماعی است. حالا سوال مهم این است که با چنین دولتی در سال آخرش چه باید کرد.

۴   حداقل به دو دلیل سوال از رئیس‌جمهور در شرایط فعلی مشکلی را حل نمی‌کند، اول اینکه این اقدام نمی‌تواند منتج به تغییر جدی در دستگاه اجرایی کشور شود، پروسه قانونی سوال و بعد استیضاح احتمالی از روحانی حداقل چندماهی طول می‌کشد. این موضوع علاوه‌بر اینکه کشور را دچار کشمکش‌های ‌سیاسی و... خواهد کرد به فرض به نتیجه رسیدن، ما را به کجا می‌رساند؟

مثلا در پاییز 99 جهانگیری می‌شود رئیس دولت، خب این یعنی چه؟ یعنی نقطه سر خط. بعد باید منتظر انتخابات بعدی باشیم حوالی سال 1400. یعنی دقیقا در همین نقطه‌ای که الان هستیم به‌علاوه تحمیل هزینه‌های یک فرآیند فرسایشی و تخریبی به کشور.

دوم فرض کنیم همین الان دولت برود و دولت بعدی بیاید، ایده دوستان مجلس برای عبور از مشکلات چیست؟ آیا واقعا طرح نویی وجود دارد؟ اگر ایده‌ای هست که فکر می‌‌کنم هست و از زبان برخی نمایندگان مجلس هم این روزها در گوشه و کنار شنیده می‌شود، نباید متوقف به تغییر دولت بماند. مجلس ظرفیت تقنینی و نظارتی بزرگی دارد که می‌تواند با فوریت‌هایی همین ایده‌ها را حتی به‌وسیله همین دولت کم‌انگیزه و خسته روحانی هم اجرایی کند.

  5   پس انگیزه طراحان سوال از روحانی چیست؟ به‌نظر نگارنده دو علت اصلی وجود دارد؛ اول تثبیت این موضوع که علت‌العلل مشکلات فعلی روحانی است و دوم صدور پیام صریح به بدنه رای‌دهنده که بله درست رای داده‌اید، ما مخالفان این دولت هستیم. انگیزه‌هایی که هر دو در لایه سیاسی هستند و به‌سختی به لایه اجتماعی می‌رسند.

انگیزه‌هایی که با دست‌فرمان فعلی اعمالی برخی در مجلس ممکن است به ضدخود هم تبدیل شود. اصرار بر این نکته صحیح که علت اصلی مشکلات فعلی دولت روحانی است بدون اینکه ایده ایجابی طرح شود یا نشانه‌های امیدوارکننده‌ای از مجلس صادر شود، تصویر جمعی ستیزه‌جو را ارائه می‌کند؛ اتفاقی که می‌تواند زمینه مظلوم‌نمایی برای دولت را هم فراهم کند چیزی شبیه آنچه در جلسه پرسش از ظریف اتفاق افتاد.

6   مجلس به‌جای یک شو سیاسی مثل سوال از رئیس‌جمهور می‌تواند در همین فرصت کوتاه اقدامات موثر اقتصادی انجام بدهد و تغییرات را در لایه اجتماعی و همه‌فهم برای قاطبه مردم و نه فقط یک بدنه ایدئولوژیک آغاز کند، شاید برخی تجربه‌های مجلس هفتم در این زمینه کارساز باشد، ایده‌ای مثل طرح تثبیت قیمت‌ها در آن زمان پارلمان را تا حدودی با عامه مردم آشتی داد و نشانه‌هایی از تغییر را نشان داد. مجلس یازدهم آیا قبل از ایده‌های رادیکال سیاسی به این موضوعات فکر کرده است و ایده‌ای متناسب با شرایط روز دارد؟ بهارستانی‌ها اگر می‌خواهند اقدام موثری انجام بدهد باید این نکته را مدنظر داشته باشند که تغییر جدی از مسیر پیگیری مطالبات اجتماعی می‌گذرد نه کنش‌های سیاسی تند. رئیس مجلس هم باید بتواند ویترین مجلس را مشحون از ایده‌های نو و کارساز اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به نمایش بگذارد و جلوی میدان‌داری افرادی را که تنها مسائل را در لایه سطحی سیاسی آن هم به بدترین شکلش یعنی دادزنی فهم می‌کنند، بگیرد.

7   دوستان نماینده باید دقت کنند که مردم به امید تغییر به آنها رای داده‌اند و این تغییر باید اول از خود مجلس شروع شود، یک مثال دم‌دستی بزنم، روزهای گذشته خبری منتشر شد از پول نسبتا قابل‌توجهی (حداقل برای کارگری که حقوقش دومیلیون تومان است رقم درشتی بود) که برای تهیه مسکن به همه نمایندگان داده شده است، حسب قانون این دریافتی ایرادی ندارد و شاید در کلان بودجه کشور هم چیزی نباشد، اما اگر نمایندگان مجلس دغدغه مردم را داشته باشند می‌توانند همین موضوع را به فرصتی برای کاهش حس تبعیض در جامعه تبدیل کنند.

حداقل 30 نماینده تهران و 56 نماینده غیرتهرانی که از دوره قبل در مجلس حضور دارند نیازی به تهیه خانه در تهران ندارند. آیا آنها نمی‌توانستند با انصراف از دریافت این پول کمی از درد مردم کم کنند؟ شاید این مساله خیلی بزرگ نباشد اما ارزش نمادین مهمی دارد. تغییرات کوچک می‌تواند امیدواری‌های بزرگ خلق کند.