نرخ بیکاری و کرونا

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی، دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران طی یادداشتی در «فرهیختگان» نوشت: سازمان جهانی کار در گزارشی نرخ بیکاری را برای سال 2019، 5.4 درصد اعلام و پیش‌بینی کرده بود که در سال 2020 نیز نرخ بیکاری در همین حدود باقی بماند. این سازمان، کاهش اشتغال را بیشتر ناشی از عدم‌ اطمینان بین‌المللی به‌ویژه در بخش تولید تحت‌تاثیر تنش‌های ژئوپلیتیکی و سیاسی قلمداد کرده بود. این گزارش اعلام کرده 180میلیون بیکار در سراسر جهان وجود دارد و 165میلیون نفر دیگر دارای اشتغال ناقص هستند 120میلیون نفر دیگر جزء بیکاران محاسبه نمی‌شوند اما درواقع بیکار هستند و در حاشیه بازار کار قرار دارند و به این ترتیب نزدیک به 470میلیون نفر در سراسر جهان دسترسی کافی و موثر به فرصت‌های شغلی ندارند. گزارش سازمان جهانی کار که در ژانویه 2020 منتشرشده نشان می‌دهد داشتن شغل لزوما به‌معنای کفاف هزینه‌های زندگی نیست حدود 3.3میلیارد نفر از مردم جهان برای امرارمعاش علاوه‌بر شغل رسمی به‌سراغ مشاغل غیررسمی نیز می‌روند و حدود 1.4میلیارد نفر در مشاغل غیررسمی با درآمدهای کم و متوسط مشغول به‌کار هستند و حدود 650میلیون کارگر در فقر شدید یا متوسط به‌سر می‌برند. در چنین اوضاع و احوالی از بازار جهانی کار، وقوع بیماری همه‌گیر جهانی مشخصا یکی از بخش‌هایی را که به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده، بازار کار است.

براساس الگوی سازمان جهانی کار ساعت کاری جهانی در سه‌ماهه اول سال 2020 با حدود 4.4 درصد کاهش معادل 130میلیون شغل تمام‌وقت کاهش یافته است، در سه‌ماهه دوم سال 2020 انتظار می‌رود این کاهش به 10.5 درصد یعنی معادل 305میلیون شغل تمام‌وقت در سراسر جهان برسد که نشان‌دهنده عمق وخامت وضعیت کار در ماه‌های پیش‌رو است. این سناریو حتی با طولانی‌تر شدن مهار کرونا می‌تواند بدتر از این هم باشد. تخمین‌ها نشان می‌دهد آمریکا با 12.4درصد و اروپا و آسیای‌مرکزی با 11.8درصد، بیشترین میزان کاهش ساعات کاری را تجربه خواهند کرد. همان‌طور که پیش‌بینی می‌شود بخش خرده‌فروشی با حدود 232میلیون نفر شاغل جزء بخش‌هایی است که بیشترین ضربه را از کرونا خورده‌ است؛ همچنین شاغلان اقتصاد غیررسمی که حدود 1.6میلیارد نفر هستند درمیان آسیب‌پذیرترین قسمت‌ها قرار دارند. به هر حال بیماری کووید-19 که پس از جنگ جهانی دوم جدی‌ترین بحران بوده که جهان با آن مواجه شده، همچنان سلامت و اقتصاد جهان را دچار اختلال کرده است.

کرونا درحال حاضر بیش از سه‌میلیون و 600هزار نفر را در جهان مبتلا کرده و به مرگ بیش از 251هزار نفر انجامیده است. این آمار در گزارش 22 آوریل سازمان جهانی بهداشت دومیلیون و 600هزار نفر بود، یعنی طی دو هفته حدود یک‌میلیون نفر به تعداد مبتلایان جهان افزوده شده است. صندوق بین‌المللی پول نیز در آخرین گزارش خود ضمن وحشتناک خواندن شرایط پاندمیک کرونا، نرخ رشد اقتصادی جهان را برای سال 2020 منفی 3 درصد پیش‌بینی کرده است که برای کشورهای پیشرفته این عدد منفی 6 و حتی برای ایتالیا منفی 9 درصد است که این وضعیت به‌مراتب بسیار بدتر از بحران مالی سال 2009-2008 خواهد بود. این صندوق عدم‌ قطعیتی را که درمورد وضعیت کرونا وجود دارد، عاملی برای مشکل‌بودن پیشی‌بینی شاخص‌های اقتصادی در سال 2020 و حتی 2021 می‌داند اما بر این باور است که اگر تا نیمه دوم سال 2020 بحران کرونا به‌خوبی مهار شود، رشد اقتصادی در سال 2021 حدود 5.8 درصد خواهد بود. در ایران نیز که جزء 10 کشور اول درگیر با کروناست براساس گزارش‌ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی که برمبنای داده‌های مرکز آمار ایران نوشته شده است، اثر کرونا در سه سناریو تدوین شده است که در سناریوی اول حدود 6.5 میلیون نفر، در سناریوی دوم نزدیک به سه‌میلیون نفر و در سناریوی سوم نزدیک به دومیلیون و 800 هزار شاغل تحت‌تاثیر کرونا قرار می‌گیرند و از آنجاکه عمده اشتغال کشور طی سال‌های اخیر مربوط به کارگاه‌های کمتر از پنج نفر بوده، صاحبان این مشاغل در آنها چون کمتر به چشم می‌آیند، از این‌رو آسیب‌پذیرتر خواهند بود.