به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، علی آهنگر، پژوهشگر حوزه نفت و انرژی طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: چندی است که در محافل سیاسی و اقتصادی جهان سخن بر سر این است که ایران می‌خواهد به ونزوئلا بنزین صادر کند. سخن از پنج ابرتانکری است که با پرچم برافراشته جمهوری اسلامی‌ایران و با سامانه‌های مکان‌یابی روشن به‌سمت مقصدی دور در اقیانوس اطلس و دریای کارائیب درحال حرکت هستند. سامانه مکان‌یابی روشن به تانکرتراکر، پایگاه رصدکننده حرکت کشتی در دریاها این امکان را داد که در 24 اردیبهشت گزارشی را به جهان مخابره کند که به‌سرعت درصدر خروجی خبرگزاری‌های مهم بین‌المللی قرار گرفت.
یکشنبه 28 اردیبهشت رسانه‌های خبری گزارش دادند چهارمین نفتکش حامل بنزین ایران به‌نام فاکسن از تنگه مهم جبل‌الطارق که تحت حفاظت دولت برتانیاست به‌سلامت عبور کرد. به‌گزارش همین خبرگزاری، نفتکش‌های فورچون، پتونیا و فارست قبلا از این تنگه عبور کرده و راهی آبی ناپیداکران اقیانوس اطلس شدند و پنجمین کشتی به‌نام کلاول هم درپی آنان است.
بررسی ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد فاکسن نخستین تانکر حامل بنزین ایران است که احتمالا در 3 یا 4 خرداد در سواحل ونزوئلا لنگر خواهد افکند. اگر همه‌چیز در مسیر طول و دراز و پر امواج اقیانوسی به‌خوبی پیش رود، پنجمین یا آخرین کشتی از این گروه هم در 13 خرداد از سوی مقامات کاراکاس مورد استقبال قرار خواهد گرفت.
مقام‌های سیاسی و نظامی‌آمریکا به‌محض اطلاع از این اخبار به جنب‌وجوشی سخت افتادند. علاوه‌بر مصاحبه‌ها و گفت‌وگوهای خشماگین با رسانه‌ها از اقدام احتمالی نظامی علیه تانکرهای نفت ایران سخن به‌میان آوردند. آنها یک ناوگان عظیم جنگی به دریای کارائیب اعزام داشتند که گفته می‌شود شامل چهار ناوجنگی و یک هواپیماست.
واکنش مقام‌ها و رسانه‌های غربی از این هم فراتر رفته و به‌نحوه پرداخت پول این محموله فرآورده‌های نفتی هم کشیده شده است. تا آنجا که مطرح ساخته‌اند پیش از این، محموله‌های بزرگ طلا توسط بعضی خطوط هوایی ایران از ونزوئلا به ایران حمل شده‌اند.
تحلیلگران غربی مدعی هستند که این محموله‌های طلا درواقع بهای سوختی است که قرار است از سوی ایران به ونزوئلا تحویل داده شود.
منطقه کارائیب در غرب اقیانوس اطلس و در جنوب ایالات متحده آمریکاست. اطراف دریای بزرگ کارائیب کشورهایی مانند کوبا، گواتمالا، هندوراس، نیکاراگوئه، پاناما، کلمبیا و برزیل قرار دارند. کشورهایی مانند آرژانتین، شیلی و مکزیک هم سمت غربی‌تر اقیانوس را به‌خود اختصاص داده‌اند. این کشورها در ادبیات سیاسی، آمریکای لاتین نامیده می‌شوند. جایی که با خود ایالات متحده و کانادا درمجموع قاره آمریکا را تشکیل می‌دهند.
کشور آمریکا که سرتاسر قرن نوزدهم را دوره انزوای خود کرده بود که به بازسازی درونی بپردازد، در سال 1823 در مواجهه با کشورهای اروپایی دکترینی صادر کرد. این دکترین که در زمان پنجمین رئیس‌جمهور آمریکا یعنی جیمز مونرو صادر شد، در تاریخ سیاسی آمریکا و دیپلماسی بین‌الملل دکترین مونرو نام گرفت و در سال 1823 به کنگره آمریکا ارائه شد که بر دو پایه استوار بود؛ نخست مخالفت با مداخله کشورهای اروپایی در قاره آمریکا و به‌ویژه آمریکای لاتین و دوم عدم مداخله آمریکا در امور اروپا. آمریکا در این دکترین، کشورهای آمریکای لاتین را حوزه انحصاری نفوذ خود دانسته و هرگونه دخالت بیگانه را در این حوزه منع کرده بود.
ونزوئلا یکی از کشورهای آمریکای لاتین است که از نظر منابع نفتی دارای رتبه نخست ذخایر نفت اثبات‌شده در دنیاست؛ 303 میلیارد بشکه نفت در اعماق سرزمین آبشارها، چشمه‌ها و رودخانه‌های مواج نهفته است. بزرگی این عدد را زمانی درمی‌یابیم که برپایه گزارش BP عربستان دارای 298، روسیه 106، کویت 102 و آمریکا تنها 61 میلیارد بشکه ذخایر نفت متعارف هستند.
در اوایل سال‌های 2000، ونزوئلا روزانه 3.2 میلیون بشکه ظرفیت تولید داشت که همین حدود را نیز تولید می‌کرد. حدود 500 هزار بشکه از این میزان به مصرف داخلی و حدود 2.5 میلیون بشکه نیز عمدتا به آمریکا صادر می‌شد. ونزوئلا در آن زمان پنج پالایشگاه بزرگ داشت که ظرفیت پالایشی معادل 1.3 میلیون بشکه در روز برای این کشور می‌آفرید و آن را در ردیف بالاترین پالایشگران نیمکره غربی و جهان قرار می‌داد.
تحریم‌های ظالمانه آمریکا اما کار را به جایی کشاند که تولید نفت خام کشور از 3.2میلیون بشکه، در نوامبر 2019 به 697 هزار بشکه در روز کاهش یافت. به‌علاوه، پالایشگاه‌ها نیز دیگر کهنه شده و قادر به تامین نیاز روزانه کشور نبودند. این امر باعث نایابی بنزین در کشور شد تا حدی که موجب قاچاق بنزین از سوی کلمبیا و برزیل به داخل کشور با قیمت سرسام‌آور هر لیتر 4 دلار شد. بنزین 4 دلاری درحالی است که تا چندماه گذشته قیمت بنزین در این کشور با حدود یک سنت دلار برای هرلیتر، ارزان‌ترین بنزین جهان لقب گرفته بود. اینکه فقط طی چندماه قیمت بنزین در بازارهای غیررسمی ونزوئلا 40 برابر شده، نکته حائز اهمیتی است که نشان می‌دهد خودکفایی ایران در تولید بنزین تا چه حد استراتژیک، ارزشمند و قابل‌تقدیر بوده است.
به‌هرحال در این شرایط است که پنج کشتی ایرانی با پرچم‌های برافراشته و مکان‌یاب روشن، از یک‌سو به‌سمت نجات مردم ونزوئلا، از سوی دیگر به‌سمت تجارت نفت با طلا که درخشش آن تعبیر تلخ نفت در برابر غذا را از ذهن‌ها می‌زداید و از نظر استراتژیکی، با پشت سر گذاشتن دکترین مونرو و منطقه نفوذ آمریکا، به‌سمت لغو تحریم‌های آمریکا علیه هر دو کشور به‌پیش می‌تازند. سخن آخر اینکه، دریاسالار کریگ فالر، فرمانده ارشد پنتاگون و فرمانده نیروهای نظامی آمریکا در آمریکای جنوبی دوشنبه 18 می در دانشگاه فلوریدا که آرگوس‌مدیا آن را منتشر ساخت، گفت: «روابط تهران-کاراکاس چالشی برای ایالات متحده است، اما احتمال رهگیری محموله‌های سوخت ایران به ونزوئلا کمرنگ است.»
مطالب پیشنهادی
