به گزارش «فرهیختگان آنلاین»   ویروس کرونا چنان بلایی سر کسب‌وکار‌های مختلف دنیا آورد که خیلی‌‌ها را حتی برای دوران پس از خود به ترس انداخته است. کشور‌های غربی درحال تنظیم قوانینی هستند که فروش سهام صنایع سنگین‌شان را تا برطرف شدن پاندمی کرونا ممنوع کند، چراکه در شرایط سقوط ارزش این سهام‌ها، ممکن است ‌بخش عمد‌ه‌ای از صنایع این کشور‌ها توسط بعضی کشور‌های دیگر مثل چین خریداری شوند. بورس در تمام دنیا و در تمام شاخص‌‌ها سقوط کرده، به‌جز تعداد محدودی از شرکت‌‌ها مثل تولیدکنندگان کاغذ توالت و دوچرخه و البته تفریحات داخل منازل، مثل کتاب‌‌های دیجیتال یا سرویس‌‌های استریم و انواع تلویزیون‌ها، از کابلی تا پابلیک.

بلافاصله بعد از جدی شدن بحث کرونا، کارگزاران بورس درحال سقوط آمریکا به تدوین برنامه‌ای متناسب با شرایط جدید پرداختند و اعلام کردند، اگر مصرف‌کنندگان کمتر مصرف کنند و کارگران مجبور شوند در خانه بمانند یا سفر‌های کاری تعطیل شود، چندین سهام می‌توانند پناهگاه امنی محسوب شوند.

شرکت سرمایه‌گذاری MKM Partners شاخصی به‌نام «ماندن در خانه» خلق کرد که برخی شرکت‌‌های فعال در این زمینه را نشان می‌داد.

نتفلیکس و آمازون دو مورد از 33 مورد سهام «ماندن در خانه» بودند. این فهرست همچنین شامل شرکت‌‌هایی مانند فیس‌بوک، شرکت توسعه‌دهنده ویدئو‌ها و بازی‌‌های Blizzard، سازنده تجهیزات ورزشی Peloton و سرویس تحویل غذای GrubHub می‌شود. آمازون تا نیمه‌‌های اسفندماه مثل سایر شرکت‌‌ها درحال سقوط در بورس بود، با این تفاوت که سرعت کمتری در نزول داشت و برآیند کلی و سالیانه آن مثبت ارزیابی می‌شد، اما در ادامه همین شرکت سود قابل‌توجهی از شرایط قرنطینه به‌دست آورد. اما نتفلیکس از ابتدای این جریان با رشد شاخص‌‌ها در بورس مواجه بود. آمازون در دوران کرونا به حوزه اکران دیجیتال فیلم هم ورود کرد، اما قیمت بسیار بالای بلیت‌‌های آن (20 دلار) مانع از موفقیت این شرکت در چنین زمینه‌ای شد.

به‌هرحال کرونا آمد و ‌بخش قابل‌ملاحظه‌ای از مردم دنیا را به مصرف‌کنندگان افراطی محصولات سرگرمی تبدیل کرد. در ابتدای سرایت کرونا به کشور‌های غربی و به‌عبارتی پیش از جدی شدن قرنطینه سراسری در این کشورها، تلویزیون توسط افرادی که خودشان ماندن در خانه را ترجیح می‌دادند، در مقیاسی بسیار بیشتر از قبل دیده شد، اما به‌دلیل ضرر سنگینی که کسب‌وکار‌ها و صنایع، بابت پاندمی کرونا متحمل شده بودند، تلویزیون‌‌ها در ادامه با مشکل جذب تبلیغات بازرگانی مواجه شدند. این مشکل با لغو مسابقات ورزشی و درنتیجه ملغی شدن پخش آنها از این کانال‌‌ها شدت بیشتری هم پیدا کرد.

اما وی‌اودی‌‌ها یا همان پخش‌کننده‌‌های streaming services از این وضعیت نفع بیشتری بردند. آمار‌ها نشان می‌دهد که اکنون 4.54میلیارد نفر از مردم دنیا کاربر اینترنت هستند که این رقم نسبت به زمان مشابه خود در سال گذشته، افزایشی بیش از هفت درصد داشته است که ‌بخشی از آن به‌سمت سرویس‌‌های استریم روانه شد. هیچ شرکتی در دنیا به اندازه نتفلیکس از این جریان بهره نبرد. دیزنی‌پلاس هم که برای رقابت با نتفلیکس، این سرویس دیرپای استریم، از پاییز امسال افتتاح شد، با توجه به شرایط پیش‌آمده توانست صعود قابل‌توجهی در آمار‌ها و شاخص‌هایش داشته باشد؛ هرچند کمپانی دیزنی در مقیاسی کلی‌تر از جانب پاندمی کرونا صدمه هم خورده و ازجمله پارک‌‌های تفریحی آن که به‌عنوان دیزنی‌لند شناخته می‌شوند، تقریبا در تمام دنیا تعطیل شده‌اند. در هشتم آوریل 2020 برابر با 20 فروردین 1399، دیزنی‌پلاس اعلام کرد که تعداد مخاطبان آن به بیش از 50 میلیون مشترک جهانی رسیده، این درحالی است که تعداد مشترکان آنها تا اوایل ماه فوریه (اواسط بهمن‌ماه)، به حدود 29 میلیون نفر رسیده بود و حالا دیزنی‌پلاس پیش‌بینی می‌کند که تا سال 2024، بین 60 تا 90 میلیون مشترک در جهان داشته باشد. اما نتفلیکس سال 2019 را با 167 میلیون مشترک در جهان به پایان رساند که 61 میلیون نفر از آنها در ایالات‌متحده بودند. پیش‌بینی می‌شد که در سه‌ماهه اول سال 2020، مشترکانی به تعداد هفت میلیون نفر به این رقم اضافه شوند، اما کرونا باعث شد که این صعود تا حدود 16 میلیون نفر پیش برود. در ابتدای شیوع کرونا، توقع می‌رفت که بازار برای نتفلیکس اشباع شده باشد و بیشتر مخاطبان جدید وی‌اودی‌ها در این شرایط به‌سمت استریم‌‌های جدید مثل دیزنی‌پلاس و هالو و اپل‌پلاس بروند؛ اما نتفلیکس که از همه آنها در این بازار قدیمی‌تر به‌حساب می‌آمد و کار را با ویدئوکلوپ شروع کرده بود، بهترین ابتکارها را برای بهره‌مندی از شرایط جدید به‌کار بست.

 از نصب بیلبورد‌هایی در سطح شهر که ادامه داستان سریال‌‌های نتفلیکس را لو می‌داد و به مردم می‌گفت اگر در خانه نمانید، سریال موردعلاقه‌تان لو می‌رود تا سرویس‌‌های جدیدی که به خدمات نتفلیکس در شرایط کرونا اضافه شدند، همگی چیز‌هایی بود که به رشد تعداد مشترکان این رسانه در ایام پاندمی ویروس، کمک فراوانی کرد. اسپویل کردن سریال‌‌ها روی بیلبورد‌های شهری را دو پسربچه مدرسه‌ای پیشنهاد دادند که با استقبال از طرف نتفلیکس مواجه شد، اما در ادامه انتقاداتی مطرح شد مبنی‌بر اینکه چنین طرحی صاحبان مشاغلی که در این شرایط ناچار هستند سر کار بروند، مثل پرستاران، آتشنشان‌‌ها و... را درنظر نمی‌گیرد. اما Netflix Party که در همین ایام شیوع کرونا به امکانات این استریم اضافه شد، توانست با استقبال فراوانی مواجه شود. نتفلیکس‌پارتی یک برنامه افزودنی برای مرورگر‌های Chrome در رایانه‌‌های رومیزی یا لپ‌تاپ است و این امکان را به کاربران می‌دهد تا فیلم‌‌ها را همزمان با دوستان و خانواده‌‌هایی که در خانه‌‌های خود گیر کرده‌اند، تماشا کنند.

اما یک نکته نگران‌کننده برای شرکت‌‌های استریم این است که کرونا باعث لغو فیلمبرداری بسیاری از پروژه‌‌ها شده و این شامل تعدادی از آثار نتفلیکس هم می‌شود. بااین‌حال، نتفلیکس اعلام کرده است که لااقل تا یک سال آثاری برای پخش کردن دارد و حالا باید منتظر ماند و دید که کرونا تا کی ضبط پروژه‌‌های سینمایی را تعطیل نگه می‌دارد. از طرفی دیزنی‌پلاس هم‌ بخش مهمی از مخاطبانش را به‌دلیل دسترسی به آرشیو کمپانی والت‌دیزی به‌دست آورده است، اما آنها هم به‌طور قطع از لغو فیلمبرداری پروژه‌‌ها صدمه بسیاری خورده‌اند.

رشد انفجاری استقبال از سرویس‌‌های استریم که به‌دلیل شرایط کروناویروس پدید آمد، در نگاه اول ممکن است چندان صعود اطمینان‌بخشی به‌نظر نرسد، چون می‌توان این پیش‌بینی را هم جدی گرفت که با لغو شرایط قرنطینه، استقبال مردم از تفریحات جمعی که پیش از این انجام می‌دادند، بیشتر شود؛ یعنی مردم برگردند به سوی سینما و رستوران و... اما به‌عنوان مثال در چین هم پس از رفع قرنطینه، مردم استقبالی از اکران‌‌های سینمایی در سالن‌‌های مسقف نکردند و طرح تماشای مجانی فیلم برای خانواده‌‌ها نتوانست توجه کسی را جلب کند. تحلیلگران می‌گویند شرایط قرنطینه، عادات مصرفی مردم در محصولات سرگرمی را تغییر داده و مقداری از این تغییرات برای همیشه باقی خواهند ماند.

  * نویسنده: میلاد جلیل‌زاده، روزنامه‌نگار