آزمون بزرگ طرح‌های فناورانه در کرونا

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دانشگاه آزاد اسلامی این روزها بیش از هر زمان دیگری درحال ایفای نقش اجتماعی خود در کشور است؛ این دانشگاه با عملکرد خود نشان داده که نمی‌خواهد با به‌ کار بردن رویکردها و استراتژی‌های قدیمی پاسخگوی نیاز ذینفعان و اقشار مختلف جامعه باشد. به‌عبارت بهتر مسئولان دانشگاه بر این باورند که انگاره و استراتژی‌هایی که در یک دهه گذشته تا امروز در آموزش عالی به کار می‌رفت برای برآورده کردن انتظارات اقتصادی، علمی، سیاسی و اجتماعی سیستم آموزش عالی این عصر مناسب نیست. به همین دلیل است که این دانشگاه در دوره جدید مدیریتی خود به‌سوی استراتژی‌های جدید حرکت کرد. این دانشگاه در این دوره جدید مدیریتی، دیگر تنها یک نهاد آموزشی برای تربیت نیروی انسانی نیست بلکه از متن جامعه است و تلاش دارد با حضور در جامعه مشکلات را مرتفع کند.

درواقع رسالت دانشگاه این روزها فقط صادر کردن مدرک دانشگاهی نیست بلکه می‌خواهد به‌عنوان قوه‌عاقله در شهرها تاثیرگذار و فرهنگ‌ساز باشد تا نشان دهد فراتر از یک دانشگاه نخبگانی عمل می‌کند. این دانشگاه به‌محض وقوع یک مشکل یا اتفاق در کشور، نقش آموزشی خود را کنار گذاشته و با نقش اجتماعی‌اش وارد میدان می‌شود. به همین دلیل از اوایل اسفندماه که خبر رسید ویروس کرونا وارد ایران شده است، خانواده بزرگ دانشگاه آزاد اسلامی تمام پتانسیل و ظرفیت‌های خود را برای کمک به مردم ایران‌زمین به صحنه آورد. فعالیت‌های دانشگاه در این راستا به بخش‌های مختلفی تقسیم شد؛ از آموزش مجازی دانشجویان گرفته تا تولید مواد ضدعفونی‌کننده در واحدها. اما مهم‌ترین این فعالیت‌ها در طرح‌های فناورانه دانشگاه خلاصه شد. علت هم مشخص است؛ طرح‌های فناورانه می‌تواند راهکاری بلندمدت برای از بین بردن همیشگی این ویروس باشد.

  طرح‌های فناورانه  ابزاری میانبر برای عبور از بحران کرونا

همه‌گیری ویروس کرونا، شالوده حرکت و استمرار فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی جهان را دچار اختلال کرده تا جایی که آینده پیش‌رو در مواجهه با این بحران مبهم‌ به نظر می‌آید. در چنین شرایطی، ابزاری که بتواند مسیری میانبر برای عبور از این شرایط فراهم کند قطعا مهم و حیاتی به نظر می‌رسد. ابزاری که بتواند تصویری روشن فراروی ما قرار دهد. طرح‌های فناورانه یکی از این ابزارهاست. اهمیت فناوری و نوآوری به‌حدی است که اکثر کشورهای توسعه‌یافته آنها را از اولویت‌های اصلی سرمایه‌گذاری‌های خود می‌دانند. بنابراین با ظهور ویروس همه‌گیر کرونا، بحث فناوری و طرح‌هایی در این راستا به الزامی برای مدیریت شرایط فعلی و خلق فرصت‌های جدید بدل شده است. به‌عبارتی طرح‌های فناورانه در این فضا به‌مثابه میوه‌ای است که می‌تواند مصونیت‌های بیشتری را برای کشورها به ارمغان بیاورد.

به‌طور کلی فعالیت‌های فناورانه مربوط به کرونا را به دو دسته می‌توان تقسیم کرد؛ گروه اول طرح‌هایی که در پاسخ به سوالات بالینی و مدیریتی متخصصان و سیاستگذاران انجام می‌شوند و در اسرع‌وقت نتایج‌شان برای تصمیم‌گیری در اختیار آنها قرار می‌گیرد و گروه دوم نیز طرح‌هایی هستند که برای مستندسازی تجربه اپیدمی در کشور ایران و انتقال این تجربیات به دیگران انجام می‌شود. حالا امروز جهان درحال تجربه یک تحول جدی در حوزه علم و فناوری است؛ تحولی که می‌تواند آغاز یک برنامه‌ریزی برای ایجاد تحول و جهش جدید باشد. شیوع ویروس کرونا همان اتفاقی است که باعث تحول جدی در حوزه علم و فناوری و طرح‌های فناورانه شده است. مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی نیز تلاش دارند با یک نگرش بلندنظرانه به این قضیه نگاه کرده و از یک بحران به نام کرونا، یک فرصت ساخته و آغازگر جهش جدید در حوزه فناوری باشند.

بنابراین از نوزدهم اسفندماه کمیته ارزیابی فناوری جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در پارک دانشگاه آزاد اسلامی تشکیل و کار خود را در این زمینه آغاز کرد. تا بیستم فروردین یعنی در عرض یک ماه ۱۵ جلسه کاری به صورت ویدئوکنفرانس و با حضور دکتر طهرانچی در این راستا برگزار شد. البته کار دانشگاه آزاد اسلامی فقط در بحث طرح‌های فناورانه‌ فقط به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ مسئولان دانشگاه از طرح‌های فناورانه‌ای که برای مقابله با ویروس کرونا به دست‌شان می‌رسد، حمایت و پشتیبانی علمی، اداری و مالی نیز می‌کنند. در این جلسات یعنی تا بیستم فروردین بیش از ۱۵۰ طرح از مراکز رشد و مراکز تحقیقاتی واحدها برای مقابله با شیوع ویروس کرونا مورد بررسی قرار گرفت و ۹ طرح نیز درنهایت انتخاب شد. تشکیل کارگروه بررسی و حمایت از طرح‌های فناورانه در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی موید اهتمام جدی این دانشگاه برای به‌کارگیری از ظرفیت فناوران جهت ایفای نقش در بحران شیوع کروناست.

  کیت تشخیص کرونا  یکی از 8 کیت موردتایید وزارت بهداشت

 یکی از این طرح‌ها کیت تشخیص کرونا بود که یکی از هشت کیت موردتایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور است. تولید جعبه‌های ضدعفونی‌کننده برای قطع زنجیره انتقال ویروس توسط اسکناس یکی‌دیگر از این طرح‌های دانشگاه آزاد اسلامی است که دو بانک بزرگ کشور را مجاب کرد به فکر انعقاد قرارداد با دانشگاه آزاد اسلامی بیفتند. سنسورهای تشخیص ویروس در مکان‌های عمومی یکی‌دیگر از طرح‌های فناوری دانشگاه آزاد اسلامی است که می‌توانند تجمع ویروس در مکان‌های عمومی را تشخیص داده و جهت انجام ضدعفونی به‌موقع و موثر اطلاع‌رسانی کنند.

مدیرکل تجاری‌سازی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی:

ارسال 200 طرح برای کمیته بررسی طرح‌های فناورانه مقابله با کرونا

سیدمحمدجواد صدری‌مهر، مدیرکل تجاری‌سازی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره تلاش‌های صورت‌گرفته در پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی برای مقابله با کرونا گفت: «کمیته بررسی طرح‌های فناورانه مقابله با کرونا از سال گذشته، کار خود را در دانشگاه آزاد اسلامی آغاز کرد. این کمیته با ترکیبی از هیات‌های علمی فناور دانشگاه در زمینه ویروس‌شناسی، میکروبیولوژی، مهندسی پزشکی، داروسازی و رشته‌های مرتبط با موضوع تشکیل شد.» وی ادامه داد: «به‌صورت روزانه و آنلاین، تشکیل جلسه دادیم. درمجموع حدود ۲۰۰ طرح از سراسر کشور به کمیته ارسال شده و ۱۳ طرح تاکنون مصوب شده‌اند. مهم‌ترین بحث در این طرح‌ها، باکس ضدعفونی بوده که در سطح مصرف خانگی و اصناف و همچنین سایزهای کوچک‌تر برای تلفن‌همراه در نظر گرفته شده تا بتواند زنجیره انتقال ویروس را قطع کند.»

  قطع زنجیره انتقال ویروس  جدی‌ترین سیاست پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی

مدیرکل تجاری‌سازی و پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: «مهم‌ترین سیاستی که در کمیته مقابله با ویروس کرونا در پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی، سرلوحه کار خود قرار دادیم، قطع زنجیره انتقال ویروس بوده است و اصلا در حوزه درمان، ورود نکرده‌ایم؛ بلکه قطع زنجیره انتقال ویروس، جدی‌ترین سیاست ما بوده است.»

صدری‌مهر بیان کرد: «طرح‌های دستگاه‌های ضدعفونی‌کننده را نیز مدنظر داشتیم که با ترکیب چند فناوری ازجمله اشعه «یو وی» کار می‌کند. طرح بعدی، «اتوکلاو»ها (وسیله‌ای برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در فشار و دمای بالا و با استفاده از بخار آب) بوده‌ است که تولید قطعات آنها در پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی صورت می‌گیرد؛ قطعاتی که پیش‌تر از خارج، وارد کشور می‌شدند.»

وی افزود: «درباره ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده نیز طرح‌های بسیاری داشتیم که برحسب ظرفیت واحدها فعال شده‌اند؛ اما آنچه به‌عنوان بحث فناوری مطرح بوده و پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی روی آن کار کرده، مواد ضدعفونی‌کننده‌ای هستند که خاصیت ماندگاری بیش از یک ماه داشته باشند.»

مدیرکل تجاری‌سازی و پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی یادآور شد: «طرح بعدی که بسیار مهم نیز بوده، صفحه‌کلیدهای غیرلمسی هستند که نمونه اولیه آنها ساخته شده است؛ صفحه‌کلیدهایی مثل کلیدهای برق و دکمه‌های آسانسور که بتوان بدون تماس دست، آنها را انتخاب و قطع و وصل کرد. این موضوع بسیار مهم و جدی است و می‌تواند زنجیره انتقال را قطع کند.»

صدری‌مهر در پایان گفت: «در حوزه کیت تشخیص کرونا نیز ورود کردیم. هرچند بیش از ۳۰ طرح از سراسر کشور به دست ما رسید؛ اما طرحی که از سوی پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی حمایت شد، یکی از هشت طرحی است که وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به‌صورت رسمی تایید کرده و در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

مدیرکل اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی:

طرح‌های فناورانه نیازمان به واردات را مرتفع می‌کند

احسان شیرنگی، مدیرکل اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از طرح‌های فناورانه و نقش آنها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا سخن گفت. به گفته او، طرح‌های فناورانه مختلفی در دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص بیماری کرونا شکل گرفت؛ در دو بخش بسترساز و محتوا با دستور دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی شروع به کار کردیم. موفقیت‌هایی نیز در بسیاری از استان‌ها در این خصوص به دست آمد که بیشترین موفقیت‌ها در استان مرکزی، خراسان و البرز و اصفهان بود تا جایی که شاهد دستاوردهای زیادی از سوی این استان‌ها نیز بودیم.

او ادامه داد: «به‌دنبال این هستیم تا به‌صورت تخصصی از محصولات برخی از این استان‌ها حمایت کنیم تا بتوانیم آنها را وارد چرخه بیمارستان‌های خود کنیم.» مدیرکل اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی با ذکر مثالی توضیح داد: «کیت تشخیص کرونا در استان البرز به نتیجه رسید و درحال حاضر حمایت از این کیت تشخیصی را در دستور کار قرار داده‌ایم. درمجموع دانشگاه آزاد اسلامی قدم محکمی در این خصوص برداشته است تا جایی که دانشجویان واحد علوم و تحقیقات با تولید ژل ضدعفونی‌کننده توانستند کمک زیادی در راستای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا کرده و این مواد را به بیمارستان‌های کشور ارسال کردند.»

او معتقد است: «دانشگاه آزاد اسلامی با این ذهنیت که باید گامی اساسی در این زمینه برداشته و به مردم کشور کمک کند، وارد عمل شد و با حدود ۹ محصولی که توسط دکتر دهقانی شناسایی و تایید شد می‌تواند به قطع زنجیره کرونا کمک کند.» 

مدیرکل اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه سرمایه‌گذاری دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی درخصوص هدف دانشگاه آزاد اسلامی برای ورود به طرح‌های فناورانه توضیح داد: «امروزه دنیا، دنیای فناوری است و چه در دوران کرونا و پساکرونا بحث فناوری بسیار با اهمیت خواهد بود. اینکه بتوانیم نیاز کشور را با استفاده از دانش فنی خودمان و نیازمان را نسبت به واردات با استفاده از طرح‌های فناورانه تامین کنیم، می‌تواند به بحث ارزش‌های کشور کمک کند.»

  با تقویت طرح‌های فناورانه می‌توان وارد چرخه صادرات شد

او با بیان اینکه البته از موضوع فناوری نمی‌توان خیلی سریع پاسخ گرفت، ادامه داد: «به‌طور مثال وقتی روی یک کیت تشخیص کرونا کار می‌کنیم، رسیدن به نتیجه موردقبول مقداری زمانبر خواهد بود اما از سوی دیگر نیاز ما نسبت به واردات برطرف خواهد شد.» شیرنگی در ادامه تصریح کرد: «با تقویت طرح‌های فناورانه حتی می‌توان وارد چرخه صادرات نیز شد. به هر حال فکر می‌کنم ایده جداسازی معاونت فناوری از پژوهش ایده مثبتی بود و الان شرکت‌های دانش‌بنیان و پارک‌های علم‌وفناوری و حتی خود واحدهای دانشگاهی در بحث طرح‌های دانش‌بنیان به‌صورت مستقل کار می‌کنند و این می‌تواند به رویکرد جدید دانشگاه درخصوص فناوری کمک کند.» با این اوصاف به نظر می‌رسد دانشگاه آزاد اسلامی در راستای رویکردهای تحولی در حوزه‌های فناوری و با احساس مسئولیت اجتماعی در قبال آلام و چالش‌های جامعه، شعار «دانشگاهی از مردم و برای مردم» را محقق کرده است.