خدمتی که کووید ۱۹ به دانشگاه‌ آزاد اسلامی کرد

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، با توجه به تعطیلات اضطراری دانشگاه‌ها به‌دلیل شیوع ویروس کرونا و برای جبران مشکل عقب‌ماندگی تحصیلی در این ایام، دانشگاه آزاد اسلامی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزش مجازی کرده است.

در این راستا، استادان با شرکت در این کلاس‌ها آخرین مباحث و مطالب درسی را به دانشجویان ارائه می‌کنند.

دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان نیز از این قاعده مستثنی نیست و فعالیت خود را از همان ایام شیوع کرونا آغاز کرده است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تأکید بر لزوم ارتقای بستر فضای مجازی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در تمام استان‌ها عنوان کرد که باید بتوانیم در فضای مجازی «مولد» باشیم و این مولد بودن به یک برنامه سیستمی و قوی نیاز دارد.

محمدمهدی طهرانچی اظهار کرد که در این زمینه واحدهای دانشگاهی باید تمام تلاش خود را به کار ببندند؛ چراکه لازمه قوی شدن در فضای مجازی، فراهم کردن زیرساخت و سواد فضای مجازی است.»

براین‌اساس، خبرنگار آنا برای پیگیری نحوه و چگونگی آموزش مجازی گفتگویی را با سیامک بهاروند رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان ترتیب داده است که مشروح این گفتگو در پی می‌آید:

با توجه به تأکید بر آموزش غیرحضوری و مجازی دانشجویان و ابلاغ بخشنامه مربوط، دانشگاه متبوع شما تاکنون چه اقداماتی انجام داده است.

بهاروند: امروزه یکی از اساسی‌ترین نیازهای مهم آموزش و تربیت نیروی انسانی متخصص و کارآمد در مراکز علمی دنیا، داشتن امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی مجهز و پیشرفته است.

دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه حضوری دنیا با داشتن واحدهای دانشگاهی متعدد در سراسر کشور از آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های پیشرفته و تخصصی بسیار مناسب و مطلوبی برخوردار است.

چند سال اخیر با همت مسئولان حرکت ارزشمندی برای یکپارچه کردن هزاران آزمایشگاه، ‌کارگاه و مراکز تحقیقاتی موجود در واحدهای دانشگاهی سراسر کشور صورت گرفته است.

تشکیل سامانه‌های «ساها» و «ساتا» نمونه‌های موفق در این حرکت بوده که علاوه بر کاهش هزینه‌ها، هم‌افزایی بیشتری نیز در پی‌داشته است؛ چراکه تمام دانشجویان، استادان و پژوهشگران به‌راحتی می‌توانند از امکانات و تجهیزات همه واحدهای دانشگاهی بر حسب نیاز و تحقیق خود استفاده کرده و افزون بر آن از فعالیت‌های تکراری و موازی‌کاری نیز جلوگیری می‌‌شود.

در این راستا دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان با تأسیس و راه‌اندازی مرکز خدمات آزمایشگاهی و تحقیقاتی استان برای تقویت فعالیت‌های آزمایشگاهی و‌ کارگاهی پیشرفته گام‌های مؤثر و ارزنده‌ای برای تحقق منویات مقام معظم رهبری در زمینه جهش تولید برداشته است.

دانشگاه‌های آزاد اسلامی خرم‌آباد و بروجرد دو واحد دانشگاهی مهم استان لرستان هستند که در این زمینه تلاش‌های قابل قبولی در ایجاد بسترهای مناسب برای انجام امور پژوهشی و تولید علم انجام داده‌اند.

انتقال آموزش مجازی واحد خرم‌آباد از سامانه mls به سیدا

دانشگاه آزاد اسلامی خرم‌آباد بیش از  ۶ هزار متر مربع فضای آزمایشگاهی و کارگاهی در قالب ۷۰ آزمایشگاه و کارگاه مختلف با تجهیزات پیشرفته در اختیار دانشجویان و پژوهشگران قرار داده است.

دانشگاه آزاد اسلامی بروجرد نیز با بیش از ۷ هزار متر مربع فضای آرمایشگاهی و کارگاهی با حدود ۶۰ آزمایشگاه و ۳۰ کارگاه موقعیت مناسبی در اختیار پژوهشگران قرار داده است.

 در بحث آموزش غیرحضوری از چه امکانات و تسهیلاتی آموزشی در بخش تئوری و فیزیکی برخوردار هستید و در این مدت چه تجربیات و دستاوردهایی حاصل شد تا مولد سیستم آموزش مجازی باشید؟

بهاروند: واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان با داشتن ۱۳۴ آزمایشگاه، ۹۶ کارگاه و پنج آزمایشگاه همکار استاندارد که مجهز به تجهیزات مرتبط با حوزه فعالیت خود بوده، دارای ظرفیت آزمایشگاهی و کارگاهی بسیار بالایی هستند.

با استفاده از این امکانات به‌خصوص آزمایشگاه‌های همکار استاندارد برای ارتباط هرچه بیشتر با صنایع و بخش‌های اجرایی در نظر داریم تمام خدمات مورد درخواست به آنها ارائه شود.

به‌علاوه از این امکانات برای ارائه خدمات به فناوران مستقر در مراکز رشد واحدهای استان استفاده می‌شود و این واحدها می‌توانند نمونه اولیه محصولات فناورانه خود را با استفاده امکانات آزمایشگاهی تولید کنند، امیدوارم در سال جاری بتوانیم چند محصول را تولید انبوه و تجاری‌سازی کنیم.

از ابتدای تعطیلی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بلافاصله جلسات ستاد استانی و واحدهای دانشگاهی برای برنامه‌ریزی مناسب تشکیل شد و در مرحله نخست بخشی از فعالیت‌های آموزشی را در پیام‌رسان‌های داخلی آغاز کردند. 

با ابلاغ بخشنامه آموزش مجازی بلافاصله ستاد مبارزه با کرونا در استان و واحدهای لرستان تشکیل و ارسال اطلاعات لازم به واحد الکترونیک برای دسترسی به سیستم آموزش مجازی آغاز شد. نهایتاً با پیگیری شبانه‌روزی همکاران در ۲۵ اسفند تمام واحدهای استان به سیستم mls متصل شدند.

همان ابتدا با توجه به این موضوع که ممکن است در پیک کاری در سیستم mls مشکلاتی پیش آید، واحد خرم‌آباد در ایام تعطیلات نوروز پیگیری‌های لازم را برای نصب و راه‌اندازی دو سیستم دیگر، یکی در بستر نرم‌افزار آموزشی سیدا و دیگری در بستر سایت واحد دانشگاهی به نام تیدا آغاز کرد و در پایان تعطیلات هر دو سامانه به بهره‌برداری رسید.

۱۷ فروردین به‌دلیل مشکلات فنی سامانه mls فعالیت‌های آموزش مجازی واحد خرم‌آباد و ۶ مرکز زیرپوشش از این سامانه به سامانه سیدا انتقال یافت.

پس از این، روند تشکیل کلاس‌ها و استقبال همکاران و دانشجویان از ۱۰ درصد در پایان هفته گذشته به بیش از ۶۴ درصد رسیده است. انتظار می‌رود با توجه به تولید راهنمایان آموزشی، کلیپ‌ها و ... برای استادان و دانشجویان درصد تشکیل کلاس‌های مجازی به بیش از ۸۵ درصد برسد.

در سطح واحدها و مراکز آموزشی استان لرستان نیز اتاق‌هایی مجهز به سیستم برای استادانی که امکانات لازم برای تشکیل کلاس مجازی ندارند، آماده شده است.

اکنون با هماهنگی مدیریت IT استان لرستان در حال رایزنی برای راه‌اندازی سیستم آموزش مجازی واحد بروجرد(مانند تیدا واحد خرم‌آباد) بر روی سایت این واحد هستیم تا این واحد آموزشی نیز از بسترهای بومی برای تشکیل کلاس‌ها استفاده کنند.

مشکل اصلی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی لرستان زیرساختی است

تیم پشتیبانی استان لرستان به صورت شبانه‌روز از پایان اسفند و در ایام تعطیلات نوروز و هاکنون در حال آموزش به دانشجویان است.

 مشکل اصلی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان را چه می‌دانید؟

بهاروند: در استان لرستان مشکلات زیرساختی فراوانی وجود دارد. علاوه بر این بیش از ۶۰ درصد مدرسان مدعو بوده و بسیاری از دانشجویان از داشتن حتی موبایل هوشمند برای شرکت در کلاس‌های مجازی هم محروم هستند. اعتراضات زیادی در این زمینه شده، اما با این وجود با تمام ظرفیت در حال انجام امور هستیم.

در کل میزان رضایتمندی دانشجویان در حدود ۵۰ درصد و استادان ۷۵ درصد است. با توجه به راه‌اندازی سامانه بومی تشکیل کلاس و جلسات به صورت مجازی در واحد خرم‌آباد می‌توانیم جلسات دفاع از رساله، پیش دفاع و ... در سطح استان را به صورت مجازی انجام دهیم.

به نظر می‌رسد زیرساخت‌های آماده شده در دانشگاه آزاد اسلامی ماندگار خواهد بود.

بهاروند: همینطور است. زیرساخت‌هایی که در این مدت آماده و فراهم شده‌اند برای دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان لرستان ماندگار خواهند بود.

با وجود اطلاع‌رسانی‌های مکرر به دانشجویان به‌دلیل مشکلات ذکر شده میزان حضور دانشجویان در کلاس‌های آنلاین کم است.

 آموزش غیرحضوری و مجازی در فرصت پیش آمده به‌دلیل بیماری کرونا را چگونه ارزیابی می‌کنید و تا چه اندازه برای دانشگاه، دانشجویان و استادان مفید خواهد بود؟

بهاروند: با توجه به شیوع ویروس کرونا و مشکلات پیش آمده به نظر می‌رسد دانشگاه آزاد اسلامی این تهدید را به یک فرصت عالی تبدیل کرده است. با وجود تمام مشکلات موجود و پیش‌رو، مطمئناً دستاورد بسیار بزرگی نصیب مجموعه استادان و دانشجویان دانشگاه پس از پشت سر نهادن این وضعیت خواهد شد، بنابراین در این باره پیشنهاداتی دارم.

 چه پیشنهاداتی؟

بهاروند: با وجود پیام‌رسان‌های مختلف داخلی و خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی باید از این فرصت استفاده کرده و پیام‌رسان داخلی ویژه خود را رونمایی کند تا استادان برای دانشجویانی که دسترسی به رایانه و لپ‌تاپ ندارند، بتوانند به صورت آنلاین / آفلاین در پیام‌رسان دانشگاه کلاس برگزار کنند و در دوران بعد از کرونا نیز به‌عنوان یک پایگاه برای تبلیغ توانایی‌های مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی از آن استفاده شود.

واحدهای دانشگاهی باید موظف شوند از این تاریخ به بعد در بودجه سالانه، بودجه‌ای مستقل برای فراهم کردن زیرساخت‌های آموزش مجازی (امکانات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و ...) در نظر بگیرند.