شهرداری‌ها و اقدامات مقابله با کرونا

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»،  سیدمحسن طباطبایی‌مزدآبادی، دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران طی یادداشتی در روزنامه «فرهیختگان» نوشت: بر اثر همه‌گیری کرونا بسیاری از شهرها به شهر ارواح تبدیل شده‌اند. آنها خلوت‌تر و بی‌سروسامان‌تر از آن هستند که بتوان توصیف کرد. شهرها نوعی خودزنی داوطلبانه را اختیار کرده‌اند که شاید پیش از این هرگز سابقه نداشته است. با شیوع کرونا شهرها در اقصی‌نقاط جهان اجتماعات خود -از بازی‌ها و مسابقات ورزشی گرفته تا اماکن و مراسم‌های مذهبی و سنتی- را لغو کرده‌اند و جاذبه‌های گردشگری شهرهای بزرگ اروپا آمریکا و آسیا که مظهر جنب‌وجوش شهری بوده‌اند، اکنون شبیه بیابان به‌نظر می‌آیند. در سراسر جهان در کشورهای درگیر با ویروس کرونا، دولت‌های محلی همپای دولت‌های مرکزی به مقابله با کرونا پرداخته‌اند. در شهر بوستون آمریکا تمامی زمین‌های بازی، کتابخانه‌ها، اماکن تفریحی، سالن‌ها، برنامه‌های اجتماعی و فرهنگی کلیه مدارس و دانشگاه‌ها و مراکز علمی حداقل تا 27 آوریل (هشتم اردیبهشت) بسته و تمام رویدادها لغو شده یا به حالت تعلیق درآمده‌اند و تنها پارک‌ها برای پیاده‌روی به‌صورت محدود و با حفظ فاصله اجتماعی باز هستند. در شهر دالاس نیز شهردار با اعلام وضعیت فاجعه تمامی رویدادها و اجتماعات و برنامه‌ها را لغو کرده و در شهرهای اروپا نیز وضع به همین منوال است. وضعیت فاجعه‌باری که بر این شهر حاکم است، باعث شده تا صحبت از تعطیلی کامل حمل‌ونقل عمومی درمیان باشد؛ چیزی که حتی می‌تواند برگزاری المپیک2024 پاریس را تحت‌الشعاع قرار دهد. شهرداری و مقامات پاریس مقررات منع آمدوشد و قرنطینه را تا حداقل 15آوریل وضع کرده و برای متخلفان جریمه سه‌هزار یورویی و 6 ماه حبس را درنظر گرفته‌اند. در زمینه حمل‌ونقل در شرایط فعلی شهرهای مختلف اقداماتی را متناسب با وضعیت خود انجام داده‌اند. لندن تعداد تردد قطارهای مترو و نیز اتوبوس‌های تندرو را کاهش داده، بیش از 40 ایستگاه مترو را بسته و خطوط شبانه مترو فقط برای کادر درمان خدمات‌رسانی می‌کنند. همچنین کلیه مستاجران املاک شهرداری را از 25مارس به‌مدت سه‌ماه از پرداخت اجاره معاف کرده است.

در پاریس مترو و خطوط اتوبوسرانی با 50درصد ظرفیت کار می‌کنند و سرویس‌های ویژه‌ای برای مقصد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی تعریف شده است. در نیویورک ظرفیت مترو و شبکه اتوبوسرانی 25درصد کاهش یافته، در کوالالامپور مالزی فاصله زمانی قطارهای مترو به 30دقیقه افزایش یافته و ساعات سرویس‌دهی آنها محدود شده است و از ورود مسافران بدون تجهیزات جلوگیری می‌شود. در اقدامی دیگر شهرداری لندن برای قرنطینه کردن بی‌خانمان‌ها و ایجاد فاصله اجتماعی تعداد یکصد اتاق از متل‌ها و مهمانسراها را به این امر اختصاص داده و بی‌خانمان‌ها را از فضای شهر جمع کرده و در آنجا اسکان داده است.

همچنین شهرداری سامانه‌ای را راه‌اندازی کرده که مردم از طریق آن هرگونه تجمع حتی چندنفری را گزارش می‌دهند و بلافاصله پلیس به شکایت آنها ترتیب اثر داده و تجمع‌کنندگان را جریمه سنگین می‌کند. در هلسینکی پایتخت فنلاند مقامات دولت محلی مانند شهرداری و شورای‌شهر پیشگام نمونه‌برداری کووید-19 از مردم بوده‌اند، به‌نحوی‌که مردم می‌توانند حتی بدون ترک وسایل نقلیه خود نمونه‌های خود را تحویل دهند و جواب آزمایش آنها خیلی سریع و آسان آماده شده و شهروندان یا به مسیر خود ادامه می‌دهند یا به قرنطینه منتقل می‌شوند. هلسینکی همچنین هتل‌ها را با تمام امکانات به‌عنوان محل مناسب قرنطینه درنظر گرفته است که هم از انزوا و افسردگی افراد جلوگیری شود و هم کاملا تحت مراقبت باشند. درخصوص اقدمات مالی، شهرداری‌ها در اثر انتشار ویروس کرونا و بحرانی که در شهرها به‌وجود آمده، بسیاری از منابع درآمدی خود را از دست داده‌اند. توقف کسب‌وکارها، بیکار شدن مردم و به‌تعویق افتادن پرداخت مالیات‌ها و عوارض و تاخیر در پرداخت قبوض بار سنگینی بر دوش دولت‌های محلی گذاشته است. به‌همین دلیل به‌عنوان مثال در ایالات‌متحده پس از آنکه سنا بسته محرک دو تریلیون دلاری را برای مقابله با کرونا ارائه داد، 150میلیارد دلار آن برای کمک به دولت‌های محلی اختصاص یافت.

شهرداری‌ها نسبت‌به دولت‌های مرکزی آزادی عمل کمتری برای جبران کسری بودجه دارند، بنابراین کاهش منابع درآمدی آنها ممکن است مستقیما بر نحوه خدمات‌دهی آنها تاثیر بگذارد و اگر کمک‌های دولت مرکزی نباشد، ممکن است تا مدت‌ها در بحران مالی فروبروند. در ایالات‌متحده طبق پیش‌بینی‌ها در اثر شیوع کرونا 38 ایالت در میانه سال ناچار به بازنگری در بودجه و تعدیل آن خواهند بود. در شهر ونکوور کانادا همین هفته بودجه سال 2020 توسط شورای‌شهر مورد بازنگری و تعدیل قرار گرفت و از همین الان کارگروهی را برای تدوین برنامه احیای اقتصادی تشکیل داده است. شهردار ونکوور اعلام کرده چانه‌زنی کافی را با دولت فدرال برای کاهش مالیات‌ها و تاخیر در پرداخت آنها انجام خواهد داد و سقف دریافت وام را با درنظر گرفتن بدترین سناریو برای شهرداری از پنج‌میلیون به 35میلیون دلار افزایش داد. واقعیت این است که شهرها و مدیران شهری تابه‌حال چنین چالشی را تجربه نکرده‌اند و وقتی از مدیران شهرهای مختلف درخصوص طرح‌ها و برنامه‌های آنها برای مقابله با کرونا سوال شده، پاسخ اکثر آنها این بوده که آتش‌سوزی، سیل، زلزله، توفان، سونامی، حملات تروریستی و بسیاری مخاطرات دیگر را تجربه کرده‌اند، اما هرگز شاهد چنین وضعی نبوده‌اند و بنابراین دستورالعمل خاصی جز اطلاع‌رسانی و رصد اوضاع نمی‌توان ارائه کرد. موضوع مهم دیگری که اکنون مدیران شهری با آن دست‌به‌گریبان هستند، این است که شهرها برای مدت طولانی نمی‌توانند تعطیل بمانند، چراکه مضرات اقتصادی آن بسیار ویرانگر خواهد بود، بلکه باید راهی برای بازگرداندن حیات اقتصادی-اجتماعی آنها به‌همراه رعایت پروتکل‌های بهداشتی پیدا کرد.

به‌نظر می‌رسد بیماری کرونا یک واقعیت دیگر درمورد شهرها را عیان ساخت و آن اینکه شهرهایی که به‌سمت فناوری‌های هوشمند حرکت کرده‌اند و از زیرساخت‌های دیجیتال مدرن‌تری برخوردار هستند، در زمینه شناسایی، پایش و کنترل این ویروس نیز موفق‌تر عمل کرده و ایمن‌تر هستند؛ سونگدو در کره‌جنوبی و شنزن در چین شاهدی بر این مدعا هستند.