به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، حدود چهار ماه از آغاز شیوع کرونا در جهان می‌گذرد؛ بیماری‌ای که از ووهان چین گریبانگیر ساکنان زمین شد و حالا پس از گذشت یک فصل کمتر کشور و سرزمینی را می‌توان یافت که به آن نفوذ نکرده باشد. آمار تعداد مبتلایان به این ویروس منحوس از یک میلیون و 200 هزار نفر فراتر رفته و بیش از 70 هزار نفر در دنیا جان خود را از دست داده‌اند. علائم کووید-19 در همه دنیا یکسان گزارش شده، اما نحوه مواجهه و برخورد دولت‌ها و ملت‌ها با شرایط جدید پدیدآمده حاصل از شیوع این ویروس چندان شبیه هم نیست و هر حکومتی به فراخور امکانات و توانمندی‌هایش دست‌به کار شده تا با این ویروس مبارزه کند؛ از این بابت شاید این بیماری با وجود همه دردسرهایی که برای بشر ایجاد کرد، امکان مقایسه رفتاری دولت‌ها و ملت‌ها را در عرصه‌های گوناگون و در شرایط و موقعیت زمانی مشابه فراهم کرده است.

چند هفته به عقب برگردیم، در حالی که ایران چند روزی است درگیر مبارزه با کرونا شده، برخی کشورها به پشتوانه تجهیزات پیشرفته پزشکی و امکانات بیمارستانی خود، کرونا را آنچنان که باید جدی نگرفتند، اما در فاصله کوتاهی هم در زمینه پزشکی دچار چالش‌های اساسی شدند و هم در تامین نیازمندی‌های سلامت مردم و حتی مایحتاج و اقلام اساسی زندگی‌شان با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم کردند. کیلومترها این طرف‌تر در ایران اما، نه خبری از قفسه‌های خالی فروشگاه‌ها بود و نه انتظار مردم برای دسترسی به ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده چندان طولانی شد. حتی در روزهایی که پرستارهای بعضی بیمارستان‌های کشورهای اروپایی و آمریکایی از کمبود تجهیزات اولیه مانند لباس و ماسک گلایه می‌کنند، در ایران حتی خبری از کمبودهای بیمارستانی روزهای نخست شروع پیکار با کرونا هم نیست و از ماسک و گان گرفته تا مواد ضدعفونی به میزان موردنیاز در اختیار بیمارستان‌ها و مراکز درمانی  قرار گرفته است، به‌طوری که حیرت بسیاری  از کشورها را هم برانگیخته است. اما چگونه این کمبودها برطرف شد، آن‌هم در شرایطی که در اروپا دولت‌ها به جان هم افتاده‌اند و هرچیزی را به هر شکلی که می‌توانند، از یکدیگر چپاول می‌کنند.

 وجه تمایز ایرانی‌ها در مبارزه با کرونا

قطعا هر رخداد اجتماعی پیچیدگی‌های خاصی دارد که نیازمند تحلیل‌ها و بررسی‌های علمی است، اما در شرایط فعلی یکی از بزرگ‌ترین وجوه تمایز ایران با سایر کشورها را می‌توان در روحیه جهادی جوانان ایرانی جست‌وجو کرد که در هر شرایطی به‌دنبال ایفای نقش خود در صحنه‌های مختلف هستند؛ جهادی‌هایی که شکل و شمایل مشخصی ندارند و در هر سن و سالی و قد و قامتی سرشان درد می‌کند برای دردسر! شاهد مثال ادعا هم صحبت‌های محمدحسین عطایی دولت‌آبادی، دبیر مجمع انجمن‌های اسلامی دانشجویان منطقه بریتانیاست. او چند روز قبل در گفت‌وگو با تسنیم گفت: «فرهنگ مردم انگلستان با ایران متفاوت است و به خونگرمی مردم ایران نیستند. اینجا فقط تعدادی از شیعیان لوتون تراکت‌هایی پخش کرده بودند که خرید مایحتاج افراد سالمندی را که نمی‌توانند بیرون بروند انجام می‌دهند، اما شاهد اینکه گروه‌هایی ماسک بدوزند یا فعالیت‌هایی را از این قبیل انجام دهند، نیستیم.» البته تلاش جوانان ایرانی امروز دیگر محدود به دوخت ماسک و گان نیست. در حال حاضر و در کنار دوخت ماسک و گان، جهادی‌ها کماکان در ضدعفونی کردن معابر و محل‌ها نقش فعال دارند، برخی به بیمارستان‌ها رفته‌اند و برخی دیگر مشغول ساخت و تهیه محلول‌های ضدعفونی هستند. عده‌ای از آنها نقش علمی خود را در این روزها جدی گرفته‌اند و در راه‌اندازی تجهیزات موردنیاز در مبارزه با کرونا فعالند. گروهی دیگر، از سالمندان و تهیدستان غافل نشده و با جمع‌آوری ارزاق و مواد غذایی، یاری‌گر خانواده‌های محروم و کم‌توانند. بعضی از آنها هم روزهایشان را در آرامستان‌ها می‌گذرانند و در امر تغسیل درگذشتگان کرونایی کمک می‌کنند. حضور جهادی‌ها مثل سیل و زلزله در جغرافیای خاصی خلاصه نمی‌شود و همه ایران را دربر گرفته است. شرح فعالیت گروه‌های مختلفی که در طول یک ماه و نیم گذشته هرکدام به نوعی تلاش کردند از سختی زندگی در دوران وجود کرونا کمی کمتر شود، قطعا در حد و اندازه این چند سطر روزنامه نمی‌گنجد. ما در شماره امروز «فرهیختگان» با چند تن از این جوانان هم‌کلام شدیم تا ضمن مرور فعالیت‌های گروه‌های جهادی در روزهای گذشته، گوشه‌ای از حماسه باعظمت جوانان ایران‌زمین را ثبت و ضبط کنیم.

 نگاهی به عملکرد جهادی‌ها در ایام شیوع کرونا

اسفندماه سال گذشته، زمانی که هنوز کرونا در تمام کشور جولان نداده بود، دانشجویان جهادی وارد عمل شدند تا با حضور خود خلأهای موجود در مسیر مبارزه با کرونا را در حد توان خود پوشش دهند. جهادی‌های بسیج دانشجویی جزء اولین‌هایی بودند که با تعطیل شدن بساط درس، جهاد را به شیوه‌های گوناگون این بار در مسیر مبارزه با یک ویروس منحوس مشق کردند.

قرارگاه مبارزه با کرونای بسیج دانشجویی تشکیل شد و گروه‌های جهادی را برای حضور فعالانه منسجم کرد. در همین راستا هم 7 کمیته با عنوان‌های بررسی و مساله‌محوری، تولید محتوا، رسانه، ارتباطات و اقدام مستقیم فعال شدند و دو فراخوان کشوری برای اقدام به جذب نیرو در تخصص‌های پزشکی، پرستاری، دانشجوی پرستاری (ترم ۷ و ۸)، بهیاری، کمک‌بهیاری و تولید محتوا درباره کرونا اعلام کردند. این قرارگاه چند روز قبل در گزارشی عملکرد ۳۸ روز فعالیت خود را تشریح کرد. در حال حاضر 380 هزار نفر جهادگر در قالب 33 هزار گروه جهادی در کشور مشغول فعالیت در زمینه مبارزه با کووید-19 هستند که در بین آنها 390 گروه دانشجویی (پزشکی و عمومی) فعال بوده و 10 هزار و 430 دانشجو مشغول خدمت‌رسانی هستند.

براساس گزارش قرارگاه مبارزه با کرونای بسیج دانشجویی در طول یک ماه گذشته، 600 نیروی تخصصی موردنیاز مراکز درمانی و بیمارستان‌ها توسط دانشجویان پزشکی تکمیل شده است. همچنین 890 نیروی پزشکی نیز برای حضور در مراکز مشاوره تلفنی جهت پاسخگویی به سوالات کرونایی مردم معرفی شدند و مشغول فعالیت هستند. در زمینه تامین نیروی خدماتی مراکز درمانی نیز بیش از 800 نفر از داوطلبان خدمت در این زمینه به بیمارستان‌ها و رزمندگان خط مقدم مبارزه با کرونا کمک می‌کنند. فعالیت 4500 کارگاه تولیدی با ظرفیت بیش از 13 میلیون عدد ماسک و ایجاد کارگاه‌های تولید مواد ضدعفونی‌کننده با ظرفیت تولید بیش از 9 میلیون لیتر بخش دیگری از عملکرد این قرارگاه در حوزه تامین اقلام بهداشتی بوده است. در شهر تهران نیز کارگاه تولید ماسک در سازمان بسیج دانشجویی با قابلیت تولید روزانه ۱۰هزار ماسک n۹۵، برای مراکز درمانی ماسک تولید می‌کند. فعالیت‌های جهادی جهادگران به این موارد ختم نمی‌شود؛ در 10 استان کشور، نیروهای جهادی در غسالخانه‌ها، وظیفه غسل و کفن اموات را بر عهده گرفتند. جهادی‌های دانشگاه شهیدچمران خوزستان هم دستگاه تولید دستکش و گروه جهادی میثاق با شهدای استان کرمان نیز دستگاه برش ماسک راه‌اندازی کرده‌اند.

 چپ و راست ندارد؛ همه هستند!

فعالیت جهادی برای جوانان ایرانی چپ و راست نمی‌شناسد. دقیق‌تر که نگاه کنید اعضای بسیاری از مجموعه‌ها و تشکل‌های دانشجویی را می‌بینید که این روزها و با تعطیلی دانشگاه‌ها فراغت بیشتری پیدا کرده و برای یاری رساندن به مردم دست به کار شده‌اند؛ از انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه گیلان با تفکر اصلاح‌طلبی گرفته که در روزهای اخیر هزاربسته بهداشتی بین خانواده‌های مناطق محروم شهرستان رشت توزیع کردند تا اعضای اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان که در استان‌های مختلف مشغول فعالیت‌های جهادی هستند، همه به میدان آمده‌اند.

 وعده حضور بچه‌های جهادی از سوی یک شهید

محمد زادمهر، دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان درباره فعالیت‌های جهادی این اتحادیه دانشجویی در صفحه اینستاگرام خود توضیحاتی ارائه کرد. او  نوشت: «چند ماهی از فعالیت‌های جهادی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان گذشته که تجربه‌های جدیدی برای بچه‌های جهاد به دنبال داشته است. این اواخر برای کرونا خیلی بررسی کردیم چه کاری انجام بدهیم که مفید باشد. درنهایت با مشورت و بررسی به این نتیجه رسیدیم که بهزیستی در این شرایط یکی از جاهایی است که تنهای تنهای تنهاست. فراخوان دادیم، با بنیاد علوی و بنیاد احسان صحبت شد و تمام تلاش‌ها به کمک به بهزیستی 13 استان کشور ختم شد. کارگاه تولید ماسک در اراک، تهیه و بسته‌بندی الکل در گیلان و ارومیه، فعالیت‌ها در شیراز، سیستان، یاسوج، اردبیل، زنجان، خوزستان، همدان، گرگان و کرمانشاه همه و همه همدلی بالای بچه‌ها را نشان می‌داد که خالصانه سلامتی خود را به خطر می‌انداختند و بی‌منت برای کمک به هموطنان محروم خود تلاش می‌کردند. در این مدت برایم سوال بود که با اینکه تجربه کار جهادی در بچه‌های جهاد پایین بود چه نیرویی باعث تلاش بیشتر آنها و به خط شدن سریع برای کمک‌رسانی شد؟ این سوال در ذهنم بود تا بسته آخر کمک‌ها را برای بوشهر با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام‌خمینی(ره) فرستادیم، دبیر بوشهرمان به خدمت خانواده شهید شاهینی رفتند و گزارشی از فعالیت‌ها ارائه دادند. دوشنبه تماسی با من گرفته شد با پیش‌شماره 0917 و وقتی پاسخ دادم مردی مسن شروع به احوالپرسی گرمی کرد. ابتدا او را  نشناختم، بعد از پرسیدن متوجه شدم پدر بزرگوار شهید داریوش شاهینی است... خیلی تشکر کرد و من شرمنده از اینکه کمک‌های بسیار اندک ما چقدر این پیرمرد مهربان را خوشحال کرده است. او داستانی برایم تعریف کرد که شوکه شدم، از خوابی گفت که سکوت کردم و اشک‌هایم جاری شد. او یکشنبه شهید را در خواب دیده که نوید تلاش‌های بچه‌ها و هدیه‌هایی که کمک شده را داده‌ است. آقای شاهینی می‌گفت امروز منتظر بودم خبری از شما بشود که صبح آقای بنایی (دبیر ما در بوشهر) تماس گرفت و ماجرا را گفت. متوجه شدم دعای خیر شهید عزیزمان برکت کارمان بوده و بچه‌ها را به این شکل دورهم جمع کرده است.»

اعضای قرارگاه جهادی معین که متشکل از اعضای انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل است در این ایام در برخی استان‌ها به شکل‌های مختلف در تامین وسایل موردنیاز کادر پزشکی و ضدعفونی اماکن فعالیت کردند. عباسعلی خوانساری یکی از دانشجویان فعال این قرارگاه است که در شهر اصفهان مشغول کار است.

او درباره فعالیت‌شان به «فرهیختگان» می‌گوید: «روزانه بیش از 20 نفر از دانشجویان دختر و پسر عضو انجمن‌های اسلامی دانشگاه‌های استان اصفهان و یزد، بعضا به همراه خانواده‌های خود برای آماده‌سازی و دوخت لباس‌های مورد‌نیاز کادر درمانی بیمارستان‌ها و ماسک در مجموعه ورزشگاه نصر این شهر حاضر شده‌اند. فعالیت این دانشجویان و همراهی آنها با پویش «طوفان همدلی» از روزهای پایانی سال گذشته آغاز شده و تا پایان فروردین هم ادامه خواهد داشت.»

خوانساری توزیع اقلام اولیه تولید و دوخت ماسک بین بیش از 300 دوزنده خانگی و حدود 80 کارگاه‌‌ آماده کمک را بخش دیگری از فعالیت‌های جهادی دانشجویان اعلام و خاطرنشان کرد: «تولیدات ماسک پس از برگشت و دسته‌بندی برای استفاده در مراکز بیمارستانی آماده می‌شوند. بخش دیگری از فعالیت‌ها هم به تهیه، بسته‌بندی و توزیع ارزاق بین محرومان اختصاص دارد.»

 اشک‌های دانشجویان جهادگر بر بالین درگذشتگان کرونایی

محمد رستمی یکی از دانشجویان فعال در زمینه تغسیل درگذشتگان نیز در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره فعالیتش در این ایام می‌گوید: «ما از اوایل اسفند که بحث کرونا مطرح شد، گروهی تشکیل دادیم و تولید محلول ضدعفونی کننده و ماسک را آغاز کردیم. بعد از اینکه نیاز در این زمینه برطرف شد، حضور در بیمارستان‌ها را لازم دیدیم. قرارگاه‌های مختلفی در شرایط فعلی مشغول فعالیت جهادی هستند. یکی از مسائلی که بعد از آن مطرح شد بحث غسل اموات بود. در قم از 20 اسفند غسل درگذشتگان کرونایی آغاز شد. البته در تهران صرفا تیمم آن هم از روی کاور صورت می‌گرفت و بعد از آن کفن می‌شد. این شیوه از نگاه اکثر مراجع مورد‌قبول نبود؛ بنابراین ما یعنی قرارگاه مدافعان سلامت که در 20 بیمارستان حضور داشتیم و کار تیمم اموات را انجام می‌دادیم. به صورتی که ما در بخشی از بیمارستان حضور داشتیم و با رعایت اصول بهداشتی فعالیت می‌کردیم. بنده در بیمارستان امام‌حسین(ع) حضور داشتم که تعداد فوتی‌های بیشتری هم به نسبت سایر بیمارستان‌ها داشتیم. حضور ما به صورت 24ساعته بود و خواهران هم در کنار ما برای انجام تیمم درگذشتگان حضور داشتند که با استفاده از پوشش کامل کادر درمانی (گان، ماسک، شیلد و...) برای انجام تیمم حاضر می‌شدند. از جمعه شب گذشته بحث انجام غسل مطرح شد و خود بنده هم پس از دیدن آموزش‌ها از شنبه مشغول شدم. اکثر درگذشتگان روزهای گذشته از افراد سالخورده بودند اما حضور یک نوجوان 12ساله بین آنها همه بچه‌‌های حاضر را متاثر کرد، به شکلی که اشک مانع انجام فعالیت دوستان می‌شد.»

* نویسنده: ابوالفضل مظاهری، روزنامه نگار