کارگردان پایتخت۶: سانسوری در کار نیست

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، سیروس مقدم کارگردان سینما و تلویزیون که هم اینک سریال «پایتخت ۶» به کارگردانی او از شبکه یک سیما در حال پخش است، درباره برخی انتقادات اخیر گفت: بهتر است اول درباره واژه طنز صحبت کنم. آنچه ما از بزرگان این عرصه یاد گرفتیم این است که طنز نشان دادن واقعیت تلخ و دردناک به زبان شیرین و گزنده اما امیدبخش است. با این تعریف از طنز متوجه تفاوت طنز و هجو و هزل و… خواهیم شد. طنز واقعیت اجتماعی است که شامل مسائل اقتصادی، فرهنگی، اخلاقی و... است.

مقدم افزود: در واقع طنز واقعیات دردناک و گاهی بسیار تلخ را با لحن شیرین و مفرح به مخاطب نشان می‌دهد و امیدبخش است. شاکله سریال «پایتخت ۶» هم از بدو خلقت آن که به ۱۰ سال گذشته می‌رسد، از بنیاد خانواده و حول محور این جامعه کوچک (خانواده) شکل گرفت و مسائل اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی، فرهنگی و… حول این خانواده به مسائل جامعه ارتباط دارد. در واقع خانواده یک نمونه کوچک کل جامعه است.

وظیفه ما نقد پرخاشگری، دروغ و بی‌احترامی است

وی ادامه داد: سریالی که پس از ۱۰ سال در ۶ فصل تولید شده و مورد توجه مخاطب و اهل فن قرار گرفته حائز اهمیت است. دیروز نظر آقای جعفرپور رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس درباره سریال را خواندم. ایشان هم سریال را مورد توجه مخاطب دانسته اند. علت علاقه و توجه مخاطب تنها این مهم است که «پایتخت» آینه تمام قد جامعه است. بهتر است عزیزان به این مهم توجه کنند که «خودشکن آینه شکستن خطاست». سوال این است که پرخاشگری، دروغ و بی احترامی در جامعه امروز دیده نمی‌شود؟ عصبیت و زودرنجی وجود ندارد؟ وظیفه ما سازندگان سریال به تصویر کشیدن این حقایق و در نهایت به نقد کشیدن و تقبیح آن است.

از شوخی‌های «پایتخت» برداشت سیاسی نکنید

کارگردان «پایتخت» درباره شوخی با سیاسیون در «پایتخت ۶» گفت: تصور این بوده و هست که آستانه تحمل و صبر در جامعه باید بالا برود. باید سعه صدر در همه اقشار جامعه از جمله سیاسیون و طیف همکاران وجود داشته باشد. باید به شوخی‌ها و طنز «پایتخت» تنها از نگاه و زوایه شوخی نگاه کرد و از آن برداشت سیاسی نشود.

وی اضافه کرد: یکی از دلایل علاقمندی مخاطب به سریال، ناشی از این است که توانسته با شخصیت‌ها همذات پنداری کند. این شوخی‌هایی که در جامعه امروز دیده می‌شود بسیار گسترده‌تر از آنچه است که در «پایتخت» به آن اشاره می‌شود یعنی شاید یک صدهزارم این شوخی‌ها در «پایتخت» استفاده شده است. جالب است که خود سیاسیون این موضوع را کاملاً درک کرده و به آن به عنوان شوخی و مزاح می‌نگرند.

شوخی‌های «پایتخت» دیوار بتنی میان مردم و مسئولان را از بین می‌برد

وی درباره استفاده از این شوخی‌ها در سریال توضیح داد: این شوخی‌ها باعث می‌شود فضای تفاهم، علاقه و صمیمیت در میان سیاسیون بیشتر شده و مرزها و دیوارهای بتنی را که بین مردم و مسئولا ن کشیده می‌شود، برداریم. سیاسیون خود را از مردم بدانند. به عقیده من سیاسیون خوشحال می‌شوند این دیوارها برداشته شده و فضای صمیمیت بیشتری میان خود و مردم شکل گیرد.

منتقدان سریال صبر کنند و زود قضاوت نکنند

مقدم درباره برخی انتقادات به سریال گفت: بالاخره وقتی سریالی می‌سازی که در این حجم مورد توجه قرار می‌گیرد اقلیت ناچیزی که درصد کمی از جامعه را تشکیل می‌دهند، سوءبرداشت دارند و سریال را برنمی تابند. آمار و ارقام نشان از اقبال بیش از ۸۰ درصد مخاطبان از مجموعه دارد. شبکه‌های خارجی و دنیا آرزو دارند که به نصف این درصد از مخاطب دست یابند. این میزان مخاطب، آمارها در تلویزیون ایران و دنیا را جابه جا می‌کند. باید به منتقدان یادآور شوم که صبر کنند و زود قضاوت نکنند.

وی افزود: در فصل ۵ سریال تا قسمت ۱۲ ما را متهم به بسیاری از موارد از جمله تبلیغ سفر به ترکیه را می‌کردند اما بالاخره متوجه شدند که این گونه نیست. در این فصل هم کمی حوصله کنند، باید بی ادبی را نشان دهیم تا ادب رخ بنماید.

کارگردان سریال پرمخاطب «پایتخت» ادامه داد: ۱۰ سال از عمر «پایتخت» سپری می‌شود. در این ۱۰ سال دچار تحول در اجتماع بودیم؛ تحولات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و… همه این احوالات روی انسان تأثیر می‌گذارد. ما نمی‌توانیم بگوییم انسان ۱۰ سال قبل هستیم که اگر بگوییم فاقد احساس و روح هستیم. خانواده نقی معمولی هم از آدم‌های این جامعه هستند، همراه با اتفاقات جامعه دچار تغییر و تحول شدند. به دلیل همین تحولات و تغییر رفتارها برای مردم قابل باور و دوست داشتنی هستند.

خصوصیت «پایتخت» این است که از بحران‌ها عبور کند

سیروس مقدم در ادامه درباره روند سریال توضیح داد: در مجموعه «پایتخت» شاهد خانواده و روابط آن هستیم. در خانواده بحران، تنش و بی اخلاقی دیده می‌شود همچنین افراد ممکن است به جان هم بیفتند اما خانواده پتانسیل حل مشکلات و فائق آمدن بر آن را دارد و خوب و خوشحال کنار هم قرار می‌گیرند. ذات «پایتخت» این گونه طراحی شده است. برای بهتاش و ارسطو چالش‌هایی را در این بخش شاهد هستیم اما این خصوصیت «پایتخت» است که شخصیت‌ها از بحران‌ها عبور کنند و سرفراز بیرون می‌آیند. بهتاش در فصل گذشته در شرایط حمله داعش سیگاری استفاده کرد اما وقتی پای دفاع از ناموس به میان آمد اسلحه برداشت و به سمت داعش نشانه رفت، مخاطبان را به تحمل و صبر تا پایان سریال دعوت می‌کنم.

به خوبی خطوط قرمز صدا و سیما را می‌شناسم

مقدم درباره این که گفته می‌شود سریال «پایتخت» از خطوط قرمز سازمان عبور کرده است، گفت: من از جمله افراد باسابقه و با تجربه در میان گروه سازنده «پایتخت» هستم که با سابقه ۴۱ سال در عرصه ساخت سریال و همکاری با سازمان صدا و سیما به خوبی به خطوط قرمز و محذورات آن اشراف دارم. اگر بازنشسته شوم سازمان می‌تواند مرا به عنوان ناظر پخش استخدام کند. تیم سازنده «پایتخت» از جمله بنده و خانم غفوری و دیگر دوستان، پایتخت را به مانند فرزند خود می‌دانیم و از آن مواظبت می‌کنیم تا به جاهای بد نرود و الفاظ بد به کار نبرد.

سانسوری در کار نیست

این کارگردان پیشکسوت تلویزیون به حذفیات مجموعه اشاره کرد و گفت: من و همکارانم از «پایتخت» محافظت می‌کنیم تا شسته و رفته روی آنتن برود. برخی از موارد در هنگام فیلمبرداری ضبط می‌شود که ممکن است در شرایط فعلی جامعه ایجاد حساسیت کند و آن را تعدیل می‌کنیم. این موارد عنوان سانسور به خود نمی‌گیرد. ممکن است بعضی از کلمات یا دیالوگ‌ها را برای اکثریت مخاطب مناسب نبینیم بنابراین ملاحظات را رعایت می‌کنیم تا سریال به سلامت روی آنتن برود و دچار سوءبرداشت و سوءتعبیر نشویم. این به معنی سانسور نیست. این نوع اصلاحات را که به محتوای اثر لطمه نمی‌زند سانسور نمی‌دانم.

سیروس مقدم عنوان کرد: «پایتخت» با ملاحظات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی جامعه آماده می‌شود و مانند فرزندمان مراقبش هستیم. با سازمان تعامل خوبی داشته و داریم. تمام فیلمنامه توسط دوستان سازمان خوانده شد و آقای مهدی فرجی به عنوان مشاور و نماینده سازمان با گروه همکاری دارند و همچنان هم کنار ما هستند و با هم جلو می‌رویم. ایشان مورد قبول ما و سازمان هستند و با این روش کار را مدیریت می‌کنیم و به آنتن می‌رسانیم. من خواهشم از همه دوستان این است که به این کوتاه کردن و کم و زیاد شدن‌ها با این زاویه نگاه کنند. تنها موردی که باعث دلخوری من شد قسمت ۸ سریال بود.

وی در پایان گفت: تیم «پایتخت» از جمله خودم، خانم غفوری، آقایان تنابنده، مهرانفر، احمدی، افشار و… همه می‌دانیم مدیران سازمان از همه جهت تحت فشار هستند و محذوراتی دارند. می‌دانیم چه فشاری بر معاونت سیما و دیگر دوستان وارد می‌شود تا «پایتخت» به سلامت روانه آنتن شود برای ما قابل درک است و از حمایت شأن تشکر می‌کنم.