به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، تلاش برای پایان دادن به بحرانی که این روزها به واسطه ورود ویروس کرونا به کشور ایجاد شده، همچنان ادامه دارد و در این شرایط فعالان کادر پزشکی و درمانی کشور بهعنوان مدافعان سلامتی در خط مقدم مبارزه با این ویروس هستند. از تولید و تامین تجهیزات پیشگیری گرفته تا ساخت ملزومات تشخیص و درمان بیماری، تمامی تولیدکنندگان و فعالان حوزه بهداشت و درمان را بهشدت درگیر کرده است و به نظر میرسد بحران کمبود این ملزومات با افزایش خطوط تولید ماسک، مواد ضدعفونیکننده، کیتهای تشخیص کرونا و... تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است. اما طبیعتا در شرایط حاضر که ویروس کرونا میهمان ناخوانده بسیاری از کشورهای جهان شده، این سوال ذهن مردم را به خود مشغول کرده است که چه زمانی قرار است واکسن یا دارویی برای کنترل این بیماری و درمان قطعی و نهایی آن تولید شود؟ از زمان شیوع این بیماری در چین، تحقیقات فراوانی در این کشور برای مهار و درمان ویروس کرونا انجام و نتایج قابلقبولی نیز حاصل شده است. چندی پیش اعلام شد که محققان چینی در پی تحقیقات خود به شیوه درمانی بیماری کرونا دست پیدا کردهاند. این درمان بر مبنای کلروکین، داروی درمان مالاریا با دوز ۵۰۰ میلیگرم در روز به مدت 10 روز عنوان و توسط مقامات چینی نیز تایید شد، درواقع محققان این دارو را آزمایش کردند و دریافتند کلروکین در محیط آزمایشگاهی روی ویروس کرونای جدید تاثیر میگذارد. اما در همین زمان مقامهای علوم درمانی چین اعلام کردند که برای تولید واکسن کرونا به حدود یک سال زمان نیاز است.
فرموله کردن داروی درمان کرونا
در یکی دو روز گذشته، شرکت داروسازی ابوریحان اعلام کرد که با همکاری شرکت توفیقدارو سعی در فرمولهکردن سه داروی دیگر برای کنترل و درمان ویروس کرونا دارد که پس از تکمیل مراحل تحقیق و تولید، در فروردین و اردیبهشتماه سال آینده این دارو عرضه میشود. مدیرعامل شرکت ابوریحان گفته است به جز تولید روزانه چهار تا پنج هزار لیتر ژلهای ضدعفونی که بخش قابلتوجهی از نیازهای مردم را برطرف میکند، در زمینه تولید داروهای کنترل کرونا نیز اقدامات خوبی صورت گرفته، بهطوری که ماده موثر و محصول نهایی آن در دو شرکت دارویی سرمایهگذاری تامین اجتماعی درحال تولید است. به گفته میثم نورمحمدی، این داروها در زمره داروهای ضدویروسی قرار دارد و بهطور مشخص در زمره داروهایی است که در کشورهای دیگر نیز روی بیماران مبتلا به کرونا جواب داده است. البته هنوز دارویی برای درمان قطعی بیماران مبتلا به کرونا ساخته نشده است، اما تلاش میشود با ساخت داروهایی که به آن اشاره شد، این بیماری بهطور نسبی کنترل و درمان شود. وی گفته است این داروها در مرحله تحقیقاتی است و پس از آنکه مرحله تحقیقاتی پایان یافت، به مرحله تولید میرسد. البته درحال حاضر کنترل بیماری بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا با داروی «هیدروکسیکلروکین» انجام میشود و 6 تن از این دارو تولید شده است.
داروی درمان کرونا، جدید نیست
یک پزشک داروساز در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به ابعاد ناشناخته ویروس کووید-19 میگوید: «متاسفانه اطلاعات زیادی از این ویروس در دست نیست و تحقیقات درمورد آن همچنان ادامه دارد. این درحالی است که سرعت انتشار ویروس کرونا بسیار زیاد است و لذا تا زمانی که این ویروس بهطور کامل شناخته نشود، داروهای تولیدشده برای کنترل و درمان آن، موقتی است.»
به گفته فرشاد هاشیمان دارویی که بهتازگی قرار است از سوی یک شرکت داروسازی تولید و عرضه شود، داروی جدید و چندان پیچیدهای نیست بلکه در گروه داروهایی است که براساس پروتکل وزارت بهداشت در درمان کرونا مورد استفاده قرار میگیرد و این دارو پیش از شیوع کرونا نیز در کشور مورد استفاده بود، اما پس از گسترش و افزایش تعداد بیماران مبتلا و استفاده پزشکان از آن برای درمان، کشور با کمبود این دارو مواجه شد. وی درمورد تاثیر قطعی و درمان نهایی ویروس کرونا با این دارو، با اشاره به مثالی از بیماری سرطان توضیح میدهد: «داروهایی که برای درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرد، موجب کنترل بیماری و در مواردی موجب بهبودی میشود. اما طبیعتا درمان قطعی و صددرصد سرطان نیست. بهعبارت دیگر، نبود داروهای سرطانی موجب تشدید بیماری میشود، اما وجود دارو و استفاده از آن نیز به مفهوم درمان کامل بیماری نیست. داروهایی که اکنون برای بیماران مبتلا به کرونا استفاده میشود نیز مصداقی از داروهای سرطانی است. درواقع اکنون و در شرایطی که هنوز واکسن و دارویی برای درمان کرونا ساخته نشده است، داروهایی که پیش از این در درمان برخی بیماریها مورد استفاده قرار میگرفت، در بیماران مبتلا به کرونا، علائمی از کنترل بیماری نشان داده، اما درمان قطعی این بیماری نیست.»
درمان کرونا طبق پروتکل وزارت بهداشت
هاشیمان میافزاید: «داروهایی که اکنون برای بیماران مبتلا به کووید-19 استفاده میشود، طبق پروتکل درمانی وزارت بهداشت است. وزارت بهداشت براساس جدیدترین اطلاعات پزشکی دنیا یک پروتکل درمانی تنظیم کرده و تایید میکند که تمامی کادر پزشکی کشور موظف به استفاده از آن پروتکل در روند درمان بیماران هستند. برای مثال اگر داروی جدیدی برای درمان سرطان کشف و تولید شود و مورد تایید وزارت بهداشت قرار گیرد، این دارو به پروتکل وزارت بهداشت اضافه میشود و داروهای پیش از آن، از پروتکل خارج میشود. به این ترتیب پزشکان نیز باید در درمان بیماران خود از جدیدترین دارو استفاده کنند.»
وی معتقد است که با توجه به عدم شناخت کافی از ویروس کرونا، هر مطالعهای که در سراسر دنیا روی این ویروس انجام میشود، بخشی از ناشناختههای این ویروس را روشن میکند و به تبع آن داروهای جدید نیز برای مقابله با این ویروس کشف میشود. اما نکته مهم این است که به علت سرعت زیاد شیوع این بیماری، صبر برای روشن شدن همه ابعاد ناشناخته این ویروس امکانپذیر نیست، چراکه روزانه تعداد مرگومیرهای ناشی از این ویروس رو به افزایش است و پزشکان میکوشند با هر دارویی هرچند کماثر، روند کنترل بیماری و درمان بیماران را ادامه دهند.
واردات مواد اولیه دارو
مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیستفناوری معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری در گفتوگو با «فرهیختگان» درمورد دارویی که شرکت داروسازی ابوریحان درصدد تولید و ساخت آن است، میگوید: «هیدروکسیکلرکین، دارویی است که تا پیش از شیوع کرونا در کشور، برای درمان برخی بیماریها وارد میشد، اما پس از کاهش میزان این دارو در کشور، شرکت ابوریحان مواد اولیه این دارو را وارد کرد و قرار است این دارو در داخل کشور تولید شود.» به گفته وی این دارو، داروی جدیدی نیست، اما تولید آن در کشور برای اولین بار انجام میشود. البته این دارو درمان قطعی کرونا نیست و نتایج حاصل از مصرف این دارو تنها در روند کنترل بیماری تاثیرگذار بوده است. نکته قابلتوجه اینکه تولید این دارو هنوز مورد تایید قرار نگرفته است.
* نویسنده: زهرا فریدزادگان، روزنامه نگار