به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مراکز آموزشی و دانشگاهی در سراسر دنیا براساس قوانین و ضوابطی فعالیت می‌کنند که یکی از آنها شامل کسب درآمدهایشان می‌شود. برخی دانشگاه‌ها با توجه به حوزه گسترده فعالیت‌هایی که دارند با دانشگاه‌ها و کشورهای مختلف دنیا همکاری و مشارکت می‌کنند که علاوه‌بر توسعه علمی کشور به گسترش فناوری‌ها و علوم مختلف هم کمک می‌کند. مساله‌ای که در این میان مطرح می‌شود، شفاف‌سازی‌های مالی دانشگاه‌هاست و باید منابع درآمدی خود و میزان مبالغ به‌دست آمده را به دولت‌ها اعلام کنند. موضوعی که عدم رعایت آن در روزهای اخیر چالش‌هایی را در آمریکا ایجاد کرده و روسای دو دانشگاه مطرح این کشور را به دادگاه کشانده است.طبق قوانین موجود در آمریکا، دانشگاه‌ها و کالج‌ها موظف هستند هرگونه درآمدی را که از قرارداد یا کمک‌های کشورهای خارجی، دانشجویان، مالیات‌دهندگان و خیران به دست می‌آورند، به‌طور رسمی اعلام کنند.

دولت ترامپ دو دانشگاه هاروارد و ییل را متهم به پنهان‌کاری‌های مالی کرده و مدعی است آنها از بیان و شفاف‌سازی مالی خود در ارتباط با قراردادهای خارجی ممانعت کرده‌اند. تنها دو هفته بعد از بازداشت رئیس گروه شیمی دانشگاه هاروارد به جرم انعقاد قراردادهای مخفیانه با چینی‌ها، مقامات فدرال هردو دانشگاه هاروارد و ییل را به دلیل گزارش نکردن قراردادها و کمک‌های صدهامیلیون دلاری خارجی متهم کردند. شکایت‌های صورت‌گرفته از این دو دانشگاه در قالب نامه‌هایی از وزارت آموزش و پرورش برای روسای این دانشگاه‌ها ارسال شده و آنها را برای ارائه توضیحات در این‌ زمینه فراخوانده است. این اتفاق مشابه در ماه‌های اخیر برای بسیاری از دانشگاه‌های آمریکایی رخ داده و همه آنها مجبور به ارائه توضیحات شده‌اند.

وزارت آموزش و پرورش هم در واکنش به تخلفات  صورت گرفته، طبق قوانین موجود پیرامون قرارداد با کشورهای خارجی، دانشگاه‌های متخلف را به جرائم سنگین مالی محکوم می‌کند. به گفته بستی دووس، وزیر آموزش و پرورش آمریکا تاکید می‌کند هرچه تحقیقات بیشتر جلو می‌رود، پرونده‌های بیشتری از تخلفات دانشگاه‌ها سر باز می‌کند و ابعاد این پرونده گستردگی بیشتری پیدا می‌کند و حتی این موضوع در قالب نامه‌ای که برای روسای دو دانشگاه ارسال شده، مورد تاکید قرار گرفته است. اقدام علیه این دانشگاه‌ها، بخشی از مبارزه دولت ترامپ و متحدان جمهوریخواهش به حساب می‌آید تا از این طریق نسبت به برقراری رابطه محتاطانه دانشگاه‌ها با کشورهای خارجی در عرصه علمی هشدار دهد.

به گزارش تایمز، چارلز لایبر، رئیس دانشگاه هاروارد سابقه‌ای طولانی در برقراری ارتباطات تحقیقاتی با دانشمندان چینی دارد و همین امر او را در مظان اتهام قرار داده و به‌طور قطع از سوی فدرال با او برخورد خواهد شد. اما از سوی دیگر، وجود چنین روابطی بین دانشگاه هاروارد و چین جنبه عمومی پیدا کرده و مقامات فدرال این استاد و رئیس دانشگاه را به‌عنوان جاسوس تلقی نمی‌کنند. با وجود این، دادستان، او را به دروغگویی درباره برخی جزئیات کار و ارتباطش با چینی‌ها متهم کرده و معتقد است این گام بلندپروازانه باعث برانگیختن سایر دانشگاه‌های تحقیقاتی آمریکا برای مشارکت با کشورهای دیگر می‌شود. جامعه آموزش عالی آمریکا واکنشی ترکیبی به این سرکوب نشان داده و هشدار داده است این مساله و نگاه مشکوکی که به دانشگاه‌ها وجود دارد، در درازمدت می‌تواند به ضرر آمریکا تمام شود اما از سوی دیگر، به‌طور چشمگیری از اقدامات چالش‌برانگیز دولت‌ها جلوگیری می‌کند.

مری سو کلمن، رئیس انجمن دانشگاه‌‌های آمریکا و رئیس گروه لابی آموزش عالی آمریکا به برگزاری گردهمایی عمومی پیرامون حوزه سیاست و دستگیری پروفسور لیبر اشاره کرده است. او تاکید می‌کند این گردهمایی برای کمک به نظام آکادمیک کشور که از سوی چینی‌ها تهدید می‌شد، بسیار مفید بوده است. برخلاف اقدامی که به تازگی دولت ترامپ درباره عدم شفاف‌سازی دو دانشگاه و ارتباط‌شان با چینی‌ها از خود نشان داده، این دولت همواره از مشارکت آمریکا با کشورهای خارجی در سایر امور استقبال می‌کرد. علاوه‌بر این، تهدیدهایی را هم در قالب اقدامات تنبیهی برای برخورد با فعالیت‌های صورت‌گرفته اعمال کرده است که چندباری هم در دوره دولت اوباما رخ داده بود و در آن زمان اقدامات دولت، مشارکت و همکاری‌های علمی را با چین و دیگر کشورها به دنبال داشت. در نامه وزارت آموزش و پرورش آمریکا به روسای دانشگاه‌های هاروارد و ییل، علاوه‌بر چین، به کشورهایی چون قطر، عربستان سعودی و روسیه هم اشاره شده که دولت فدرال آمریکا نسبت به همکاری و مشارکت در زمینه‌های علمی و دانشگاهی با آنها علاقه نشان داده است.

 میلیون‌ها دلار قرارداد مخفیانه

در گزارش منتشر‌شده دولت ترامپ از تخلفات مالی این دو دانشگاه آمده است که دانشگاه ییل تاکنون حداقل 375 میلیون دلار از قراردادها و کمک‌های کشورهای خارجی دریافت کرده و از انتشار و شفاف‌سازی آن سر باز زده است. این دانشگاه طی چهار سال گذشته هیچ‌گونه گزارشی از درآمدهای بین‌المللی خود اعلام نکرده است.اولین‌بار وال‌استریت‌ ژورنال بود که هفته گذشته پرده از تخلفات مالی این دو دانشگاه برداشت. وزارت آموزش و پرورش آمریکا در بررسی‌هایی که از جولای تاکنون انجام داده، خبر از درآمد حدود 6.5 میلیارد دلاری این دو دانشگاه از قراردادها و کمک‌های کشورهای خارجی ازجمله چین، عربستان، قطر و امارات متحده‌عربی می‌دهد. این درحالی است که طبق قانون آمریکا، دانشگاه‌ها ملزم هستند تمام درآمدهای یک‌ساله حاصل از قراردادها و کمک‌های خارجی را که از 250هزار دلار فراتر می‌رود، به‌ طور رسمی اعلام کنند. سخنگوی دانشگاه ییل اظهار کرده این دانشگاه با جدیت تمام به دنبال اثبات این موضوع است که درآمدهای حاصل از منابع خارجی جزء منافع دولت این کشور به شمار نمی‌رود و این مرکز آموزشی به الزامات وزارت آموزش و پرورش نسبت به ارائه گزارش درآمدهای خود احترام می‌گذارد.

 قراردادهای خارجی تهدیدی برای امنیت

هاروارد و ییل جزء برترین دانشگاه‌های دنیا هستند که رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند. طبق رده‌بندی سال 2020 پایگاه رتبه‌بندی QS، هاروارد سومین و ییل هفدهمین دانشگاه برتر دنیا هستند. دانشگاه ییل قراردادهایی با کشورهای چین، عربستان، قطر و امارات متحده ‌عربی، آزمایشگاه کاسپراسکای و بنیاد Skolkovo روسیه و کمپانی‌های هوآوی و ZTE منعقد کرده است. کمپانی‌های فناوری چینی هوآوی و ZTE که سال گذشته در لیست سیاه آمریکا قرار گرفتند، زیرساخت‌های جهانی را برای برقراری نسل اینترنت 5G فراهم می‌کنند. آمریکا، کمپانی هوآوی را یک تهدید علیه امنیت ملی تلقی می‌کند و عملکرد آن بارها مورد‌انتقاد ترامپ قرار گرفته است. رئیس گروه شیمی و بیولوژی دانشگاه هاروارد به دروغ‌سازی و بیان عبارت‌های تخیلی درباره عقد قراردادهای دانشگاه با چین متهم شده بود که درنهایت بازداشت شد. سنا، سال گذشته تاثیر چین را روی سیستم آموزشی آمریکا با عنوان «حفره سیاه» تشریح کرد، چراکه دانشگاه‌ها قادر به ارائه گزارش مالی ناشی از درآمدهای خارجی نبودند.

به گزارش npr، بررسی‌ها نشان می‌دهد حزب کمونیست چین سرمایه‌گذاری عجیب و غریبی در سیستم آموزشی آمریکا دارد، به‌طوری که دانشگاه‌ها نمی‌توانند تصویر دقیقی از هزینه‌کرد کلی چینی‌ها ارائه دهند زیرا حدود 70 درصد دانشگاه‌ها و کالج‌هایی که کمک‌های مالی از سوی چین را پذیرفته‌اند، قادر به ارائه گزارش‌های مالی لازم نیستند. این مشکل صدها دانشگاه آمریکایی را درگیر کرده است.

به گزارش businessinsider، پول‌هایی که از قراردادها و کمک‌های خارجی در دانشگاه‌ها به دست می‌آیند وارد ثروتمندترین دانشگاه‌های آمریکا شده و جزء درآمد سالیانه آنها محسوب می‌شوند اما این درآمدها هیچ تاثیری روی کاهش شهریه‌های دانشجویان آمریکایی ندارد. در بررسی‌ها، آموزش عالی آمریکا به‌عنوان شرکت‌هایی مولتی‌میلیون دلاری یا چندملیتی در نظر گرفته می‌شوند که از انعقاد قراردادهای مختلف با موسسات نامشخص، دانشکده‌های خارجی و دیگر ساختارهای قانونی پیچیده برای درآمدزایی استفاده می‌کنند. نگرانی وزارت آموزش و پرورش و دولت ترامپ از قراردادهای دانشگاهی با کشورهایی چون چین و عربستان و کمپانی‌های وابسته به آنها، احتمال سرقت تحقیقات از دانشمندان آمریکایی است. اوایل ماه جاری بود که دو محقق چینی به اتهام اظهارات خلاف واقعی که درباره قراردادها به دولت چین ارائه داده بودند، بازداشت شدند.

10 دانشگاه آمریکایی ازجمله دانشگاه بوستون، کارنگی ملون، شیکاگو، کلورادو، کورنل، پنسیلوانیا، تگزاس A&M، تگزاس M.D درآمد 6.3 میلیارد دلاری از کمک‌های خارجی گزارش‌نشده قبلی را گزارش کرده‌اند. به گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات وزارت آموزش و پرورش آمریکا فوریه سال قبل اعلام کردند کمتر از سه درصد از 3700 موسسه آموزشی و دانشگاه اقدام به ارائه گزارش‌ درآمدهای خارجی خود کرده‌اند که از 250 هزار دلار فراتر رفته‌اند.

*  مترجم:  ندا اظهری