
فرهیختگان آنلاین: انیمیشن ۸۰ دقیقهای «دنیای کیفها»، اینروزها در گیرودار گرفتن پروانه نمایش و احتمالا اکران برای سال آینده است. شاید باور اینکه یک انیمیشن بلند سینمایی بدون حمایت نهادها و با همکاری هفت انیماتور کرمانی ساخته شده، سخت باشد اما نه تنها این اتفاق افتاده بلکه نتیجه کار نیز بیشباهت به انیمیشنهای پیکسار مثل «ماشینها» یا انیمیشن آمریکایی «مهمانی سوسیسها» نیست. حمید نخعی تهیهکننده و کارگردان این انیمیشن در گفتوگو با آی سینما به نکتههای جالب توجهی درباره ساخت این انیمیشن اشاره کرده است.
انیمیشن کرمانی با استاندارد جهانی

حمید نخعی کارگردان و تهیهکننده انیمیشن سینمایی «دنیای کیفها» که در طی 17 سال سابقه در حوزه انیمیشن، تولید انیمیشنهای کوتاه مختلفی را برعهده داشته است، درباره ایده جان بخشیدن به کیفها به آی سینما میگوید: «به وجود آمدن این ایده برای من اتفاق جالبی بود. خواهرم به سفر رفته بود و کیفش را پیش من گذاشته بود، من به این کیف نگاه میکردم و فکر میکردم این کیف هم دلش میخواهد برود. بعد از آن مدام به کیفها نگاه میکردم و آدمها برایم در حاشیه قرار گرفته بودند و کم کم ارتباط خوبی با دنیا آنها برقرار کردم. خیلی وقتها این انیمیشن را با نمونههایی مثل «ماشینها» یا انیمیشن «اسباب بازی» مقایسه میکنند ولی واقعا تقلیدی در اینباره در کار نبوده است.»
این کارگردان با اشاره به این که عالم انیمیشن عالم جانبخشی به موجودات است و ساختن انیمیشن درباره کیفها، ماشینها یا اشیای دیگر را نمیتوان تقلید به حساب آورد، ادامه میدهد: «صادقانه بگویم حتی بعضی وقتها این نقد که کارم را تقلیدی از انیمیشنهای پیکسار بدانند ته دلم را قرص میکرد که ما را با کارهای قوی در دنیا مقایسه میکنند و به قولی این یعنی کلی لایک.»
از سوی دیگر آنطور که نخعی توضیح میدهد به خاطر نگاه فانتزی که انیماتورهای به دنیا دارند اصولا کار کردن با اشیا جالب و البته راحتتر است: «یکی از انگیزههایی که برای تقویت و ترغیب گروه استفاده میکردم همین بود که کار کردن با اشیا برای ما انیماتورها سادهتر است. از طرفی هم نماهای خارجی کمی در این انیمیشن استفاده میشد و این ویژگی بازهم بخشهایی از تولید را راحتتر میکرد. در واقع داستان انیمیشن بیشتر اوقات در فضای فرودگاه همراه با کیفهای گمشده میگذرد.»
به گفته او، ساخت این انیمیشن حدود دو سال و نیم طول کشیده است و گروه اصلی تولید آن هفت نفر بودهاند که در برخی مراحل به 20 نفر هم رسیدهاند. از او میپرسیم با توجه به اینکه ساخت این انیمیشن بلند سینمایی به طور کامل در بخش خصوصی انجام شده است، چطور در این دو سال و نیم از پس هزینهها برآمدهاند؟ که میگوید: «پیش از هر چیز برای پیش بردن کار باید از بازار آنطرف اطمینان پیدا میکردیم. به همین دلیل قبل از توجه به جذب سرمایهگذار، تایید شرکتهای مورد نظرمان در خارج از ایران را با ساخت و نمایش تریلری از این انیمیشن گرفتیم. همکاری بچهها را نیز به همین شکل جلب کردیم، البته در ابتدا برخی شرکتها به ما میگفتند چرا به سراغ کیفها رفتهاید انیمیشنهایی درباره حیوانات بهتر فروش میروند، اما وقتی کار را ارائه میکردیم بسیار مورد توجه قرار میگرفت. در واقع ما ابتدا بازاریابی کار را انجام دادیم و تضمینی برای فروش آن به دست آوردیم و بعد تولید را ادامه دادیم. البته در حین تولید سرمایهگذارانی نیز جذب شدند که هزینههای جاری پروژه را پرداخت کردند.»
این انیمیشن در بازارهای مختلفی در کن، برلین و آمریکا نیز ارائه شده است که نخعی درباره واکنشهای مختلف در اینباره میگوید: «بارها ما شگفتزدگی و هیجان را در چهره شرکت کنندگان بازار فیلم کن و برلین و آمریکا دیده بودیم زمانی که تریلر «دنیای کیفها» را نمایش میدادیم، با تعجب کشور سازنده را میپرسیدند و وقتی متوجه میشدند این کار در ایران ساخته شده تعجبشان بیشتر میشد. کار واقعا اثر خودش را گذاشته بود و نه تنها قابل ارائه برای بازار خارجی بود بلکه میان کارهای دیگر منحصر به فرد بود.»
این کارگردان انیمیشن با توضیح اینکه همه انیماتورهای حاضر در این انیمیشن از هنرمندان کرمانی هستند ادامه میدهد: «توانایی کرمانیها در این حوزه بالاست و گروههای مختلفی در کرمان برای ساخت انیمیشن وجود دارند. در واقع تیم این انیمیشن از میان شاگردان و برخی دوستانم تشکیل شدهاند و میتوان گفت در طی سالها به وجود آمدهاند.»
او درباره تصمیم به ساختن انیمیشن سینمایی نیز اینطور توضیح میدهد: «پرده عریض سینما و همچنین قابلیتهای خاص انیمیشن «دنیای کیفها» میتوانست احساس متفاوتی به بیننده بدهد. احساسی که پخش سیما و خانگی نمیتوانستند داشته باشند و همین کار را سخت میکرد. چون باید طوری انیمیشن را میساختیم که اولین استاندادهای لازم را برای پرده عریض داشته باشد. ورود تکنولوژی دیجیتال به سینما و بهرهمندی از DCP دیجیتال سینما پکیج کار را برای ما سازندگان انیمیشن آسان کرده است و با پردازش در قطعهای 2k و 4k ما میتوانستیم تصویر خوبی برای پرده سینما ارائه بدهیم؛ اما محتوی سینما پسند خودش در بحث انیمیشن حکایتی دارد. به نظرم ببینده انیمیشن به سینما میآید که سرگرم شود. همراه داستان شود، با شخصیتها بخندد و ساعت خوشی را در سینما با خانواده صرف کند. ارتباطی که مخاطب با شخصیت پیدا میکند اهمیت بسیاری دارد و شخصیتها باید آنقدر جذاب باشند که بتواند بیننده را بیش از یک ساعت سر جایش میخکوب کند. اینها کارهایی بودند که در نظر داشتیم با ساخت کاری متفاوت انجام بدهیم.»
او در ادامه با اشاره به اینکه حدود یکسال نیم تنها روی دیالوگهای این انیمیشن کار شده است میگوید: «فیلمنامه اولیه این انیمیشن به زبان انگلیسی نوشته شده و بعد به زبان فارسی ترجمه و دوبله شده است. در انیمیشن «دنیای کیفها» علاوه بر اینکه کش و قوسهای داستان بیننده را به دنبال خودش میکشاند در پردازش شخصیتها نیز میتوان گفت در هر برش از این فیلم شیرینی شخصیتها و رابطهای که با بیننده برقرار میکنند، قابل مشاهده است. این طور نیست که شخصیتها تخت به نظر برسند و فقط بخواهد دیالوگ بگویند و داستان را جلو ببرند. بیش از یک سال و نیم وقت صرف این تیپها و شخصیتها شد و سعی بسیار و مفید بچههای دوبله آن را به اوج خود رساند.»
به گفته او گرچه ویژگیها و فضاسازی بومی در این اثر وجود دارد که اتفاقا میتواند برای بیننده خارجی هم جذاب است، اما محتوای داستان و موضوع اصلی فیلم مضامینی بینالمللی چون توجه به عشق، دوستی و محبت را در برمیگیرد و میتوان امیدوار بود این انیمیشن هر دو مخاطب خارجی و داخلی را جذب کند.
نخعی همچنین با اشاره به اینکه قصد اکران عمومی «دنیای کیفها» را دارند در اینباره میگوید: «در حال حاضر در گیرودار گرفتن مجوزهای اکران هستیم، اگر بتوانیم این انیمیشن را تابستان 96 اکران کنیم فکر میکنم زمان مناسبی است و اتفاق خوبی برای آن میافتد و بچهها هم خوشحال خواهند شد. البته میدانم که باید تلاش بسیاری در این زمینه کنیم چون فیلمهای زیادی جلوی ما هستند که احتمالا درخواست اکران در همین زمان را دارند. در آخر باید بگویم ما در ساخت این انیمیشن حمایت هیچ نهاد خاصی را نداشتهایم و همه چیز از جمله جذب سرمایه را خودمان انجام دادهایم و به صورت تجاری و با تکیه بر تواناییهای خودمان پیش رفتهایم.»
