به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، عزاداری گسترده مردم در جای‌جای ایران برای سردار دل‌ها به‌خصوص بدرقه پیکر پاک شهدا توسط خیل عظیم و میلیونی مردم در اهواز، مشهد، تهران و قم به‌گونه‌ای بود که معادلات رسانه‌های بین‌المللی را بیش از پیش تغییر داد و بازتابی گسترده از مراسم را در سطح جهان مخابره کرد. جمعیت به‌گونه‌ای بود که دوستان را شگفت زده و دشمنان را مبهوت و در شوک قرار داد. تا آنجا که روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال مجبور به انتشار تصویر حضور گسترده مردم اهواز در مراسم تشییع سردار سلیمانی در صفحه اول خود شد و نتیجه گرفت که این حضور گسترده جمعیت پیامد حمله آمریکا به ایران را بیش از پیش خواهد کرد. ژرژ ملبرونو، خبرنگار روزنامه فرانسوی لوفیگارو نیز در توئیتر نوشت: «در تجمعاتی که از یکشنبه در ایران به مناسبت بزرگداشت سردار سلیمانی برگزار می‌شود به احتمال زیاد گسترده‌ترین تجمعات بعد از رحلت آیت‌الله خمینی در سال ۱۹۸۸ است. » تمامی رسانه‌های آلمان نیز به بازتاب حضور گسترده مردم پرداختند.

در همین راستا فرانکفورتر آلگماینه، از روزنامه‌های معتبر آلمان با عنوان شرکت جمعیت گسترده تهران در مراسم عزاداری ژنرال سلیمانی به بازتاب این مراسم پرداخت و نوشت دختر سردار سلیمانی، «آمریکا را به روز سیاه تهدید کرد.» هفته‌نامه آلمانی اشپیگل نیز به بازتاب سخنان دختر سردار سلیمانی با تاکید بر روز سیاه برای آمریکا، تصاویر گسترده‌ای از حضور میلیونی مردم در تشییع سرداران مقاومت منتشر کرد.خبرگزاری انگلیسی رویترز نیز ساعاتی بعد از آغاز مراسم مجبور به بازتاب آن شد، اگرچه با توجه به حضور مقامات دولتی در این مراسم مدعی دولتی بودن آن شد! 

«ایران برای یکی از قدرتمندترین مردانش سوگواری می‌کند» تیتر یک سی ان ان شد و خبرگزاری فرانسه نیز به بازتاب حضور مردم پرداخت. تلویزیون اسکای‌نیوز بر حضور گسترده مردم در مراسم تشییع شهدای مقاومت صحه گذاشت.شبکه عرب‌زبان روسیاالیوم که با پخش زنده به استقبال پوشش این مراسم رفته بود، حضور مردم را گسترده خواند. این پایگاه خبری روسی با بیان اینکه خیابان‌های پایتخت ایران مملو از جمعیتی شد که برای تشییع رسمی و مردمی سلیمانی آمدند، گفت: «این حضور میلیونی از زمان تشییع آیت‌الله خمینی رهبر انقلاب ایران بی‌سابقه بوده و تشییع سلیمانی بزرگ‌ترین تشییع‌جنازه تاریخ شمرده شده است.»

وب‌سایت شبکه روسی راشا تودی نیز روز یکشنبه در تاپ نیوز خود نوشت: «سردار دلها: سیل خروشان ایرانیان عزادار در خیابان‌های اهواز برای خداحافظی با ژنرال سلیمانی» و روز گذشته نیز به پوشش مراسم میلیونی تهران پرداخت. رسانه‌های چین نیز طی دو روز گذشته به پوشش مستقیم حضور میلیونی مردم اهواز،  مشهد و تهران در مراسم تشییع پیکر شهدای مقاومت پرداختند.الجزیره انگلیسی درباره مراسم تشییع پیکر سردار سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تهران، یک گزارش ویژه منتشر کرد که در این گزارش آمده است: «همزمان با تشدید درخواست‌ها برای انتقام‌جویی (ترور) سلیمانی، سیل عزاداران تهران را در نوردیدند.» «عبدالباری عطوان»، سردبیر روزنامه اینترنتی رای‌الیوم هم در توئیتر نوشت: «این تشییع میلیونی بی‌سابقه شهید سلیمانی و همراهانش، مردم ایران و متحدان این کشور را برای رویارویی گسترده در چند جبهه با حضور چند گروه آماده می‌کند. انتقام، نزدیک شده است. انتظار اعدام از اجرای آن دردناک‌تر است. در روز‌های آینده همه‌چیز مشخص خواهد شد.»

شبکه‌های لبنانی المنار، العهد، المیادین نیز به پوشش زنده حضور گسترده مردم در مراسم تشییع پیکر سرداران مقاومت پرداختند و تاکید کردند که میلیون‌ها نفر در این مراسم حاضر بودند.  پایگاه لبنانی النشره نیز که عموما به انتشار اخبار ضدایرانی رغبت بیشتری دارد، به بازتاب گسترده حضور مردم در مراسم روز گذشته تهران پرداخت.خبرگزاری سوری سانا، شبکه یمنی المسیره، پایگاه مصری الیوم السابع، پایگاه المسله و شبکه سومریه‌نیوز عراق نیز به بازتاب گسترده این مراسم پرداختند و به حضور میلیونی مردم تاکید کردند. البته نا گفته پیداست که اینها تنها بخشی از بازتاب جهانی حضور گسترده مردم در مراسم تشییع سرداران مقاومت است.

    شگفتی نیویورک تایمز از دریای بی‌شمار مردم

روزنامه آمریکایی نیوریورک‌تایمز ابتدا با این تیتر که «هزاران نفر در تشییع [سردار] سلیمانی در پایتخت ایران شرکت کردند» به انعکاس سیل جمعیت شرکت‌کننده در بدرقه سردار دل‌ها پرداخت و تاکید کرد که سردار سلیمانی شهید شناخته می‌شود و مردم در این مراسم فریاد «مرگ بر آمریکا سردادند» ولی سیل جمعیت به‌گونه‌ای بود که نیویورک‌تایمز نیز ساعتی بعد با توئیتی دیگر تیتر قبلی‌اش را اصلاح و تاکید کرد: «میلیون‌ها نفر برای عزاداری [سردار] سلیمانی در خیابان‌ها تجمع کرده‌اند.» سخنان سردار قاآنی نیز از دیگر موضوعاتی است که تاکیدهای روزنامه نیوریورک‌تایمز را برانگیخته و این روزنامه آمریکایی اشاره داشته که جانشین سردار سلیمانی انتقامش را قسم خورده و مردم نیز در پاسخ فریاد «مرگ بر آمریکا» سر دادند. نیویورک‌تایمز در توئیتی دیگر به نقل از سردار قاآنی تیتر زده: «خدای بزرگ وعده انتقام او را داده است.»

توئیت‌های خبرنگار نیویورک‌تایمز از ساعات آغازین روز گذشته نشان از شگفتی وی از شورآفرینی مردم دارد. خبرنگار این روزنامه آمریکایی اشاره دارد که 25 سال است گزارش‌های ایران را پوشش داده، ساعت‌ها قبل از آغاز مراسم، جمعیت حاضر برای بدرقه پیکر سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی را «دریایی از مردم بی‌شمار» وصف می‌کند؛ دریای مردم بی‌شمار که تاکید دارد از ساعت 6 صبح در خیابان‌ها حاضر هستند. وی شمار جمعیت حاضر در تشییع پیکر سردار سلیمانی را در شهرهای مختلف ایران «رقمی خیره‌کننده» وصف می‌کند. حضور خانوادگی مردم و حضور حتی بچه‌ها و طیف‌های مختلف مردم و تصاویری که مردم با جان و دل از سردار سلیمانی در دست دارند و نگهداری می‌کنند از جمله تاکیداتی است که خبرنگار این روزنامه آمریکایی به آن پرداخته است. علاوه‌بر آن حمل پرچم ایران و پرچم سرخ به معنی نبرد در فرهنگ تشیع نیز از دیگر تاکیدهای وی است. او با انتشار فیلم‌هایی از مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی در تهران و عزاداری مردم در این مراسم در صفحه شخصی توئیتر خود، تشییع سردار سلیمانی را نشانگر رسوم و آیین‌های شیعی می‌داند و تصریح کرده است: «انگار عاشورا بوده است.» این خبرنگار روزنامه نیویورک‌تایمز تاکید می‌کند که حتما این جمعیت میلیونی نمی‌تواند از پیش برنامه‌ریزی شده باشد. 

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز، در وصف جمعیت بدرقه‌کننده پیکر سردار سرافراز وطن سپهبد قاسم سلیمانی در اهواز نیز زبان به ابراز شگفتی گشوده بود که جمعی از مردم که بیش از 30 کیلومتر امتداد دارند، روز یکشنبه در خیابان‌های اهواز، آمدند تا درگذشت ژنرال سلیمانی را عزاداری کنند. فرناز فصیحی، خبرنگار این روزنامه آمریکایی در کنار توئیت این خبر روزنامه متبوعش به ریتوئیت یک استاد تاریخ‌پژوه دانشگاه کپنهاک در این خصوص پرداخته است؛ این تاریخ‌پژوه معتقد است جمعیت گسترده حاضر در تشییع پیکر سردار سلیمانی تصاویری تاریخی را رقم زده و وحدت ملی را نشان می‌دهد. وی تاکید کرده جمعیت بزرگ‌تر از هر چیزی است که بتوان گفت از سوی دولت سازماندهی‌شده یا اینکه مردم با اجبار راهی خیابان‌ها شده باشند.

علاوه‌بر سیل خروشان جمعیت، سخنان قاطع زینب سلیمانی از مواردی است که برای خبرنگار نیویورک‌تایمز جالب توجه بوده و وی تاکید می‌کند که دختر سردار سلیمانی سخنرانی آتشینی را رقم زد و ترامپ را مورد حمله قرار داد. خبرنگار نیویورک‌تایمز توئیت کرده که دختر سردار سلیمانی در سخنانی آتشین ترامپ را سمبل جهالت خوانده و تصریح کرده که فکر نکنید با قتل پدر من همه‌چیز به پایان رسیده است.  شگفت‌زدگی و به عبارت بهتر بهت‌زدگی بیگانگان از سیل خروشان امت به‌گونه‌ای است که مجالی برای انکار جمعیت میلیونی برایشان نمانده و به خشم آمده‌اند. به گونه‌ای که حتی پروفسور مدیرگروه بحران و ایران‌پژوه دانشگاه جرج تاون آمریکا که ایران‌ستیزی از عباراتش به‌وضوح پیداست، چنان از جمعیت به خشم می‌آید که در توئیتی ذیل تصاویر بدرقه پیکر سردار سلیمانی در تهران تاکید می‌کند خداوند به شما دشمنانی احمق داد که به وحدت‌تان کمک می‌رسانند.

    بی‌بی‌سی فارسی؛ انکار، سانسور و جنگ افروزی

بی بی‌سی فارسی که مدت‌هاست حتی از ادعای حرفه‌ای‌گری رسانه‌ای نیز فاصله گرفته است، سیل خروشان جمعیت بدرقه‌کننده سردار دل‌ها چنان به مذاقش خوش نیامد که تا ساعت‌ها از انعکاس اخبار مربوط به مراسم تشییع سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی پرهیز کرد؛ حتی در کانال تلگرامی و پیج اینستاگرامی‌اش که به‌طور معمول اخبار را بدون فوت وقت منعکس می‌کند. بعد از آنکه موج جمعیت به‌گونه‌ای شد که رسانه‌های جهان از بازتاب آن ناگزیر شدند بی‌بی‌سی نیز به صورت گذرا به جمعیت اشاره کرد. این در حالی بود که تصاویر حضور گسترده مردم در مشهد و اهواز نیز توسط بی‌بی‌سی در روز یکشنبه سانسور شده بود. جالب اینکه اولین تصاویری که توسط کانال تلگرامی بی‌بی‌سی از مراسم تشییع پیکر سردار سلیمانی منتشر شد به ساعت 13:55 باز می‌گشت. آن هم با این توضیحات که مراسم بعد از خواندن نماز میت توسط آیت‌الله خامنه‌ای آغاز شده است! این درحالی بود که رسانه‌های جهانی به حضور گسترده مردم از پیش از طلوع آفتاب معترف بودند.

جالب‌تر اینکه تلویزیون بی‌بی‌سی به دلیل شهادت سردار سلیمانی برنامه‌های خود را به صورت ویژه و از ساعت دو بعد از ظهر آغاز کرد. به هر ترتیب بی‌بی‌سی برخلاف میل خود ناچار شد معترف شود که حضور پرشمار مردم توجه رسانه‌های خارجی را جلب کرده و خبرگزاری‌های خارجی از جمله رویترز این مراسم را «میلیونی» خوانده‌اند. از این رو رسانه خاندان سلطنتی انگلستان برای اینکه شوک ناشی از حضور گسترده مردم را جبران کند؛ ترجیح داد با به حاشیه راندن و در سایه قرار دادن سیل خروشان مردم، به جو‌سازی بپردازد. از این رو روز گذشته همچون روزهای پیش از آن و البته با جدیت بیشتر تلاش برای دوقطبی‌سازی جامعه در دستور کار بی‌بی‌سی و رسانه‌های همسو با رسانه خاندان سلطنتی انگلستان همچون ایران‌اینترنشنال بود. دوقطبی‌سازی که در آن تلاشی واهی می‌شد از سویی تا حد ممکن حضور گسترده مردم در سبد جمهوری اسلامی تعریف نشود و از سوی دیگر چاره‌ای برای روسیاهی اقدام جنایتکارانه دولت آمریکا اندیشیده شود. 

بی‌بی‌سی فارسی تا نوشتن این گزارش – یعنی چند ساعتی گذشتن از تاریکی شبانگاهی- در کانال خبری و پیج اینستاگرامی خود تصاویری از مراسم منتشر نکرد. در سایت رسانه خاندان سلطنتی بی‌بی‌سی نیز اگرچه تعدادی از تصاویر مراسم بدرقه سردار سپهبد شهید توسط تهرانی‌ها منتشر شد ولی از میان این تصاویر نیز تصاویری انتخاب شده بود که یا آنقدر لنز بسته باشد که جمعیت نشان داده نشود یا اینکه تنها تصاویری از چهره‌هایی چون مقام معظم رهبری، اسماعیل هنیه یا دختر سردار سلیمانی انتخاب شده بود. تصاویری از بنر انتقام، آتش زدن پرچم آمریکا و تصویر سردار سلیمانی روی پیراهن یکی از شرکت‌کنندگان آن هم در یک خیابان خلوت هم از دیگر تصاویر انتخابی بی‌بی‌سی فارسی از مراسم میلیونی تهران است.  رسانه خاندان سلطنتی انگلستان علاوه‌بر سانسور خبری حضور گسترده مردم، تلاش کرد که به‌طور همزمان دو خط خبری دیگر را نیز به صورت گسترده پیگیری کند.

۱  بی‌بی‌سی فارسی که به‌خوبی می‌داند جمعیت چشمگیر ملت ایران به‌گونه‌ای نیست که قابل کتمان باشد، وقتی تلاش خود برای سانسور خبری را بی‌نتیجه دید از سویی سعی کرد در گفت‌وگو با کارشناسان ادعایی‌اش از سویی حضور جمعیتی را سازماندهی‌شده القا کند و از سوی دیگر با 80میلیونی خواندن جمعیت ایران مدعی شد که حتی اگر جمعیت میلیونی نیز در این مراسم شرکت کرده باشند این تعداد درصد کمی از جمعیت ایران هستند و اقلیتی از مردم تنها در مراسم تشییع سردار سلیمانی حاضر شده‌اند! این در حالی است حتی علی صدرزاده، کارشناس ساکن آلمان بی‌بی‌سی تاکید می‌کند تمام رسانه‌های آلمانی و عربی صحبت از میلیون‌ها انسانی می‌کنند که در مراسم تشییع پیکر سردار ایرانی حاضر شده‌اند.

۲  رسانه خاندان سطنتی انگلستان که مشخص است از حضور گسترده مردم به شوک فرو رفته و در تحلیل‌هایش با مشکل روبه‌رو شده است سعی دارد با ترسیم سایه جنگ بر سر کشور، مدعی احساسات نامعقول مردم شود و از این رو به عناوین مختلف تاکید می‌کند که فریاد و خواست انتقامی که از سوی مردم شنیده می‌شود معنایی جز جنگ ندارد و این‌گونه در تلاش است تا به زعم خود مردم را از حضور باز دارد. در همین راستا از سویی حامیان و مدافعان خون به ناحق ریخته‌شده سردار سلیمانی نیز تقبیح می‌شوند و از سوی دیگر بی‌بی‌سی تبلیغ وسیعی می‌کند مبنی‌بر اینکه آمریکا در صورت انتقام جمهوری اسلامی حتما پاسخ قاطعی خواهد داد بی‌آنکه اشاره‌ای به نقض قوانین بین‌المللی توسط آمریکا داشته باشد. این اقدام بی‌بی‌سی به گونه‌ای است که حتی اعتراض اردشیر زاهدی را- که دیگر زاویه‌اش با جمهوری اسلامی ایران نیازی به توضیح ندارد- نیز بلند کرده است.جنایت اخیر آمریکا از سوی آمریکایی‌ها نیز غیرقابل توجیه خوانده می‌شود و با واکنش منفی گسترده مواجه شده است. واکنش‌هایی از اعلام برائت از سیاست‌های خصمانه آمریکا تا ابراز همدردی با جمهوری اسلامی که از سوی چهره‌های سرشناس آمریکایی از جمله ستاره‌های هالیوود اعلام شده است. بی‌بی‌سی در همین راستا تلاش می‌کند با کم‌اهمیت جلوه دادن آن واکنش‌ها، مردم آمریکا را نیز اسیر جو‌سازی جمهوری اسلامی بخواند و اعتراضات داخلی نسبت به سیاست‌های خصمانه ایالات متحده را نیز زودگذر جلوه دهد.

    رسانه آل‌سعود؛ خبرسازی علاوه‌بر سانسور!

تلویزیون فارسی‌‌زبان منصوب به خاندان آل‌سعود (ایران‌اینترنشنال) نیز نسبت به حضور گسترده مردم در بدرقه پیکرسردار سپهبد قاسم سلیمانی سیاست سانسور را در پیش گرفته است. ایران‌اینترنشنال علاوه‌بر سانسور شور و بغض مردم در فراغ سردار دل‌ها به خبرسازی گسترده نیز پرداخته است؛ از اعتراضات ساختگی نسبت به عزای عمومی تا اجبار برای حضور در تشییع سردار سلیمانی! از سوی دیگر رسانه منصوب به خاندان آل‌سعود تلاش می‌کند اختلاف سلیقه‌های سیاسی و جناحی داخلی را برجسته کرده و از سوی دیگر به خیال خام خود شکاف‌های قومیتی را آبی گل‌آلود برای ماهی گرفتن می‌بیند. تنها تصاویر منتشرشده در کانال خبری ایران‌اینترنشنال با عنوان مراسم تشییع سردار سلیمانی در تهران، مربوط به مراسم یکشنبه‌شب مصلای تهران است که در آن شعار انگلیسی سر داده شده مبنی‌بر اینکه «آمریکا تو شروع کردی ولی ما تمام می‌کنیم» مراسمی که 15 دی ماه برگزار شده است.ایران‌اینترنشنال در تلاش است با عناوین مختلف علاوه‌بر ترویج ایران‌هراسی از سویی سایه جنگ را نیز بر سر ایرانیان ترسیم کند.

* نویسنده: حانیه موحدین، دبیرگروه راهبرد