به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مراسم تشییع پیکر شهدای حشدالشعبی در بغداد به ضدآمریکاییترین اعتراض مردمی در عراق تبدیل شد. دیروز مردم معترض عراق، پس از تشییع پیکر شهدای حمله نظامی آمریکا به مقرهای حشدالشعبی در استان الانبار، در حالی که پرچمهای عراق و حشدالشعبی را در دست داشتند از منطقه الجنادریه به سمت پل معلقی رفتند که به سفارت آمریکا منتهی میشود. خبرگزاری فرانسه گزارش داده است که معترضان توانستهاند با عبور از موانع امنیتی و منطقه فوقامنیتی اطراف سفارت عبور کنند و خود را به ساختمان سفارت آمریکا برسانند. آنها لاستیکها و ایست بازرسیهای اولیه این سفارتخانه را آتش زدند.
این برای نخستین بار از سال 2003 است که مردم عراق توانستهاند در مقابل سفارت آمریکا تجمع کنند و از دیوار خارجی سفارت بالا بروند. خبرگزاری فرانسه در گزارش خود آورده است که نیروهای آمریکایی مستقر در درون سفارت برای جلوگیری از ورود معترضان و متفرق کردن آنها اقدام به شلیک گلولههای گاز اشکآور و پرتاب نارنجکهای صوتی کردهاند.
حشدالشعبی در صفحه توئیتر خود ابتدا از مجروح شدن 10نفر از معترضان حاضر مقابل سفارت آمریکا خبر داد، اما بر اساس آخرین اخبار بیش از 60 نفر در جریان تحصن مقابل سفارت آمریکا مجروح شدهاند. معترضان همچنین بخشهایی از دیوار اصلی سفارت، برجهای مراقبت و پرچمهای آمریکا را با شعار مرگ بر آمریکا مقابل این سفارتخانه به آتش کشیدند و روی دیوارهای سفارت پرچم عراق و کتائب حزبالله را به اهتزار درآوردند. معترضان روی دیوارهای سفارت شعارهایی همچون «این سفارت، به سرکنسول فلسطین تحویل داده شد»، «آمریکای متجاوز باید خیلی زود از منطقه خارج شود و بداند که تاوان کارهای خود را خواهد داد»، «حرف مردم این است: نه به آمریکا» و «اینجا هیچوقت سفارت نبوده، بلکه لانه تروریستها و جاسوسی بوده است» نوشتند.
روی یکی از دیوارهای سفارت در کنار پرچم کتائب حزبالله، نام سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به این صورت نوشته شده است: «سلیمانی قائدنا» یعنی «سلیمانی رهبر ماست.» شامگاه دیروز، هواپیماهای نظامی آمریکایی با پرواز بر فراز سفارت آمریکا در بغداد به معترضان هشدار دادند از محدوده سفارت خارج شوند.منابع خبری گزارش دادهاند که دو ورودی ساختمان سفارت آمریکا در آتش سوخته است.
مردم معترض ضمن اعلام برپایی تحصنِ باز برابر سفارت آمریکا خواهان بسته شدن آن و اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور شدند. شبکه تلویزیونی المیادین اعلام کرد تظاهراتکنندگان، کار نصب چادرهای تحصن را در برابر سفارت آمریکا در بغداد آغاز کردهاند.
جعفر الحسینی، سخنگوی نظامی گردانهای حزبالله عراق در مصاحبه با المیادین گفت: «تصمیم به تحصن در برابر سفارت آمریکا در بغداد برای این است که سفارت این کشور در بغداد تعطیل شود و نیروهای آمریکایی از عراق بیرون رانده شوند.» با وجود ورود برخی از مردم معترض به داخل سفارت آمریکا، جعفر الحسینی گفت که «تصمیمی برای حمله به سفارت آمریکا در بغداد نداریم.» او گفته «تصمیم ما، تحصن در برابر سفارت آمریکا با هدف انتقال این پیام به واشنگتن است که سفارت خود در بغداد را ببندد و نیروهای خود را از کشور ما خارج کند.»
در جریان تحصن مردم معترض عراق در برابر سفارت آمریکا، شماری از مقامات سیاسی و رهبران حشدالشعبی نظیر «هادی العامری» رئیس سازمان بدر، «قیس الخزعلی» رهبر عصائب اهل الحق، «فالح الفیاض» رئیس سازمان حشدالشعبی و ابومهدی المهندس معاون فالح الفیاض و «حسن سالم» نماینده پارلمانی عراق نیز حضور داشتند. در جریان این حضور، «قیس الخزعلی» گفت که «اینجا [سفارت آمریکا]، مکان توطئهچینی علیه عراق و مکان حمایت از خرابکاران است.»
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا در واکنش به تحصن در مقابل سفارت آمریکا و به آتش کشیدن دیوار سفارت، با انتشار پیامی در حساب کاربری خود در توئیتر ادعا کرد ایران مشغول سازماندهی برای حمله به سفارت ایالات متحده در عراق است و از عراق خواست که «از نیروهایش برای حمایت از سفارت استفاده کند.»
درخواست نمایندگان برای خروج نیروهای آمریکایی
از ماهها پیش یکی از موضوعات داغ در پارلمان عراق خروج نظامیان آمریکایی از عراق و پایان همکاریهای امنیتی بین دو کشور بوده است. حال با اقدام علنی آمریکا علیه نیروهای مقاومت، به نظر میرسد موضع مخالفان حضور آمریکا در عراق تقویت شده است. در جریان اعتراضات اخیر، معترضان کارزاری را با هدف پایان یافتن قرار همکاری میان کشورشان و آمریکا به راه انداخته و خواهان خروج نیروهای نظامی آمریکا شدهاند. از سوی دیگر گفته میشود که کارزار دیگری با همین هدف همزمان در منطقه سبز امنیتی در جریان است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه بیش از 100 نماینده پارلمان عراق پیشتر با امضای نامهای خواستار خروج نیروهای خارجی از کشورشان شدهاند و انتظار دارند که این طرح بهزودی در دستور کار پارلمان قرار گیرد. دولت عراق نیز دوشنبهشب، یک روز پس از حملات هوایی آمریکا به پایگاههای شبهنظامیان حشدالشعبی که بخشی از نیروهای امنیتی و نظامی این کشور را تشکیل میدهند، تهدید کرد با توجه به تحولات صورت گرفته ممکن است در روابط خود با ایالات متحده تجدیدنظر کند.
خروج 80 کارمند سفارت پس از حمله
رسانههای محلی دیروز نوشتند که سفیر آمریکا و کارکنان سفارت این کشور محل کار خود را ترک کردهاند. این در حالی است که پیش از این برخی منابع امنیتی اعلام کرده بودند حدود 80تن از کارکنان سفارت آمریکا پس از حملات هوایی به پایگاههای حشدالشعبی ساختمان سفارت در بغداد را تخلیه کردند و به کنسولگری آمریکا در شهر اربیل منتقل شدند. در میان اخبار ضد و نقیض درباره حضور سفیر آمریکا در عراق، شبکه تلویزیونی المیادین اعلام کرد سفیر آمریکا در بغداد از قبل از ۲۵ دسامبر در مرخصی به سر میبرد و خارج از عراق است.
هدف چه بود؟
آمریکا برای ایجاد ناآرامی در عراق دلایل زیادی از جمله تامین امنیت رژیمصهیونیستی تا جلوگیری از ایجاد آرامش در منطقه دارد. با وجود این بسیاری بر این باورند که مسائل «اقتصادی» نیز در ایجاد آشوبهای اخیر عراق نقش داشتهاند، چه اینکه تجارت یکی از اصلیترین برنامههای رئیسجمهور آمریکاست و ترامپ در این حوزه حتی با نزدیکترین متحدان خود مانند ژاپن، کرهجنوبی، آلمان و فرانسه نیز درگیر شده است. چندی پیش قیس الخزعلی، رهبر جریان عصائب اهل حق عراق دلیل استعفای عادل عبدالمهدی از نخستوزیری را مخالفت او با پیشنهاد ترامپ برای دریافت نیمی از تولید نفت عراق در ازای بازسازی این کشور دانسته بود؛ پیشنهادی که البته مورد مخالفت عبدالمهدی قرار گرفت.
نخستوزیر عراق البته جز مخالفت با پیشنهاد رئیسجمهور آمریکا اقدام دیگری نیز انجام داد. او اواخر شهریور سالجاری به پکن سفر کرد و هشت توافقنامه بزرگ با چین در زمینههای مسکن، زیرساختها، بازسازی شهرهای ویرانشده در جریان جنگ با داعش، جدولبندی بدهیهای عراق به چین و همچنین بازسازی کارخانههای عراق امضا کرد. سرمایهگذاری 10 میلیارد دلاری مشترک در حوزه عمرانی، زیرساختی و پروژههای مربوط به مسکن، ساخت چهار نیروگاه بزرگ تولید برق توسط چین برای پایان دادن به بحران قطعی برق گسترده در عراق از جمله جزئیات برخی از توافقها بود. آمریکا که پیشتر خود از دستیابی به نفت عراق بازمانده بود، حالا شاهد موفقیت بزرگ رقیبش چین در کشوری بود که هماکنون میزبان 50 هزار نظامی آمریکایی است.
آمریکا پیش از این حتی نسبت به سفر مقامات عراق به اتحادیه اروپا نیز واکنشهایی نشان داده و از این سفرها ابراز نگرانی کرده بود. سال گذشته آمریکا تلاشهایی را برای تخریب قرارداد 15 میلیارد دلاری شرکت زیمنس با دولت عراق آغاز کرد. بر مبنای این قراردادها زیمنس باید تعدادی نیروگاه برق برای عراق تاسیس میکرد، اما دخالت آمریکا باعث شد بخشیهایی از این قرارداد به شرکت آمریکایی جنرالالکتریک واگذار شود. اما آمریکا تنها طرفی نیست که از گسترش روابط عراق با چین نگران است.
امارات دیگر کشوری است که مخالف توافقات تجاری میان چین و عراق است. برخی رسانههای عراقی با اشاره به اظهارات منسوب به «طحنون بن زاید»، رئیس اداره اطلاعات و امنیت امارات که از او بهعنوان مسئول پرونده عراق در ابوظبی یاد میشود، این اظهارات را دلیل آشوبهای اخیر عراق اعلام کردند. خبرگزاری «براثا» عراق هم روز دوشنبه با انتشار این اظهارات گفته است که یک شخصیت سیاسی ترکیهای که بارها با طحنون ملاقات داشته، پرده از این اظهارات برداشته است. طحنون گفته است: «از نظر ما، بین بنادر منطقهای که اقتصاد امارات را طی ۳۰ آینده تحتالشعاع قرار میدهند، تفاوتی وجود ندارد، خواه بندر «گوادر» (پاکستان) باشد که چین درصدد بهرهبرداری از آن است یا بندر «فاو» (عراق) که قرار است ایران از آن منتفع شود.»
علاوه بر چین، ایران نیز مشکل دیگر آمریکا و متحدانش در منطقه است. آمریکا نگران است ایران با بازگشایی مسیر تهران-مدیترانه به ادغام اقتصاد چهار کشور ایران، عراق، سوریه و لبنان با یکدیگر دست بزند. چنین ادغامی اثراتی سیاسی و امنیتی نیز خواهند داشت. آمریکا در حملات اخیر خود به نیروهای حشدالشعبی در حالی که این نیروها در سراسر عراق- جز اقلیم کردستان- مستقر هستند، به یکی از فعالترین پایگاههای این سازمان در مرز سوریه و منطقه القائم حمله کرد. این منطقه مکانی است که از نظر آمریکاییها محل عبور یکی از شاخههای مسیر تهران-مدیترانه به حساب میآید و ایران میتواند از طریق آن راه مناسبی برای ارسال انبوه کالا، سوخت، نیرو و تسلیحات پیدا کند. ترس دیگر آمریکا این است که ایران با گشوده شدن این مسیر بتواند به مناطق غنی شرق سوریه مسلط شود. بنابر برخی تخمینها حجم گاز ذخیرهشده در شمال و جنوب سوریه 123 میلیارد مترمکعب است و حجم نفت آن به اندازه ذخایر کشور کویت برآورد شده است.