آمریکا برای نخستین بار به صورت مستقیم مسئولیت حمله علیه نیروهای حشد الشعبی را برعهده گرفت
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، نیروهای آمریکایی در اوایل شامگاه روز یکشنبه برای نخستین‌بار به صورت رسمی مواضع نیروهای حشد الشعبی را مورد هدف قرار دادند. در این حمله چندین نفر از نیروهای حشد الشعبی که در حال مبارزه با داعش بودند، زخمی و شهید شدند. تا لحظه نگارش این گزارش منابع عراقی تعداد شهدا را ۲۵ نفر و زخمی‌ها را ۵۱ نفر اعلام کردند. وزارت دفاع آمریکا ساعاتی بعد از این حمله با انتشار بیانیه‌ای ضمن بر عهده گرفتن انجام این حملات مدعی شد این اقدام در پاسخ به «حملات مکرر به پایگاه‌های میزبان نیروهای ائتلاف» در عراق صورت گرفته و طی آن به پنج موضع از نیروهای حشدالشعبی حمله شده است.
بر اساس بیانیه پنتاگون سه پایگاه گردان‌های حزب‌الله در عراق و همچنین دو موضع این نیروها در سوریه هدف قرار گرفته‌اند. آمریکا درحالی که به صورتی آشکار پایگاه‌های گردان‌های حزب‌الله عراق را در اصلی‌ترین مناطق فعالیت تروریست‌های داعش مورد حمله قرار داده است، در بیانیه خود این گردان را به انجام حملات علیه نیروهای آمریکایی متهم و آن را گروهی نزدیک به جمهوری اسلامی ایران توصیف کرده است. کتائب حزب‌الله عراق برخلاف ادعای آمریکا جزئی از سازمان حشد الشعبی است. این سازمان شاخه‌ای رسمی از نیروهای مسلح عراق به حساب می‌آید و تحت فرمان نخست‌وزیر این کشور قرار دارد. همچنین حقوق سربازان و فرماندهان حشد الشعبی از سوی دولت عراق پرداخته می‌شود و وزارت دفاع این کشور مسئولیت تجهیز این سازمان به تسلیحات نظامی را برعهده دارد. واشنگتن علی‌رغم به شهادت رساندن ده‌ها تن از مبارزان حشد الشعبی ادعا کرده به حق حاکمیت عراق احترام می‌گذارد! اما «از حق خود برای دفاع» نمی‌گذرد.«جواد کاظم الربیعاوی» از مسئولان سازمان الحشد الشعبی بعد از حملات یکشنبه‌شب درباره یگان‌های مورد هدف قرار گرفته در استان الانبار، دو تیپ 45 و 46 الحشد الشعبی هستند که با پهپادی بمباران شده‌اند.
به گزارش فارس شبکه خبری الحدث روز یکشنبه گزارش داد که سفارت آمریکا کارمندان غیرنظامی خود را از پایتخت عراق خارج کرده است و نیروهای آمریکایی در اطراف سفارت این کشور در بغداد مستقر شده‌اند. سفارت آمریکا در عراق نیز در بیانیه‌ای گفته تخلیه کارمندان این سفارت در بغداد از روزهای گذشته آغاز شده است.
منابع آگاه امنیتی در عراق اعلام کرده‌اند وضعیت هشدار تنها به سفارت آمریکا اختصاص ندارد، بلکه هشدار حداکثری در همه پایگاه‌های آمریکا در عراق اعلام شده است.در همین حال برخی منابع ساعاتی بعد از حملات آمریکا یعنی در آخرین ساعات روز یکشنبه، خبرهایی درباره اصابت چهار موشک کاتیوشا به پایگاه اتاجی در شمال بغداد منتشر کرده‌اند. این پایگاه محل استقرار نظامیان آمریکایی است.
خبرگزاری فرانسه به نقل از منابع امنیتی این حمله را تاییدکرده، اما یک مقام نظامی آمریکایی در گفت‌وگو با رسانه‌ها این خبر را تکذیب کرده است. در همین حال «مارک کیمیت»، ژنرال آمریکایی در اظهاراتی نامتعارف اعلام کرده است: «حریم هوایی عراق به‌طور کامل تحت‌کنترل آمریکا قرار دارد و ارتش آمریکا در عراق به حالت آماده‌باش کامل در آمده است.»
تبعات تجاوز آمریکا به عراق
حمله آمریکا به حشد الشعبی در زمانی صورت گرفته که عراق درگیر بحران میدانی و سیاسی فراگیر است. از ابتدای اکتبر سال 2019 تا همین الان، اعتراضات مردمی در عراق جریان دارد؛ اعتراضاتی که منجر به کشته شدن بیش از 400 نفر شده است. به دنبال این آشوب، نخست‌وزیر استعفا کرد و عراق به‌نوعی دچار خلأ سیاسی شد. از چند هفته پیش گروه‌های سیاسی همزمان با حضور معترضان در خیابان‌های بغداد و شهرهای جنوبی عراق، درگیر رقابت‌های سیاسی برای مشخص کردن نخست‌وزیر بعدی شدند. در فضای هیجانی اعتراضات مردمی، جریانات سیاسی و رسانه‌های وابسته به آمریکا با استفاده از بستر فضای مجازی سعی کردند با متهم کردن حشدالشعبی به سرکوب و کشتار معترضان، نگاه افکار عمومی به این سازمان را منفی کنند.
جنگ نرم آمریکا در پس هیاهوهای داخلی عراق تا حدی موثر بود. آمریکا بر بستر ایجاد نارضایتی از مقاومت در عراق، روز یکشنبه پایگاه‌های حشدالشعبی را بمباران کرد. تصور آمریکا این بود که در میانه خلأ سیاسی در عراق، او بدون هیچ‌هزینه قابل‌توجهی حشدالشعبی را زیر فشار ببرد، اما واکنش‌های 24 ساعت اولیه در سه سطح مسئولان برجسته کشور، جناح‌های سیاسی و مردمی این طراحی را با دشواری مواجه کرد. مسئولان و جناح‌های سیاسی عراق چند ماهی بود که تقریبا بر سر هیچ‌چیز مشترکی توافق نداشتند، اما حالا با حمله آمریکا، به موضعی مشترک رسیدند و خطر تفرقه را درک کردند. بسیاری از جناح‌های سیاسی دریافته‌اند در سایه اختلافات داخلی این آمریکا خواهد بود که بیشترین بهره‌برداری را از شرایط ملتهب عراق خواهد برد و سهم این کشور و گروه‌های سیاسی‌اش تنها ضرر خواهد بود. از سوی دیگر معترضان که تمام خواسته‌هایشان علیه مسائل و سیاستمداران داخلی بود به ناگاه هوشیار شده و موضعی متحد و البته از روی خشم علیه تجاوز آمریکا اتخاذ کرده‌اند. معترضان بر این عقیده بودند که پس از پایان اشغال رسمی عراق و شکست داعش، فرصت مبازره با فساد دولتی در کشور فراهم است، اما حالا دوباره به این نتیجه رسیده‌اند که علی‌رغم اعلام رسمی پایان اشغال عراق این مساله همچنان به دلیل حضور ده‌ها هزار نظامی آمریکایی در عراق ادامه دارد. آمریکا در فضای پراکنده عراق عامل نرسیدن دولتمردان، سیاستمداران و مردم به موضعی واحد شده است. آمریکا جایی باخت که دروغ‌های خود درباره الحشد الشعبی را باور کرد و حالا در واقعیت شاهد حمایت همه عراقی‌ها از بسیج مردمی است.
اما به نظر نمی‌رسد که تنها اثر حمله آمریکا، اتحاد بیشتر عراقی‌ها باشد. آنطور که از اظهارات فرماندهان نظامی عراق برمی‌آید، آنها به دنبال اخراج آمریکا از عراق و پاسخ دادن به این تجاوز هستند. ابومهدی المهندس، معاون حشدالشعبی که اصلی‌ترین سیاست‌ها و مواضع این سازمان از زبان وی قابل کشف است، ضمن محکوم کردن این حمله خیلی کوتاه اعلام کرد: «خون شهدا و مجروحان هدر نخواهد رفت و نیروهای آمریکایی در عراق پاسخ شدیدی دریافت خواهند کرد.»
عصائب اهل الحق یکی دیگر از گروه‌های عضو حشدالشعبی نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «پایان حضور آمریکا ضروری است.» این گروه از تمام جناح‌های سیاسی خواست به صورت متحد به حمله آمریکا واکنش نشان دهند. گردان‌های حزب‌الله نیز در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن حملات آمریکا از نیروهای تمام گروه‌های عراقی و نیروهای امنیتی خواست ضمن مقابله نظامی با ارتش آمریکا این کشور را از عراق بیرون کنند و بار دیگر عزت و غرور ملی را به نمایش بگذارند. ابو احمد البصری، فرمانده نظامی گردان حزب‌الله نیز گفته است: «نیروهای ما آماده هستند تا پایگاه‌های نیروهای اشغالگر آمریکا را تخریب و نیروهای آنها را نابود کنند و ما در انتظار دستورات خواهیم بود.»
سران قوا علیه آمریکا
تجاوز آشکار آمریکا به حق حاکمیت عراق باعث شد از همان لحظات اولیه اعلام حملات غیرقانونی ارتش آمریکا به حشدالشعبی تمام گروه‌های سیاسی مطرح عراق علیه این اقدام واشنگتن موضع‌گیری کنند. این حمله مورد محکومیت شدید رئیس‌جمهور عراق، نخست‌وزیر و رئیس پارلمان این کشور قرار گرفت. برهم صالح، رئیس‌جمهور عراق تجاوز نیروهای آمریکایی به پایگاه‌های حشد الشعبی را تجاوز به حاکمیت عراق دانسته و ضمن هشداری جدی به آمریکا خطاب به قائم‌مقام سفیر این کشور در عراق، آنچه رخ داده را در تعارض با توافقات صورت گرفته میان آمریکا و عراق عنوان کرده است.
عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور عراق به وزیر دفاع آمریکا پیامی مبنی‌بر مخالفت شدیدش با حمله به مواضع الحشدالشعبی ارسال کرده است. عبدالمهدی این اقدام را تنشی خطرناک توصیف کرده است که امنیت عراق و منطقه را تهدید می‌کند. محمد الحلبوسی، رئیس مجلس نمایندگان عراق نیز در بیانیه تجاوز آمریکا به نیروهای حشدالشعبی را محکوم و آن را نقض حاکمیت عراق عنوان کرده است.ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی، نخست‌وزیر اسبق عراق از دولت عراق خواسته است حاکمیت عراق را حفظ و از خاک این کشور در مقابل هرگونه تجاوز خارجی حمایت کند.
ائتلاف القوی در پارلمان عراق که گروهی سنی به حساب می‌آید و رهبری آن برعهده محمد الحلبوسی، رئیس پارلمان عراق است، در بیانیه‌ای اعلام کرده است: «بمباران مقرهای تیپ 45 بر روابط بین بغداد و واشنگتن تاثیر منفی برجای می‌گذارد.» حسن الکعبی، نایب‌رئیس اول پارلمان عراق خواستار برخورد جدی قوای سه‌گانه عراق در برابر تکرار بمباران‌های آمریکایی شده است.
عزت الشابندر، مشاور نخست‌وزیر اسبق عراق که در هفته‌های اخیر یکی از نامزدهای نخست‌وزیری این کشور نیز بوده است، در توئیتی اعلام کرد: «آمریکا در مبارزه با ایران صحنه عراق را انتخاب کرده است. وقتی که عراق نپذیرفت جزئی از این منازعه باشد، آمریکا آن را به یک هدف تبدیل کرد.» وی در ادامه افزود: «تجاوز امروز تنها به نیروهای حشدالشعبی محدود نمی‌شود، بلکه مجموعه طرفداران آن را دربرمی‌گیرد. به همین دلیل عراق دیگر برای مزدوران آمریکا و عناصر وابسته به آن امنیت نخواهد داشت.»
«قاسم مصلح»، فرمانده نیروهای الحشدالشعبی در عملیات استان الانبار طی یک مصاحبه هدف آمریکا از بمباران مواضع الحشد را به هم ریختن معادلات دانسته است. گروه السائرون وابسته به مقتدی صدر و همچنین معاون جهادی وی نیز حملات آمریکا را محکوم کرده‌اند.
سپاه بدر و النجباء دو گروه عمده از اعضای حشدالشعبی هم تجاوز آمریکا را محکوم کرده‌اند.
موضوع دیگر در این میان، حمایت معترضان مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی از نیروهای مقاومت است. معترضان در شهر نجف با محکومیت حادثه اخیر آمادگی خود را برای دفاع از عراق و حمایت از نیروهای الحشدالشعبی اعلام کرده‌اند. معترضان دیگر شهرهای عراق نیز موضع‌گیری‌های مشابهی داشته‌اند. مردم عراق همچنین در شبکه‌های مجازی ضمن همدردی با حشدالشعبی و یادآوری فداکاری‌های این گروه در راه حفظ کشور، خواستار مقابله شدید با نیروهای ارتش آمریکا شده‌اند.
مرجعیت عراق: نهادهای رسمی مقابله کنند
عصر دیروز دفتر آیت‌الله سیستانی مرجع شیعیان عراق نیز در بیانیه‌ای حمله آمریکا به مواضع الحشدالشعبی را شدیدا محکوم کرد و آن را نقض حاکمیت عراق توصیف کرد. به نوشته وبگاه السومریه‌نیوز، در این بیانیه آمده است: «مرجعیت عالی دینی تجاوز مجرمانه را که جمعی از نیروهای رسمی عراق را هدف قرار داد و منجر به شهادت و مجروحیت تعداد زیادی از آنها شد، محکوم می‌کند.» در این بیانیه همچنین آمده است: «مرجعیت بر ضرورت احترام به حاکمیت عراق و عدم تجاوز به آن به بهانه پاسخ به اقدامات غیرقانونی برخی طرف‌ها تاکید می‌کند و این تنها نهادهای رسمی عراق هستند که باید با این‌گونه اقدامات مقابله و اقدامات لازم را برای عدم تکرار آن اتخاذ کنند.»
مرجعیت عراق تاکید کرد که نباید عراق به محل تسویه‌حساب‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و محلی برای دخالت دیگران در امور داخلی‌اش تبدیل شود.
واکنش‌های بین‌المللی
حملات غیرقانونی آمریکا علیه نیروهای بسیج مردمی عراق واکنش‌هایی را در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی در پی داشته است. در حالی که کشورهایی مانند ایران و یمن همراه حزب‌الله لبنان اقدام آمریکا را محکوم کرده‌اند رژیم‌صهیونیستی و بحرین از حملات آمریکا استقبال کرده‌اند.
در سطوح بین‌المللی نیز برخی کشورها به صورت تلویحی اقدام آمریکا را در راستای تنش‌افزایی ارزیابی کرده‌اند. انصارالله یمن حمله آمریکا به مواضع حشدالشعبی را حمله علیه مردم عراق خواند و از کشورهای عربی و اسلامی خواست همبستگی خود را با ملت و دولت عراق اعلام کنند.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران که برای مذاکره با مقامات روسیه به این کشور سفر کرده است حملات آمریکا را غیرقابل‌قبول خوانده است. در دیگر جبهه موجود در منطقه که شامل متحدان آمریکاست موضع‌گیری‌ها توام با استقبال بوده است. «اسرائیل کاتص»، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی حمله ارتش آمریکا به مواضع الحشدالشعبی عراق را اقدامی در تقابل با ایران توصیف کرده است. وی در صفحه خود در توئیتر نوشته است: «بیانیه پنتاگون مبنی‌بر اینکه نیروهای ایالات متحده در پاسخ به حمله به نیروهای ائتلاف، به پنج مرکز سازمان حزب‌الله در عراق و سوریه حمله کرده‌اند، یک نقطه عطف در برابر عملکرد نیروهای مورد حمایت ایران است.»
بحرین نیز در موضعی مشابه با رژیم صهیونیستی ادعا کرده که حملات آمریکا در راستای مبارزه با تروریسم صورت گرفته و دارای مشروعیت است.
چرا آمریکا به القائم حمله کرد
منطقه القائم عراق در مجاورت منطقه البوکمال سوریه قرار دارد، جایی که به نام گذرگاه القائم-البوکمال شناخته می‌شود. این نقطه محل عبور کریدور زمینی مهمی است که می‌تواند عراق و ایران را به سوریه و دریای مدیترانه متصل کند. آمریکا از این ترس دارد که با تکمیل این کریدور و آغاز مبادلات تجاری عمده از طریق آن تا حد زیادی تاثیر تحریم‌هایش علیه ایران کاهش پیدا کند و با شکل‌گیری محور اقتصادی زمینی میان ایران، عراق، سوریه و لبنان، این کشورها به‌نوعی از نظر اقتصادی در یکدیگر ادغام شوند. از سوی دیگر از نظر نظامی این خط می‌تواند برای انتقال انبوه سلاح و نیرو مورد استفاده محور مقاومت قرار گیرد. مساله‌ای که در صورت بروز هرگونه درگیری نظامی در اطراف مرزهای رژیم صهیونیستی می‌تواند این رژیم را با تعداد زیادی از مبارزان مسلح از سراسر منطقه روبه‌رو کند.
در کنار دو مورد اصلی ترس آمریکا از تشکیل محور اقتصادی و نگرانی رژیم صهیونیستی درباره باز شدن مسیر زمینی برای انتقال انبوه سلاح و مبارزان اسلامی دو دلیل جزئی‌تر نیز درباره حمله آمریکا به این منطقه وجود دارد؛ دلیل نخست آنکه نیروهای مستقر در مرزهای عراق و سوریه در استان الانبار به بزرگ‌ترین پایگاه نیروهای آمریکایی در عراق یعنی پایگاه «عین الاسد» مشرف هستند و می‌توانند تحرکات نیروهای آمریکایی را در محدوده اطراف آن رصد کنند. در سویی دیگر محور القائم-البوکمال اصلی‌ترین محل ورود نیروهای داعش از خاک سوریه به عراق برای ایجاد ناامنی در این کشور است. حتی یکی از این چهار دلیل کلی و جزئی انگیزه لازم را به آمریکا برای حمله به پایگاه‌های مقاومت در استان الانبار می‌دهد اما جمع شدن تمامی این موارد قدرت انتخاب حمله کردن یا نکردن را از واشنگتن گرفته است.
آمریکا با بررسی تمامی ابعاد به نوعی دستپاچگی رسیده است و بی‌مهابا سعی کرده تا از فرصت به دست آمده در سایه اعتراضات و آشوب در عراق استفاده کند. با این وجود حملات آمریکا علی رغم ناگزیر بودن، بی‌محاسبه نیز نبوده است. آمریکا حساب ویژه‌ای روی ناآرامی‌های عراق باز کرده است. در سایه تظاهرات‌ها و آشوب‌های سه ماهه این کشور دولت عراق استعفا کرده است و دولت مستقری در بغداد وجود ندارد. در سوی دیگر تمامی تلاش‌ها برای انتخاب نخست‌وزیر شکست خورده و هر چند نفری که در عراق دور هم جمع شده‌اند یک گزینه خاص برای نخست‌وزیری را مدنظر دارند و دیگر گزینه‌ها را به جدیت رد می‌کنند.
محمدعلی حکیم، مدیر خبرگزاری النخیل عراق:
معادله جوکرهای آمریکایی به هم می‌خورد
برای نخستین بار از زمان حضور نظامی آمریکا در عراق، این کشور روز یکشنبه رسما اعلام کرد که نیروهای مقاومت را هدف قرار داده است. در زمان حضور داعش در عراق، آمریکا پس از هدف قرار دادن حشدالعشبی اعلام می‌کرد که این اتفاق اشتباهی یا غیرعمدی بوده است اما این بار این‌طور نبود و صراحتا مسئولیت حمله را برعهده گرفت. با این اقدام، واشنگتن از جنگ نیابتی یا پشت پرده به جنگ علنی علیه حشدالعشبی روی آورده است.
این حمله بر اثر دستوری است که این کشور از رژیم صهیونیستی دریافت کرده چراکه تیپ 45 گردان حزب‌الله خطری جدی برای امنیت رژیم صهیونیستی است. با این حال اما تا این لحظه که نزدیک به 30 نیروی حشدالشعبی به شهادت رسیدند، مقامات ارشد عراقی احتمال پاسخ به تجاوز آمریکا را رد کردند. اما باید این را به‌خوبی درک کرد که ما وارد یک نبرد علنی شده‌ایم و باید پاسخ این تجاوز را قاطعانه داد.
روز یکشنبه کل مردم عراق حتی در میدان التحریر با حشدالشعبی اعلام همبستگی کردند. برخلاف محاسبات آمریکایی‌ها، ضربه به حشدالشعبی در دوران خلأ سیاسی نه‌تنها به آنها کمک نکرد بلکه معادله تظاهرات و جوکرهای آمریکایی را که در میادین بودند و بازی می‌کردند، به هم زد.
پس از حملات آمریکا، همه ملت خواستار پاسخ به این تجاوز هستند. این اتحاد البته مسبوق به سابقه نیز هست. در سال 2003 یا 2004 شیعیان از یک سو با آمریکایی‌های متجاوز مقابله کردند و اهل سنت نیز در فلوجه از سوی دیگر. هر دو آمریکایی‌ها را آویزان کردند تا نشان دهند بر سر استقلال کشورمان تعارفی با کسی ندارند. با این ضربه آمریکایی‌ها، ملت عراق اعتراض می‌کنند که چرا ما استقلال نداریم؟ این اعتراضات به‌خوبی می‌تواند آغازگر مقابله مردمی با شرکت‌های آمریکایی باشد.
علاوه‌بر مردم، گروه‌های مقاومت هم خود را طی روزها و هفته‌های آینده آماده پاسخ به تجاوز آمریکا می‌کند تا پاسخی سنگین‌تر به آمریکا و متحدانش بدهند. شاید کمی این موضوع طول بکشد ولی آمریکا جوابی سنگین‌تر و دردناک‌تر دریافت خواهد کرد. البته نوع واکنش هنوز مشخص نشده و همه گزینه‌های مقاومت روی میز است. ممکن است منافع آمریکا در تمام منطقه به خطر بیفتد. به همین دلیل تمام پایگاه‌های آمریکا در عراق و کشورهای همسایه در حالت آماده‌باش هستند. اگر مقاومت جوابی به این تجاوز ندهد، اقدام آمریکا ادامه پیدا می‌کند ولی باید همانجا ضربه فنی‌اش کرد.
همه‌چیز البته نباید محدود به پاسخ نظامی باشد، سیاستمداران عراقی باید بدانند که خیری از آمریکا به ملت نمی‌رسد. ما بزرگ‌ترین ضربه را در دهه 90 از آمریکا خوردیم و نزدیک به یک میلیون نفرمان کشته شدند. مقامات عراقی باید آگاهانه عمل کنند. باید این معادله برگردد و در توافق‌های امنیتی و سیاسی تجدیدنظر شود. در حال حاضر بسیاری از نماینده‌های سنی، شیعه و حتی بعضی از کردها موافق تجدیدنظر در توافق امنیتی با آمریکا هستند. شاید سال‌ها قبل آمریکا هر کاری می‌خواست می‌توانست در عراق انجام دهد ولی الان وضع تغییر کرده است. مقاومت آن زمان مثل امروز قوی نبود؛ حتی سلاح و نیروهای آموزش‌دیده به اندازه کافی نداشتیم ولی الان هم سلاح داریم و هم بچه‌های رزمنده آموزش‌دیده هستند و می‌توانند درسی فراموش‌نشدنی به آمریکا بدهند.
مطالب پیشنهادی
