باید فکری برای اعتبار اقرار در دعاوی کیفری کنیم

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، مرتضی شهبازی‌نیا، رئیس اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای دادگستری ایران در واکنش به سخنان رئیس دستگاه قضا به «فرهیختگان» گفت: «این مساله‌ای که آقای رئیسی عنوان کرد بسیار مهم است. اینکه افراد براساس ادله خارجی که وجود داشته است، تفهیم‌اتهام شوند و اگر بازداشت می‌شوند، این بازداشت نه برای جمع‌آوری ادله که برای حفظ جامعه از خطر افرادی باشد که ممکن است مرتکب جرائم دیگری شوند، نکته حائزاهمیتی است. بنابراین این مساله بسیار مهمی است که قبل از جمع‌آوری ادله کسی بازداشت نشود و اگر این مهم با اراده جدی قوه قضائیه و مسئولان محترم قضایی همراه باشد هم اجرا می‌شود و هم باعث اتفاقات خوبی خواهد شد. اقتضای قانون هم در این ماجرا همین است، قوانین ما هم بازداشت را برای مواردی اجازه می‌دهند که ادله‌ای برای آن وجود داشته باشد، البته جز برخی استثنائات مثل قانون تشدید مبارزه با ارتشا و کلاهبرداری و... که گاهی تکلیف می‌شود تا متهم بازداشت شود. در بقیه موارد قانون همین است که بازداشت وقتی انجام می‌شود که اولا نیاز باشد، ثانیا ادله کافی برای تفهیم‌اتهام به شخص وجود داشته باشد.»

شهبازی‌نیا در ادامه به یکی از دلایل اصلی بازداشت‌های بی‌اساس اشاره کرد و ادامه داد: «سوای آنچه گفتم نکته‌ای که خیلی مهم است و بر مساله صدور قراربازداشت اثر خواهد گذاشت، مساله اعتبار اقرار است. خیلی از بازداشت‌هایی که صورت می‌گیرد برمبنای اقراری است که از شخص و متهم گرفته شده است. یعنی شخص در وضعیت کنترل‌شده‌ای قرار داده شود و از او اقرار گرفته شود تا ارتکاب آن جرم را بپذیرد.

وی گفت: ما برای اینکه این مساله را ریشه‌ای حل کنیم باید مثل خیلی از کشورهای دنیا فکری برای اعتباراقرار در دعاوی کیفری کنیم. اقرار در دعاوی کیفری به تنهایی دلیل نیست و نباید هم باشد. وقتی که در دعاوی کیفری با بدبینی به اقرار نگاه می‌شود دقیقا برای این است که با محدود شدن آزادی‌های فردی و شکنجه و... در دوره‌های بازداشت و... مقابله شود. ما هم باید این کار را کنیم و به سمتی برویم که اقرار در دعاوی کیفری حداقل به تنهایی یا به‌طور مطلق قدرت اثبات نداشته باشد بلکه در شرایط خاص حائز‌اعتبار باشد، آن هم براساس استانداردهای بین‌المللی. در آن زمان می‌توانیم امیدوار باشیم بازداشت‌های غیراصولی و نادرست در نظام دادگستری نداشته باشیم. در هر صورت این اقدام رئیس محترم قوه‌قضائیه حتی اگر صرف همین بیان و سخن باشد منشأ آثار مثبتی در جامعه خواهد بود، حتما هم تعداد زیادی از قضات به آن توجه خواهند کرد.»