سفیر اسبق ایران در ایتالیا در گفتوگو با «فرهیختگان»:
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، ابوالفضل ظهره‌وند، سفیر اسبق ایران در ایتالیا با اشاره به سکوت خبری حاکم بر سفر مهم رئیس‌جمهور به ژاپن و اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی دراین‌باره به «فرهیختگان» گفت: «این سفر را باید یک سفر خاص تلقی کرد. به هر ترتیب ما اغتشاشات آبان‌ماه را پشت‌سر گذاشتیم که در اثر بی‌تدبیری در اجرای سیاست تغییر قیمت بنزین و نحوه برخورد با آن اتفاق‌ها رخ داد.»
وی افزود: «چنین سفری در این مقطع و محتوای آن نشان می‌دهد ما همچنان با سیاست‌های دوگانه‌سازی مواجه هستیم. ما پیش از این در سال‌های قبل دوگانه مذاکره-تحریم را داشتیم، سپس در سال 96 دوگانه مذاکره-جنگ مطرح شد و اکنونی نیز دوگانه مذاکره-معیشت را در مقابل داریم.»
ظهره‌وند ادامه داد: «اگر واقعا پروژه تعریف‌شده‌ای از این جنس پشت این سفر نباشد به‌طور معمول باید بالاترین پوشش رسانه‌ای و خبری حول آن شکل بگیرد. اما وقتی چنین فضایی شکل نمی‌گیرد و عمده تحولات، به‌دور از چشم رسانه‌ها اتفاق می‌افتد حکایت از این دارد که حرف‌های مگویی دراین‌باره وجود دارد و سناریو‌های پشت‌پرده‌ای در جریان است؛ به‌خصوص در شرایطی که این سفر با ابتکار طرف ایرانی تدارک دیده شده است.»
سفیر اسبق ایران در ایتالیا با بیان آنکه حسب ظواهر قرار است ژاپن به نمایندگی از غرب و اروپا اینستکس را عملیاتی کند، ایجاد گشایش در مسیر واردات دارو در مقابل فروش نفت و در نظر گرفتن معافیت‌هایی برای طرف ژاپنی برای خرید نفت ایران را از مهم‌ترین توافق‌های احتمالی این سفر دانست و تصریح کرد که از این پس کار واسطه‌گری میان تهران و واشنگتن از مسیر ژاپن انجام خواهد شد.
وی اظهار داشت: «اگر در خلال این مذاکرات دستاوردی ولو به‌صورت شکلی و ظاهری حاصل شود و ترامپ نیز با آن اعلام موافقت کند در شرایط کنونی که فشار معیشتی بر زندگی مردم به حداکثر رسیده، حتی اگر آن دستاورد جزئی و مختصر باشد، طرفین می‌توانند با عملیات رسانه‌ای آن را با یک بمب خبری به افکارعمومی عرضه و وانمود کنند که اتفاق مهمی رخ داده و دستاوردی بزرگ کسب شده است.»
ظهره‌وند ادامه داد: «پشت‌بند این سکوت خبری می‌تواند یک توفان خبری باشد؛ توفان خبری‌ای که در ایران قابلیت خرج‌کردن داشته باشد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان آنکه قبلا هم این اتفاق افتاده و برجام نمونه عینی آن است، عنوان کرد: «سکوت خبری درخصوص جزئیات مذاکرات، حصول توافق ضعیف، بزک‌کردن آن توافق و توفان خبری‌ای که در این زمینه به راه افتاد همگی بخش‌هایی از سناریو‌یی است که به‌نظر می‌رسد امروز نیز در حال تکرار است.»
وی در توضیح آسیب‌های این سیاست دولت درخصوص سفر رئیس‌جمهور به ژاپن، این آسیب‌ها را در امتداد همان آسیب‌هایی دانست که برجام به کشور زد و گفت: «تصمیم طیف‌هایی در ساختار حکومت برای مذاکره با آمریکا در سایه عدم شفافیت، قطعا یک تصمیم جناحی و غیرملی است و این پروژه‌ای نیست که در سطح ملی طرح‌ریزی شده باشد بلکه در سطح یک جناح و بخشی از ساختار است. در حالی که باید تمام لایه‌های حاکمیت از آنچه رخ می‌دهد، مطلع باشند.»
ظهره‌وند با بیان آنکه طرف مقابل نیز به‌خوبی نسبت به این موضوع واقف است، این شرایط را بدترین وضعیت تلقی کرد و توضیح داد: «در چنین شرایطی بیگانه، می‌شود خودی و خودی می‌شود بیگانه و آنها تلاش خواهندکرد از این فضا نهایت استفاده را به‌نفع خود ببرند، چراکه ترامپ نیز به‌اندازه روحانی به چنین توافقی احتیاج دارد.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی ادامه داد: «هر دو طرف نیاز به یک دستاورد اینچنینی دارند. روحانی می‌خواهد چنین دستاوردی را در داخل بفروشد و اثبات کند که می‌شود با غرب معامله کرد. ترامپ هم برای انتخابات 2020 در پی یک دستاورد است تا به حاکمیت آمریکا و افکارعمومی کشورش نشان دهد که هم از برجام عبور کرده، هم اتفاق خاصی از سوی ایران نیفتاده و هم ایران را پای میز توافق کشانده است. دست‌آخر هم ترامپ است که از موضع بالا برای معافیت‌های نفتی ژاپن و مبادله آن با دارو تصمیم خواهد گرفت.»
وی معنای پذیرفتن چنین توافقی را عبور کامل ایران از برجام دانست و گفت: «این یعنی ما به‌جای آنکه طرف اروپایی را تحت فشار قرار دهیم تا به تعهداتش عمل کند، ژاپن را واسطه اجرای برجام کرده‌ایم و به بیان دقیق‌تر این کشور را جایگزین اروپا ساخته‌ایم، در حالی که ژاپن اساسا در مذاکرات حضور نداشته و امروز به‌نوعی قرار است مسئولیت‌های اروپا را انجام دهد.»
ظهره‌وند تاکید کرد: «معنای توافق با آمریکا از مسیر ژاپن آن است که ایران از اروپا سلب مسئولیت کرده و با عمل‌نکردن طرف‌های اروپایی به تعهدات‌شان در برجام کنار آمده است، در حالی که خسارت این سلب مسئولیت از اروپا بیش از همه متوجه ما خواهد شد.»
سفیر اسبق ایران در ایتالیا با تاکید بر آنکه ما باید همچنان خود را در موضع مطالبه‌گری از اروپا نگه می‌داشتیم، خاطرنشان کرد: «مسیر تحولات به سمتی است که ما عملا با ژاپن طرف خواهیم بود، چراکه از این پس این کشور است که اینستکس را در رابطه با آمریکا پیگیری خواهد کرد و با حذف اروپا از معادلات، مساله میان ما و آمریکا باقی و پل این ارتباط نیز محدود به ژاپن می‌ماند. در حالی که ما 1+4 را داریم و نباید اجازه می‌دادیم که این مجموعه به حاشیه رانده شود.»
وی این موضوع را باعث خالی‌شدن دست ایران از اهرم‌های چانه‌زنی دانست و گفت: «آمریکا در توافق احتمالی امتیاز دندان‌گیری به ایران نخواهد داد و صرفا به‌صورت قطره‌چکانی امتیازی می‌دهد که تا حدی از فشارها بکاهد؛ امتیازی که در ادامه آن خواهد گفت اگر ایران مایل به ادامه دریافت آن است باید در موضوعات خارج از برجام پای میز مذاکره نظیر برنامه موشکی و منطقه‌ای بنشیند.»
ظهره‌وند محصول قرار گرفتن در این پازل را اعتراف به تاثیر فشارهای آمریکا دانست و گفت: «در یک معامله پایاپای دو طرف باید از ظرفیت‌های خود امتیاز دهند. در حالی که در توافق با آمریکا ما باید از ظرفیت‌هایمان امتیاز بدهیم و طرف مقابل به‌جای امتیاز دادن، صرفا از فشارها می‌کاهد.»
سفیر اسبق ایران در ایتالیا گفت: «ما اکنون برای مذاکره در شرایط دست بالا قرار نداریم. ما صرفا چند میلیارد دلار از ژاپن طلب داریم که گروگان گرفته شده و پرداخت شدن آن در گرو اجازه آمریکاست، طلبی که به‌عنوان امتیاز اعطایی طرف مقابل روی میز مذاکره گذاشته شده است.»
وی برداشت نفت از ایران و اینستکس ژاپنی را از نتایج احتمالی این سفر برشمرد و گفت: «در این صورت آنها صرفا از محل پول نفتی که متعلق به ایران خواهد بود به ما غذا و دارو خواهند داد.»
وی طرح موضوع بیماران «ای‌بی» در سخنرانی سفیر ایران در سازمان‌ملل همزمان با سفر رئیس‌جمهور به ژاپن را نیز در همین چارچوب ارزیابی کرد و گفت: «این در حالی بود که ما می‌توانستیم همین داروها را با دور زدن تحریم‌ها ولو 20 درصد گران‌تر از مسیرهای دیگر تهیه کنیم؛ اما همین موضوع به یک شو برای نشان دادن ضعف و احتیاج ایران به کمک غذایی و دارویی تبدیل شد.»
مطالب پیشنهادی
