به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، روز جمعه فینال سیزدهمین جشنواره سینما حقیقت برگزار شد؛ البته فینال تماشاگران. طبقه پنجم و ششم پردیس چارسو با توجه به روز تعطیل، میزبان خیل عظیم علاقهمندان به سینمای مستند بود. اولین سانسی که تکمیلظرفیت اعلام کرد، سالن شماره یک برای فیلم «جایی برای فرشتهها نیست» به کارگردانی سام کلانتری بود. این مستند که از هایده صفییاری بهعنوان تدوینگر و حبیب خزاییفر بهعنوان آهنگساز بهره میبرد، درباره تیم ملی اسکیت هاکی دختران ایران است که برای حضور در مسابقات آسیایی کرهجنوبی با مشکلات پیچیدهای روبهرو میشوند. جایی برای فرشتهها نیست، جزء پنج فیلم محبوب تماشاگران نیز قرار گرفته است. تقریبا تمام سالنهای نمایشدهنده بخش مسابقه ملی، مخصوصا در سانس عصر، وضع مشابهی با سالن شماره یک داشتند.همزمان با هیاهوی چارسو، ضیافت بینالملل سیزدهمین جشنواره سینماحقیقت با حضور میهمانان خارجی و مسئولان برگزاری جشنواره در هتل اسپیناس برگزار شد.
در ابتدای مراسم، محمد حمیدیمقدم ضمن عرض خیرمقدم به حضار گفت: «استاد محمدرضا اصلانی، منوچهر طیاب و فخرالدین انوار، بر سینمای مستند ایران بسیار حق دارند و ما سینمای مستند را با وجود این اساتید آموختیم. ضیافت بینالملل همواره یک فرصت برای قدردانی از سینماگران ایرانی و خارجی است.»
وی افزود: «اتفاق ویژه امشب ما بخشی است که با توجه به شعار رونق اقتصادی در جشنواره سینماحقیقت با همکاری بسیار خوب اتاق بازرگانی تهران ایجاد شد و در یک کارگروه ویژه در مدت پنج، 6 ماه این طرح بررسی و نهایتا بخش کارآفرینی در سیزدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت ایجاد شد.»
حمیدیمقدم ادامه داد: «در بخش کارآفرینی نهایتا 15 فیلم بدون قید زمانی انتخاب شد که بخش واقعا جذابی بود و آثار بسیار خوبی از نظر فرم و محتوا دریافت کردیم. ما در این ضیافت قدردان کسانی هستیم که در این بخش شرکت کردند. از سینماگران خارجی که در این رویداد با ما همراه شده و همکاری کردند بسیار ممنونم و امیدوارم تا روز پایانی جشنواره همراه ما باشند.»
اما محسن اسلامزاده امسال هم با اثر جدید خود «زندگی میان » جزء محبوبهای بخش جایزه شهید آوینی جشنواره سیزدهم است.کارگردان «تنها میان طالبان» یک بار دیگر به قلب مناطق تحت سیطره طالبان سفر کرده؛ اینبار نه به قصد همنشینی با اعضای طالبان، بلکه برای ملاقات با داعش در افغانستان. «زندگی میان » ماجرای سفر اسلامزاده به منطقه شمال غرب افغانستان و تحقیق درمورد فاجعه کشتار میرزاولنگ و حضور داعش است. او علاوهبر گفتوگو با مردم محلی، برای کشف حقیقت باز هم میان طالبان میرود و حتی در یکی از عملیاتها با دوربین، همراه آنها میشود. در این سفر سخت، او موفق به مصاحبه با تعدادی از داعشیهای اسیر طالبان نیز میشود. اسلامزاده کوشیده طنز سبکی را در نریشن و تدوین به کار بیفزاید تا تلخی روایت کمی تلطیف شود.«زندگی میان پرچمهای جنگی» هرچند در حد و اندازه «تنها میان طالبان » نبود که سر و صدا به راهانداخت اما قطعا یکی از آثار شاخص جشنواره امسال به شمار میرود.
ساخته 68 دقیقهای اسلامزاده در مرکز فرهنگی میثاق تهیه شده و فرید دغاغله نویسنده گفتار متن آن است.در میان آثار کوتاه و نیمهبلند امسال جشنواره، مستندهای «سوسن در سحر میشکفد» ساخته روحالله اکبری و «همه چیز درباره آرزو» ساخته کتایون جهانگیری جزء آثاری هستند که از استاندارد کیفی مناسبی بهره میبرند. فیلم اول در مورد یک دختر کرد از عشایر کرمانشاه است که جزء نخبههای ورزش کیکبوکسینگ بانوان بهشمار میرود. او با توجه به مخالفتهای اولیه پدرش به سختی توانسته است در مسیر قهرمانی قرار گیرد. شرایط کوچنشینی، حضور سوسن را در اردوی آمادهسازی با سختیهایی همراه کرده است.او تصمیم میگیرد با همکاری همسرش یک باشگاه کیکبوکسینگ برای بانوان عشایر در سیاهچادر برپا کند. اخذ موافقت از خانواده دختران عشایر، چالشی است که سوسن و همسرش را در شرایط متفاوتی قرار میدهد. روایت مناسب و تصاویر بدیع از کوچ و کوچنشینی در کنار پیرنگ اصلی مستند، سوسن در سحر میشکفد را در مدت زمان 41 دقیقه به یک اثر دلنشین تبدیل کرده است.فیلم دوم یعنی «همه چیز درباره آرزو» ماجرای بازپروری و رهاسازی یک قلاده پلنگ زخمی است که بهدلیل گرفتاری در تله انسانی، دچار نقص سیستم عصبی شده؛ در واقع نیمه پشتی پلنگ کاملا فلج شده است. یک جراحی موفقیتآمیز توسط دامپزشکان کشورمان، حیوان را در مسیر بهبودی و بازگشت به جنگل قرار میدهد. این پلنگ که آرزو نام دارد، بعد از رهاسازی در محیط طبیعی با سرنوشت متفاوتی روبهرو میشود. تجربیات گذشته کتایون جهانگیری بهعنوان دستیار کارگردان، در سینما باعث شده همه چیز درباره آرزو به مستند قابلتوجهی تبدیل شود.او در مصاحبه کوتاه پیش از اکران فیلم از تدوینگر و صداگذار اثر قدردانی کرد.
در بخش مستندهای بلند بخش بینالملل جشنواره سینماحقیقت، چند فیلم شاخص حضور دارند؛ «راننده ذاتی» از نروژ، «کابل، شهری در باد» محصول مشترک هلند، افغانستان، ژاپن و آلمان، «رینگ ساید» محصول آلمان و آمریکا، «قهرمان گله» از هلند، «روستای رو به زوال» از چین، «سهیم شدن یا نشدن» از استونی و «بانوی اول» از آمریکا. مستند آخر یعنی بانوی اول، ساخته لارن گرینفیلد با مدت زمان 101 دقیقه دومین فیلم بلند در میان کل آثار حاضر در جشنواره است.
در ادبیات سیاسی معمولا اذهان با شنیدن عنوان بانوی اول به یاد همسر رئیسجمهور آمریکا در کاخ سفید میافتند، اما مستند آمریکایی بانوی اول در مورد ملانیا ترامپ نیست. سوژه اصلی این فیلم، فراز و نشیب خانواده فردیناند مارکوس، از روسای جمهور اسبق فیلیپین و با محوریت همسر او ایملدا است. فیلم با ارائه پرترهای از ایملدا آغاز شده و رفتهرفته وارد خط سیاسی میشود. برای بخشی از مردم فیلیپین، دوران ریاستجمهوری فردیناند، یادآور یک دیکتاتوری است. بانوی اول با بررسی یک برهه زمانی بیش از 60 ساله، احتمال بازگشت خانواده مارکوس به قدرت در فیلیپین را بررسی میکند.شیوه پرداخت کارگردان به یک سوژه سیاسی که مربوط به جغرافیای محدودی میشود، از جذابیت قابلقبولی برخوردار است. آرشیو قوی در کنار ریتم مناسب، حتی مخاطبان غیرفیلیپینی را نیز پای مستند مینشاند.امروز یکشنبه آخرین روز اکران فیلمها در جشنواره سینماحقیقت است و عصر فردا در مراسم اختتامیه، چهره برگزیدگان جشنواره شناخته خواهند شد.
* نویسنده: ارشاد فضلیخانی، روزنامهنگار