به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اردیبهشت امسال وزیر علوم از پرداخت ریالی شهریه از سوی دانشجویان افغانستانی خبر داده بود، خبری که تنها شامل دانشجویانی میشود که پدر و مادرشان در ایران کسب درآمد میکنند و چون درآمدشان به ریال است، پرداخت شهریه برای آنها نیز به ریال انجام خواهد شد، البته قطعا اجرایی کردن این تصمیم مسئولان آموزش عالی به همین سادگی هم نیست؛ تا جایی که حتی خود غلامی دربارهاش اینطور میگوید: «آن دسته از دانشجویان افغان که مشکل پرداخت شهریه به دلار را دارند، باید به صورت مکتوب مشکلشان را بیان کرده و دانشجویانی که پدر و مادرشان در ایران هستند و اینجا مشغول کارند، مسالهشان را به ما منتقل کنند تا ببینیم که اگر اقامت قانونی دارند، کمکشان کنیم.»
دانشگاههای مختلف شهریه تمامی دانشجویان افغانستانی را تا دو سال پیش مانند دیگر دانشجویان خارجی به دلار محاسبه و دریافت میکردند اما شوکی که از سال گذشته به بازار ارز وارد شد، آنها را مجبور کرد سیاست دیگری را نسبت به این دانشجویان در پیش گیرند، سیاستی که آن زمان با اعتراضهای زیادی از سوی دانشجویان خارجی همراه شد و کار به جایی رسید که برخی از دانشجویان افغانستانی تصمیم به ترکتحصیل گرفتند و این امر باعث شد پای مسئولان عالی کشور نیز به این مساله باز شود و از همان زمان شاهد اظهارنظرهای متفاوتی از سوی مسئولان مختلف درخصوص افزایش هزینههای تحصیلی دانشجویان اتباع بودیم که البته به اخذ تصمیماتی نیز منجر شده بود؛ تصمیماتی که البته دیر اجرایی شد و در طول یکسال گذشته شاهد انتشار چندینباره خبر انصراف دانشجویان غیرایرانی از تحصیل بودهایم و گویی هنوز که هنوز است برخی دانشگاهها ترجیح میدهند راه خود را در این مسیر طی کرده و اعتنایی به بخشنامههای جدید درباره اخذ شهریه از دانشجویان افغانستانی نمیکنند.
دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یکی از همان دانشگاههایی است که به گفته دانشجویان افغانستانیاش، علیرغم ابلاغ بخشنامه جدید وزارت بهداشت مبنیبر دریافت شهریه به نرخ ارز دولتی، اما نهتنها این بخشنامه را نادیده میگیرد، بلکه به دانشجویان پزشکی غیرایرانیاش اولتیماتوم نیز میدهد تا در صورت عدم توجه به آن، دانشجویان را از حضور در جلسات امتحانی محروم کند! اتفاقی که مسبوق به سابقه بوده و سال گذشته نیز دانشجویان افغانستانی که در رشته پزشکی و پیراپزشکی این دانشگاه تحصیل میکنند هم نسبت به دریافت شهریه آن هم به نرخ دلار آزاد اعتراض کرده بودند، اعتراضی که ظاهرا قرار نیست به این زودیها تمام شود و هرازچندگاهی مسئولان این دانشگاه تصمیم میگیرند با مطرح کردن دریافت شهریه آن هم به نرخ ارز آزاد، هیزمی برای ادامهدار بودن این اعتراضها فراهم کنند.
اولتیماتوم مسئولان علوم پزشکی شهید بهشتی به دانشجویان افغانستانی
یکی از دانشجویان افغانستانی که در دانشگاه علوم پزشکی این دانشگاه تحصیل میکند، درباره اتفاقات جدید و شروع اعتراضهای دوباره این دانشجویان به «فرهیختگان» اینطور میگوید: «ما چون دانشجوی بینالمللی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هستیم، مجبوریم شهریه خود را به دلار پرداخت کنیم و الان نیز مسئولان این دانشگاه به ما میگویند باید شهریه خود را به نرخ دلار آزاد محاسبه کنیم و به حساب دانشگاه بپردازیم. این در حالی است که ابتدای ورودمان به این دانشگاه، نرخ ارز تنها سههزار تومان بود و طبیعتا به راحتی میتوانستیم این شهریه را پرداخت کنیم اما بعد از نوسانات نرخ ارز، پرداخت مبلغ شهریه کار بسیار سختی است.»
او ادامه میدهد: «بعد از افزایش یکباره نرخ ارز، وزارت بهداشت و بیت رهبری نامههایی را به تمامی دانشگاهها ابلاغ کردند که براساس آن باید از دانشجویان افغانستانی که در ایران به دنیا آمده و دیپلم گرفتهاند، شهریه به نرخ ارز دولتی یعنی همان چهارهزار و 300 تومانی دریافت شود و دانشگاه تهران نیز سه ماهی است که این نامه را به مرحله اجرا درآورده و دیگر خبری از دریافت شهریه با نرخ آزاد در آن نیست، اما دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی هنوز توجهی به این نامهها نمیکند و از دانشجویان میخواهد شهریه را به نرخ ارز آزاد پرداخت کنند.»
این دانشجو تصریح میکند: «مسئولان دانشگاه به دانشجویان گفتهاند اگر شهریه را به نرخ دلار آزاد به حساب دانشگاه واریز نکنند، اجازه شرکت در امتحانات را به آنها نمیدهند، درست است که والدین ما جزء مهاجران محسوب میشوند، اما ما خودمان در ایران به دنیا آمده و بزرگ شدهایم و از طرف دیگر پدرانمان جزء کارگران این کشور محسوب میشوند که حقوقشان را به ریال دریافت میکنند.»
او ادامه میدهد: «حدود یک ماه پیش سفیر افغانستان میخواست شخصا برای پیگیری مطالبات دانشجویان افغانستانی علوم پزشکی شهید بهشتی به دانشگاه بیاید اما زمانی که بخش معاونت بینالملل این دانشگاه از ماجرا مطلع شد، جلوی این اتفاق را گرفت و جلسه دیدار سفیر افغانستان را زالی، رئیس این دانشگاه لغو کرد. هرچند بعد از لغو این جلسه باز هم از بیت رهبری برای مسئولان دانشگاه نامه آوردهایم اما آنها هیچ توجهی به این نامهها نمیکنند و اصرار دارند تا ما شهریه را به نرخ آزاد پرداخت کنیم.»
این دانشجو میگوید: «دانشجوی رشته پزشکی باید برای یک ترم سههزار و 500 دلار پرداخت کند که این رقم در طول یکسال به هفتهزار دلار میرسد و قطعا لحاظ کردن نرخ ارز آزاد برای هفتهزار دلار در سال یعنی پرداخت بیش از 90 میلیون تومان و این مبلغ برای اکثر دانشجویانی که عموما پدرانشان در قشر کارگری مشغول کار هستند، کار بسیار سختی محسوب میشود که متاسفانه هیچ توجهی به این مساله از سوی مسئولان دانشگاه صورت نمیگیرد.»
او میگوید: «تاکید ویژه مسئولان علوم پزشکی شهید بهشتی به دریافت شهریه آن هم با نرخ ارز آزاد درحالی است که مسئولان وزارت بهداشت در نامه ابلاغی خود به دانشگاههای علوم پزشکی رسما این مساله را قید کردهاند که دانشجویان افغانستانی که متولد ایران هستند، دیپلم ایرانی دارند یا پدر و مادرشان ایرانی هستند، باید شهریه را به نرخ دولتی بپردازند، من و بسیاری از دانشجویان علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در ایران به دنیا آمدهایم یا یکی از والدینمان ایرانی است، اما دانشگاه زیر بار این مصوبه نمیرود.»
این دانشجوی افغانستانی تصریح میکند: «نزدیک 300 دانشجوی بینالمللی در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی حضور دارند که از این تعداد حدود ۱۵۰ نفرشان مشمول مصوبه وزارت بهداشت هستند که البته 40 تا 50 نفر از دانشجویان در رشته پزشکی و مابقی در رشته پیراپزشکی تحصیل میکنند.»
او ادامه میدهد: «نکته جالب اینجاست که مسئولان دانشگاهی به ما میگویند برای پرداخت شهریه باید به بانک مرکزی مراجعه کرده و ببینیم نرخ روز ارز آزاد چقدر است و همان زمان شهریه را محاسبه کنیم و بپردازیم، از سوی دیگر به دانشجویان پیراپزشکی نیز تنها تا 25 و 26 آذر ماه فرصت دادهاند تا شهریهشان را بپردازند و اگر دانشجویی تا آن زمان موفق به تامین مبلغ شهریه و پرداخت آن نشود، عملا مسئولان اجازه حضور در امتحانات را به او نخواهند داد، درباره دانشجویان پزشکی نیز وضعیت همین است، هرچند به آنها زمان مشخصی را ابلاغ نکردهاند، اما آنها نیز هر روز تحتفشار هستند و قطعا باید شهریه را با نرخ ارز آزاد به دانشگاه بپردازند.»
این دانشجوی افغانستانی صحبتهایش را اینطور به پایان میرساند: «هرچند هرچه تلاش کردیم صدایمان به جایی نرسید، به همین دلیل روز گذشته در مقابل دفتر ریاست دانشگاه تجمع کردیم تا شاید با این کار اتفاقی در این زمینه بیفتد، البته به ما گفته بود که قرار است سهشنبه 19 آذر، وزیر بهداشت به دانشگاهمان بیاید که نمیدانم به چه دلیل این اتفاق نیفتاد و ما نیز مجبور شدیم تنها در مقابل دفتر رئیس دانشگاه تحصن کنیم.»
زالی: در اسرع وقت نحوه پرداخت شهریه دانشجویان افغانستانی را بررسی میکنیم
هرچند تلاشهای خبرنگار ما برای تماس با مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نتیجهبخش نبود، اما پیشتر علیرضا زالی، رئیس جدید این دانشگاه در نشست خبریاش به این مساله پرداخت که چرا قرار است دوباره شهریه دانشجویان افغانستانی با نرخ آزاد حساب شود، درحالی که سال گذشته با ارز دولتی دریافت میشد: «منشا هرگونه تحقیق، تصویب در دانشگاه علوم پزشکی هیاتامنای آن است. سال گذشته مصوبهای از سوی وزارت بهداشت به رئیس قبلی صادر شده بود که براساس آن، شهریه دانشجویان افغانستانی طبق شروطی که قید شده بود باید با نرخ دلار دولتی چهارهزار و 200 تومان اخذ میشد. این مصوبه آن زمان در هیاتامنای دانشگاه تصویب شد اما برای سال تحصیلی جدید هنوز تصمیمی درخصوص اینکه همچنان شهریه با نرخ دلار دولتی از این دانشجویان اخذ شود، گرفته نشده است.»
نکته جالب در صحبتهای زالی این است که به گفته او هنوز شهریه طبق مصوبه سال گذشته از این دانشجویان اخذ میشود و دانشجویان سر کلاسهایشان هستند، اما صحبتهای این دانشجوی افغانستانی حاکی از اتفاق دیگری در این دانشگاه است. البته زالی در دیدارش با اهالی رسانه گفته بود که استمرار مصوبه سال گذشته نیازمند مصوبه هیاتامنای دانشگاه است و ریاست دانشگاه به تنهایی در این خصوص تصمیمگیرنده نیست و در اسرع وقت هم این مساله به صورت کارشناسی در جلسه هیاتامنای دانشگاه بررسی خواهد شد.»
البته در همان جلسه صدوق، معاون آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید به این سوال اینطور پاسخ داده بود: «زمانی که سال گذشته این مصوبه به دانشگاه ما ابلاغ شده بود دلار چهارهزار و 200 تومان بود اما حالا دلار به چیزی حدود 11 هزار و 300 یا400 رسیده است. درحال حاضر دانشجوی پردیس دانشگاه ما حدود 22 میلیون شهریه پرداخت میکند. اگر بخواهیم از این دانشجویان با همان نرخ سال گذشته شهریه بگیریم آنها باید 11 میلیون شهریه پرداخت کنند که چنین چیزی امکان ندارد. به همین خاطر هرگونه تصمیمگیری برای اخذ شهریه از این دانشجویان باید از سوی هیاتامنای دانشگاه صورت گیرد.»
واضح است که صحبتهای صدوق نشاندهنده عدم تمکین مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به مصوبه سال گذشته این دانشگاه و بازنگری در این مصوبه است، اما نمیتوان این مساله را نیز نادیده گرفت که مسئولان وزارت بهداشت درباره نحوه محاسبه و دریافت شهریه دانشجویان افغانستانی مصوبهای را به دانشگاهها ابلاغ کردهاند که طبیعتا لازمالاجراست و با توجه به اعتراض روز گذشته دانشجویان افغانستانی این دانشگاه، مشخص نیست درنهایت مسئولان این دانشگاه چه زمانی میخواهند به مصوبه وزارت بهداشت تمکین کنند، مسالهای که میطلبد تا هرچه زودتر مسئولان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی موضعشان را نسبت به آن مشخص کنند.
* نویسنده: زهرا رمضانی، روزنامهنگار