به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، فواد ایزدی، کارشناس مسائل آمریکا معتقد است استیضاح ترامپ رای نخواهد آورد ولی با فرض رای آوردن استیضاح، مایک پنس رئیس‌جمهور خواهد شد و این به ضرر ایران است. او می‌گوید احتمال دارد با کنار رفتن ترامپ اعتراضاتی در آمریکا رخ دهد، اما معلوم نیست چقدر دوام داشته باشد. متن گفت‌و‌گو با این استاد دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران را در ادامه می‌خوانید.

نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اخیرا دستور تدوین طرح استیضاح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور این کشور را صادر کرده است. تا چه میزان احتمال دارد استیضاح ترامپ رای بیاورد؟

چون دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان، اکثریت را دارند و در این مجلس اگر نصف به اضافه یک نفر به طرحی رای بدهند، استیضاح می‌تواند رای بیاورد. در مجلس سنا به دلیل اینکه جمهوری‌خواهان اکثریت دارند، 47 سناتور دموکرات برای برکناری ترامپ باید 20 نفر از سناتورهای جمهوری‌خواه را در این مسیر با خود هم‌پیمان کنند تا تعداد موافقان استیضاح به 67 رای برسد. مساله رای آوردن استیضاح در سنا آن‌گونه که پیداست، سخت‌تر از رای آوردن آن در مجلس نمایندگان است.

وضعیت ترامپ در افکار عمومی چگونه است؟ اگر افکار عمومی در قضیه استیضاح علیه ترامپ بشوند باز هم جمهوری‌خواهان از او حمایت خواهند کرد؟

فعلا وضعیت افکار عمومی 50 به 50 است. از این جهت افکار عمومی فعلا خیلی ضد ترامپ نشده است. در این بین آن افرادی که ضد ترامپ هستند، به خاطر مساله استیضاح ضد ترامپ نشده‌اند بلکه از قبل ضد ترامپ بوده‌اند. درباره بخش دوم سوال شما باید بگویم که اتفاقا جمهوری‌خواهان به خاطر افکار عمومی است که همراه ترامپ شده‌اند، زیرا رای‌دهندگان جمهوری‌خواه هنوز به ترامپ علاقه‌مند هستند. ترامپ تهدید کرده است که اگر سناتور یا نماینده جمهوری‌خواهی بخواهد ضد او رای بدهد، وی در انتخابات درون‌حزبی از رقیب آن نماینده حمایت خواهد کرد. به همین دلیل نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره از او می‌ترسند.

استیضاح ترامپ با پرونده روسای جمهور دیگر که تا آستانه استیضاح رفته یا استیضاح شده‌اند، چه تفاوت‌هایی دارد؟

یک مورد استیضاح رئیس‌جمهور در قرن نوزدهم اتفاق افتاده است که تاریخ آن گذشته و خیلی دغدغه وضعیت معاصر نیست. دو مورد دیگر در قرن بیستم بوده‌اند که یکی از آنها نیکسون است که به استیضاح نرسید و دیگری بیل کلینتون است که استیضاحش رای نیاورد. درمورد کلینتون تعدادی نماینده دموکرات وجود داشتند که به پروسه آغاز استیضاح رای دادند و چند نفری نیز پس از آغاز پروسه علیه او رای دادند. درمورد نیکسون به این دلیل که استیضاح او درصورت به رای گذاشته شدن رای می‌آورد و تعدادی از هم‌حزبی‌های جمهوری‌خواه او نیز مخالفش بودند، در این مورد نگاه حزبی قالب نبود و نمایندگان کنگره حاضر بودند علیه رئیس‌جمهور هم‌حزبی خود رای بدهند. تفاوت دوره ترامپ این است که ما چنین حالتی را بین نمایندگان جمهوری‌خواه نمی‌بینیم و رای آنها کاملا براساس حزب تعیین شده است. تفاوت دوم این است که پرونده ترامپ دارای عقبه خارجی است، درحالی که پرونده نیکسون درباره واترگیت و بحث کلینتون نیز دروغگویی درباره رسوایی اخلاقی بود که هر دو مباحث داخلی به شمار می‌آمدند. درباره ترامپ یک کشور خارجی موضوع اصلی اتهام است؛ اینکه او برای منافع شخصی خود از کمک‌های نظامی سالانه آمریکا استفاده کرده و آنها را نگه‌داشته تا دولت اوکراین اطلاعاتی را درباره جو بایدن یکی از رقیب‌های احتمالی ترامپ در انتخابات 2020 را در اختیار او قرار دهد. اصالتا وضعیتی که امروز در آمریکا شاهدش هستیم حتی با دوره کلینتون متفاوت است، زیرا از زمانی که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شده است، نهادهای سنتی مثل نهاد ریاست‌جمهوری یا نهاد کنگره دچار تزلزل هستند. در کنگره نیز دوقطبی و دعوا زیاد است. جامعه سیاسی فعلی آمریکا با جامعه سیاسی دوران کلینتون و پیش از او متفاوت است.

اگر ترامپ استیضاح شود، آیا احتمال تغییر سیاست‌های آمریکا در داخل و خارج این کشور می‌رود؟ بازه این تغییرات تا چه اندازه‌ای است؟

امکان رای آوردن استیضاح زیاد نیست ولی اگر رای بیاورد، آقای مایک پنس معاون ترامپ رئیس‌جمهور می‌شود. ریاست‌جمهوری پنس قطعا به ضرر ایران خواهد بود، زیرا همه دشمنی‌ای که ترامپ با ایران دارد، پنس نیز دارد، اما وی مقداری در مدیریت سیاست خارجی سنتی‌تر و هوشمندانه‌تر عمل خواهد کرد. در عرصه سیاست داخلی نیز وضعیت این کشور آرام‌تر خواهد شد، زیرا ترامپ به دلیل ویژگی‌هایی که دارد، فضا را به‌شدت دوقطبی کرده و آدم پرحاشیه‌ای است، اما پنس یک سیاستمدار سنتی است و از این جهت در آرام‌تر شدن وضعیت داخلی این کشور مفید خواهد بود.

ترامپ در گذشته گفته بود برکناری او از سمت ریاست‌جمهوری باعث بروز آَشوب در آمریکا خواهد شد. این مساله آیا امکان دارد؟ آیا ساختار اجازه آشوب می‌دهد؟

در آمریکا عده‌ای به‌شدت از ترامپ خوش‌شان می‌آید و عده‌ای دیگر به‌شدت از او متنفر هستند. از این جهت اگر ترامپ استیضاح بشود، قطعا شاهد چالش‌های اجتماعی در آمریکا خواهیم بود و در این کشور درگیری رخ خواهد داد، اما اینکه این درگیری چقدر طولانی است و آیا جمع می‌شود را باید در آینده دید.

نهاد‌های کنترلی-تعادلی رئیس‌جمهور در آمریکا کدام نهادها هستند؟

آمریکا همانند بسیاری از کشورها دارای سه قوه است که این قوا هم‌سطح یکدیگرند. قدرت کنگره در آمریکا کم نیست و مانند مجلس ایران نیست که دارای ضعف باشد. البته ضعف مجلس ایران نیز برای افرادی است که در داخل آن هستند وگرنه در قانون‌اساسی ما مجلس دارای جایگاه بالایی است. در آمریکا کنگره و حتی قوه قضائیه قدرت دارد. زمانی که بین قوه مجریه و مقننه در آمریکا دعوا می‌شود قوه قضائیه ورود پیدا می‌کند و درنهایت پرونده می‌تواند به دادگاه عالی برود و در آنجا تصمیم نهایی گرفته شود. براساس قانون‌اساسی آمریکا هر سه قوه اهرم‌های فشار روی قوه دیگر دارد. قانون‌اساسی آمریکا به‌گونه‌ای طراحی شده است که قوا بتوانند همدیگر را بالانس کنند.