به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اقدام دموکراتهای مجلس نمایندگان آمریکا برای استیضاح دونالد ترامپ رئیسجمهور این کشور بر سر پرونده موسوم به «اوکراین گیت»، اختلاف بین دموکراتها و جمهوریخواهان را به بالاترین سطح خود رسانده است. درگیری و اختلافات بین دو جناح سیاسی آمریکا که از اوایل مهرماه آغاز شده، همچنان ادامه دارد و تا چند هفته بعد که روند استیضاح به نتیجه برسد، بیش از این نیز خواهد شد. با وجود این اختلافات که منجر به اظهارنظرهای تند و بیپرده دوطرف علیه یکدیگر شده، آنها از هفته گذشته، بر سر یک موضوع به اتفاق نظر رسیدهاند. این اتفاق، نه به آمریکا یا اروپا که به تحولات ایران مربوط است. از میانه هفته گذشته که جریان اعتراضات در ایران به بهانه افزایش قیمت بنزین به آشوبهای خیابانی و اقدام به تخریب اموال عمومی تبدیل شد، مقامات هر دوحزب آمریکایی به حمایت از اغتشاشگران و آشوبگران در ایران پرداختند و با اعلام صریح حمایت از اقدامات آشوبگران، تلاش کردند در توسعه این آشوبها نقشی ایفا کنند. مطابق هر رخدادی در ایران که دولت آمریکا به حمایت از آن میپردازد، دونالد ترامپ رئیسجمهور، مایک پنس معاون رئیسجمهور، مایک پمپئو وزیر امور خارجه، برایان هوک نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران و مورگن اورتگاس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در اظهارنظر و توئیتهای جداگانه به حمایت از آشوبگران در ایران پرداختند. در میان مقامات ایرانی موضع هوک از سایر دولتمردان آمریکایی قابل تاملتر بود. او در مصاحبهای بهصراحت گفته بود که واشنگتن از شرایط پیشآمده در ایران «خرسند» است. نتیجهبخش بودن اغتشاشات در ایران بهقدری برای دولت آمریکا حائز اهمیت بود که پمپئو در اقدامی غیرمعمول، توئیتی به زبان فارسی منتشر کند، سطح خود را به «ادمین تلگرامی» تنزل بدهد و با معرفی آدرسی در پیامرسان تلگرام از مردم ایران بخواهد که ویدئوها، عکسها و اطلاعات خود را از آنچه او سرکوب اعتراضها توسط حکومت ایران نامید، برای آمریکا بفرستند.
یکی از اصلیترین ابزاری که مقامات آمریکا در جریان آشوبها به اثرگذاری آن امید داشتند، اینترنت و شبکههای مجازی بود. دو سال پیش و در جریان اعتراضات سال 96، یکی از اصلیترین نگرانیهای مقامات آمریکایی، احتمال قطع اینترنت در ایران بود. در آن زمان، رادیوفردا، رسانه وابسته به سازمان جاسوسی آمریکا (سیا) در گزارشی با اشاره به اینکه «آیا دولت ایران از نظر فنی امکان قطع کامل اینترنت را دارد یا نه؟» نوشت که «با توجه به اجرایی شدن اینترنت ملی، دولت ایران از نظر فنی این امکان را دارد که دسترسی کاربران اینترنت به سرویسهایی که در خارج میزبانی میشوند (مثلا تلگرام، توئیتر و…) را به صورت کامل قطع کند.» این رسانه وابسته به سیا از مشکل حاد ارتباط بین سازمانهای دولتی، بانکها و… مدعی شد، «برخلاف اعتراضات و تظاهرات سال ۱۳۸۸ که در آن زیرساختهای ارتباطی کشور به صورت کامل از دسترس خارج شدند، این اتفاق در وضعیتهای مشابه (مانند تظاهرات کنونی در شهرهای مختلف ایران) نخواهد افتاد و احتمال قطع کامل اینترنت در ایران بسیار پایین است.» با این جمعبندیها، مقامات آمریکایی گمان نمیکردند ایران بتواند در اغتشاشات، اصلیترین ابزار آنان را از کار بیندازد. به همین دلیل پس از قطع اینترنت، وزارت خزانهداری آمریکا، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران را بهدلیل نقش وی در قطع اینترنت تحریم کرد.
اقدام متحد دموکرات و جمهوریخواه
جدا از دولت آمریکا که هیچفرصتی برای توسعه آشوب در ایران را از دست نمیدهد، دو حزب جمهوریخواه و دموکرات هم در آشوبهای اخیر در صفی واحد علیه حکومت ایران موضعگیری کردند. در میان جمهوریخواهان، سناتور «تام کاتن» خواستار آن شد که آمریکا در کنار معترضان، بایستد. «ویلیام هرد»، نماینده مجلس نمایندگان آمریکا نیز گفته بود که تنها راه توقف حمایت ایران از آنچه او آن را «تروریسم» میخواند و همچنین جلوگیری از دستیابی به ایران سلاحهای هستهای، تغییر حکومت است و این تنها زمانی رخ میدهد که مردم ایران به پا خیزند. علاوهبر این اظهانظرها، هفت سناتور جمهوریخواه (تد کروز و جان کورنین نمایندگان ایالت تگزاس، تام کاتن نماینده ایالت آرکانزاس، مارشا بلکبرن نماینده ایالت تنسی، پت تومی نماینده ایالت پنسیلوانیا، جان باروسو نماینده ایالت وایومینگ، و مارکو روبیو نماینده ایالت فلوریدا) با امضای نامهای از رئیسجمهور آمریکا خواستند مسئولان جمهوری اسلامی را که در قطع گسترده اینترنت در ایران دست داشتهاند، تحریم کند.در میان دموکراتها هم کم نبودند چهرههایی که ضمن حمایت ویژه از آشوبگران، خواستار افزایش فشار بر ایران بودند. بر اساس اخباری که رسانههای غربی منتشر کردهاند، تعداد دموکراتهایی که از آشوبهای ایران حمایت کردهاند، اگر بیش از جمهوریخواهان نباشد، همپایه آنان است. «الیزابت وارن»، خولیان کاسترو، پیت بوتجیچ، کاملا هریس و برنی سندرز نامزدهای انتخابات ریاستجمهوری 2020 بخشی از دموکراتهایی بودند که از اعتراضات در ایران حمایت کردند. علاوهبر این افراد، دو چهره مهم دموکراتهای آمریکا یعنی نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا و جو بایدن کاندیدای انتخابات 2020 و معاون باراک اوباما نیز با انتشار توئیتی به لیست دموکراتهای حامی آشوبگران در ایران پیوستند.
دموکراتها بدتر از جمهوریخواهان
این نکته را نباید از نظر دور داشت که کلینتون تنها مقام سابق آمریکایی نیست که در جریان اغتشاشات، از آشوبگران حمایت کرده است. در جریان اغتشاشات سال 96، جان کری وزیر امور خارجه اسبق آمریکا نیز از اغتشاشگران حمایت کرده بود. هرچند برخی در ایران پس از خروج آمریکا از برجام، امیدوار بودند و هستند در انتخابات 2020 یک دموکرات جانشین ترامپ شود اما عملکرد هر دو حزب علیه ایران نشان میدهد تفاوت چندانی بین دوطرف نیست و گاهی نیز جمهوریخواهان بهتر از دموکراتها با ایران برخورد کردهاند. پیش از این «فرهیختگان» در گزارشی نوشته بود که در 40 سال اخیر 6 رئیسجمهور آمریکا ۳۵بار ایران را تحریم کردهاند که ۲۴مورد آن توسط دموکراتها و ۱۱مورد توسط جمهوریخواهان بوده است. در بین تمام روسایجمهور آمریکا، اوبامای دموکرات با اعمال ۱۱تحریم علیه ایران رکورددار است. عمده تحریمهایی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور فعلی آمریکا علیه ایران اعمال کرده، بیشتر از بازگرداندن تحریمها نبوده است.
کلینتون حامی همیشگی آشوب
درباره اهمیت اغتشاشات و آشوب در ایران همین بس که دونالد ترامپ از برجام خارج شد تا اثر خروج آمریکا از آن و بازگشت تحریمها، اعتراضات خیابانی را به دنبال داشته باشد و درنهایت حکومت ناچار شود برای نجات از فشارها، پای میز مذاکره با آمریکا امتیازاتی را که ترامپ به دنبال آن بود به آمریکا واگذار کند. هرچند این اتفاق نیفتاد اما دولت آمریکا در این مدت تلاش کرد با استفاده از شبکههای مجازی، هر مخالفتی را به اعتراض و هر اعتراضی را به آشوب بکشاند. فایده این آشوبها برای آمریکا در بدترین حالت، تحمیل هزینه مالی به حکومت و در بهترین حالت سرنگونی حکومت بوده است. آشوبهای اخیر که به بهانه گرانی بنزین شکل گرفت، فرصت مناسبی برای پیادهسازی طرح دولت آمریکا بود و بر همین اساس هم بسیاری از مقامات این کشور به حمایت از آشوبگران پرداختند. اما برخلاف سال 96، تقریبا هیچیک از مقامات سابق دولت آمریکا درباره اغتشاشات ایران اظهارنظری نکردند. با این حال نام یک چهره شاخص دولت اول اوباما، در بین حامیان آشوبگران خودنمایی میکند؛ این شخص هیلاری کلینتون وزیرخارجه دولت اول باراک اوباما رئیسجمهور اسبق و دموکرات آمریکاست.
کلینتون رقیب انتخاباتی دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری 2016، جز در مواقعی که ترامپ او را به مبارزه میطلبد، سکوت اختیار کرده است و حتی کمتر در مسائل سیاسی آمریکا اظهارنظر میکند. با این حال او نیز پس از آشوبهای اخیر در ایران، پیامی توئیتری منتشر کرده و درباره آنچه «سرکوب معترضان» خوانده، بهشدت ابراز نگرانی کرده است. این رویه او البته مسبوق به سابقه است. کلینتون سال 96، تنها سه روز پس از اعتراضات، جزء اولین شخصیتهای حزبی در آمریکا بود که از اغتشاشات ایران سال حمایت کرد. او سالها قبل از 96 و در زمانی که وزیر امور خارجه آمریکا بود، نقش ویژهای در گسترش اعتراضات انتخاباتی و تبدیل آن به آشوب خیابانی در سال 88 داشت. او بعدها در گفتوگو با بیبیسی فارسی گوشهای از اقداماتش در فتنه 88 را تشریح کرد و حتی در کتاب خود به نام «انتخابهای دشوار» به افشای آن پرداخت و نوشت که «دولت اوباما در آغاز اعتراضات نه به دلیل وجهه عمومی رئیسجمهور وقت بهعنوان فردی اهل مذاکره بلکه بهخاطر کمک به اغتشاشگران و برملا نشدن ارتباط آنان با آمریکا تصمیم گرفته بود بهطور علنی از ناآرامیها در ایران حمایت نکند.»
وزیرخارجه اسبق آمریکا با این حال میگوید با وجود این تاکتیک همچنان وسوسه شدیدی در آمریکا برای اعلام حمایت از این ناآرامیها وجود داشت. کلینتون اما در جایی از این کتاب بهصراحت درباره اقدامات آمریکا در دوران به اصطلاح سکوت خود نیز گریزی میزند و میگوید وی به همراه تیمش در وزارت خارجه بهطور مداوم با آشوبگران در ایران ارتباط داشته و برای جلوگیری از تعطیل شدن توئیتر که قرار بود برای بهروزرسانی آن صورت بگیرد، مداخله کرده است تا به ادامه جریان «سبز»کمک کند: «اگر توئیتر تعطیل میشد تظاهراتکنندگان یکی از ابزارهای مهمشان برای ارتباط را از دست میدادند.» وزیر خارجه اسبق آمریکا در حالی این موضعگیریها را انجام میداد که وی و همسرش بزرگترین نقش را در تحریم و محاصره اقتصادی ایران داشته و دارند. بیل کلینتون در مارس ۱۹۹۵، با صدور فرمانی اجرایی تجارت آمریکا در صنعت نفت ایران و ماه می همین سال در فرمانی اجرایی هرگونه تجارت آمریکا با ایران را ممنوع کرد. برخی تحریمهای سنگین که سال 2012 دولت اوباما علیه ایران اعمال کرد، بر اساس ریلگذاریهایی بود که دولت کلینتون طراحی کرده بود.