مطالب داغ نشریات دانشجویی در روزهای سرد پاییز

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، نشریات دانشجویی یکی از مهم‌ترین راه‌های ارتباطی تشکل‌ها، کانون‌ها و انجمن‌ها دانشجویی با بدنه دانشگاهی است، هرچند گاهی این ارتباط روندی نزولی داشته است، اما نشریات دانشجویی نشان داده‌اند در صورتی‌که بتوانند ذائقه دانشجویان را به‌خوبی شناسایی کنند، با استقبال دانشجویان روبه‌رو خواهند شد. هرچند در دوران فضای مجازی صحبت کردن از نشریات کاغذی به نظر کاری قدیمی و منسوخ شده به نظر می‌رسد، اما هنوز هم چه در بدنه دانشجویی و چه برای کسانی که قصد انتشار نشریه دارند، کاری جذاب و مهم است. همین امر باعث شده هنوز هم شاهد نشریات مختلفی از نشریات انجمن‌های علمی گرفته تا نشریات تشکل‌های دانشجویی باشیم و حتی نشریاتی که مربوط به هیچ تشکلی نیستند، اما با گرد هم آمدن چند دانشجوی فعال مجوز انتشار نشریه را دریافت کرده‌اند. اهمیت نشریات دانشجویی را می‌توان در استفاده از این ابزار رسانه‌ای برای ارتباط با تمامی دانشجویان دانست. طراحی موردپسند، استفاده از تیترهای جذاب، داشتن محتوای جذاب و... از نکات ریزی است که دانشجویان برای انتشار یک نشریه خوب باید به آن توجه کنند؛ کارهایی که شاید اهمیت خاصی در فضای مجازی نداشته باشند. برای مثال در فضایی مانند تلگرام طراحی چندان اهمیت ندارد. با همه این تفاسیر در شماره امروز «فرهیختگان» به رسم روزهای پنجشنبه سال تحصیلی گذشته، به بررسی تعدادی از نشریات دانشجویی که در هفته‌های اخیر منتشر شده‌اند، خواهیم پرداخت.

مدیون

شاید مهم‌ترین نشریه این هفته را بتوان نشریه‌ای مشترک که بیش از 40تشکل انقلابی در ارتباط با وضعیت اخیر کشور و پیرامون گرانی بنزین منتشر کرده‌اند، دانست. نشریه‌ای با تیتر «مدیون» و این زیرتیتر که «رهبر انقلاب با حمایت از تصمیم شورای هماهنگی سران سه قوه، دولت روحانی را از سراشیبی سقوط نجات داد» این نشریه در سر مقاله خود با عنوان «نجات از سقوط آزاد» آورده است: «برخلاف تصور، افزایش قیمت بنزین یک‌شبه صورت نگرفته و این اتفاق برخلاف گفته رسانه‌های دولتی که آن را «تصمیم نظام» می‌دانند، بیشتر تصمیم شخصِ حسن روحانی به‌عنوان سکاندار قوه مجریه کشور بوده است. روحانی این موضوع را ماه‌هاست پیگیری می‌کند، که آخرین مورد آن به لایحه بودجه98  باز می‌گردد.»

در ادامه نویسنده با اشاره به حمایت رهبری از این تصمیم، نوشته است: «اگر این حمایت از طرف مقام معظم رهبری صورت نمی‌پذیرفت با توجه به کاهش شدید مقبولیت دولت در بین مردم و آشوب‌های اخیر محتمل‌ترین اتفاقی که برای کابینه و حسن روحانی تا پایان ماه رخ می‌داد سقوط آن یا به وسیله استیضاح مجلس یا به وسیله استعفای روحانی زیر فشار افکار عمومی بود.» در پایان نیز آمده است: «امروزه این جریان انقلابی است که به حمایت از دولت پرداخته است.هر چند هنوز هم بر تصمیمات این قوه منتقد می‌ماند، اما دکتر روحانی باید بداند که استقرار خود را مدیون جریان انقلابی است که هیچ‌گاه به رای مردم پشت نکرده و تا پای جان در حمایت از رای مردم می‌ایستد.» این متن را می‌توان دلیل چرایی تیتر «مدیون» دانست.

نشریه اقتصادی با دانشجویان پزشکی

به تیتر مطالب نشریه «اسکناس» دقت کنید: «اقتصادمان چه می‌شود؟»، «وضعیت بازار مسکن در سال 98 به کدام سمت می‌رود؟»، «بررسی افزایش نجومی قیمت تمام‌شده بلیت هواپیما» و «خودرو»؛‌ به نظر می‌رسد این نشریه با چنین عناوین اقتصادی‌ای برای یکی از دانشکده‌های اقتصادی باشد، اما این نشریه توسط دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز تهیه و چاپ می‌شود. این نشریه که تنها هفته‌نامه اقتصادی دانشگاه تبریز است به بررسی مسائل اقتصادی ایران با دانشجویانی که در رشته‌های پزشکی درس می‌خوانند، می‌پردازد؛ نشریه‌ای هشت صفحه‌ای که هرچند به لحاظ طراحی هنوز جای کار دارد، اما باز هم می‌تواند نمره قابل قبولی دریافت کند و حتی اگر مسئولان این نشریه در صفحه 5 هجدهمین شماره خود بیشتر دقت می‌کردند، می‌توانستند به‌عنوان یکی از نشریات با طراحی خوب شناخته شوند. با این تفاسیر، این موضوع که تعدادی از دانشجویان پزشکی، اقتصاد را به‌عنوان شاخه مورد علاقه خود برای قلم زدن انتخاب کرده‌اند، امری پسندیده و البته جذاب است. البته اگر از حجم مطالب کم شود و بتوان آنها را به صورت ساندویچی‌تر برای دانشجویان ارائه داد، قطعا بازخوردهای بهتری برای این نشریه خواهد داشت.

گره کنکور باز می‌شود؟

ماهنامه «سرو» را که نشریه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اردبیل است، می‌توان یکی از نشریات خوب در زمینه طراحی قلمداد کرد که بخشی از این طراحی خوب در چاپ رنگی نمود یافته است! یکی از نکات جالب این نشریه بررسی رشته‌های مختلف تحصیلی از زبان دانشجویان هر رشته است، در این نشریه دانشجویان هر رشته در بخشی با عنوان «تجربه‌نگاری» از تجربه‌های خود در رشته تحصیلی‌شان می‌گویند، هرچند این تجربه‌ها بیشتر به درد داوطلبان آزمون سراسری می‌خورد. یکی از مطالب جذاب این شماره مربوط به مطلبی با عنوان «گره کنکور را باز کنید» است، مطلبی که به بررسی ظرفیت‌های رشته‌های علوم تجربی پرداخته و مساله را نه در ظرفیت بلکه در مسائلی مانند نظام آموزشی، سهمیه‌ها و... یافته است. در بخشی از این مطلب که توسط یکی از دانشجویان پرستاری نوشته شده، آمده است: «اینکه کتاب‌های درسی ما به قدر کفایت پاسخگوی کنکور نیستند و یک محصل برای کسب یک رتبه متوسط در کنکور ناچار به خرید کتاب‌های کمک‌درسی مختلف با هزینه‌های سنگین است هم بار دیگری است روی هجمه مشکلات تلنبارشده. فقط تصور اینکه یک دانش‌آموز با وجود شرایط اقتصادی ضعیف کشور و به دنبال آن، معضلات اجتماعی مختلف چگونه می‌خواهد با غول کنکور در یک فضای عاری از عدالت و سرشار از محرومیت روبه‌رو شود، تمام امید انسان را به یاس  مبدل می‌سازد.»

خوابگاه بی‌فرهنگی

«خوابگاه بی‌فرهنگی» یکی از تیترهایی است که نشریه بسیج دانشجویی خوابگاه کوی دانشگاه تهران برای یکی از مطالب خود انتخاب کرده است. در شماره هشت این نشریه که نشان از جوان‌گرایی آن دارد، به دو موضوع سیاسی و صنفی پرداخته شده است. در موضوع سیاسی به دلیل تلاقی با ایام 13 آبان به بررسی مساله استکبارستیزی با دو مطلب با عنوان‌ «مرگ بر آمریکا»، «اقدامات ضد ایرانی آمریکا» پرداخته است. اما مطلبی که بیشتر در این میان برای ما جالب بود، انتقاد این نشریه از فضای فرهنگی خوابگاه کوی پسران دانشگاه تهران بود که هم مسئولان و هم دانشجویان را خطاب قرار داده بود. در بخشی از این مطلب آمده است: «چند سالی است که بزرگ‌ترین مجتمع خوابگاهی کشور مسئول مشخص فرهنگی ندارد. دغدغه مسئولان خوابگاه و معاونت دانشجویی بیشتر به کمترین سطح از وظایف آنها خلاصه شده است و دغدغه‌های هزاران دانشجوی خوابگاهی که هرکدام از نقاط مختلف کشور در دانشگاه تهران جمع شده‌اند، در این میان گم شده است. دانشجو زنده است و باید زندگی کند، اما معنای زندگی، خوردن و خوابیدن نیست.» در ادامه پس از انتقاد به بی‌توجهی مسئولان فرهنگی دانشگاه به این خوابگاه آمده است: «خودسازی و ارتقا مهم است نه‌فقط گذران عمر؛ این فرصتی است که دانشجویان باید قدر بدانند و مسئولان شرایط آن را فراهم کنند.»

ماجرای ایدز در یک روستا و  واکنش‌های دانشجویی به  آن

دوهفته‌نامه «راه توسعه» ارگان رسمی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شهرکرد به موضوع چالشی ایدز در یکی از روستاهای چهارمحال‌وبختیاری پرداخته و تیتر نشریه خود را با همین مضمون یعنی «چنار فراموش‌شدنی نیست» انتخاب کرده است. موضوع انتشار ویروس ایدز در روستای چنار محمودی شهرستان لردگان یکی از خبرهای داغ آبان‌ماه 98 بود و این نشریه با انتشار بیانیه‌ای در صفحه دوم خود خواستار «شفاف‌سازی» در این مورد شد. البته این تنها موضوع چالشی نیست که این نشریه به سراغ آن رفته است، مطلب دیگری با عنوان «چندهمسری، معضل یا راه‌حل» موضوع داغ آبان‌ماه بود که حتی باعث شد مسئولان دفتر رهبر انقلاب نیز به آن واکنش نشان دهند. درواقع به نظر می‌رسد مسئولان این نشریه مطالب جالبی را برای نوشتن و بررسی کردن انتخاب کرده‌اند. یکی از نکات جالب دیگر این نشریه استفاده از مطالب دانشجویان در مقاطع مختلف تحصیلی است؛ مطالب این شماره از نشریه «راه توسعه» را دو دانشجوی مقطع دکتری، یک دانشجوی کارشناسی‌ارشد و دو دانشجوی کارشناسی قلم زده‌اند. به نظر می‌رسد کنار هم گذاشته شدن افراد با عناوین مختلف اجتماعی، علمی و سیاسی علاوه‌بر آنکه می‌تواند سلایق مختلف دانشجویان را دربر گیرد، باعث هم‌افزایی افراد تحریریه این نشریه نیز خواهد شد. این نوع قلم زدن را می‌توان یکی از نکات مثبت این نشریه دانست.

استانداری زیر ذره‌بین نشریه دانشجویی

بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، نام «1979» را برای هفته‌نامه دانشجویی خود انتخاب کرده است. این نشریه که تنها در دو صفحه و در قالب یک برگه A3 چاپ شده است، سعی کرده به موضوعات مختلف بپردازد. چند بخش مختلف این نشریه شامل توئیترگرام، تحلیل هفته، پیوند آسمانی، کلام بزرگان، شعر و ادبیات، کاریکاتور و یادداشت هفته و حتی دارای بخش‌هایی با عنوان اخبار و صحیفه نور است. هرچند به نظر می‌رسد مسئولان این نشریه قصد داشته‌اند موضوعات مختلف را بررسی کنند، اما کمبود فضای صفحات باعث شده شاهد شلوغی متن‌ها باشیم. با این حال مطلبی با عنوان «بیگانه‌ای در قصر» که به بررسی وضعیت استانداری رشت پرداخته، جذابیت و اهمیت خاصی به نشریه داده است. در این مطلب که به‌نوعی بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی محسوب می‌شود، به اتفاقاتی که در پست‌های استانداری این استان رخ داده، انتقاد شده و آمده است: «جناب استاندار! چگونه است برخی افرادی که حتی بعضا فعالیت‌هایی در قضایای انتخابات سال 88 داشته‌اند هم‌اکنون بنا بر تصمیم جنابعالی به برخی از کلیدی‌ترین مناصب استانداری منصوب می‌شوند.» در کنار انتقاداتی که به این نشریه وارد است، می‌توان انتشار مطالب فوق را که فضای مطالبه‌گری را افزایش داده و موجب روشنگری می‌شود، غنیمت شمرد.

روزنامه شریف، یک کار حرفه‌ای

در بین نشریات، یکی از نشریاتی که توانسته است ضمن طراحی خوب، محتوای خوبی را نیز ارائه دهد، روزنامه شریف، متعلق به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف است. این نشریه با تحریریه‌ای 15نفره علاوه‌بر انتشار کاغذی، در فضای مجازی مانند تلگرام و... نیز منتشر می‌شود. روزنامه شریف در شماره 832 خود با تیترهایی مانند «دانشگاه صنعتی بدون کوآپ یک شوخی است»، «خیزش دوباره ناسیونالیسم»، «با من بخوان» و... به موضوعات مختلف صنفی، سیاسی و فرهنگی پرداخته و همین موضوع باعث شده است این نشریه به نشریه‌ای کامل و بدون نقص تبدیل شود، هرچند در این نشریه نیز باز هم پای تفاوت دانشجویان فنی و مهندسی با دانشجویان رشته‌های پزشکی به میان می‌آید. در مطلبی که پیرامون نیاز ارتباط صنعت با دانشگاه است با کمی گلایه نوشته شده است: «بچه‌های پزشکی که درس‌شان تمام می‌شود، یک فرق عمده با مهندس‌های فارغ‌التحصیل دارند. لباس سفیدهای گوشی به دست هم‌زمان با واحد پاس کردن تجربه حضور و کار علمی در محیط کاری آینده‌شان را حسابی به دست آورده‌اند و نیاز نیست مدت زمان قابل‌توجهی را به آموزش و آماده‌سازی خود اختصاص دهد. این قضیه در مورد خیلی از دانشجوهای مهندسی صادق نیست و فراغت از پاس کردن درس‌های دانشگاهی تازه آغاز راه یادگیری مهارت‌های لازم برای ورود به صنعت و گشتن و گشتن برای اثبات توانایی‌ها و پذیرفته شدن به‌عنوان یک نیروی مناسب بازار کار است.» به نظر می‌رسد دغدغه بازار کار و عدم شناخت صنعت این روزها حتی در دانشگاه‌های مطرح صنعتی کشور نیز وجود دارد.

* نویسنده: امین خلیق، روزنامه نگار