

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، شرکتهای دانشبنیان مراکزی علمی هستند که بهمنظور پاسخ به نیاز مطرحشده از سوی جامعه شکل میگیرند و تلاش میکنند باری از دوش جامعه و مردم بردارند. یکی از این شرکتهای دانشبنیان «نانو تریتا کیان» است که با تمرکز روی مساله سوختگی به درمان این عارضه پوستی روی بیماران پرداخته است. نوشین کیانوشراد، کارشناسارشد نانوپزشکی است و در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم دارویی تحصیل کرده است. او چند سالی است بهعنوان مدیر یک شرکت دانشبنیان مشغول فعالیت است. این شرکت، با تولید نانوذرات زردچوبه اقدام به درمان مشکل بیماران مبتلا به سوختگی کرده و در صورتی که مجوزهای پایانی این محصول با موفقیت اخذ شود، بهزودی وارد بازار شده و به تولید انبوه میرسد.
انتخاب موضوعی برای حلمساله
شرکت در بهمن 96 به ثبت رسید و بعد از استقرار کامل آن در پارک علم و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی، در خرداد 97 درخواست تبدیل شدن به شرکت دانشبنیان مطرح شد و بعد از بازرسیهایی که انجام شد، سرانجام شهریور پارسال رسما بهعنوان شرکت دانشبنیان نوپای نوع یک شناخته و ثبت شد.
کیانوش، مدیر شرکت دانشبنیان «نانو تریتا کیان» میگوید: «ما ابتدا بهعنوان یک شرکت استارتاپی و نوپا فعالیت خود را آغاز کردیم. من لیسانس رادیولوژی داشتم و در مقطع ارشد به دنبال آن بودم که یک کار تحقیقاتی انجام دهم. به سراغ نانو رفتم. دانشگاه که پذیرفته شدم، برای پایاننامهام به دنبال سوژه میگشتم، میخواستم در قالب پایاننامه مشکلی را حل کنم. با استادم که مشورت کردم، پیدا کردن سوژه را به عهده خودم گذاشت. آن سال، همزمان شده بود با آتشسوزی مدرسه در شینآباد و کنگرهای در ساختمان رازی دانشگاه ایران برگزار شد. به دنبال آن بودم سوژهای را در جامعه پیدا کنم تا بتوانم بهعنوان موضوع پایاننامه روی آن کار کنم. در چند کنگره برگزارشده نیز شرکت کردم.»
او ادامه میدهد: «بهمن 91 بود که رئیس اداره سوانح سوختگی در یکی از همین کنگرهها مشکل دارو را برای بیماران مبتلا به سوختگی عنوان کرد و اینکه داروهای موجود جوابگوی نیاز بیماران نیست و اگر سوختگی بالای 50 درصد باشد، زنده ماندن بیمار 50-50 است. این در حالی است که در برخی کشورها، امکان زندهماندن بیماران با 90 درصد سوختگی هم وجود دارد.» این حرف، جرقهای بود که باعث شد کیانوش به سراغ موضوعی برود که از طریق آن بتواند مشکل درمان و بهبود سوختگی را در بیماران بهطور کامل برطرف کند و با جلوگیری از پیشرفت سوختگی مانع بروز عفونت سیستمیک و درنهایت مرگ بیمار شود.
انتخاب زردچوبههای نانویی
مدیر این شرکت دانشبنیان میگوید: «موضوع را که انتخاب کردم، استادم پیشنهاد کرد پایه دارو را گیاهی انتخاب کنم. به همین دلیل طب ابوعلیسینا، طب چین و طب هندوستان را مطالعه کردم و مقالههای زیادی در اینباره خواندم و با پزشکان طب سنتی در بیمارستان امام خمینی(ره) هم گفتوگو کردم. آنها چند داروی گیاهی شامل سدر، بابونه و زردچوبه را پیشنهاد دادند که بعد از بررسی مقالات متعدد به این نتیجه رسیدم زردچوبه در مقایسه با دیگر داروها موثرتر است؛ بنابراین، زردچوبه را بهعنوان گیاه دارویی برای پایاننامه فوقلیسانسم انتخاب کردم. در سایز عادی یعنی میکرومتر، متوجه شدم با کوچکترین تغییری در دوز دارو، سمیت ایجاد میشود و با آزمایش روی موشهای آزمایشگاهی، پوست موش نکروز یعنی سیاه میشد و از بین میرفت. در این شرایط حتی در زمان فقدان نور آفتاب و تنها نور مهتابی، پوست موش بدون سوختگی هم ملتهب میشد.» او در ادامه میگوید: «این مساله باعث شد ابعاد دانههای زردچوبه را در قالب نانومتر - حدود 100 نانومتر- بردیم که پوست را رد کند اما داخل رگ نرود که بخواهد به عارضه سیستمیک تبدیل شود. درواقع، تبدیل زردچوبه به نانو و قراردادن آن در حامل دارویی، مزیتهایی دارد، بهطوری که دیگر لزومی ندارد مانند روشهای درمانی موجود، روزی سه بار بهطور موضعی روی بیمار استفاده کنیم و از طرف دیگر، مجبور نبودیم دلمه بیمار را جدا کنیم.»
این داروی حاوی زردچوبه در قالب حامل دارویی وارد پوست شده و در طول یک روز در بدن آزاد میشود.کیانوش درباره مقایسه این داروی نانویی با داروهای موجود میگوید: «داروهایی که در بیمارستانهای سوانح سوختگی برای بهبود سوختگی درجه دو عمقی مورد استفاده قرار میگیرند، سه هفته زمان میبرد تا پوست را از نظر هیستوپاتالوژی ترمیم کنند. اما با فرمولازیسیون جدید، طی سه هفته، جای سوختگی هم کامل محو و ترمیم میشود. دوز مصرف دارو در این روش جدید به شدت کاهش پیدا کرد و عوارض UV خورشید و UV لامپ و مهتابی هم حل شد، چراکه این داروی نانویی در داخل پوست و نه بیرون پوست رها میشود.»
90 درصد ترمیم پوست سوخته
او عملکرد نانوذرات زردچوبه را برای ترمیم سوختگی اینگونه شرح میدهد: «نانوذرات زردچوبه در قالب حامل دارویی در سایز حدود 100 نانومتر قرار گرفته و به صورت هیدروژل پوستی روی پوست استعمال و دارو جذب پوست میشود. تا حدود 20 دقیقه بعد از استفاده از این هیدروژل، پوست نباید با جایی در تماس باشد تا کاملا جذب پوست شود. بعد از هشت روز که پوست را از نظر پاتولوژی بررسی کردیم، به حالت نرمال برگشته بود اما زمان بیشتری به آن دادیم تا از نظر بهبود ظاهر پوست هم مطمئن شویم. بعد از گذشت 21 روز پوست دیگر حالت تیرهرنگ و چروکیده هم نداشت و شاید به جرات بتوان گفت تنها 10 درصد از حالت سوختگی روی پوست باقی مانده بود و نانوذرات اثربخشی 90درصدی داشتهاند.» داروهای معمولی برای ترمیم سوختگیهای پوستی، روزانه سه مرتبه مورد استفاده قرار میگیرند اما استفاده از داروی نانوذرات زردچوبه تنها روزی یکبار کافی است. در آزمایشهای صورتگرفته، فاز درمانی این دارو، معمولا در مدت زمان 21 روز به اتمام میرسد و فاز ترمیمی متوقف میشود.
به دنبال مجوز غذا و دارو
مدیر شرکت دانشبنیان «نانوتریتاکیان» درباره وضعیت فعلی شرکت به منظور تجاریسازی محصول میگوید: «ما در حال گرفتن مسئول فنی هستیم تا IRC شرکت را از سازمان غذا و دارو کسب کنیم. درواقع، IRC تاییدیه غذا و داروست که مجوز ساخت ماست. ما در آستانه تجاریسازی هستیم. درحال حاضر، دو شرکت سرمایهگذار هستند که در انتظار کسب مجوزهای ما از سازمان غذا و دارو هستند و در صورت تایید، محصول به مرحله تولید انبوه میرسد.»
به گفته کیانوش، تاکنون نمونهای دقیقا مطابق دارویی که ما برای ترمیم سوختگی تولید کردهایم، وجود ندارد اما چند محصول تولید شده در آمریکا هستند که بر پایه زردچوبه و برای بهبود اگزما و نیز رطوبترسان پوست مورد استفاده قرار میگیرند که به نوعی داروهای پیشگیرانه هستند اما دارویی که ما با کمک نانوذرات زردچوبه تولید کردهایم، جنبه درمانی دارد.محققان در این شرکت دانشبنیان در مقایسه داروهای ایرانی با نمونههای خارجی آن که قیمتهای بالاتری دارند، آزمایشهای خود را انجام دادهاند. مدت زمان معمول برای درمان سوختگی با نانوذرات زردچوبه 21 روز است اما مدت زمان درمان، بستگی به مساحت سوختگی دارد، بهطوری که هرچه مساحت سوختگی بیشتر باشد - اگر بخواهیم ظاهر پوست بیمار به حالت عادی برگردد- دوره درمان طولانیتر میشود.
این مدیر دانشبنیان ادعا میکند: «در بیمارستانهای سوانح سوختگی کشور، هر هفت درصد سوختگی حدود 21میلیون تومان هزینه دربردارد. هرچه مساحت سوختگی بیشتر شود، هزینه آن هم بالاتر میرود، چراکه بیمار باید مدت زمان بیشتری را برای طی مراحل درمانی در بیمارستان بگذراند. از آنجایی که داروی جدید تولیدشده طول مدت درمان را کوتاهتر میکند، مدتزمان بستری بیماران در بیمارستان کاهش مییابد، پروسه درمان کوتاهتر و بنابراین، هزینه درمان هم کمتر میشود.»
دارویی بدون حساسیت
این هیدروژلها قرار است در تیوبهای 30 گرمی با قیمت 15هزار تومان عرضه شود که در مقایسه با داروهای فعلی که با قیمت بالای 20هزار تومان عرضه میشوند و تنها جنبه ترمیمی یا از بینبرنده جای سوختگی را دارند و تکبعدی هستند، موثرترند. هیدروژل نانوذرات زردچوبه در صورت تجاریسازی به صورت داروی OTC و بدون نسخه در اختیار بیماران قرار میگیرد و همه افراد میتوانند از آن استفاده کنند. به گفته کیانوش، این دارو به دلیل داشتن مجوزهای غذا و داروی آمریکا هیچگونه عوارض جانبی ندارد و گیاه زردچوبه هم عارضهای به دنبال ندارد. تست حساسیت پوستی این دارو هم صورت گرفته و با موفقیت انجام شده است. ما قرار است این دارو را در قالب قراردادی با صندوقهای سرمایهگذاری تولید کنیم.
او تاکید میکند: «من با چند بیمارستان سوانح سوختگی درباره این داروی نانویی صحبت کردهام که بعد از ارائه تستها، مورد استقبال آنها قرار گرفته و قول همکاری دادهاند که در صورت تولید و انجام تستهای انسانی و مطلوب بودن نتایج، به راحتی میتوانند روش درمان را تغییر دهند. بسیاری از آنها راغب به تغییر روشهای درمانی موجود بودند، چراکه معتقد بودند روشهای فعلی رضایتبخش نیست. تستهایی که تاکنون با نانوذرات زردچوبه انجام شده، تستهای حیوانی و روی خرگوش و موشهای صحرایی و علاوهبر این، روی نمونه پوست واقعی انسان بوده است.»
مشکلاتی که سد راه شدند
کیانوش ضمن بیان مشکلاتی که پیشروی شرکتهای دانشبنیان وجود دارد، میگوید: «مهمترین مشکلی که ما با آن مواجه هستیم، تامین سرمایه است که با وجود اینکه اداره دانشبنیانها قول حمایت به ما دادهاند، اما درواقع، سدهایی در مسیر ما ایجاد میشود که قادر به برطرف کردن آن نیستیم. بهعنوان مثال، من اگر با وامی که میگیرم، سرمایه تولید محصول را تامین کنم، باید سند خانه و کارخانه داشته باشم تا بتوانم مبلغی وام بگیرم و من که این سندها را نداشتم، موفق به دریافت وام نشدم و مجبور بودم از افرادی غیرمرتبط با پزشکی وامهایی را برای پیشبرد کار شرکت اخذ کنم. یکی از سرمایهگذاران دارویی در تماسی که با شرکت ما داشت، مدعی شده بود ما با شما قرارداد میبندیم اما تامین مواد اولیه برعهده خودتان است. علاوهبر این، کسب تاییدیه سازمان غذا و دارو هم برای ما یکی از مشکلاتی است که هنوز هم با آن دست و پنجه نرم میکنیم.»
* نویسنده: ندا اظهری، روزنامهنگار
