انتقاد از سیاستمداران دیوارساز

به گزارش «مهر» شب افتتاحیه برلیناله از روی فرش قرمز تا مراسم افتتاحیه با سیاست درآمیخته بود. کلادیا روت از سیاستمداران حزب سبزها و نایب‌رئیس مجلس با لباس مشکی‌رنگی که روی آن کلمه «Unpresidented»‌ نوشته شده بود، روی فرش آمد. این کلمه یادآور غلط املایی «دونالد ترامپ» در یکی از توییت‌هایش بود که به اشتباه به جای «Unprecedented» (به معنای بی‌سابقه)، این کلمه را نوشته بود و سوژه رسانه‌ها شد. در مراسم پنجشنبه شب در کاخ برلیناله، ریاست‌جمهوری جدید آمریکا حتی از سوی میهمانان هم خیلی مورد توجه بود. کمدین آلمانی آنکه انگلکه سوالی از میهمانان بین‌المللی داشت: «برای فستیوال اینجا هستید؟ یا آمدید که دیگر به کشورتان برنگردید؟» پاسخ این سوال یک خنده بزرگ بود. انگلکه در خوشامدگویی به هیات داوران نیز همه را به خنده آورد و البته موضوع چیزی جز مریل استریپ که سال پیش رئیس هیات‌داوران بود، نبود. وی گفت: «او خوب کار کرد، اما بعد روی توییتر فهمیدیم که او را زیادی تحویل گرفته‌ایم و بزرگش کرده‌ایم و او در هالیوود زیادی بزرگ شده. دوباره او را اینجا نمی‌آوریم.» این حرف اشاره به توییت دونالد ترامپ بعد از سخنرانی مریل استریپ در جایزه گلدن‌گلوب داشت که در آن گفته بود مریل استریپ بیش از حد در هالیوود جدی گرفته شده است. طعنه دیگر هم این بود: با اشاره به موفقیت فیلم «تونی اردمان» انگلکه گفت که این فیلم درباره یک مرد مسن است که یک مدل موی عجیب دارد و رابطه پردردسری هم با دخترش دارد، دقیقا مثل آنچه آمریکا دوست دارد. در عین حال همه‌چیز با خنده برگزار شد. مسئول فرهنگ و رسانه آلمانی مونیکا گروترز و میشل مولر شهردار برلین با حاضران درباره صنعت داخلی فیلم صحبت کردند. گروترز با نقل‌قولی از جان اف کندی رئیس‌جمهوری اسبق آمریکا مبنی بر اینکه «ایش بین برلینر» (من برلینی هستم) به میهمانان خارجی خوشامد گفت و افزود که برلین همیشه به یاد کندی هست. مولر افزود: «پس از سقوط دیوار برلین، ما گفتیم دیگر هرگز اجازه نمی‌دهیم تا دیواری مردمان را از هم جدا کند. منظور ما این است که هرگز نباید این اتفاق دوباره بیفتد.» برنامه جشنواره نیز با انتخابی که در میان آثار خارجی شده بود، اجازه می‌داد تا مسائل سیاسی مورد توجه قرار بگیرد. بسیاری از این آثار به نوعی نشان‌دهنده آوارگی مردم و ظهور افراط‌گرایی است. فیلم افتتاحیه شب نخست برلین با عنوان «جانگو»‌ نیز درامی فرانسوی ساخته اتیین کومار درباره جانگو راینهارد آهنگساز و گیتاریست به‌عنوان یک اقلیت بود که مجبور شد در دوران به قدرت رسیدن نازیسم در جریان جنگ جهانی دوم به پاریس برود. دیتر کاسلیک مدیر جشنواره فیلم برلین هم با خوشامدگویی به میهمانان در هوایی که زیر صفر درجه بود، ایستادن روی فرش قرمز خارج کاخ در میدان پوتسدام را به جان خرید. هیات داوران امسال هشت جایزه به برگزیدگان اهدا خواهد کرد که شامل خرس طلای بهترین فیلم از میان بخش رقابتی است. ورهوفن کارگردان کهنه‌کار هلندی ریاست هیات‌داوران را برعهده دارد، مگی جیلنهال، دیگو لونا، جولیا جنش بازیگر آلمانی، وانگ کوآن فیلمساز چینی، دورا بونچوچا فوراتی تهیه‌کننده تونسی و اولافور الیاسون هنرمند ایسلندی گروه داوری را تشکیل می‌دهند. ریچارد گر، ساندرا هولر (بازیگر فیلم «تونی اردمان») و کارگردان‌هایی چون ویم وندرس، اشلوندورف و روسا فون پراونهایم و بازیگران «بازی تاج و تخت» شامل سیبل ککیلی و تام والسیها ازجمله چهره‌های مشهور حاضر در شب نخست برلیناله بودند. امسال ۱۸ فیلم از کشورهای مختلف جهان چون آلمان، آمریکا، فرانسه، چین، مجارستان، کره جنوبی، اتریش و فنلاند برای تصاحب خرس طلا، مهم‌ترین جایزه جشنواره رقابت می‌کنند. سینمای ایران امسال نماینده‌ای در بخش رقابتی و اصلی جشنواره برلین ندارد اما فیلم «تمارض» به کارگردانی «عبد آبست» در بخش «فورم» و فیلم «کلوزآپ» عباس کیارستمی در بخش نمایش‌های ویژه جشنواره به نمایش در می‌آیند. جالب اینکه ریچارد گر، بازیگر سرشناس آمریکایی یک روز پیش از آغاز به کار فستیوال با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان دیدار و گفت‌وگو کرد. او برای اولین نمایش جدیدترین فیلمش با عنوان «شام» در بخش رقابتی جشنواره برلین در این شهر به سر می‌برد. موضوع اصلی گفت‌وگوی او با مرکل مساله وضعیت تبت بوده است. گر به‌عنوان رئیس کمپین بین‌المللی برای تبت (ICT) فعالیت می‌کند و از فعالان دفاع از حقوق بشر و آزادی‌های دموکراتیک برای تبتی‌هاست. او همچنین روز قبل از این با کلادیا روت سیاستمدار حزب سبز و نایب‌رئیس مجلس آلمان دیدار کرد و درباره وضعیت تبت و موقعیت سیاسی آمریکا به صحبت پرداخت.