مجتبی ساعی، گزارشگر جنجالی بازی‌های تراکتور در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، اینکه جلال حسینی را هافبک لوانته بدانی یا صحنه آهسته گل دوم را به حساب گل سوم بگذاری، نوعی اشتباه در گزارشگری است و اینکه با گزارشت تمام یک کشور به‌جز شهر خودت را متحد کنی، نوع دیگری از اشتباه. با مجتبی ساعی، گزارشگر بازی هفته گذشته تراکتور و استقلال که به‌خاطر استفاده از جملاتی چون «پنجمین تیم پرطرفدار جهان یک، دومین تیم پرطرفدار ایران صفر»، «تپه‌های اطراف استادیوم، مملو از جمعیت است. این شکوه تراکتور را نشان می‌دهد که مهم‌تر از کسب جام‌های فلزی است!» و «هتریک وان پلاسما» حاشیه‌ساز شد، همکلام شدیم. همچنان معتقد است اشتباهی نکرده که بخواهد پشیمان شود و همچنان اعتقاد دارد تراکتور پنجمین تیم پرطرفدار جهان است. ساعی معتقد است عدم‌استفاده از کلمه پوکر به‌خاطر رعایت اصول اخلاقی و آوردن پرچم ترکیه در ورزشگاه به‌خاطر دنیزلی بوده است.
در یکی دو هفته اخیر فشار زیادی روی شما بود؟
حدودا یک هفته اینچنین بود.
خبری شنیدم که الان ممنوع‌الکار هستید، چیزی به شما ابلاغ شده است؟
خیر. اطلاعی به من ندادند که ممنوع‌الکار هستم.
اینکه توبیخ شدید درست است؟
در مورد توبیخ هم کسی به من اطلاعی نداده است.
پس اینها شایعه است و تکذیب می‌کنید؟
والا کسی به من چیزی نگفته است.
بعد از اینکه تیم ملی با عراق بازی داشت شما گزارش می‌کنید؟
این‌طور نیست که هر هفته گزارش داشته باشیم. 6-5 نفر هستیم و ممکن است یک ماه یا یک ماه‌ونیم طول بکشد که یک گزارش به من برسد. شاید در هر فصل 6-5 مورد باشد، بستگی به تصمیم دارد.
بعد از گزارش، آن بازی را دوباره دیدید؟
یک قسمت‌هایی را دیدم.
روال این‌طور است که وقتی گزارش می‌کنید، دوباره از اول تا آخر را می‌بینید یا خیر؟
معمولا اگر این کار را انجام دهیم، پیشرفت در کار بیشتر می‌شود. در مورد این بازی شاید هایلایت‌ها را دیدم.
پشیمان هستید یا همچنان پای آن چیزهایی که آنجا بیان کردید، هستید؟از چه چیزی باید پشیمان باشم؟
صحبت‌هایی که هم طرفداران استقلال و هم طرفداران پرسپولیس ناراحت شدند.این درست است، ولی اگر توهینی به هواداران استقلال و پرسپولیس شده باشد، اصولا باید پشیمان بود، ولی من به کسی توهینی نکردم، به کسی بدگویی یا بددهنی نکردم. اگر هم موردی بوده به این دلیل بود که خبری است که اعلام می‌شود. به نظرم چون روی آن خبر خبرگزاری‌های خصوصا ملی زیاد مانور نداده بودند، مردم اصلا اطلاع نداشتند. من بعدا دیدم که خیلی‌ها از من معذرت‌خواهی کردند که اطلاع نداشتیم تراکتور چنین آماری را ثبت کرده است، بنابراین احساس کردم برای خیلی‌ها بعید به نظر می‌رسید. احساس کردند من شب خوابیدم و خواب دیدم تراکتور از نظر حضور تماشاگر پنجم شده است و روز بعد خوابم را برای مردم تعبیر کردم.
ولی جدول را قبل و بعد از گزارش شما هم دیدم. در آن جدول رئال‌مادرید، منچستر، میلان و یک‌سری از تیم‌های بزرگ نیستند. استناد به جدولی که عدد موقتی را بیان می‌کند، به نظر شما درست است؟
عدد موقت نیست.
تعداد تماشاگران بازی‌های خانگی را بیان کردید. در کجا، چه تاریخی و از چه تاریخی تا چه تاریخی ملاک نیست؟ می‌دانید که در کل تاریخ جهان فوتبال این مطلب را بیان نکرده بود.
من هم نگفتم در کل تاریخ جهان است. من آن آماری را بیان کردم که...
شما گفتید «پنجمین تیم پرطرفدار جهان یک، دومین تیم پرطرفدار ایران صفر». این حکم کلی دادن است، بسط دادن به تمام زمان‌ها و مکان‌ها است.
شاید استقلال اولین تیم پرطرفدار ایران است، ولی آماری که اعلام می‌شود باید مستند بر آخرین آمار اعلامی باشد. نمی‌شود هر روز که گزارش آغاز می‌شود، آمارگیری انجام دهیم. الان می‌گویند جمعیت ایران 80 میلیون است. حالا شاید 81 میلیون یا 79 میلیون باشد؛ یعنی جامعه آماری این‌طور نیست که هر روز بخواهید آمار بگیرید و آن آمار را بیان کنید. اگر کسی از 81 میلیون اسم ببرد، گناه کرده است؟
خیر. کسی که این آمار را بیان می‌کند، متولی بیان آمار جمعیت است. طبیعتا یک سازوکاری دارد.
الان بگویم تراکتور آخرین تیم پرطرفدار جهان است شما راضی می‌شوید؟
خیر. بحث رضایت من نیست. قطعا استناد باید به جاهای معتبری صورت گیرد، مخصوصا فضا در این چند سال اخیر در تبریز خیلی خاص و ویژه بوده است. به‌عنوان گزارشگری که صدای ما از شبکه‌های مختلف پخش می‌شود، نباید مدافع شهر باشیم و باید نگاه ملی داشته باشیم.
اینکه من از طرفدار تراکتور تعریف می‌کنم، یعنی نگاه من ملی نیست.
اگر جواب من را صراحتا بخواهید ملی نیست. به خاطر اینکه طرفداران رئال مادرید روی تپه نمی‌نشینند و همه به استادیوم نمی‌آیند. باشگاه رئال مادرید عظمتی ندارد؟ اینکه تماشاگران اطراف استادیوم نشسته‌اند و روی تپه هستند نشان‌دهنده عظمت باشگاه است؟
من گفتم عظمت اجناس مختلفی دارد. شما ببینید کویر و اقیانوس هم عظمتی دارند. عظمت کویر، عظمت اقیانوس را نفی نمی‌کند. آنجا هم من بیان کردم یعنی تاکید کردم. آن جمله بعد از بیان من قدری تحریف شده، یک بار خواهش می‌کنم مطلب را گوش دهید. من آنجا گفتم عظمت مربوط به تراکتور به این هواداران است، شاید عظمت مربوط به یک تیم قدمت آن باشد و عظمت مربوط به یک تیم تعداد جام‌های آن تیم باشد، عظمت مربوط به یک تیم مورد دیگری باشد. من الان می‌گویم شما انصافا خبرنگار خوبی هستی، چون از آرایه‌های ادبی خیلی خوبی استفاده می‌کنی. کسی از حوزه ورزشی می‌آید و می‌گوید چرا توهین به من می‌کنید و چرا نگاه شما کلی نیست و چرا نگاه شما ملی نیست. من می‌گویم شما خبرنگار خوبی هستید، فلانی هم خبرنگار خوبی است، چون خبرهای دست‌اول را شما کار می‌کنید. خوبی‌ها جنس‌های مختلفی دارند. من خواستم از خوبی‌های طرفداران تراکتور بگویم. خواستم از آن ظرفیتی که آنجا وجود دارد بگویم. دقت کنید در انتهای گزارش خود گفتم اگر نامی مطرح می‌شود، با نام ایران مطرح می‌شود. یعنی باشگاه تراکتور را که در سایت ویکی‌پدیا سرچ کنید، می‌گوید باشگاهی از ایران که در لیگ باشگاه‌های ایران بازی می‌کند. این ظرفیتی برای ایران است که وقتی نام یک باشگاه در عرصه‌های جهانی مطرح می‌شود، برای ایران است. این آمار را ورزش و اخبار شبکه3 هم اعلام کرده‌اند. اگر شما می‌گویید ترانسفرمارکت سایت معتبری نیست... .
من چنین حرفی نزدم. در آن فهرست رئال مادرید نیست؛ یعنی رئال مادرید تیم کم‌طرفداری است؟ من می‌گویم آن لیست مقطعی است؛ اینکه از چه زمانی تا چه زمانی است.
مشکل من این نیست که شما در جبهه مخالف قرار بگیرید و من این سوی جبهه باشم و بخواهیم با هم بجنگیم.صحبت می‌کنیم، جبهه‌ای وجود ندارد.نگاه کلی من این است که وقتی من از طرفداران تراکتور می‌گویم که جمعیت بزرگی است و رقابتی هم ایجاد می‌کند، برای این است که بقیه ورزشگاه‌ها خصوصا آزادی هم جمعیت طرفدار بالا برود. اگر جمعیت حاضر در ورزشگاه بیشتر باشد به نفع ما است یا شما فرض کنید جمعیت کم باشد؟
قطعا جمعیت بیشتر باشد به نفع ما است.
احسنت. وقتی این آمار، چه مقطعی و چه غیرمقطعی وجود دارد، شاهد هستید که طرفداران در ورزشگاه یادگار امام بالای 60 هزار و 50 هزار هستند. هر چقدر بیشتر روی این مساله صحبت کنیم، رقابت هم بیشتر می‌شود و می‌بینید که جمعیت فلان ورزشگاه هم بالا می‌رود. هواداران می‌گویند اگر تراکتور این کار را انجام داده، چرا ما انجام ندهیم؛ ما هم به ورزشگاه برویم و از نزدیک تیم خود را تشویق کنیم. اگر هم من گفتم به نظر شما این تهدید به حساب می‌آید؟
تهدید نیست، ولی یک نکته وجود دارد و آن اینکه در بین طرفدارانی که نشانه عظمت تراکتور است و قطعا طرفدار برای هر باشگاهی فارغ از اینکه کجا می‌نشیند نشان‌دهنده قدمت و عظمت آن باشگاه است، کسانی را داشتیم که موقع پخش قرآن هو کردند و سلام نظامی دادند و قطعا به هیچ‌یک از اینها اشاره‌ای نشده است. پلاکارد آوردند یوگسلاوی و چک‌اسلواکی را خودتان انتخاب کنید و بحث‌های قومیت‌گرایی و تفرقه‌برانگیز مطرح شد. درباره اینها نباید زمانی صحبت شود؟ کسی بهتر از گزارشگر بازی نباید حداقل حساب خود یا حساب طرفداران واقعی تراکتور را از آن تعدادی که نمی‌دانیم چقدر هستند، ولی همیشه در چند سال اخیر هستند، جدا کند؟ از آنهایی که در فرودگاه به هادی نوروزی و زن او فحش دادند تا بقیه، ولی می‌دانیم طرفداران خوب تراکتور تعداد بیشتری هستند، اما وظیفه گزارشگر کجاست؟ گزارشگر باید کجا بایستد؟
من نمی‌خواهم درباره بحث سیاسی این بازی صحبت کنم، چون نگاه من فوتبالی بوده است. طرفداران پرسپولیس در آن بازی معروف همه با هم با همکاری لیدرها این کار را انجام دادند. چرا به این موارد اشاره نشده است؟
آن بازی در دور برگشت بود.
بازی رفت و برگشت مهم نیست.
قطعا کار طرفداران پرسپولیس اشتباه بوده، ولی منظورم این است که این واکنش نسبت به کنشی است که در تبریز وجود داشته است.
نمی‌توان گفت اول مرغ بود یا تخم‌مرغ! این را نمی‌توان ثابت کرد.
در یک فصل را که می‌توان گفت. وقتی بازی رفت در تبریز بوده و بازی برگشت در تهران بوده است.
وقتی فصل تمام می‌شود، کری خواندن کل دوران تاریخ فوتبال عوض می‌شود؟
قطعا اینچنین نیست.
در خود ورزشگاه آزادی که می‌گویید کارهای تفرقه‌برانگیز انجام می‌شد، مثال می‌زنم که پرچم ارمنستان را هم ورزشگاه آزادی بردند، ولی این یک نفر بوده است. نمی‌توان تعمیم داد، چون در ورزشگاه آزادی پرچم ارمنستان را بردند، باید دور طرفدار پرسپولیس را خط کشید.
پرچم ارمنستان را طرفداران استقلال بردند و برای مگویان بالا بردند.
نمی‌خواهم وارد بحث سیاسی شوم. فرض کنید پرچم ترکیه را برای دنیزلی بردند.
پرچم ترکیه 4 سال است وارد استادیوم می‌شود، دنیزلی تازه به تبریز آمده است.
شما الان از جانب طرفدار پرسپولیس و استقلال با من صحبت می‌کنید. به‌عنوان یک خبرنگار با من صحبت کنید، متوجه می‌شوید من چه مطلبی را بیان می‌کنم. الان ما با هم جدل می‌کنیم، صحبت نمی‌کنیم. من می‌گویم چنین مواردی تنها در تبریز نیست. یک‌سری ناهنجاری وجود دارد که شاید مربوط به همه ورزشگاه‌ها باشد. شاید ورزشگاه X پرچم برزیل را بالا ببرد و ورزشگاه Y هم پرچم ژاپن را بالا ببرد و هرکدام یک توجیه دارند. شاید بتوان گفت این بستری است که روی یک مورد تمرکز می‌شود، به قول شما نگاه کلی داشته باشیم که تنها تبریز نیست که چنین حرکاتی دیده می‌شود. در خود استقلال و پرسپولیس و در ورزشگاه آزادی هم چنین حرکاتی انجام می‌شود، ولی نمی‌توان تعمیم داد که همه موافق این حرکات هستند، یا همه موافق حرکت طرفدار تراکتور بودند. فرض کنید 100 هزار یا 80 هزار طرفدار در استادیوم حضور دارند؛ نمی‌توان گفت همه این تعداد امامزاده و معصوم هستند. شاید از سر ناآگاهی بوده و باید توجیه این مساله را از خود فرد بپرسیم. من متولی نیستم که بخواهم این موارد را اصلاح کنم. بحث منطقی می‌کنم و نمی‌خواهم از طرفدار تراکتور خوب بگویم یا از طرفدار استقلال بد بگویم. این بحث کلی است که دارم. شما متوجه باشید اینجا شهرستان است و رسانه‌ها اکثرا دست افرادی هستند که بالطبع طرفدار استقلال و پرسپولیس به شمار می‌روند، چون دیار مادری آنها تهران بوده و معمولا وقتی یک نقطه‌ای لغزش دیده می‌شود، بیشتر روی شهرستان‌ها متمرکز می‌شوند. این آسیبی است که باعث می‌شود آن شهرستان به جای اینکه اصلاح شود می‌گوید این فرد با یک نگاه متعصب از من بد می‌گوید، ولی آن حرکت ورزشگاه آزادی را لاپوشانی می‌کند. اگر می‌خواهیم ریشه‌ای موضوع را حل کنیم باید نگاه کلی داشته باشیم، نه اینکه این حرکت را پیراهن عثمان کنیم و به کل ورزشگاه و کل سیستم تعمیم دهیم. منظور من این است، وگرنه به‌عنوان رئیس کانون طرفداران تراکتور با شما صحبت نمی‌کنم. من به‌عنوان همکار صحبت می‌کنم که هر دو کار رسانه داریم و می‌گویم چنین مواردی هم وجود دارد.
از این بحث بگذریم. بعد از بازی تراکتور و استقلال یک‌سری اتفاقات در صفحه اینستاگرام شما افتاد. یک بخشی را گفتید هک شده، ولی یک چیزهایی مانند لوگوی تراکتور یا پرچم ترکیه آنجا است و یک‌سری اتفاقات اینچنینی هم در صفحه شما افتاده است. شما گفتید لوگوی تراکتور را همکاران گذاشتند؛ همان‌هایی که از هک بودن درآوردند. منظورم این است که فکر نمی‌کنید این اتفاقات ادامه گزارش باشد؛ یعنی در یک پازل اینها را نمی‌بینید؟
من نمی‌دانم طرف استقلالی یا پرسپولیسی یا تبریزی بوده است، مشخص نیست چه کسی هک کرده است، ولی فردی که صفحه را نجات داد تراکتوری بود. پسورد آن هم تا یک ساعت بعد از اینکه صفحه از هک درآمد، دست من نبود و ایشان تراکتوری بود و وقتی لوگوی استقلال را آنجا دیده، برای اینکه حرکتی در برابر این اقدام داشته باشد، لوگوی تراکتور را قرار داده است. به قول شما مقطعی بوده و من در صفحه‌ام طبق روال قبلی عکس خودم را گذاشتم و پرچم ترکیه را ندیدم.
قبل تراکتور ظاهرا پیراهن تیم ملی ترکیه بوده است.
ان‌شاءالله چنین اتفاقی نیفتاده باشد. من ندیدم، البته صفحه هک بوده و لحظاتی خارج از کنترل من بوده است. اتفاقا دعا می‌کردم بنده‌خدایی که صفحه را هک کرده، مورد اهداف سیاسی قرار نداده و کری فوتبالی خوانده بود. حتما از لحن صحبت من متوجه شده‌اید که من آدم منطقی هستم و دوست دارم این مصاحبه را منطقی منتشر کنید. قشنگی فوتبال به این کری‌ها است؛ به همین فضای رقابتی که ایجاد می‌شود، ولی وقتی موضوع سمت...
قطعا می‌دانید که کری با توهین و جسارت و... فرق دارد. ساحت کری در خانه یا خوابگاه دانشجویی با کری در رسانه ملی فرق دارد.
منظورم این است که احساس نکنید من خواستم کری بخوانم. فلسفه من این بود که خواستم فضای رقابتی ایجاد شود و من اگر ببینم استادیوم فلان تیم هم پر می‌شود، خوشحال می‌شوم. اینکه فوتبال ما رونق بگیرد یک بخشی مربوط به هوادار فوتبال است. فلسفه من این است که این فضای رقابتی را ایجاد کنم. شاید برداشت شما این باشد که من خواستم کری بخوانم، در حالی که چنین چیزی نیست. در مورد بحث گزارش یک طرف و دو طرف هم اگر گل‌های استقلال را بشنوید و صدای من و هیجان من را آنالیز کنید، متوجه می‌شوید بحث گزارش یک طرف نبوده است.
روی گل چهارم که گفتید انرژی من کم شد.
اتفاقا من شنیدم و انرژی من زیاد است؛ قشنگ فریاد کشیدم. تراکتور دو گل زد و گل دوم تراکتور را با گل چهارم استقلال مقایسه کنید. کاملا مشخص است هیچ تفاوتی نیست و سعی کردم عدالت را رعایت کنم.
هتریک وان پلاسما را با چه استدلالی استفاده کردید؟
پوکر کلمه‌ای است که...
پوکر کلمه‌ای است که استفاده می‌شود و زیاد هم استفاده می‌شود.
ترس من از این بود که پوکر مربوط به یک‌سری ورزش‌ها و یک‌سری بازی‌هایی باشد که در آن قمار انجام می‌شود.
در تیتر روزنامه‌ها هم آمده که...
شاید من خواستم محتاطانه عمل کنم، وگرنه پوکر گفتن راحت‌تر از هتریک وان پلاسماست. این کلمه توهین به کسی حساب نمی‌شود. فکر می‌کنم این کلمه را یک بار از آقای فردوسی‌پور شنیده بودم و یاد گرفتم. یک بار فکر کنم ایشان استفاده کرده بودند. پوکر هم معلوم است چیست. خواستم محتاطانه عمل کنم که فردا کسی نگویند اصطلاح بازی‌هایی را که معمولا با قمار انجام می‌شود در رسانه ملی بیان می‌کنید، والا پوکر گفتن راحت‌تر است.
* نویسنده: سیدمهدی موسوی‌تبار، روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
