سفیر اسبق ایران در نروژ در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:فرجی‌راد گفت: «به‌طور طبیعی اگر دو طرف به توافق نرسند و اروپایی‌ها همچنان بر مطالبات پیشین خود پافشاری کنند ایران نیز خیلی محکم وارد فاز سوم می‌شود و به‌طور حتم ایران در گام سوم غنی‌سازی بیشتری را در دستورکار قرار خواهد داد؛ وضعیتی که بدترین سناریو برای اروپایی‌هاست و آنها به‌هیچ‌وجه علاقه‌ای به رخ‌دادنش ندارند.»
پافشاری اروپایی‌ها بیش از این ادامه یابد ایران محکم‌تر از قبل‌گام سوم را برمی‌دارد
وی افزود: «مدتی بود اروپایی‌ها با رقم‌های کمی که بیشتر جنبه کمک به واردات دارو و مواد غذایی داشت تلاش داشتند ایران را ترغیب کنند تا دست به اقدامات تهدید‌کننده برجام نزند و به‌طور کامل در توافق هسته‌ای بماند.»
فرجی‌راد ادامه داد: «با این حال موضع طرف ایرانی از ابتدا مشخص بود و همان‌طور که بارها اعلام شده ما کارکردی از اینستکس را قبول داریم که این کارکرد بتواند بخشی از مشکلات ما را حل و کسری بودجه سالیانه کشور را تامین کند. موضوعی که بعد از چانه‌زنی‌های فراوان باعث شد آنها پیشنهاد خریداری حدود یک‌سوم صادرات نفتی ایران را ارائه دهند.»
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک در توضیح دیگر اجزای بسته پیشنهادی فرانسه خاطرنشان کرد: «درنهایت اروپایی‌ها اعتباری را –برای پیش‌خرید نفت- به ایران عرضه کردند؛ اعتباری 15 میلیارد دلاری که در چند نوبت در قالب اینستکس به ایران پرداخت شود.»
وی با تاکید بر آنکه رقم 15 میلیارد دلاری با این کیفیت مورد قبول ایران نیست و تهران تضمینی می‌خواهد که اولا مبادلات مستمر باشد و ثانیا رقم بالاتری از این میزان باشد. فرجی‌راد با اشاره به مذاکرات فشرده مکرون با روحانی در چهار دور مکالمه تلفنی ادامه داد: «مکرون آمریکایی‌ها را در جریان امر می‌گذارد و وقتی آنها در جریان جزئیات باشند و مزاحمتی در فرآیند مذاکرات ایجاد نکنند، کار می‌تواند رو به جلو پیش رود.»
سفیر اسبق ایران در نروژ یادآور شد: «دامنه پیشنهادهای ایران علاوه‌بر تاکید بر رقم بالای 15 میلیارد دلار و استمرار و غیرموقتی بودن مبادلات با اروپا، مواردی چون عادی‌سازی مراودات بانکی و نفتی و انتقال پول، عدم مزاحمت آمریکایی‌ها و مقاومت اروپایی‌ها در مقابل فشارهای احتمالی آمریکا و... را نیز دربر می‌گیرد.»
وی افزود: «مبتنی‌بر این مذاکرات، امیدواری‌هایی در دو طرف ایجاد شده و جمع‌بندی مذاکرات چندان منفی نیست و می‌توان این‌طور متصور بود که احتمال شکست یا موفقیت مذاکرات 50-50 است.»
فرجی‌راد اضافه کرد: «به‌طور طبیعی اگر دو طرف به توافق نرسند و اروپایی‌ها همچنان بر مطالبات پیشین خود پافشاری کنند ایران نیز خیلی محکم وارد فاز سوم می‌شود و به‌طور حتم ایران در گام سوم غنی‌سازی بیشتری را در دستورکار قرار خواهد داد؛ وضعیتی که بدترین سناریو برای اروپایی‌هاست و آنها به‌هیچ‌وجه علاقه‌ای به رخ‌دادنش ندارند.»
استاد ژئوپلیتیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات با اشاره به اصلاحیه‌های ایران بر بسته پیشنهادی اروپا گفت: «اعمال این اصلاحات چه پیش از گام سوم اتفاق بیفتد و چه پس از آن، منافع کشور را تامین خواهد کرد و برگ برنده‌ای برای تهران خواهد بود.»
وی افزود: «اصلاحیه‌های موردنظر ایران در حدی است که درصورت تحقق، بخشی از مشکلات کشور را حل کند چراکه اجرای درست اینستکس آن‌طور که ایران انتظار دارد دست چین و روسیه را نیز برای خرید نفت ایران باز می‌گذارد و این موضوع ظرفیت بالاتری را برای بهبود اوضاع اقتصادی در اختیار ما قرار می‌دهد.»
فرجی‌راد با اشاره به پیش‌شرط‌های طرف فرانسوی نظیر مذاکره مستقیم با ترامپ و مذاکرات موشکی و... در توضیح خطوط‌قرمز ایران گفت: «مکرون در دو سطح اقدام می‌کند؛ یک سطح اقدام اروپایی بود که اینستکس و فعال‌سازی آن با معیارهای موردنظر و... ازجمله آنهاست و سطح دیگر تلاش برای کاهش تنش‌ها میان ایران و آمریکا به‌ویژه در حوزه خلیج‌فارس است.»
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک ادامه داد: «ما آمادگی داریم درباره برجام به‌عنوان توافقی که وجود دارد صحبت کنیم اما درباره موضوع موشکی باید گفت نه‌تنها دولتمردان ما بلکه مردم نیز هرگونه مذاکره در این خصوص را غیرعقلانی می‌دانند؛ چراکه کشور در این حوزه توان بالایی دارد و منطقی نیست وقتی مزیت رقابتی ایران نسبت به سایر کشورهای منطقه ناظر به توانمندی موشکی است، آن را به مذاکره بگذارد، لذا این چیزی است که هیچ‌کس در ایران زیر بار آن نمی‌رود.»
فرجی‌راد خاطرنشان کرد: «درخصوص مسائل منطقه نیز ما با تروریست‌ها در عراق و سوریه درگیر هستیم و آنها را شکست دادیم، لذا فارغ از اینکه آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها چه می‌گویند و تا وقتی که تروریسم در منطقه حضور دارد و فعال است ما نیز خواهیم بود و این دولت‌های عراق و سوریه هستند که اعلام می‌کنند تا چه زمانی به یاری مستشاران نظامی ما نیاز دارند.»
وی با اشاره به موضوع مذاکره بر سر بند غروب برجام و مادام‌العمر کردن تعهدات ایران در توافق هسته‌ای که عملا نوعی مذاکره مجدد یا تکمیلی درباره برجام محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: «بعید است ایران زیر بار چنین محدودیتی برود و اساسا حتی درصورت احیای 1+5 نیز بنا نیست هرچه آنها می‌گویند مورد توافق قرار گیرد.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا تصریح کرد: «شکست ترامپ در پرونده کره‌شمالی، رقابت با چین و حتی مواجهه با روسیه و ایران به‌طور حتم از سوی دموکرات‌ها مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت، لذا دولت آمریکا هم درصدد آن است تا به هر شکل ممکن دستاوردی از این مذاکرات داشته باشد تا در داخل بتواند از آن بهره انتخاباتی ببرد. در چنین شرایطی هرچه به سمت انتخابات 2020 می‌رویم، آمریکایی‌ها بیشتر کم می‌آورند و نسبت به قبل منفعل‌تر می‌شوند.»
* نویسنده : محمد جعفری روزنامه‌نگار
مطالب پیشنهادی
