

آخرین نمونه عملیاتی آن که امتحان خود را به نحو احسن انجام داد، سامانه سوم خرداد بود که توانست بهسادگی در ارتفاع بیش از 60 هزارپایی پهپاد جاسوسی فوق مدرن آمریکا را هدف قرار دهد و در عمل اثبات کند که فناوری دفاعی ایران قدرت بازدارندگی ملموسی برای کشور دارد.
اینها را بهعنوان مقدمه گفتیم تا به این برسیم که تصاویر منتشر شده از عملیات سامانه پدافند هوایی باور 373 از چه ارزش استراتژیکی برخوردار است. تصاویری که یکی، دو روزی هست در شبکههای اجتماعی منتشر میشود بدون اینکه توضیح دقیقی درباره عملکرد آن به چشم بخورد، هرچند بدون این توضیح هم آنهایی که باید پیام عملیاتیشدن آن را دریافت کنند، گرای دقیق را گرفتهاند و احتمالا بیش از گذشته دست و پای خود را در منطقه جمعوجور میکنند.
اول: نه برای ایران که داشتن سامانههای پدافند هوایی برد بلند از نیازهای هر کشوری بهویژه کشورهای مستقلی است که دشمنان زیادی دارند. ایران با وسعت جغرافیایی قابل توجه و تهدیدهایی که با حجم انبوه در منطقه علیه این جغرافیا حضور دارند، قطعا نیازمندی ویژهای به سامانههای دفاعی با چنین کارکردی دارد. از آنجایی که اینگونه سامانهها از فناوری پیشرفته و پیچیدهای برخوردارند قطعا امیدواری به خریداری آنها از خارج هم بیهوده و حداقل بسیار کمرنگ است، چنان که فرآیند دریافت S300 را همه بهخاطر دارند.
دوم: مدتها بود که سامانه S200 روسی مهمترین سامانه برد بلند نیروهای مسلح برای مقابله با تهدیدات خارجی بود، سامانهای که البته از قوت کمی در مواجهه با سلاحهای بهروزشده جهانی برخوردار بود علاوهبر اینکه غیربومی بودن آن خود نوعی تهدید بالقوه بود چراکه هرکسی که موفق میشد نمونهای از آن را خریداری کند یا در اختیار داشته باشد با باگهای آن نیز بهخوبی آشنا میشد. از اینرو داشتن سلاحی بومی و بهاصطلاح با کدهای فرکانسی اختصاصی، ضریب امنیت خاطر از عملکرد یک سلاح را بهصورت تصاعدی بالا میبرد. مساله سوم هزینههای نگهداری و بهروزرسانی این نوع سامانههای غیربومی است که علیالخصوص در نمونههای مدرنتر مانند S300 بیشتر از میزانی است که هزینهکردن برای آنها بهصرفه باشد.
سوم: از حدود 10 سال پیش وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح بهصورت جدی به فکر طراحی سامانهای بود که بتواند در کلاس نمونههای روز دنیا از جمله S300 بهصورت بومی و بدون باگهای عملیاتی، به تامین امنیت هوایی کشور بپردازد. از اینرو با بررسی ایدههای فراوان، نهایتا تلاش برای طراحی و عملیاتی کردن سامانه پدافند هوایی باور 373 آغاز شد و پس از تلاش شبانهروزی متخصصان جوان کشور در شرکت صاایران و سازمان صنایع دفاع و با حمایت نیروی پدافند هوایی ارتش این سامانه طراحی، ساخته و عملیاتی شد.
چهارم: آنچنان که در اخبار رسمی آمده سامانه باور 373، سلاحی زمینپایه و پدافندی برای امنیت هوایی در کلاس برد و ارتفاع بلند و منطبق با شرایط آب و هوایی کشور است که از چند سامانه تخصصی از جمله سامانههای موشکی صیاد 2 و 3 بهره میبرد. تحرک بالا شاید اولین نقطه قوت خاص این سامانه است، بهگونهای که بهسادگی میتواند منعطف شده و در نقاط مختلف به عملیات بپردازد. حجم آتش بالا و قابلیت درگیرشدن با هدفهای متنوع از جمله سامانههای کروز، دیگر نقطه قوت این سلاح است، ناگفته نماند که به علت تلاش ویژه جوانان متخصص کشور، این سامانه از قوت بالایی در جنگهای الکترونیک برخوردار است و همین هم باعث ارتقای توانمندی آن شده است. عملیات در شرایط حملات «ش. م. ه» (شیمیایی، میکروبی و هستهای) و قابلیت مقابله با بمبهای الکترومغناطیسی، هواپیماهای جنگنده و بمبافکنهای رادارگریز هم ازجمله توانمندیهای این سلاح بومی است.
پنجم: ریز اطلاعات منتشرشده از این سامانه امکان قیاس آن با نمونههای برتر روز دنیا را ارائه میدهد. عملیات مواجهه با هواپیماهای شکاری، هواپیماهای بمبافکن، پهپادهای بدونسرنشین، موشکهای کروز، ضدرادار و موشکهای بالستیک، هواپیماهای جنگ الکترونیک خاص و انواع هلیکوپترها که قابلیتهای این سامانه است با این شاخصههای منحصربهفرد اجرایی میشوند؛ حداکثر برد کشف: 320 کیلومتر، حداکثر برد ردگیری: 260کیلومتر، حداکثر برد درگیری موشک: 200 کیلومتر، حداکثر ارتفاع درگیری موشک: 27کیلومتر، حداقل سطح مقطع راداری اهداف قابل درگیری: یکهزارم مترمربع، تعداد اهداف قابل درگیری همزمان: 6 هدف، تعداد موشک قابل هدایت همزمان: 12 فروند، سیستم پرتاب: عمود پرتاب گرم، تعداد سکوی پرتاب در هر گردان: 6 دستگاه. توضیح آخر اینکه این سامانه میتواند همزمان تعداد 300 هدف را شناسایی و تعداد 60 هدف را ردگیری کرده و با 6 هدف بهطور همزمان درگیر شود.
* نویسنده : علی جمشیدی دبیرگروه سیاسی
