معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:

گفت‌وگوی تفصیلی «فرهیختگان» با پورعابدی درخصوص پتانسیل‌ها، عملکرد و آخرین دستاوردهای جهاددانشگاهی در ادامه آمده است.

  • ۱۳۹۸-۰۵-۱۵ - ۱۴:۴۴
  • 00
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:

اگر می‌خواهیم مستقل باشیم باید کشور را دانش‌بنیان اداره کنیم

اگر می‌خواهیم مستقل باشیم باید کشور را دانش‌بنیان اداره کنیم
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، جایگاه پژوهشی جهاد دانشگاهی بین نهادهای علمی و دانشگاهی، جایگاهی شناخته‌شده و زبانزد است. پژوهش‌های علمی جهاد از ابتدا با هدف کمک به مردم، سعی در حل مسائل و مشکلات جامعه داشته و بن‌مایه اصلی آن توان اساتید و پژوهشگران ایرانی بوده که «ما می‌توانیم» را از شعار به امری واقعی تبدیل کردند. برای بررسی فعالیت‌های پژوهشی این نهاد علمی سراغ معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی رفتیم. محمدرضا پورعابدی دکتری خود را در رشته مدیریت گرایش مدیریت منابع انسانی از دانشگاه تهران گرفته و ریاست جهاد دانشگاهی واحد استان خوزستان، سرپرستی موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، سرپرستی پژوهشکده تکنولوژی تولید، معاونت هماهنگی و توسعه دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی، دبیری هیات‌امنای جهاد دانشگاهی و ریاست سازمان تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان را در کارنامه خود دارد. گفت‌وگوی تفصیلی «فرهیختگان» با پورعابدی درخصوص پتانسیل‌ها، عملکرد و آخرین دستاوردهای جهاددانشگاهی در ادامه آمده است.                                                        


جهاد دانشگاهی یکی از نهادهای باسابقه است و در فضای پژوهشی عملکرد قابل‌تقدیر و متمایزی نسبت به نهادهای مشابه خود داشته است. چگونه جهاد دانشگاهی به‌عنوان یک برند و یک الگو در نظام جمهوری اسلامی ایران در حوزه پژوهش و فناوری شناخته شد؟

سوال خوبی را مطرح کردید. زمانی که برای جهاد دانشگاهی در 40 سال قبل معماری و پی‌ریزی اولیه خوبی شد، کمتر کسی مسائل و موضوعات امروز را می‌دید. جهاد دانشگاهی را تاسیس کردند تا نهادی واسط بین دانشگاه، صنعت و جامعه باشد و بیشتر به تحقیقات کاربردی و بعد به سمت مرز نیمه‌صنعتی و صنعتی پیش برود. در کنارش خدمات علمی و مشاوره‌ای بدهد و الگوسازی خوبی را هم در حوزه پژوهش علم و فناوری و فرهنگی داشته باشد. اینها آن خمیرمایه‌ای بود که آنجا شکل گرفت. اگر این موارد را به‌عنوان جسم در نظر بگیریم، آن اعتمادبه‌نفس و باور «ما می‌توانیم» را که امام به جوانان داد، به‌عنوان روحی بدانیم که در آن جسم دمیده و مولودش یک نهادی به نام جهاد دانشگاهی شد. جوانان با شور، عشق و آرمان‌های انقلابی در سنگر می‌خواستند مسائل و مشکلات کشور را با استفاده از توان بومی حل کنند. آنها به‌خوبی این را درک کرده بودند کشوری که داعیه‌دار استقلال است، زمانی می‌‌تواند این استقلال را مطرح کند که در بحث مسائل علمی، اقتصادی، دفاعی و معیشتی استقلال کامل داشته باشد.

اگر می‌خواهیم کشوری مستقل باشیم، باید بتوانیم کشور خودمان را دانش‌بنیان اداره کنیم. به هرحال این نهاد شکل گرفت. بعدها جهاد دانشگاهی با فراز و فرودهایی هم همراه بود ولی پشتیبانی و دفاع همیشگی امام(ره) و مقام معظم رهبری از جهاد دانشگاهی کمک شایانی به آن کرد. جهاد دانشگاهی از دولت‌ها با هر منش سیاسی با تمام توان حمایت کرده و سعی داشته در موضوعاتی که در دانشگاه‌ها مطرح بوده، حتی موضوعات سیاسی، یک وزنه تعادل و کمتر درگیر حواشی باشد.

از فضای پژوهشی و آخرین دستاوردهای جهاد بگویید.

ما در انتهای سال گذشته، تقریبا از 10 فناوری مهم‌مان که هم در حوزه  فنی- مهندسی و هم در حوزه کشاورزی بود، رونمایی کردیم که فناوری مته‌های حفاری، دکل‌های حفاری، بازوی بارگیری نفت، سیستم‌های نمک‌زدایی، دستیابی به کربن فعال از منابع غیرطبیعی، دستیابی به سرامیک‌های نسوز، تکثیر نژادهای مرغوب از دام‌های سنگین و گاو از نژادهای گوشتی و شیری و داروهای غیرآنتی‌بیوتیک برای درمان اسهال در دام از طرح‌هایی بود که آنجا مطرح شد. این اتفاق خوبی بود که سال گذشته افتاد و نتیجه آن را امسال در دیدار پژوهشگران جوان جهاد دانشگاهی با مقام معظم رهبری دیدیم. در آنجا تعدادی از طرح‌های جهاد دانشگاهی مطرح شد و معظم‌له هم از این طرح‌ها، اخبار و گزارش‌های جهاد دانشگاهی که به سمع ایشان رسید، خرسند شدند.

دستور رهبر انقلاب برای تسهیل ارتباط جهاد با دستگاه‌های اجرایی

همانجا دستور دادند که ارتباط جهاد دانشگاهی با سایر وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی برقرار شود. این کار هم صورت گرفت، چون همه این طرح‌ها کاربردی بودند و همه می‌توانستند مشکل و مساله‌ای را حل کنند و یکی از وابستگی‌های ما را به خارج از کشور قطع کنند. در مجلس هم دنبال آن بودند که یک‌سری از این طرح‌های فناورانه که می‌توانند به قطع وابستگی‌ها کمک کنند، در بودجه حمایت کنند.

اختصاص بودجه 31 طرح فناورانه از صندوق توسعه ملی

جهاد دانشگاهی 31 طرح فناورانه را مشخص کرد و مجلس هم بودجه نسبتا خوبی را از صندوق توسعه ملی برای این طرح‌ها اختصاص داد که با توجه به مسائل و مشکلات مالی در کشور، نویددهنده خیری برای ما بود تا در بحث پژوهش و فناوری در سال 98 یک افق خیلی خوبی جلوی روی‌مان متصور شویم. البته این پروژه‌ها از چندین سال قبل انجام شده و الان لازم بود که تغییر مقیاس داده شود. به هرحال مهم‌ترین خبر ما در حوزه پژوهش و فناوری علاوه‌بر آن 1815 طرحی که ما معمولا سالانه در گروه‌های پژوهشی و پژوهشکده‌های خودمان در دست اقدام داریم، این 31 طرح فناورانه که ابعاد این طرح‌ها و اهمیت آنها با کارهای قبلی ما مقداری متفاوت خواهد بود، در دستورکار قرار خواهد گرفت. چون این طرح‌ها بین یک تا سه‌ساله هستند، امیدواریم از آخر امسال نتیجه این طرح‌ها را رونمایی کنیم و مردم نتایج آن را به صورت عملی ببینند.

پتانسیل علمی جهاد دانشگاهی چقدر است؟ چه تعداد از اعضای هیات‌علمی و پژوهشگران با این نهاد در ارتباطند؟

جهاد دانشگاهی حدودا 700 نفر عضو هیات‌علمی تمام‌وقت دارد. بیش از دوبرابر این هم اعضای هیات‌علمی هستند که به صورت پاره‌وقت در پروژه‌های جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کنند. بیش از 2300 نفر پژوهشگر داریم که در حوزه پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی فعالیت می‌کنند. سه پژوهشگاه، 25 پژوهشکده، 146 گروه پژوهشی و 127 خدمات تخصصی داریم که در 60 ساختار سازمانی اینها پراکنده شده‌اند. نکته جالب این است که ما در جهاد دانشگاهی این اعتقاد را نداریم که همه مسائل و مشکلات کشور را می‌توانیم حل کنیم یا در همه زمینه‌ها پژوهش انجام می‌دهیم. ما در چهار زمینه اصلی فعالیت داریم؛ «فنی-مهندسی و علوم پایه»، «علوم انسانی- اجتماعی و هنر»، «کشاورزی و منابع طبیعی» و «پزشکی». در همین حوزه‌ها هم در چند حوزه منتخب فعالیت داریم؛ مثلا در پزشکی در بحث نازایی، سلول‌های بنیادی، شبیه‌سازی، سرطان به‌خصوص سینه در خانم‌ها، گیاهان دارویی و درمان زخم‌های مزمن به‌خصوص زخم‌های دیابت در این 6 زمینه درحال فعالیت هستیم.

جزئیات فعالیت‌های پژوهشی جهاد در حوزه کشاورزی

در حوزه کشاورزی، بیشترین تاکید ما روی تکثیر نژادهای مرغوب دام‌های سنگین است، چون مشکل کشور درحال حاضر دام‌های شیری و گوشتی است، مخصوصا نژادی از اینها که وقتی به خشکی نزدیک می‌شویم، علوفه کمتر و آب کمتری مصرف کند و شیر با درصد چربی بالاتر بدهد که با مشکل کره روبه‌رو نشویم. روی تکثیر دام‌های مرغوب چه دام سنگین و چه دام سبک، الان داریم فعالیت می‌کنیم. در بحث بذرهای هیبریدی که یکی از نیازهای کشور است و ما وابستگی شدیدی به آنها داریم، مخصوصا در حوزه سبزی و صیفی که ما پنجمین تولیدکننده در دنیا هستیم. حداقل در این حوزه باید بتوانیم به خودکفایی برسیم. در بحث مرغ لاین یا مرغ اجداد که می‌تواند خیلی به صنعت مرغداری‌های کشور کمک کند و البته کاری درازمدت است. به‌طور کلی در بحث کشاورزی هوشمند؛ چون نفوذ IT در حوزه کشاورزی، به نسبت سایر بخش‌ها کمتر بوده است. باید نفوذ IT در کشاورزی، اینترنت اشیا، کشت‌های گلخانه‌ای و کشت‌های کانتینری بیشتر شود. در حوزه علوم انسانی و اجتماعی، مباحث مناسبات نسلی، سبک زندگی، جامعه، خانواده، اعتیاد و گردشگری را ما انتخاب کرده‌ایم و هم‌اکنون روی آن کار می‌کنیم. در حوزه فنی- مهندسی بیشترین تمرکزمان روی بخش نفت، گاز و پتروشیمی به‌عنوان یک صنعت پیشران است. چون این صنعت اگر راه بیفتد، می‌تواند مولد بقیه صنایع ما در کشور باشد، ازجمله در بخش مته‌های حفاری، دکل‌های حفاری، بازوهای بارگیری نفت، زیست‌پالایی لکه‌های نفتی بعد از استخراج نفت که به جای می‌ماند، استحصال کربن فعال از منابع غیرطبیعی و سرامیک‌های نسوز که باز در صنعت پتروشیمی و فولاد می‌توانیم از آنها استفاده کنیم. یکی از حوزه‌های کاری ما صنعت ریلی است. ما از قدیم روی این بحث کار کرده‌ و تجهیزاتی را ساخته و تحویل هم داده‌ایم. تقریبا چند سال پیش طرحی را با معاونت علمی ریاست‌جمهوری داشتیم و قرار بود در قسمت رانش سیستم‌های مترو کار کنیم. امسال هم قرار شده یک رام واگن 8 قطار ملی طراحی و تولید بشود و معاونت علم و فناوری، جهاد دانشگاهی، شهرداری مپنا و برخی دیگر از شرکت‌های واگن‌ساز و شرکت‌های دانش‌بنیان در این پروژه ملی هستند که با توجه به توانمندی‌ جهاد دانشگاهی، سیستم رانش این قطار ملی به جهاد دانشگاهی واگذار شده است.

90 درصد صدای رسانه ملی  از فرستنده‌های جهاد دانشگاهی شنیده می‌شود

بیش از 90 درصد از صدای جمهوری اسلامی الان از فرستنده‌هایی شنیده‌ می‌شود که جهاد دانشگاهی آنها را ساخته است. اخیرا برای آن روستاهایی که هیچ سیگنالی از صداوسیما دریافت نکرده و همیشه از ماهواره استفاده می‌کنند، فرستنده کوچکی با قیمت خیلی پایین طراحی شده است که در آن روستا قرار می‌گیرد و 400 تا 500 خانواده می‌توانند به آن وصل شوند و از آن استفاده کنند. این هم جزء جدیدترین کارهایی است که ما در این زمینه انجام داده‌ایم. می‌خواهم بگویم ما به هرصورت با توجه به تعداد و توان محدودی که داریم، برخی زمینه‌های منتخب را انتخاب کرده‌ایم. برای هرکدام از آن 60 ساختار سازمانی خودمان یک زمینه کاری مشخص کرده‌ایم. زمینه کاری که تا می‌شود همپوشانی نداشته باشد. مخصوصا برای فعالیت‌های بین‌رشته‌ای، ما الان در بحث زخم‌پوش‌ها کار می‌کنیم که در این پروژه هم بچه‌های پزشکی، هم بچه‌های فنی- مهندسی ما فعالیت دارند و با هم روی این موارد کار می‌کنند.

پژوهش‌های کاربردی، زمینه اصلی فعالیت‌های جهاد دانشگاهی وجه تمایز پژوهش‌های جهاد دانشگاهی با سایر مراکز علمی در چیست؟

وجه تمایز جهاد دانشگاهی با سایر واحدها، این است که ما اولا زمینه فعالیت‌هایمان، کاربردی و توسعه‌ای است. یعنی از روز اول قرار بوده جهاد دانشگاهی به‌ صورت واسطه، آن علومی را که نظری در دانشگاه‌ها تولید می‌شود، اینها به عرصه کاربرد برای حل معضلات و چالش‌های جامعه بیاورد. البته به ضرورت، ما در برخی رشته‌ها در مرز دانش هم پژوهش و کار انجام داده‌ایم. مثلا این موضوع در حوزه پزشکی ما به‌خصوص در پژوهشکده رویان مصداق بیشتری دارد. به هرحال دانشگاه‌ها، یکی از ویژگی‌های اصلی‌شان تولید علم است؛ یعنی آنها با توجه به ابزاری که در اختیار دارند- که مهم‌ترین آنها دانشجویان تحصیلات تکمیلی است- یکی از رسالت‌هایشان تولید علم است. ولی تبدیل این تولید علم به فناوری و کاربردی‌سازی و تجاری‌سازی یکی از وظایف جهاد دانشگاهی عنوان شده است. بسیاری از مراکز پژوهشی، صددرصد منابع خودشان را از بودجه دولت می‌گیرند و به همین خاطر ضرورتی برای در نظر گرفتن مابه‌ازای یک به یک در کاربرد و اجرا دیده نمی‌شود. اما جهاد دانشگاهی که 20 درصد از اعتبارات خود را از دولت می‌گیرد و 80 درصد درآمدهایش در حوزه علم و فناوری است، باید به سمت کارفرما برود. کارفرما هم حتما پروژه‌ای را می‌پذیرد که حرفه‌ای باشد. در یک زمان معقول، با کیفیت معقول، با قیمت معقول، که بتواند این را به دست آورد و از آن استفاده کند. لذا این اکوسیستم باعث شده که ما همیشه دنبال پروژه باشیم. پروژه یعنی کار کاربردی و کار کاربردی یعنی حتما گروه‌های پژوهشی ما باید مساله‌محور باشند.

معتقدیم جهاد دانشگاهی یک فرهنگ است

نشریات علمی جهاد دانشگاهی در چه وضعیتی قرار دارند؟ چرا بین اساتید و پژوهشگران اقبال خوبی نسبت به این خروجی‌ها وجود دارد؟

بیش از 20 مجله علمی-پژوهشی در جهاد دانشگاهی داریم. 6 مجله از اینها ISI هستند. اولین مجله ISI در کشور، مجله شیمی و مهندسی شیمی جهاد دانشگاهی بود. ما اعتقاد داریم که جهاد دانشگاهی یک فرهنگ است، یک باور است. اینکه چرا برخی راغب هستند با جهاد کار کنند، آن رغبت خیلی ساختاری و سازمانی نیست، رغبت به آن فرهنگ است.

نسبت جهاد دانشگاهی با دولت در طول سال‌های اخیر چگونه بوده است؟ همیشه گلایه‌هایی از سوی جهاد وجود دارد که مسئولان دولتی آن‌گونه که باید توجهی به دستاوردها و فعالیت‌های پژوهشی داخلی ندارند. البته به نظر می‌رسد در حال حاضر و پس از تجربه برجام اقبال بیشتری به داخل نشان داده می‌شود.

واقعیت این است که جهاد دانشگاهی همیشه از حمایت‌ها برخوردار بوده است. اما به هرحال، شاید بحث ما این بوده که تمام این حمایت‌ها 10 تا 15 درصد از ظرفیت‌ ما را به‌کار گرفته است. احساس ما این بوده که می‌توانیم نقش‌آفرینی‌های بیشتری داشته باشیم. می‌توانیم به دولت‌ها که مشکلات عدیده‌ای برایشان به وجود آمده است، هم در حوزه مسائل داخلی و هم مسائل خارجی، ما می‌توانیم کمک‌های زیادی بکنیم. اما من بحث را این‌گونه می‌خواهم مطرح کنم که در شرایط فعلی یک اجباری وجود دارد و بخواهیم یا نخواهیم درهایی به روی ما بسته شده و درنتیجه نگاه‌مان به داخل معطوف شده است. ما به‌عنوان حوزه پژوهش و فناوری واقعا از تحریم‌های ظالمانه خوش‌مان نمی‌آید و این امر برای ما هم مشکلاتی ایجاد کرده است، به‌طور مثال در ارتباطات‌مان، مواد اولیه، تجهیزات و... ولی خب شاید فرصتی برای ما ایجاد کرده باشد؛ فرصت نگاه به داخل، نگاه به توانمندی‌های داخلی و استفاده از فناوری‌هایی که در داخل تولید شده است. اما باز می‌گوییم اگر یک اتفاقی دوباره بیفتد و فضا باز شود، ما چه کار می‌خواهیم بکنیم؟ دوباره می‌خواهیم بازار خودمان را در اختیار خارجی‌ها قرار دهیم؟ این جوان‌های تحصیلکرده‌ای که داریم، هزاران آرزو دارند، برای آنها چه برنامه‌ای داریم؟ آن چیزی که مشخص است ما باید ببینیم ریشه این مسائل کجاست و آن ریشه را بخشکانیم. ما باید این فرهنگ را برداریم؛ فرهنگی که به ما گفته شما کشور ثروتمندی هستید، شما نفت دارید، شما نفت‌تان را بفروشید و آقایی کنید؛ برای چه به خودتان زحمت بدهید؟ بهترین محصولات را از خارج وارد کنید. بعد متاسفانه خودمان این را پمپاژ می‌کنیم؛ مثلا به فرزندان‌‌مان در کلاس اول می‌گوییم ایران کشور پهناوری است. منابع‌مان؛ آب‌مان، خاک‌مان، منابع زیرزمینی‌مان، این‌طور و آن‌طور و... یعنی شما بخورید و بخوابید، هیچ مشکلی نیست. بعد کشور ژاپن را می‌بینیم، می‌گویند این کشوری است که دوسوم آن را آب فراگرفته و بقیه آن ناهمواری است، زمین حاصلخیز ندارد، منابعش فلان است؛ یعنی شما باید زحمت بکشید، تلاش کنید، اگر می‌خواهید وجود داشته باشید. ما نفت داریم ولی چرا این را خام بفروشیم و بعد به چندبرابر قیمت بخریم.

برای معدن‌مان هم داریم همین کار را انجام می‌دهیم، کشاورزی‌مان هم به همین صورت. همه‌چیز را داریم خام‌فروشی می‌‌کنیم و محصولات‌شان را چندبرابر قیمت وارد می‌کنیم. یک‌سری فناوری داریم، فناوری‌های پایه، استراتژیک و ملی. مخصوصا کشوری که ادعای استقلال دارد باید این موارد را داشته باشد. اینها فناوری‌هایی است که به امنیت کشور؛ امنیت دفاعی، امنیت اقتصادی، امنیت سلامت و... کمک می‌کند و باید این فناوری‌ها را به دست بیاوریم. یک‌سری فناوری‌هایی داریم که تکرارپذیر هستند. ما ده‌ها بار یک کارخانه را می‌خریم، ده‌ها فاز یک پروژه را انجام می‌دهیم، دوباره فاز 20، 21، چرا؟ مگر چین چه کار کرده است؟ چین یک پروژه را یک‌بار انجام می‌دهد. بار اول می‌خرد، بار دوم برای خودش می‌سازد، بار سوم آن را صادر می‌کند. گاهی اوقات آنقدر سرعت زیاد است که فرصت نمی‌شود داکیومنت‌های آن را هم پاک‌ کند. ما چرا باید 30 بار کارخانه سیمان بخریم، دفعه سی‌ویکم هم بخریم؟! یا 40بار پتروشیمی را؛ مثلا پارس جنوبی همین‌طور. ما در پروژه‌های تکرارپذیر با بهترین شرکت‌‌های خارجی کار کنیم در قبال دادن بازار و خرید از آنها، امتیاز انتقال فناوری بگیریم و بعد بیاییم آن دانش را برای خودمان منتقل کنیم. نباید از صفر شروع کنیم، با بهترین شرکت خارجی کار کنیم، فناوری را از آن به دست بیاوریم. شاید قبل از انقلاب، در همه این پروژه‌ها، بحث انتقال فناوری بوده است ولی چرا در خیلی از آنها انجام نشده است؟ به خاطر اینکه کسی فروشنده بوده و او اصلا دنبال انتقال تکنولوژی نبوده است، یکی هم دنبال این بوده که پروژه را تحویل بگیرد و زود آن را راه بیندازد و مساله او و دغدغه‌اش انتقال فناوری نبوده است. کسی باید در این میان قرار بگیرد که فیزیک و دانش آن را خوب بفهمد و بتواند آن را به دست بیاورد. چون فناوری‌ را کسی به شما نمی‌دهد. شما باید آن را به دست بیاورید و ارتقا دهید. یک‌سری از فناوری‌ها هم هستند که اصلا به‌صرفه نیستند.

باید کشور را دانش‌بنیان اداره کنیم

ما باید یک تفکر و فرهنگ و بینش داشته باشیم؛ به اینکه ما می‌توانیم و اینکه اگر می‌خواهیم مستقل باشیم باید کشور را دانش‌بنیان اداره کنیم. به توان و نیروی انسانی توانمند خودمان تکیه کنیم. یک استراتژی توسعه صنعتی داشته باشیم. در چه صنایعی باید ورود کنیم، تا کجا باید ورود کنیم، تا کجا باید حمایت کنیم، کجا اصلا نباید حمایت کنیم. ما که می‌خواهیم متکی به توان خودمان باشیم، یک مقدار می‌توانیم استانداردهای‌ سهوگیرانه با تسامح بیشتری را در نظر بگیریم. نه اینکه نداشته باشیم، داشته باشیم. استاندارد ملی هم داشته باشیم. استانداردی که این توان و رونق را در داخل کشور ایجاد کند. اینها مسائلی است که وجود دارد، اینکه بگوییم دولت‌ها نمی‌خواستند، نه این‌طور نبوده است، دولت هم می‌خواهد، این دولت هم می‌خواهد. در حوزه مسائل و مشکلات و نگرش‌ها؛ ما احتیاج به مدیران خودباور داریم.

تعامل جهاد دانشگاهی با دانشگاه‌ها چگونه است؟

جهاد از سال 59 که تاسیس شد در آن سال‌ها مدیریت دانشگاه‌ها هم با جهاد دانشگاهی بود. کسی که آنجا رئیس می‌شد، هم رئیس جهاد بود و هم رئیس دانشگاه. به مرور زمان این تفکیک‌ها ایجاد شد و جهاد دانشگاهی به‌عنوان یک نهاد مستقل به فعالیت خودش ادامه داد. یک خطای استراتژیک در برهه‌ای از زمان انجام شد، که جهاد دانشگاهی را خارج از دانشگاه قرار دادند، این مساله بعدا حل شد ولی زیان‌هایی را هم برای جهاد دانشگاهی، هم برای خود دانشگاه‌ها داشت. در سال‌های اخیر سعی شده این ارتباطات برقرار شود و باز هم ما بتوانیم از کانال فرهنگی خودمان به جوانان خلاق دست پیدا کنیم و اینها هم بیایند و محیط کار در جهاد را ببینند. چون محیط کار در جهاد سختی‌ها و شیرینی‌های خود را دارد. باید کسی بیاید که علاقه‌مند به این حوزه است. می‌آید، می‌بیند و بعد انتخاب می‌کند. هم او انتخاب می‌کند و هم جهاد انتخاب می‌کند. آن فرد که بیاید زندگی شغلی‌اش را در آنجا ادامه بدهد. چون کار ما در حوزه پژوهش و فناوری یک کار حرفه‌ای و پروژه‌ای است و دیگران هم که با ما قرارداد می‌بندند، این را می‌خواهند، یک مقدار ورود دانشجو به این کارها سخت است یا حداقل ما نتوانستیم یک فضایی برای اینها به وجود بیاوریم. تقریبا تمام کارهایی که داریم و مرجع و شناخته‌شده هستیم، تمام اساتید بنامی که در آن نهاد دارند، فعالیت می‌کنند، یا به‌نوعی مشاور ما هستند، یا شوراهای علمی ما هستند، یا با ما کار می‌کنند، یا یک قسمت از پروژه را به عهده دارند، از بحث اعضای هیات‌علمی این شبکه‌های ما به‌خوبی شکل گرفته است. مخصوصا آن اساتیدی که خیلی تمایل دارند در بحث کاربردی کردن دانش خودشان و ارتباط با جامعه و ارتباط با صنعت بیشتر کار کنند.

با دانشگاه آزاد اسلامی چطور؟ ارتباط جهاد دانشگاهی با دانشگاه آزاد اسلامی چگونه بوده است؟

ما از زمان‌های قدیم با دانشگاه آزاد اسلامی، از زمان آقای جاسبی، شاید اوایل یا اواسط دهه 80 تفاهمنامه همکاری داشتیم. البته در سال‌های اخیر بیش از پیش به همکاری امیدوار شدیم. چون آقای دکتر طهرانچی از اعضای قدیمی جهاد دانشگاهی بوده‌اند و به جهاد دانشگاهی هم اظهار لطف و محبت دارند. تقریبا یک ماه پیش در جلسه‌ای که با آقای طیبی و تعدادی از معاونان و همچنین رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و معاونان‌شان حضور داشتند، صحبت‌های اولیه‌ای راجع به همکارهای فی‌مابین در حوزه پژوهش و فناوری، فرهنگ، اشتغال و کارآفرینی و رئوس آن تفاهمنامه مطرح شد. الان درصدد هستیم این تفاهمنامه را نهایی کنیم. ضمن اینکه قرار بوده به همراه این تفاهمنامه چند کار اجرایی را بتوانیم در دستور کار قرار دهیم.

جزئیات تفاهم نامه دانشگاه آزاد اسلامی و جهاد دانشگاهی درخصوص جزئیات این تفاهمنامه توضیح دهید. چه محورهایی برای همکاری‌های مشترک در نظر دارد؟

یکی از حوزه‌ها در بحث پژوهش‌های مشترک است؛ کارهایی که هم ما و هم دانشگاه آزاد اسلامی در آن توانمندی داریم و هم بازار خوبی در آن زمینه‌ها وجود دارد. یکی دیگر از زمینه‌های همکاری، بحث اشتغال فارغ‌التحصیلان است که جهاد دانشگاهی تجربیات خوبی را در این زمینه دارد. از دیگر زمینه‌ها، بحث پارک‌ها و مراکز رشد است، مخصوصا پارک علم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی که یک پارک یونیک و ملی است و می‌تواند به دانشجویان در حوزه علوم انسانی، اجتماعی و هنر کمک کند. یک مرکز SID داریم که بحث نمایه‌سازی نشریات علمی و طرح‌های پژوهشی را هم همچنین دارد که می‌توانیم در بحث SID برای پایان‌نامه‌های دانشجویان و نشریات دانشگاه آزاد اسلامی خدماتی ارائه دهیم و مقالات آنها را نمایه کنیم. گزارش‌های فصلی از تولید دانش و رتبه‌بندی‌های مختلف هم یکی از زمینه‌های همکاری بوده است. در بحث فرهنگی هم پروژه‌های مشترکی در نظر داریم. این تفاهمنامه در حال آماده‌سازی است تا بین رئیس جهاد دانشگاهی و رئیس دانشگاه آزاد اسلامی امضا شود. امیدواریم در این فرصتی که پیدا شده است، بتوانیم همکاری‌های مثمرثمری داشته باشیم.

 

* نویسنده : ابوالفضل مظاهری روزنامه نگار

مطالب پیشنهادی
نظرات کاربران