نهادهای امنیتی و اطلاعاتی نگران خطرات بازگشت شهروندان داعشی به اروپا هستند
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، بازی بومرنگ در عین سادگی، دو اصل مهم و اثرگذار دارد. اصل اول می‌گوید بومرنگ اگر در باد شدید پرت شود، معلوم نیست به کدام سمت خواهد رفت و اصل دوم می‌گوید اگر بومرنگ درست پرت نشود، هنگام بازگشت به سمت فرد پرتاب‌کننده، او را غافلگیر خواهد کرد. برای کشورهای اروپایی، گروهک تروریستی داعش حکم بومرنگی را داشت که باید سوریه و عراق را در گام اول و ایران را در گام نهایی هدف قرار می‌داد. این کشورها در چارچوب سیاست‌های دولت اوباما، سرنگونی دولت بشار اسد را به‌عنوان هدف اولیه تبیین کردند اما نزدیک به هشت سال پس از بحران سوریه، مشخص شد که بومرنگ اروپاییان به‌درستی پرتاب نشده و با شکست داعش در عراق و سوریه، بازگشت عناصر اروپایی این گروهک تروریستی به زادگاه‌شان باعث غافلگیری کشورهای اروپایی شده است.
بر اساس آمارها بیش از 42 هزار تروریست از 120 کشور طی سال‌های 2011 تا 2016 میلادی به داعش پیوسته‌اند. نهادهای امنیتی اروپایی می‌گویند از این تعداد، بیش از پنج هزار نفر، جوانان اروپایی از کشورهای بلژیک، فرانسه، آلمان، انگلیس، اتریش، دانمارک، فنلاند، ایتالیا، هلند، اسپانیا و سوئد هستند. بر اساس گزارش حدود دو سال پیش این نهادها، 20 درصد این افراد در نبردها کشته شده و حدود 30 تا 35 درصد به زادگاه خود بازگشته‌اند و حدود 50 درصد هنوز هم در سوریه و عراق حضور دارند. تا چهار سال پیش که داعش یک به یک شهرهای سوریه را فتح و پرچم کشور سوریه را پایین می‌کشید، اروپا هیچ‌نگرانی‌ای از تحولات در غرب آسیا نداشت و با امیدواری نظاره‌گر اقدامات داعش و سایر گروهک‌های تروریستی در این کشور بود. بعدها روزنامه «ورلد تریبون» آمریکا به نقل از منابع دیپلماتیک فاش کرد که «کشورهای اروپایی با نظارت ناتو، سلاح‌های ضدتانک، موشک، خمپاره، جلیقه ضدگلوله و تجهیزات ارتباطی را در اختیار تروریست‌های داعش قرار می‌دهند.» این تجهیزات «به بهانه ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه برای مردم سوریه» در اختیار داعش قرار می‌گرفت.
نهادهای امنیتی اروپا با وجود علم به دلیل سفر شهروندان اروپایی به ترکیه که با هدف پیوستن به گروهک‌های تروریستی صورت می‌گرفت، هیچ‌ممانعتی به وجود نیاوردند تا حکومت اسد زودتر ساقط شود. تشکیل ائتلاف علیه گروهک‌های تروریستی در سوریه، موازنه قوا را به‌نحوی تغییر داد و داعش یک به یک شهرهایی را که تصرف کرده بود، از دست داد. روند دومینووار شکست داعش در سوریه و عراق، در اروپا این نگرانی را به وجود آورد که اگر داعش شکست بخورد، سرنوشت شهروندان اروپایی که با روش‌های نوین جنگ آشنایی پیدا کرده‌اند، چه خواهد شد؟ شاید برای اروپا، مرگ این شهروندان بهترین اتفاق می‌بود اما زنان و کودکانی که در گروهک‌های تروریستی خشونت را دیده‌اند یا آموخته‌اند چه خواهند شد؟ این افراد اگر به کشورهایشان بازگردند، چه خواهند کرد و به چه میزان می‌توانند امنیت اروپا را مختل کنند؟ این پرسش‌ها باعث می‌شد اروپا علاقه‌ای به پیگیری سرنوشت شهروندان داعشی خود نداشته باشد اما در این بازی همه‌چیز به اروپا محدود نمی‌شد. اواخر بهمن سال‌گذشته دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در توئیتی از کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا، فرانسه و آلمان خواست ۸۰۰ شبه‌نظامی داعش را که به این سه کشور تعلق داشتند پس بگیرند و محاکمه کنند. این درخواست بار دیگر نگرانی‌ها در اروپا را تشدید کرد که چه باید بکنند. آنها در بروکسل تشکیل جلسه دادند و با درخواست ترامپ مخالفت کردند. مقام‌های فرانسه و آلمان به‌صراحت اعلام کردند که با وجود درخواست دونالد ترامپ، این کشورها امکان بازگشت فوری اعضای داعش به خاک سرزمین‌های اروپایی را ندارند.
بازگشت تروریست‌ها به دامان مادر
سال 2017 «گیلس دکرچو»، مسئول هماهنگی بخش مبارزه با تروریسم اتحادیه اروپا از بازگشت 1500 نفر از جنگجویان گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق، به کشورهای اروپایی خبر داد و این را گفت که «با توجه به بازگشت آنها به کشورهای اروپا و مشکلات ناشی از این امر، حفاظت از مرزهای اروپایی ضروری است و باید اقدامات و تدابیر لازم اتخاذ شود.» منظور او از حفاظت از مرزهای اروپایی خیلی واضح نبود اما اکنون که تروریست‌های اروپایی در عراق و سوریه در تنگنا قرار گرفته‌اند و با وجود مخالفت دولت‌های اروپایی، به دنبال بازگشت به زادگاه‌شان هستند، این مساله مشخص شده است. تروریست‌های اروپایی مستقر در عراق و سوریه حالا که هیچ‌امیدی به تشکیل دولت خلافت ندارند و کشورهایشان نیز آنها را قانونا نمی‌پذیرند، از راه‌های غیرقانونی و با قایق‌های مهاجران به اروپا بازمی‌گردند.
هشدار بازگشت داعش به آلمان
چه اروپا بخواهد و چه نخواهد، شهروندانش به اروپا بازخواهند گشت. این را اروپا به‌خوبی می‌داند و بر همین اساس نهادهای امنیت ملی کشورها در حال بررسی این موضوع هستند. سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی اروپا علاوه‌بر تروریست‌ها، نگران فرزندان آنها هستند. این کودکان می‌توانند تفکرات افراطی را تا چند دهه بعد هم با خود به همراه داشته باشند و بحرانی امنیتی در اروپا شکل دهند. این موضوعی است که توماس هالدنوانگ، رئیس اداره امنیت داخلی آلمان به آن اشاره کرده است. او گفته باید از شکل گرفتن نسل تازه تروریست‌ها از فرزندان افراد جهادی پیشگیری کرد.
این مقام امنیتی آلمانی گفته شمار افرادی که در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان تروریست‌های بالقوه ارزیابی می‌شوند تا ۲۲۴۰ نفر افزایش یافته است. او تاکید کرده بر این عده کسانی را باید افزود که پس از پایان «ماموریت جهادی» اکنون به آلمان برمی‌گردند. رئیس اداره امنیت داخلی آلمان هشدار داده که نباید شکست داعش را به معنای پایان یافتن خطر آن دانست. او تاکید کرده «باید برای هر ضربه‌ای از سوی آنها در کشورهای اروپایی و حتی در آلمان آماده باشیم.» به گفته او گروه‌های تروریستی در فضای مجازی شبکه‌های مجهزی تشکیل داده‌اند که از طریق آنها می‌توانند هواداران خود را باز هم به سوی قتل و ترور هدایت کنند.
کودکان خطرناک‌تر از مادران
در سوریه مردان در جبهه‌های جنگ می‌جنگیدند و کودکان در مدارس داعش، به صورت ویژه اندیشه‌های افراط‌گرایانه را آموزش می‌دیدند. رئیس اداره امنیتی آلمان می‌گوید باید دربرابر فرزندان جهادگران برگشته به آلمان هشیارانه عمل کرد، زیرا شاید همین بچه‌ها در آینده در گروه‌های تروریستی فعال شوند. به گفته او بسیاری از این کودکان قهر و خشونت داعش را از نزدیک تجربه کرده‌اند و چه بسا پدران خود را قهرمان می‌بینند.
اروپا نگران عملیات «گرگ‌های تنها»
«گرگ تنها» فردی است که به‌تنهایی و بدون اینکه با گروهی ارتباط سازمانی داشته یا از آن کمکی دریافت کند، در حمایت از آن گروه، جنبش یا عقیده دست به اعمال خشونت‌آمیز بزند. از آنجا که گرگ‌های تنها با گروه‌های تروریستی ارتباط مشخصی ندارند و به‌تنهایی دست به عملیات می‌زنند، شناسایی آنها برای نیروهای امنیتی دشوار است. این شیوه عملیاتی نیروهای تروریستی داعش، اروپا را تاکنون با بحران‌های امنیتی ویژه‌ای درگیر کرده است. گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مبارزه با تروریسم اروپا که در 17 فوریه 2017 منتشر شده، این نگرانی را نیز تشدید کرده است. این گزارش می‌گوید داعش قصد دارد از جنگجویانی که به زادگاه خود بازمی‌گردند، برای انجام اقدامات تروریستی در زادگاه خودشان استفاده کند. اکنون کشورهای اروپایی که به‌ناچار باید تمامی شهروندان تروریست خود را به زادگاه‌شان بازگردانند، باید هر روز منتظر یک بحران امنیتی باشند. این بحران اما محدود به چند روز و چند هفته و چند سال نمی‌شود. آنها علاوه‌بر پدران، باید نگران فرزندانی که در عراق و سوریه آموزش دیده‌اند نیز باشند. این به معنای چند دهه افزایش هزینه‌های امنیتی در اروپا است. اگر این اعضای داعش در اروپا اقدام به آموزش‌های زیرزمینی و جذب نیرو نیز کنند، هر شب باید در یک گوشه اروپا صدای زوزه یک گرگ تنها را شنید؛ زوزه‌ای که شاید تبدیل به یک دومینوی ضدامنیتی در اروپا شود.
مطالب پیشنهادی
