رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قوچان در گفت‌وگو با «فرهیختگان»:در گفت‌وگو با غلامرضا کاظمی، رئیس این واحد دانشگاهی مروری داریم بر فعالیت‌های علمی و پژوهشی این دانشگاه و نحوه حضور این مرکز بزرگ آموزش عالی در طرح پایش.
اطمینان صاحبان صنایع غذایی را برای حل مسائل‌شان جلب کرده‌ایم
فاز چهار خوابگاه شماره 2 مرکزی با ظرفیت 350 نفر و زیربنای 2800 مترمربع احداث شد. پس از آن ساختمان‌های دانشکده پرستاری و مامایی با زیربنای 2238 مترمربع، ساختمان سلف‌سرویس با زیربنای 2200 مترمربع و مجتمع آموزشکده سما (شامل سه باب آموزشگاه) با زیربنای 4800 مترمربع و ساختمان آموزشی پژوهشی دکتر جوانبخت با زیربنای بالغ‌بر 5000 مترمربع بهمن‌ماه 1386 احداث شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در مراحل بعدی توسعه دانشگاه، دانشکده علوم انسانی با زیربنای 4632 مترمربع و مسجد دانشگاه نیز با زیربنای 1862 مترمربع و مجموعه ورزشی شهیدکلاهدوز با زیربنای 7169 مترمربع و تعمیرگاه و پارکینگ با زیربنای 800 مترمربع و فاز سه دانشکده پرستاری با زیربنای حدود 500 مترمربع ساخته شده و به بهره‌برداری رسیدند.
هم‌اکنون واحد قوچان در تقسیم‌بندی واحد‌ها، دارای درجه بسیار بزرگ بوده و با داشتن 44 آزمایشگاه و کارگاه مجهز و کتابخانه با 63451 جلد کتاب با عناوین فارسی و 14502 جلد کتاب با عناوین لاتین و نشریات تخصصی، سالن کامپیوتر، کافی‌نت و سایت اینترنت اختصاصی با پهنای باند MB 20 و 93 عضو هیات‌علمی با درجه دکتری و فوق‌لیسانس و 100 نفر حق‌التدریس دارای 52 رشته تحصیلی در چهار مقطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری با حدود بیش از 4500 نفر دانشجو است. تاکنون بیش از 23000 نفر دانش‌آموخته در گروه‌های مختلف فنی و مهندسی، کشاورزی، علوم پایه، علوم انسانی و علوم پزشکی را پرورش داده و به جامعه علمی کشور ارائه کرده است. این دانشگاه در گذشته به عنوان قطب شیمی، نفت و گاز در کشور مطرح بود اما امروز با توجه به توان بالای کادرعلمی و فارغ‌التحصیلان آن در حوزه صنایع غذایی، به‌عنوان قطب صنایع غذایی کشور به فعالیت خود ادامه خواهد داد. در این راستا در گفت‌وگو با غلامرضا کاظمی، رئیس این واحد دانشگاهی مروری داریم بر فعالیت‌های علمی و پژوهشی این دانشگاه و نحوه حضور این مرکز بزرگ آموزش عالی در طرح پایش.
چرا اجرای طرحی چون «پایش» می‌تواند در سیستم آموزش عالی به‌خصوص در مجموعه دانشگاه آزاد اسلامی، اهمیت و ضرورت داشته باشد؟
آنچه اهمیت دارد این است که پژوهش‌های ما به تولید علم، درآمدزایی و تجاری‌سازی دانش‌ها منجر شود. بنابراین لازم بود یک بانک اطلاعاتی قوی از موضوعات پایان‌نامه‌های مختلف و نیز ارتباط منظمی با صنعت داشته باشیم تا کارهای موازی انجام نشود و اطلاعات صنعت و خواسته‌های بخش صنعتی در دسترس باشد تا استادان متخصص هر رشته دانشگاهی بتوانند نیاز‌های صنعت را در قالب پایان‌نامه‌ها ارائه کنند و از این طریق مسائل و مشکلات این حوزه حل شود.
یعنی هدف از اجرای طرحی چون پایش این است که ما بتوانیم از طریق خروجی‌های پایان‌نامه‌های‌کاربردی، مشکلات جامعه را حل کنیم.
همچنین مشکل دیگر این بود که خیلی از پایان‌نامه‌هایی که ارائه می‌شوند، تکراری هستند و به‌عبارتی موازی‌کاری در این حوزه صورت می‌گیرد، امیدواریم با طرح پایش جلوی موازی‌کاری‌ها و فعالیت‌های غیرکاربردی در حوزه تحقیقات دانشجویی، به‌خصوص پایان‌نامه‌ها بیش از پیش گرفته شود.
چه اقداماتی برای پایداری طرحی چون پایش باید انجام داد؟
به نظر بنده یکی از اقدامات مهم این است که هر استان یا واحد استانی را باتوجه به توان تخصصی‌اش ببینیم. مثلا واحد قوچان قطب صنایع غذایی و شیمی است، پس اگر تخصص اصلی خودمان را درنظر بگیریم، بهتر به نتایج علمی دست پیدا می‌کنیم و اقدامات ما هم جنبه پایدارتری به خود خواهند گرفت. در این میان، پیگیری‌های علمی و دنبال‌کردن اهداف صحیح در فعالیت‌های علمی هم می‌تواند در این پایداری تاثیر ویژه‌ای داشته باشد. این پیگیری‌ها و درنتیجه پایداری حاصل از آن باعث می‌شود پژوهش‌های ما تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند.
تا چه سطحی در دانشگاه آزاد اسلامی قوچان به‌عنوان یک واحد بسیار بزرگ، تلاش شما بر این بوده تا دانشجویان مهارت‌محور و خروجی کارهای آنها، جنبه کاربردی داشته باشد؟
ما تا امروز همواره با شرکت‌های شهرک‌های صنعتی در منطقه و استان جلسات منظمی داشتیم و کلینیک‌های مشترک صنعتی و مراکز تخصصی و فنی‌وحرفه‌ای را هم دایر کرده‌ایم. درحال حاضر در استان خراسان‌رضوی فقط دو مرکز فنی‌وحرفه‌ای وجود دارد که یکی از آنها متعلق به واحد قوچان است. در این راستا دوره‌های رسمی فنی‌وحرفه‌ای را به صورت کوتاه‌مدت برگزار می‌کنیم. تا امروز در این مراکز سه محصول ما هم تجاری‌سازی شده‌اند، حتی با یکی از محصولات‌مان با شرکت قطار شهری استان خراسان‌رضوی درحال همکاری مستقیم هستیم. یکی از این محصولات، گریس یا روانکار نسوز است که در سیستم قطارهای شهری کاربرد ویژه‌ای دارد. این محصول در قالب شرکت‌های دانش‌بنیان ما که بسیار هم فعال هستند، تجاری‌سازی شده و به جامعه صنعتی ایران عرضه شده است. همچنین یکی دیگر از محصولات ما نوعی ماده شیمیایی است که کاربرد موثری در صنایع شیمیایی و پتروشیمی دارد. این محصولات همه ثبت شده‌اند و مجوزهای لازم را هم اخذ کرده‌اند و درحال تجاری‌سازی هستند. ما شاید دومین یا سومین واحد در دانشگاه آزاد اسلامی هستیم که به تولید محصولات رسیده‌ایم و همچنین با برگزاری دوره‌های کاربردی کوتاه و بلندمدت برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان تلاش کرده‌ایم برای ترویج مهارت‌محوری قدم‌های موثری برداریم.
با همه این توضیحات، چه سهمی در اشتغالزایی در منطقه دارید؟
سهم ما خیلی بالاست. امروز تعداد زیادی از کارشناسان پتروشیمی استان خراسان و خیلی از بخش‌های استان از فارغ‌التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی قوچان هستند. وقتی از نزدیک به این مراکز مراجعه کنید، مشاهده می‌کنید که حدود 60درصد نیروهای این مراکز در این واحد دانشگاهی تحصیل کرده و از اینجا فارغ‌التحصیل شده‌اند. ما در این سال‌ها قطب نفت، گاز و شیمی بودیم که شاید به دلیل کاهش دانشجو این روند کمی کند شده است، اما همچنان حضور فارغ‌التحصیلان ما در مراکز این حوزه پررنگ و اثر‌گذار است.
درحال حاضر به چه صورت در طرح پایش حضور خواهید داشت؟ چند روز پیش ریاست دانشگاه آزاد اسلامی اعلام کردند واحد قوچان به‌عنوان قطب صنایع غذایی در کشور فعالیت خواهد کرد...
دلیل اصلی این مساله این است که ما مجموعه‌رشته‌های صنایع غذایی را به شکل ویژه و کلاسیک از کارشناسی‌ارشد تا دکتری داریم و سهم بالایی از فارغ‌التحصیلان و استادان مجرب این حوزه را هم دارا هستیم. حدود پنج هزار واحد صنعتی در استان خراسان‌رضوی فعالیت دارند که می‌توانیم حل مسائل و مشکلات آنها را به‌خوبی پوشش دهیم. بنابراین اگر به دقت عمل کنیم، در این راستا موفقیت‌های مهمی خواهیم داشت. از این‌رو، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی هم به‌خوبی تشخیص داده‌اند که این ماموریت باید توسط واحد قوچان پیگیری شود.
به صورت مشخص به چه شکلی فعالیت خواهید کرد؟
ما درحال حاضر آزمایشگاه‌های مجهزی داریم که دو تا از آنها به‌عنوان همکار استاندارد هم فعالیت می‌کنند؛ برای بحث بهداشت صنایع غذایی هم تجهیزات موجود بسیار پیشرفته و کامل هستند و در راستای حل مسائل حوزه صنایع غذایی تاثیر قابل‌توجهی دارند. به‌عنوان مثال چندی پیش یکی از کارخانه‌های قوچان به دلیل مشکلات پیش‌آمده در یکی از محصولات لبنی خود طی قراردادی با این دانشگاه، مشکل خود را برطرف کرد. درحقیقت یکی از مهم‌ترین اقدامات ما استفاده از تجهیزات موجود در آزمایشگاه‌های ماست که می‌تواند برای بخش صنعت قابل استفاده باشد.
میزان اطمینانِ بخش صنعتی در حوزه تخصصی صنایع غذایی به مجموعه واحد قوچان در چه سطحی است؟
درحال حاضر از این جهت که فارغ‌التحصیلان ما در اکثر مراکز صنعتی و فنی استان حضور دارند، باعث شده همه این بخش‌ها با خدمات ما آشنایی داشته باشند و هیچ نگرانی‌ای ندارند از اینکه حل مشکلات و مسائل خود را به ما بسپارند. از موفقیت‌هایمان این بوده که دانشجویان ما بهترین معرف در توان علمی و عملی ما بوده‌اند. با این حال هنوز هم جای کار وجود دارد و باید تلاش شود تا در سراسر کشور همه بخش‌های صنعتی رابطه مستقیمی با واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی داشته باشند و با استفاده از دانش فنی و کادر هیات‌علمی این دانشگاه درراستای حل مسائل و مشکلات‌شان قدم بردارند.
* نویسنده : صدرا صدوقی روزنامه نگار
مطالب پیشنهادی
