دکتر طهرانچی در همایش کارآمدی نظام اسلامی:
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، همایش بین‌المللی ظرفیت انقلاب اسلامی، کارآمدی و کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران دیروز در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی برگزار شد؛ همایشی که در آن به بررسی ابعاد، آثار، پیامدها و دستاوردهای انقلاب اسلامی و همچنین به بررسی دستاوردهای علم و فناوری در 40 سالگی انقلاب اسلامی پرداخته شد.
محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این همایش که به میزبانی واحد یادگار امام(ره) برگزار شد، با تاکید بر اینکه علم یکی از اساسی‌ترین مولفه‌های استقلال است، گفت: «روزی که زنان و مردان در خیابان‌های ایران به خروش آمدند و استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی شعار آنان شد، معمار کبیر انقلاب حضرت امام‌خمینی(ره) به ما تذکر دادند که اگر می‌خواهید استقلال داشته باشید و این استقلال حفظ شود، باید به «العلم‌السلطان» تکیه کنید و این نکته اصلی بود که به باور مردم تبدیل شد.»
طهرانچی ادامه داد: «برای اینکه بدانیم چگونه این باورمندی بین مردم ما به وجود آمد، لازم است تاریخ آموزش عالی در ایران را مرور کنیم. برای اولین‌بار در سال 1288 دولت به فکر ورود به آموزش عالی افتاد، درصورتی که تا پیش از آن سرزمین ما تمدن علمی داشت که مدارس با حمایت مردم و هدایت عالمان اداره می‌شدند، اما پیرو آنچه در غرب اتفاق افتاد و نظام مدیریتی غربی که در ایران حاکم شد، سال 1288 وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه در کشور شکل گرفت و پیرو آن نگاه دولتی‌سازی علم به وجود آمد.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه پس از 25 سال از این تاریخ، اولین دانشگاه در ایران تاسیس شد، گفت: «تا پیش از انقلاب اسلامی جمعیت کشور 33 میلیون نفر بود که از این تعداد 157 هزار و 675 نفر یعنی حدود نیم‌درصد دانشجو بودند و تعداد اعضای هیات‌علمی در آن دوره کمتر از هشت‌هزار و 300 نفر بود، یعنی از هر 10 هزار نفر، دو نفر عنوان هیات‌علمی داشتند.»
او ادامه داد: «اکنون با وجود آنکه جمعیت کشور از 33 میلیون نفر به 85 میلیون رسیده و رشد 2.5 برابری داشته، اما آمار دانشجویان و اعضای هیات‌علمی تحول اساسی یافته است، چراکه معمار انقلاب اسلامی به‌عنوان کسی که از بستر حوزه علمیه و نظام سنتی علمیه برآمده، علیه دانشگاهی که نهاد برآمده از مدرنیته غرب در کشور بود، نه‌تنها نگاه منفی نداشتند و آن را نفی نکردند، بلکه بر قوام آن تاکید داشتند و دانشگاه را مبدأ تحول و انسان‌سازی دانستند.»
طهرانچی با اشاره به اصل دوم و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: «این موضوع نشان می‌دهد 39 سال پیش در قانون اساسی که برمبنای مبانی انقلاب اسلامی تدوین شده، علم به‌عنوان یکی از ارکان نظام دیده شده و این موضوع شرایطی ایجاد می‌کند که تبدیل به بستر تحول می‌شود.»
او با بیان اینکه این موضوع نشان می‌دهد دستاوردهای علمی‌ای که در این 40 سال داشته‌ایم اتفاقی نبوده و در اصول دوم و سوم قانون اساسی به‌صراحت بر آن تاکید شده است، گفت: «شورای عالی انقلاب فرهنگی در اوایل انقلاب و در دوره‌ای که کتاب درسی متناسب با انقلاب وجود نداشت، تاسیس شد و در آن دوره سه‌سال دانشگاه‌ها به حالت تعطیل درآمدند و محققان بنیاد دانشگاه را برای حرکت رو به جلو اصلاح کردند که نتیجه آن افزایش جمعیت دانشجویی از 175 هزار نفر به بیش از چهارمیلیون نفر بود.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی افزود: «با توجه به اینکه رشد جمعیتی کشور 2.5 برابر افزایش یافت، اما جمعیت دانشجویی رشد بیش از 25 برابری داشت و این وعده‌ای بود که انقلاب اسلامی به مردان و زنان این سرزمین داده بود که باید آگاهی شما افزایش یابد.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در دوران انقلاب اسلامی زنان همپای مردان به صحنه آمدند، ادامه داد: «مردان و زنان دوشادوش هم انقلاب اسلامی و پس از آن توسعه علمی کشور را رقم زدند و همه در این توسعه شریک شدند، بنابراین در انقلاب اسلامی و نظام توسعه علمی تفاوتی میان زنان و مردان وجود نداشته و این توسعه با یک ریشه و چارچوب حاصل شد.»
او افزود: «جمعیت کارشناسی‌ارشد پیش از انقلاب یک در هزار نفر بود، اما این جمعیت اکنون به 187 هزار نفر رسیده و دانشجویان دکتری که در آن دوره فقط در دانشگاه‌های غربی تربیت می‌شدند، اکنون علاوه‌بر آنکه در دانشگاه‌های داخلی آموزش می‌بینند، جمعیت آنها از هشت‌هزار نفر تا پیش از سال 57 به بیش از 82 هزار نفر رسیده است.»
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر جایگاه پژوهش و محققان در توسعه علمی کشور گفت: «وقتی به اسناد غرب در حوزه آموزش عالی نگاه می‌کنیم، حاکمیت در نگاه اقتصاد دانش‌بنیان است و گسترش آموزش عالی را رکن برتری این اقتصاد می‌دانند و ایران را جزء پنج کشوری عنوان می‌کنند که در توسعه آموزش و تحصیلات تکمیلی در سرزمین خود موفق بوده و تا 10 سال آینده این کشور جزء 10 کشور اول تحصیلات تکمیلی است.»
او با بیان اینکه یکی از ثمرات انقلاب اسلامی ارتقای جایگاه علم در منطقه است، تصریح کرد: «براساس اسناد موجود در کشور، مفهوم مطالعه و پشتیبانی مطالعاتی و پژوهش برای اولین‌بار در سال 1316 مطرح شد، در حالی که تا پیش از انقلاب این مسیر در کشور وجود نداشت، چراکه مستشاران خارجی وظیفه مطالعات را برعهده داشتند، همان‌طور که در اسناد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی آمده، توسعه کشور براساس نظریات غربی‌‌ها بود، اما با پیروزی انقلاب اسلامی این نگاه تغییر یافت و در سال 82 سند 20 ساله به تصویب رسید.»
جنبش علمی پس از انقلاب اسلامی به جریان علمی تبدیل شد
طهرانچی ادامه داد: «در این سند تاکید شده جمهوری اسلامی ایران باید برای رسیدن به جایگاه نخست اقتصادی، علمی و فناوری در جنوب غربی آسیا تلاش کند. در این مسیر برخورداری از علم به‌عنوان ملاک اصلی قرار گرفت و در سال 89 نقشه جامع علمی کشور تدوین شد.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در دهه اخیر، ایران در حوزه پژوهش بیشترین رشد در زمینه دستاوردهای علمی را داشته است، اظهار داشت: «اساسا جنبش علمی پس از انقلاب به یک جریان علمی تبدیل شد و این جریان اکنون به گفتمانی تبدیل شده که ایران را میان کشورهای سرآمد در علم قرار داده که بدون رهبری داهیانه مقام معظم رهبری این دستاورد هرگز محقق نمی‌شد.»
طهرانچی یادآور شد: «ایران در سال 1996 جایگاه پنجم در آسیای شرقی و جایگاه 53 جهان را در رتبه پژوهش کسب کرد و طی 10 سال، محققان توجه ویژه‌ای به بحث پژوهش پیدا کردند و توانستند در آزمایشگاه‌هایی که تحریم بود و تجهیزات آن به‌سختی به دست می‌آمد، مدل‌های توسعه مبتنی‌بر سابقه تمدنی ایران و باورمندی و روحیه انقلابی ایجاد کنند که این حرکت خیلی زود مورد اعتراف پیشروان علم جهان قرار گرفت.»
او با اشاره به مقاله منتشرشده در مجله «نیچر» درباره بازسازی مرجعیت علمی در ایران گفت: «در مقاله‌‌ای که در سال 2005 در مجله «نیچر» منتشر شد، اذعان کردند مرجعیت علمی در حال بازسازی دوباره در ایران است و این بازسازی به رهبری مقام معظم رهبری براساس مدل توسعه علمی در حال شکل‌گیری است و جامعه علمی ایران با همه وجود به موفقیت‌ها و دستاوردهای دوره تمدنی خود واقف است درنهایت، این مقاله تنها راه توقف بازسازی مرجعیت علمی را اعمال تحریم‌ها عنوان می‌کند.»
طهرانچی با تاکید بر اینکه شتاب علمی به وجود آمده در کشور حرکت بسیار باارزشی است، گفت: «این حرکت یک کار نمایشی نبود، بلکه دستاوردی بود که باعث مباهات مردم مستضعف شد، به‌طوری که در طول این 40 سال با وجود آنکه در منطقه شاهد ناامنی و جنگ‌های مختلف بودیم، جمهوری اسلامی ایران را به امن‌ترین کشور منطقه تبدیل کرد که یکی از دلایل آن ماحصل حرکت علمی بود.»
عاملی: ایران امروز از نظر رشد علمی در فهرست ۱۰ کشور برتر جهان قرار دارد
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «استکبار جهانی سلطه خود را بر جهان با مفاهیمی چون سوسیالیسم و لیبرالیسم گسترش داد. امروز مهم‌ترین چالش نظام سلطه، اسلام و ایران است و به همین دلیل بیشترین فشار را بر جبهه مقاومت وارد می‌کند.»
او با اشاره به دستاوردهای علمی انقلاب اسلامی گفت: «شاید بزرگ‌ترین دستاورد انقلاب اسلامی، دستاوردهای فرهنگی باشد اما توجهی که حکیم انقلاب اسلامی آیت‌الله خامنه‌ای و در یک زاویه دیگر امام‌خمینی(ره) به مساله علم داشتند و آن را به‌عنوان سرمایه اصلی قدرت در جهان و تغییر نهادینه ایران تلقی می‌کردند، بی‌نظیر است.» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه اگر علم نتواند اهداف کمال الهی را به مقصود برساند، به رشد متناسب جامعه و ارزش انسانی نخواهیم رسید، ادامه داد: «انقلاب اسلامی ایران، انقلابی عظیم بود که توانست ظرفیت‌های علمی کشور را تغییر دهد و موجب افزایش اعتمادبه‌نفس و توانایی‌های علمی شود.»
عاملی بیان کرد: «۹۸ درصد تولید علمی دانشگاه تهران و ۹۵ درصد تولیدات علمی دانشگاه صنعتی‌شریف مربوط به دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. ایران امروز از نظر رشد علمی در فهرست ۱۰ کشور برتر جهان قرار دارد.»
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «برخی افراد ظرفیت آموزش و پرورش را دست‌کم می‌گیرند. درست است که در کار گروهی و حل مسائل بومی دچار ضعف‌هایی هستیم، اما تمام این ضعف‌ها قابل حل هستند.» او با بیان اینکه اکنون تعداد اساتید دانشگاه‌ها به ۹۰ هزار نفر می‌رسد، گفت: «باید بازار کار در ایران تقویت شود تا از ظرفیت منابع انسانی به‌طور کامل بهره ببریم.»
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: «امروز ظرفیت بزرگی از مفاخر ایران در بسیاری از نقاط دنیا در حال فعالیت هستند که ظرفیت‌های انسانی انقلاب اسلامی محسوب می‌شوند. به‌عنوان مثال ایران رتبه اول منطقه را در المپیاد ریاضی و فیزیک، رتبه سوم جهان در شیمی و نجوم و رتبه چهارم جهان در المپیاد کامپیوتر در اختیار دارد.»
عاملی با بیان اینکه امروز حدود ۳۶ هزار پزشک متخصص و ۸۰ هزار پزشک عمومی در کشور داریم، گفت: «سهم ایران از مقالات یک‌درصدی دنیا که ارجاع به آنها بالاست، بیش از 2.9 درصد است. با وجود اینکه ایران تنها یک درصد جمعیت دنیا را در اختیار دارد، حدود دو درصد تولید علم دنیا را به خود اختصاص داده است.»
خیری: جهان امروز تشنه ارزش‌های انقلاب اسلامی است
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی هم در این مراسم طی سخنانی گفت: «امروز جهان بیش از هر زمان دیگر تشنه ارزش‌های انقلاب اسلامی است.» حسن خیری ادامه داد: «امروز شاهد بلوغ و کارآمدی نظامی هستیم که رویش‌های نسل دوم و سوم آن با بصیرت‌تر از نسل اول است. نسل‌های دوم و سوم انقلاب اسلامی از ذخایر مادی و معنوی، فکری، فرهنگی، دانشی و ارزشی بسیاری برخوردار هستند که نمونه‌های آن را در مواجهه جوانان ایران، افغانستان، عراق، سوریه و... در جبهه مدافعان حرم و در سنگرهای فناوری‌های نو شاهد هستیم.»
او تبیین ظرفیت‌های نظری و عملی انقلاب اسلامی، تبیین و واکاوی کارآمدی و کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران، تبیین و تحلیل مواجهه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران با چالش‌های مختلف و آینده‌پژوهی انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران را از اهداف برگزاری این همایش عنوان کرد. رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی نعداد مقالات ارسالی به دبیرخانه همایش را 580 مقاله فارسی، انگلیسی و عربی برشمرد و افزود: «همچنین سه طرح پژوهشی و 70 مقاله سفارشی نیز ارسال شده که از مجموع این مقالات، 325 مقاله توسط داوران پذیرفته شده است.»
خیری با بیان اینکه همایش ظرفیت انقلاب اسلامی، کارآمدی و کارنامه نظام جمهوری اسلامی ایران دارای پنج پنل تخصصی است، گفت: «مبانی، امام و رهبری، اقتصاد، صنعت و کشاورزی، سیاست، امنیت، حکمرانی، دفاع مقدس، علم، فرهنگ، اجتماع و مدیریت بحران‌ها، چالش‌ها و آینده‌پژوهی پنل‌های تخصصی این همایش هستند.»
رئیس پژوهشکده علوم اجتماعی و انقلاب دانشگاه آزاد اسلامی از رونمایی مجموعه مقالات و چکیده‌ها در زمینه‌های مختلف ازجمله امام و رهبری، مبانی انقلاب، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع، حقوق و... خبر داد و گفت: «در بخش نمایشگاه این همایش دوهزار جلد کتاب برتر در حوزه علوم‌انسانی به‌همراه مجموعه‌ای از کتب انتشارات انقلاب اسلامی در معرض دید علاقه‌مندان قرار گرفته است.» همچنین در این مراسم 13 عنوان کتاب همایش ظرفیت انقلاب اسلامی، کارآمدی و کارنامه نظام جمهوری اسلامی در 18 مجلد، توسط رئیس دانشگاه آزاد اسلامی رونمایی شد.
مطالب پیشنهادی
