به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری دارای ۱۸۴ عضو هیات‌علمی رسمی و ۲۵۵ کارمند رسمی و چهار دانشکده مصوب است و از زمان راه‌اندازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری تاکنون ۳۵۳۳۰ دانشجو در رشته کاردانی، کارشناسی و کارشناسی‌ارشد فارغ‌التحصیل شده‌اند که از این تعداد ۱۵۱۱۳ نفر مرد و ۲۰۲۱۷ نفر زن هستند. تعداد رشته‌های واحد ساری ۴۸ رشته است که درحال حاضر مجوز راه‌اندازی بیش از ۷۴ رشته جدید در مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکتری هم برای این دانشگاه اخذ شده است.

از هفت سال گذشته تا امروز بیش از ۵۴ هزار مترمربع فضای اداری، آموزشی، ورزشی و آزمایشگاهی در مجتمع دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساری احداث شده و مورد بهره‌برداری قرار گرفته که این فضاها شامل: ساختمان اداری با مساحت ۶۵۴۵ مترمربع در هفت طبقه، ساختمان علوم پزشکی با مساحت ۷۲۵۳ مترمربع در 6 طبقه با  ۳۷ کلاس و یک سالن اجتماعات، ساختمان علوم انسانی با مساحت ۷۲۵۲ مترمربع در ۶ طبقه و یک سالن اجتماعات، ساختمان سلف‌سرویس و استادسرا با مساحت ۴۱۸۴ مترمربع در چهار طبقه، ساختمان ورزشی به مساحت ۶۱۲۳ مترمربع از یک تا سه طبقه دارای سالن ورزشی و سالن شنا، مجتمع آزمایشگاهی با مساحت ۶۰۹۷ مترمربع در چهار طبقه مجهز به آزمایشگاه‌های ارتعاشات، مکانیک، مقاومت، مصالح، انتقال حرارت، فیزیک ۱ و ۲ و ۳ حرارت – اپتیک، سیالات، فیزیک مدرن، فیزیک الکترونیک، ترمودینامیک، زمین‌شناسی، زیست، شیمی تخصصی، خاک‌شناسی، بیماری‌های گیاهی، الکترونیک برق، آزمایشگاه عمومی، رباتیک، مبانی برق، مدار منطقی و ریز پردازنده، کتابخانه مرکزی با مساحت ۱۳۸۸ مترمربع، یک سالن آمفی‌تئاتر با تجهیزات کامل و با ظرفیت بیش از ۷۰۰ صندلی و با ۲۱۰۰ مترمربع زیربنا، انبار مرکزی با ۶۵۸ مترمربع مساحت،  آلاچیق برای استراحت دانشجویان در محوطه دانشگاه با مساحت 1۶۵ مترمربع، مسجد دانشگاه با ۱۵۰۰ مترمربع زیربنا، کارگاه بزرگ رشته‌های برق، الکترونیک و آتلیه معماری با ۱۱۰۰ مترمربع زیربنا و همچنین کارگاه مکانیک با ۱۰۱۸ مترمربع مساحت می‌شود، همه این امکانات و فعالیت‌ها باعث شده تا امروز این مجموعه دانشگاهی به‌عنوان مهم‌ترین مرکز آموزش عالی در استان مازندران، ضمن تربیت و پرورش دانشجویان در رشته‌های مختلف، در بخش تولید علم و فعالیت‌های کاربردی برای تجاری‌سازی دانش‌ها نقش موثر و پررنگی داشته باشد.

حالا که طرح پایش برای ساماندهی و کیفی‌سازی پایان‌نامه‌ها و تحقیقات دانشگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی عملیاتی شده است، وظیفه این واحدها سنگین‌تر شده و باید با جدیت بیشتری در مسیر ارائه نظام موضوعات و حرکت در چارچوب طرح پایش عمل کنند. به این بهانه پای صحبت‌ حسین منصوریان‌سرخگریه، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی مازندران نشسته‌ایم تا ببینیم این دانشگاه در راستای پایش چه اقداماتی انجام خواهد داد.

 تلاش مدیریت جدید دانشگاه آزاد اسلامی بر این است که این مجموعه به سمت دانشگاه نسل چهارم حرکت کند و در این راستا طرح «پایش» مطرح و عملیاتی شده است. با این توضیح کوتاه فکر می‌کنید اجرای این طرح تا چه سطحی در تحقق این منظور، موثر خواهد بود؟

درباره طرح پایش باید عرض کنم چشم‌اندازهای خوبی در قالب این طرح در دانشگاه به‌خصوص در مساله کارآفرینی و اینکه یافته‌هایی که در دانشگاه حاصل می‌شود باید به تولید ثروت و کاربردی‌سازی دانش‌ها منجر شود، ترسیم شده است. اگر از این منظر به این موضوع نگاه کنیم، این مهم یک حرکت نوگرایانه است که اگر استمرار داشته باشد و پشتیبانی‌های لازم از آن صورت بگیرد، به نتایج و برکات فراوانی خواهد انجامید.

آسیب عمده طرح‌های کلان علمی، عدم استمرار آنها در بازه زمانی طولانی‌مدت است، به نظر شما چه اقداماتی باید انجام شود تا این آسیب گریبانگیر این طرح نشود؟

به نظر من برای موفقیت بیشتر در این طرح و عدم ایستایی آن باید به نکاتی توجه کرد. این طرح نیاز به دمیدن روح جدید دارد؛ به این معنی که باید با استفاده از تجارب کسانی که در این حوزه صاحب اثر و فکر و نظر هستند و با پالایش مستمر این طرح از آفت‌های احتمالی، در فرآیند پیشرفت آن سرعت ایجاد کرد. این اقدامات، این طرح را به نقاط روشن‌تری می‌رساند. البته پیش‌داوری درباره این طرح عظیم علمی تا حدودی عجولانه است اما اراده‌ای که در اجرای منطقی و عقلانی این طرح به چشم می‌خورد، مبین این است که ان‌شاءالله این فعالیت مانند دیگر طرح‌ها آسیب نبیند، البته باید از همه ظرفیت‌ها هم در دانشگاه استفاده کرد، مثل ظرفیت نخبگان دانشگاهی. چشم‌اندازهایی هم برای این طرح درنظر گرفته و پیش‌بینی شده است، شاید تحقق این چشم‌اندازها در کوتاه‌مدت امکان‌پذیر نباشد ولی غیرقابل دستیابی هم نیست اما پرواضح است که اراده و پشتکاری می‌خواهد که ادامه آن را به بهترین وجه ممکن تضمین کند.

باتوجه به گستردگی فعالیت‌های دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران، حضور این دانشگاه در این طرح با چه کیفیتی خواهد بود؟

این طرح، یک طرح جدید و نو است و شاید هنوز هستند کسانی که از حقیقت این طرح به‌خوبی آشنایی و اطلاع ندارند و ما هم شاید نتوانسته‌ایم به‌نحو شایسته‌ای این طرح را معرفی کنیم. البته در بحث نظام موضوعات پایان‌نامه‌ها، بخش اعظم آن شکل گرفته و در بخشی از آن هم استان مازندران متولی انجام امور شده است، اینها مقدمات مهمی است که انجام شده و مطمئنا نتایج مفیدی را هم به دنبال خواهد داشت. در استان مازندران همانند سایر دانشگاه‌های آزاد اسلامی در سراسر کشور، همکاران و استادان ما در طرح پایش مشارکت دارند. خوشبختانه از منظر پژوهشی– باتوجه به اهمیت این حوزه در بحث پایش- این دانشگاه در حوزه‌های مختلفی مثل مقالات علمی، ثبت اختراعات و مراکز رشد فعالیت‌های قابل‌توجهی داشته است. ما 6 مرکز رشد فعال داریم و دو مرکز رشد جدید هم به آن اضافه شده و قطب گیاهان دارویی هم هستیم که در واحد آمل، فعالیت‌های آن پیگیری می‌شود. حدود 65 ثبت اختراع داریم که عمدتا در این واحد اتفاق افتاده است، دستگاه‌های مختلفی هم اختراع و ساخته شده‌اند که همه در جای خود محل توجهند. به نظر می‌رسد دانشگاه آزاد اسلامی مازندران همراه با این قافله عظیم درحال حرکت است، اگرچه برای رسیدن به اهداف اصلی و قله‌های بالاتر راه زیادی را در پیش دارد. ما در دانشگاه آزاد اسلامی و در راستای طرح پایش، روی بحث سلامت دریا و شبکه تبادل ارتباطات دریایی فعالیت خواهیم کرد که این دو موضوع مهم در خیلی از زمینه‌ها می‌تواند کاربرد داشته باشد. هفته آینده هم اولین جلسه این فعالیت علمی را با حضور استادان و اعضای هیات‌علمی برگزار خواهیم کرد. این توضیح را هم اضافه کنم که زمینه فناوری اطلاعات دریا، به موضوعاتی چون هوش مصنوعی، مخابرات سطحی و زیرسطحی، مخابرات تلفیق و مباحث هدایت و کنترل می‌پردازد که البته اقدامات تکمیلی در این فعالیت‌ها درحال انجام است و سرفصل‌های آن برای نظام موضوعات هم تهیه و به دانشگاه ارائه خواهد شد.

آیا تا امروز عملکرد قابل‌توجهی در هدایت دانشجویان به سمت مهارت‌محوری و ارائه پایان‌نامه‌های کاربردی در دانشگاه وجود داشته است؟

متاسفانه سنت بدی از گذشته وجود دارد که براساس آن، عمده پایان‌نامه‌ها فاقد روح مهارت‌محوری یا تولید ثروت و کاربردی‌شدن علوم بودند و شاید به جرات بتوان گفت  در اکثر دانشگاه‌های کشور این مساله به‌عنوان یک آسیب جدی مطرح بود اما در یک سال اخیر که بحث نظام موضوعات و پایش مطرح شده، ‌اگر استمرار داشته باشد و مدیران در ادامه جدیت داشته باشند و واحدهای دانشگاهی نیز با هم در این‌باره همکاری کنند، همچنین همه کسانی که درد دانش و معرفت دارند، پای کار بایستند، اتفاقات خوبی در این‌باره خواهد افتاد. همین که هدایت و جهت‌دهی پایان‌نامه‌ها به سمت کاربردی‌شدن و تولید ثروت ختم می‌شود و دانشی که حاصل راهنمایی استادان و تلاش دانشجویان است، جنبه کاربردی به خود می‌گیرد، گام میمون و مبارکی است و چشم‌انداز این اقدام البته امیدوار‌کننده است، مشروط بر اینکه در این فعالیت‌ها جدیت داشته باشیم و اهمال‌کاری نکنیم. همه ما از متولیان امور تا دانشجویان، باید یکپارچه به دور از فکر جزیره‌ای حرکت کنیم. در دانشگاه آزاد اسلامی مازندران هم تلاش‌مان بر این بوده تا در این راستا حرکت کنیم و در حد وسع و امکانات‌مان در این مسیر فعالیت‌هایی هم انجام داده‌ایم.

آیا برای آشنایی و توجیه بیشتر دانشجویان و اعضای هیات‌علمی در زمینه طرح پایش اقداماتی انجام شده است؟

این مهم در جلسات و نشست‌هایی که با مدیران گروه و روسای واحدها و معاونان دانشگاه‌ها داشتیم، همواره مورد بحث قرار می‌گیرد اما اینکه این عزیزان تا چه سطحی می‌توانند موارد را به بدنه دانشگاه انتقال دهند، ارزیابی دقیقی صورت نگرفته ولی به‌زودی بررسی خواهد شد، البته در کلیات بحث، همه توجیه هستند.

آیا این امکان وجود دارد که با سیاست فعالیت‌های بین‌رشته‌ای از توان رشته‌های علوم انسانی هم در راستای پایش در مازندران استفاده شود؟

البته آنچه به ما واگذار شده، روی دو محور سلامت دریا و شبکه تبادل ارتباطات دریایی است اما می‌شود به صورت جانبی به این مساله هم فکر کرد. البته باید از خود سازمان مرکزی هم کار ساماندهی شود و متولیان خاصی داشته باشد تا استادان را به آن سمت سوق دهند. به‌عنوان مثال در بحث شبکه تبادل ارتباطات دریایی که دانشگاه آزاد اسلامی ساری عهده‌دار آن است، سراسر کشور را مأمن خود می‌دانند، ‌در علوم انسانی هم باید تکلیف مشخص شود و کلیات آن مورد بررسی قرار گیرد تا در مباحث بین‌رشته‌ای بتوانیم از توانایی اعضای هیات‌علمی، دانشجویان و پایان‌نامه‌های آنها حداکثر استفاده را ببریم.

افق و آینده پایش را چگونه می‌بینید؟

ما معمولا در ابتدای انجام هر طرحی خیلی با شوق و ذوق ورود پیدا می‌کنیم و همه توان خود را به‌کار می‌بندیم اما اتفاقی که می‌افتد این است که در میانه راه دچار نوعی اهمال و سستی می‌شویم یا در پایان احساس سرخوردگی می‌کنیم، این مساله بسیار قابل‌تامل است. خواجه نصیرالدین طوسی جمله مهمی در این‌باره دارد، او می‌گوید: «عاقل باید که باید در فاتحت کارها نهایت اغراض پیش چشم دارد والا واسطه به حیرت کشد و خاتمت به هلاکت و ندامت...»، ما نباید در هیچ شرایطی مصداق این جمله باشیم و اگر تصمیم گرفتیم این طرح انجام شود، باید همه اراده خود را جمع کنیم تا آن محقق شود و البته خواهد شد. گاهی برخی طرح‌ها و برنامه‌ها، سیستم‌محور نیستند و شخص‌محور‌ند، بنابراین با نبود شخص، کل برنامه ‌زیر سوال می‌رود و به فراموشی سپرده می‌شود؛ این آفت شامل اکثر طرح‌های علمی در کشور بوده و هست، امیدوارم طرح پایش مشمول این مشکل نشود.

 

* نویسنده : صدرا صدوقی روزنامه‌نگار