به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، شغل معلمی یکی از معدود شغل‌هایی است که کودکان آن را به‌عنوان شغل آینده خود در نظر می‌گیرند؛ شغلی که جدای از تاکیدات دینی و مذهبی نگاه ویژه‌ای به آن از سوی کشورها برای تربیت نسل آینده شده است. در ایران نیز «تربیت معلم» با فرازوفرودهای زیادی همراه بوده است؛ فراز و فرودهایی که در ابتدای دهه 90 به نظر می‌رسید با تجمیع مراکز تربیت معلم به سر و سامانی برسد. ماجرا از آنجا شروع شد که در سال 90 سندی در قالب سند تحول بنیادین آموزش و پرورش به تصویب می‌رسد؛ سندی که براساس بندی از آن استقرار نظام ملی تربیت معلم و راه‌اندازی دانشگاه ویژه فرهنگیان با رویکرد آموزش تخصصی و حرفه‌ای تربیت‌محور توسط وزارت آموزش و پرورش و با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط در دستور کار قرار ‌گرفت و دانشگاه فرهنگیان با تجمیع کلیه مراکز تربیت معلم سراسر کشور ایجاد شد؛ دانشگاهی با حدود 98 واحد دانشگاهی در قالب 64 پردیس و 34 مرکز وابسته به پردیس، اولین دانشجویان خود را در بهمن 91 جذب و عملا کارش را با 21 هزار و 700 دانشجومعلم آغاز کرد.

اما این دانشگاه طی فعالیت چندساله خود برخلاف آنچه احساس می‌شد، با چالش‌های زیادی همراه شد؛ محدودیت در پذیرش جذب یکی از این موارد بود. حاجی‌بابایی، وزیر اسبق آموزش و پرورش دو سال بعد از فعالیت این دانشگاه در مصاحبه با یکی از رسانه‌ها اعلام می‌کند: «ما سال اول تاسیس دانشگاه فرهنگیان 23 هزار نیرو گرفتیم، اما یک سال بعد یعنی در سال 1392، تنها 12 هزار نفر جذب دانشگاه شدند و دلیل این مهم نیز نداشتن فضا عنوان شد، در حالی که 900 مدرسه را به بخش خصوصی واگذار کردند و اگر از این تعداد تنها 50 مدرسه را به دانشگاه فرهنگیان می‌سپردند، مشکل کمبود فضا وجود نداشت.»

محمدمهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از کسانی است که به این مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: «در سال 91 دانشگاه فرهنگیان 25 هزار نیرو جذب کرد که متاسفانه از سال 92 روند نزولی داشت و سال بعد به 17 هزار نفر رسید تا اینکه سال گذشته ورودی به دانشگاه فرهنگیان به 3500 نفر کاهش یافت.» تغییر سن پذیرش از 22 به 20 سال یکی دیگر از مسائلی است که این دانشگاه را با حواشی زیادی روبه‌رو کرده؛ مساله‌ای که حتی با اعتراض تعداد زیادی از داوطلبان طی سال‌های گذشته و حتی سال جاری همراه شده است. چالش «لایحه اصلاح و دائمی کردن قانون مدیریت خدمات کشوری» یکی دیگر از مشکلات دانشجویان این دانشگاه است؛ لایحه‌ای که براساس آن سنوات تحصیلی دانشجویان در دانشگاه فرهنگیان و تربیت‌دبیر شهیدرجایی جزء سوابق شغلی ایشان محسوب نخواهد شد. این لایحه با اعتراض دانشجویان و بیانیه تشکل‌های دانشجویی روبه‌رو شد. مسکوت ماندن طرح رتبه‌بندی معلمان و کسر 45درصدی حقوق را از جمله موارد دیگر مشکلات دانشگاه فرهنگیان می‌توان شمرد. بر این اساس، سراغ سه تن از دانشجویان این دانشگاه رفته‌ایم. البته در این میان حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان حاضر به پاسخگویی به خبرنگار «فرهیختگان» نشد.

 محمد زادمهر، دانشجوی دانشگاه فرهنگیان/

سه ساله شدن دوره کارشناسی دانشگاه فرهنگیان

از سال 1390 که دانشگاه فرهنگیان تاسیس شد، تصمیم بر این بود ساختار جدید و کارآمدی نسبت به تربیت معلم‌ها که سابقه بسیاری در تربیت معلمان داشتند ارائه شود تا شاهد نسلی جدید و توانمند در میان معلمان سرزمین‌مان باشیم.

از این جهت و باتوجه به پیشرفت‌ها و رشد تکنولوژی در قرن 21 و بالارفتن چشمگیر اطلاعات دانش‌آموزان نسبت به دوره‌های گذشته، دیگر یک دوره دوساله و ارائه مدرک فوق‌دیپلم به معلمان پاسخگوی نظام تربیتی جمهوری اسلامی ایران در دهه پنجم انقلاب نبود. بر همین اساس برای دانش‌آموختگان این دانشگاه یک دوره چهارساله با ارائه مدرک کارشناسی طراحی و آماده شد که پس از بحث‌های مختلف و اصلاحیه در سال‌های بعد از تاسیس مورد تایید وزارت علوم نیز قرار گرفت.  از سال 1390 به بعد و جذب دانشجو در سال‌های مختلف و ورود و خروجی‌های دانشگاه فرهنگیان به مدارس سراسر کشور کم‌کم مشکلات این دوره چهارساله نمایان شد و متاسفانه مسئولان آموزشی و پژوهشی دانشگاه به جای آنکه به ترمیم نظام چهارساله و چابک‌تر‌سازی آن بپردازند، در طرحی برای کاهش واحد‌های رشته‌های مختلف به‌ویژه رشته‌های علوم پایه اقدام به حذف واحد‌های تخصصی یا کاهش تعداد آنها کردند؛ به‌عنوان مثال یک درس سه‌واحدی به همراه یک واحد آزمایشگاه کلا به دو واحد تقلیل پیدا کرد. حال باید سوال کرد که استاد چگونه آن محتوای تعریف‌شده برای چهار واحد را در این زمان کم جمع‌بندی کند که ظاهرا پاسخی از طرف مسئولان داده نشده است.

اخیرا اما طرحی جدید از طرف مسئولان دانشگاه ارائه شده است که تیشه‌ای بر ریشه این درخت نوپای تربیت نسل جدید معلمان خواهد بود. طرح سه‌ساله شدن دوره کارشناسی دانشگاه فرهنگیان با حذف ۱۲ واحد درسی، ادغام برخی واحد‌ها در یکدیگر و گذراندن ۱۰ واحد درسی در تابستان در صورت تصویب در هیات امنای دانشگاه احتمالا برای ورودی‌های سال بعد اجرایی خواهد شد، اما ابهامات این طرح بسیار زیاد است.

از جمله اینکه در حال حاضر با کاهش و بعضا ادغام واحدها برای تبدیل مدرک از عنوان دبیری به آموزش رشته‌های مختلف عملا در آینده احتمال عدم ادامه تحصیل برای دانشجومعلمان در بعضی رشته‌های تخصصی وجود خواهد داشت. حال اما سوال اینجاست که کدام 12 واحد قرار است حذف شوند؟ اگر قرار بر حذف واحد‌های تخصصی باشد، که فاجعه است و دیگر عملا امکان ادامه تحصیل در دانشگاه‌های مادر برای دانشجومعلمان وجود نخواهد داشت و اما اگر واحد‌های تربیتی مدنظر است، که اساسا با فلسفه دانشگاه در تضاد خواهد بود و اگر آموزش‌های ویژه معلمی حذف شود، آن زمان دیگر تفاوت این دانشگاه با سایر دانشگاه‌های کشور در چیست؟

در بحث ادغام واحد‌ها، در چارت جدید ارائه‌شده از سال 1395 عملا واحدی برای ادغام وجود ندارد یا به صورت کاملا مختصر در بعضی دروس مرتبط با کار معلمی است که آن هم تاثیرات منفی خود را خواهد داشت.

نکته مهم دیگر این است که در صورت برگزاری کلاس‌ها در تابستان در این سه سال کارایی دانشگاه به‌شدت پایین خواهد آمد، چراکه دوری از خانواده و فشرده بودن دوره عملا راه به جایی نخواهد برد. همچنین کار فرهنگی که از باید‌های اصلی دانشگاه است، باتوجه به فشردگی برنامه‌های آموزشی کم‌کم رو به زوال خواهد رفت یا محدود به تعداد کمی کار‌های روتین شده و عملا ساختار تشکل‌های دانشجویی بسیار ضعیف خواهد شد.

باید گفت با ابهامات موجود طرح پیش از اجرا شکست خورده است و اجرای آن نتیجه مثبتی نخواهد داشت و توجیه اینکه برای جبران کمبود نیرو در آموزش و پرورش است، نمی‌تواند دلیل خوبی برای کاهش کیفیت آموزشی دانشگاه فرهنگیان باشد. ضمن اینکه باید به فکر جبران کمبود نیرو در آموزش و پرورش باشیم، اما این جبران با کاهش کیفیت آموزشی و تربیت معلمانی با توانایی‌های پایین و تسلط اندک به موضوعات درسی و روش‌های تربیتی قطعا در سال‌های آتی مشکلات دیگری را به وجود خواهد آورد.

 علی آقنوت، دبیر جامعه اسلامی دانشجویان فرهنگیان اصفهان/

وضعیت پرابهام فعالیت تشکل‌های دانشجویی

با توجه به روند دانشگاه فرهنگیان این مساله قابل پیش‌بینی است که تشکل‌های دانشجویی به حالت رکود درآمده و صرفا به‌عنوان یک نماد و اسم در دانشگاه حضور داشته باشند، چراکه جنبش دانشجویی صرفا در حرف و روی کاغذ دارای اهمیت است، اما در عمل شاهدیم که جنبش دانشجویی در اولویت‌های آخر دانشگاه قرار دارد که در ادامه به تفصیل اهم موانع را بازگو خواهم کرد.از مهم‌ترین دلایل ساختار نامناسب دانشگاه فرهنگیان می‌توان به طولانی و بعضا بی‌مورد بودن بروکراسی‌های اداری با وجود مدیریت استانی پردیس‌ها اشاره کرد که بدون درنظر گرفتن سایر مضرات موجب اختصاص بودجه هنگفت به خود است.

ساختار شورایی ارسال‌شده به مدیریت استان‌ها توسط مدیریت سابق سازمان مرکزی که هم‌اکنون نیز در حال اجرا است، محتوایی غیرفنی دارد. به‌عنوان نمونه، جلسه شورای فرهنگی که در آن باید نماینده فعال‌ترین تشکل دانشجویی استان حضور داشته باشد، متاسفانه به‌گونه‌ای تدوین شده که کانون‌های فرهنگی، انجمن‌های علمی و تشکل‌ها را در یک سطح قرار داده است، به طوری که انتخاب نماینده را با رای‌گیری انجام می‌دهند نه فعالیت‌ها و نه تعداد اعضا که امیدواریم این ساختار نیز اساسا اصلاح شود.

در بسیاری از موارد مخصوصا هزینه‌ها، پاسخی که از مسئولان دریافت می‌کنیم این است که از سازمان مرکزی چیزی در این خصوص به ما اعلام نشده و این باعث ایجاد سوالاتی می‌شود که چرا از سازمان مرکزی هیچ‌گونه استعلامی مبنی‌بر روشن شدن قانون صورت نگرفته است؟ مگر تشکل‌های دانشجویی ما زیرمجموعه مدیریت امور استان‌های خود نیستند؟ بودجه فرهنگی دانشگاه صرف چه اموری می‌شود؟

در سال‌های اخیر شاهد رشد قارچ‌گونه تشکل‌های دانشجویی یک‌بارمصرف در سطح پردیس‌های دانشگاه فرهنگیان سراسر کشور بوده‌ایم و اخباری به گوش می‌رسد که این روند همچنان ادامه‌دار است و جای تامل بسیار دارد. وظیفه معاونت فرهنگی راهبردی است نه اینکه درگیر فعالیت‌های اجرایی (هر چند اندک) شود، چرا تا به حال هیچ نقشه راه فرهنگی آماده نشده است؟
 

 عباس جمالی، دانشجوی دانشگاه فرهنگیان تهران/

کسر 45درصد حقوق به بهانه خدمات رفاهی مناسب نیست

مشکل اصلی دانشگاه زیرساخت‌های فیزیکی دانشگاه است؛ یعنی فضای فیزیکی این دانشگاه برای 30 تا 40 سال پیش بوده و اقدام موثری برای حل این موضوع صورت نگرفته است.  مساله دیگر بحث یارانه‌ای است که به دانشجویان این دانشگاه تعلق می‌گیرد که می‌توان گفت عملا هیچ یارانه‌ای وجود ندارد. آن‌طور که من مطالعه کرده‌ام، در دانشگاه‌های دولتی اگر اشتباه نکنم نزدیک به 9.5 میلیون تومان یارانه به دانشجویان تعلق می‌گیرد و این در حالی است که این یارانه در دانشگاه فرهنگیان نزدیک به 3.5 میلیون تومان است.  مساله بعدی سیاست‌زدگی در این دانشگاه است. خیلی از انتصابات بنا به سیاسی‌بازی‌هایی است که در این دانشگاه وجود دارد؛ یعنی شایسته‌سالاری در این دانشگاه کم شده است. قانون متعهدان خدمت یکی دیگر از مسائل دانشجویان این دانشگاه به شمار می‌رود.

ماجرا از این قرار است که سال گذشته دولت لایحه‌ای را ارائه داد که براساس آن، دوره تحصیل دانشجویان دانشگاه فرهنگیان جزء سابقه کار آنها حساب نمی‌شود، اما در سنوات گذشته، مدت زمان تحصیل جزء دوره کاری به حساب می‌آید. در این میان پیگیری‌ها به آنجا ختم شد که گفتند اگر این قانون هم تصویب شود، برای بعد از این تاریخ است؛ یعنی کسانی که قبل از این تاریخ وارد دانشگاه شده‌اند، شامل آن نمی‌شوند. وضعیت فعلی هم به این صورت است که این قانون فعلا به تصویب نرسیده است و البته اگر به تصویب برسد، ورودی‌های جدید به مشکل خواهند خورد.  یکی دیگر از مشکلات دانشجویان فرهنگیان، مساله کسر حقوق 45درصد است.

متاسفانه 45درصد از حقوق تمام دانشجویان به بهانه امکانات رفاهی کسر می‌شود، این در حالی است که همین مساله ابهامات و معضلات زیادی برای دانشجویان به وجود آورده است. به‌طور مثال فرض کنید دانشجویی نمی‌خواهد از غذای دانشگاه استفاده کند، اما براساس این رویه باید هزینه آن را بپردازد و هیچ مسئولی در این دانشگاه پاسخگوی آن نیست. یکی دیگر از مسائل این دانشگاه سن پذیرش است. امسال سن پذیرش به 20 سال کاهش یافت. البته از نظر ما هرقدر داوطلب سن پایین‌تری داشته باشد و وارد این فضا شود، بهتر خواهد بود، چون دانشجو یک‌سری مسائل را راحت‌تر درک می‌کند و هنوز شخصیت اصلی‌اش شکل نگرفته است. در این میان هرچه سن بالاتر برود، تغییرپذیری سخت‌تر خواهد شد.