به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، روزنامه «فرهیختگان» در شماره 2651 مورخ ۱۸ آذرماه ۱۳۹۷، گزارشی تحت‌عنوان «ضرر ۱۷ میلیارد دلاری ایران» به‌همراه تصویر بیژن زنگنه، وزیر نفت منتشر کرد و در آن مدعی شد «تعلل وزارت نفت ایران در استفاده از منابع میادین مشترک نفت و گاز با هشت کشور همسایه، حداقل سالی ۱۷ میلیارد دلار به ایران ضرر می‌زند». فارغ از محتوای گزارش و ارقام ادعایی و غیرواقعی در آن که در سطور بعدی به آن پاسخ داده می‌شود، نفس انتشار این گزارش ‌لحاظ زمانی و در شرایطی که تنها یک روز از توفیق ایران در میدان اوپک می‌گذشت، این سوال را در ذهن خوانندگان این روزنامه ایجاد می‌کند که دست‌اندرکاران روزنامه‌ای که هزینه آن با شهریه صدها هزار دانشجوی جوان ایرانی تامین می‌شود، با چه توجیهی و به بیان بهتر با چه اهداف سیاسی و جناحی اقدام به انتشار این گزارش (که البته موضوع آن مهم است) با تصویر وزیر نفت می‌کنند؟ هرچند که خوانندگان فهیم، علیم و دانشگاهی این روزنامه بر بسیاری از واقعیت‌ها و پشت‌پرده‌ها واقف هستند و آگاهند که امروز مدیران، نیروهای متخصص و خادمان صنعت نفت در خط مقدم مقابله با تحریم‌های ظالمانه و جنگ اقتصادی آمریکا با تمام وجود در حال مجاهدت و بالا نگه داشتن پرچم پرافتخار ایران در عرصه‌های مختلف تولید، صادرات و مجامع بین‌المللی هستند و تحرکات سیاسی و جناحی خللی در عزم و اراده آنها در این آوردگاه بزرگ ایجاد نمی‌کند. اما درخصوص محتوای گزارش مزبور، ضمن تایید مجدد اهمیت توسعه میادین مشترک نفت و گاز (که موضوع گزارش روزنامه فرهیختگان است) برای اقتصاد ملی و صنعت نفت کشور، یادآور می‌شود که توسعه میادین مشترک نفت و گاز از اولویت‌های وزارت نفت در دولت‌های مختلف پس از جنگ تحمیلی بوده است و در این زمینه در اسناد و سیاست‌های بالادستی و همچنین برنامه‌های وزارت نفت بر ضرورت و اهمیت آن تاکید شده است.

بر این اساس هیچ تردیدی نسبت به در اولویت قرار گرفتن توسعه این میادین در نقشه راهبردی صنعت نفت کشور وجود ندارد. جهت اطلاع گزارش‌نویس و دست‌اندرکاران روزنامه فرهیختگان یادآور می‌شود که یکی از مهم‌ترین سیاست‌های وزارت نفت در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، تحقق این هدف و ضرورت بوده و تاکید می‌گردد که میادین مشترک نفت و گاز در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، از توسعه‌ای بی‌سابقه برخوردار شده‌اند. این توسعه در حالی است که در طول سال‌های ۹۲ تاکنون (به‌جز سال‌های ۹۵ و ۹۹ و در فضای اجرایی برجام)، صنعت نفت تحت‌تاثیر تحریم‌های اقتصادی در بدترین شرایط سرمایه‌گذاری قرار داشت. اما علی‌رغم همه محدودیت‌های ناشی از کمبود منابع مالی و نبود سرمایه‌گذاری‌های خارجی، تحرک و رونق بزرگی در میادین مشترک نفت و گاز کشور به‌خصوص در حوزه پارس جنوبی و میادین مشترک با عراق شکل گرفت. اگرچه در متن گزارش برخلاف تیتر و عکس آن، به بسیاری از دستاوردهای دولت تدبیر و امید در توسعه میادین مشترک نفت و گاز به‌صورت تلویحی اشاره شده است اما یادآور می‌شود که برای نخستین‌بار و در دولت یازدهم، تولید گاز ایران در میدان گازی پارس‌جنوبی از قطر پیشی گرفت. همچنین متوسط تولید گاز غنی از میدان گازی پارس‌جنوبی در دولت‌های یازدهم و در دهم از روند افزایشی قابل‌توجهی برخوردار بوده، به‌طوری که از 240.6 میلیون مترمکعب در روز در سال 1391 به حدود 550 میلیون مترمکعب در روز در انتهای سال 1396 افزایش یافت که این نشان از رشد 130 درصدی تولید از این میدان مشترک گازی دارد. با بهره‌گیری از فازهای باقیمانده پارس‌جنوبی و اجرای طرح تثبیت تولید از این میدان در فاز دوم توسعه میدان، تولید بیشتر ایران از این میدان در مقایسه با قطر به شرایط تثبیت خواهد رسید که این مهم در اولویت وزارت نفت بوده و خروج توتال از طرح توسعه فاز 11، خللی در برنامه توسعه این میدان ایجاد نمی‌کند. فارغ از گزارش عملکرد توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی، به گزارش‌نویس و دست‌اندرکاران روزنامه فرهیختگان یادآور می‌شود که تاریخ توسعه این میدان را یک‌بار دیگر بخوانند و بدانند که تولد، رشد و رونق پارس‌جنوبی با دولت هشتم عجین شده است.

از سوی دیگر، توسعه میادین مشترک غرب کارون به‌عنوان یکی از مهم‌ترین میادین مشترک نفتی ایران از ابتدای دولت یازدهم به‌صورت ویژه و در دستورکار قرار گرفت. براساس هدف‌گذاری انجام‌شده، تا سال ۱۳۹۷ تولید نفت خام از میدان‌های مشترک غرب کارون (شامل پنج میدان آزادگان شمالی، آزادگان جنوبی، یاران شمالی، یاران جنوبی و یادآوران) به رقم بی‌سابقه‌ای خواهد رسید. بر این مبنا طرح توسعه میدان یادآوران (فاز اول) با هدف تولید 85 هزار بشکه در روز، طرح توسعه میدان آزادگان شمالی (فاز اول) با هدف تولید ۷۵ هزار بشکه در روز و نیز طرح توسعه میدان یاران شمالی با هدف تولید ۳۰ هزار بشکه در روز تکمیل و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است. تولید از میدان یاران جنوبی از دی‌ماه سال ۱۳۹۶ نیز آغاز شده و افزایش تولید نفت خام از میدان آزادگان جنوبی حدودا به میزان ۹۰ درصد در اسفندماه سال ۱۳۹۶ نسبت به مردادماه ۱۳۹۲ بوده است. درواقع تولید نفت خام از میادین مشترک غرب کارون در اسفندماه سال ۱۳۹۶ نسبت به تیرماه ۱۳۹۲، در حدود 4.5 برابر افزایش یافته است. همچنین تولید نفت خام از میدان نفتی مشترک آذر در اسفندماه ۱۳۹۵ آغاز و در اسفندماه ۱۳۹۶ شاهد افزایش تولید بوده است. در ابتدای دولت یازدهم افزایش تولید نفت از میادین مشترک غرب کارون از 60 هزار بشکه در سال ۹۲، به ۳۷۰ هزار بشکه تا پایان سال ۱۳۹۷ برنامه‌ریزی شده بود که این میزان محقق خواهد شد.

انعقاد قرارداد توسعه میادین نفتی مشترک آبان و پایدار غرب واقع در دهلران (استان ایلام) با کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های زاروبژنفت روسیه و دانا انرژی در اسفندماه ۱۳۹۶ نیز از دیگر اقدامات وزارت نفت برای افزایش برداشت از میادین مشترک نفتی بوده است. در کنار این اقدامات، توسعه میادین نفتی و گازی در خلیج‌فارس و در حوزه‌های مشترک با عربستان‌سعودی، امارات متحده عربی، عمان و کویت نیز براساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته و همچنین شرایط سیاسی و اقتصادی کشور در دستورکار وزارت نفت است. بر این مبنا، تولید نفت و گاز  ایران از میدان سلمان از امارات متحده عربی به‌صورت قابل توجهی بیشتر است.

نکته قابل بحث در گزارش روزنامه فرهیختگان، اعلام رقم ۱۷ میلیارد دلار برای عدم‌النفع ایران از میادین مشترک نفت و گاز است که به‌لحاظ مالی و اقتصادی رقم درستی به‌نظر نمی‌رسد. نویسنده گزارش ملاک خود برای اعلام این رقم را اظهارنظر یک فرد در سال ۹۵ در نظر گرفته که مشخص نیست این رقم برمبنای چه شاخص‌های اقتصادی محاسبه شده است. علاوه‌بر این، توسعه میدان‌های مشترک در سال‌های اخیر رونق گرفته چنانچه در سطور گذشته اشاره شده، بخش اعظم آنها به مرحله تولید رسیده و به این ترتیب زیان‌های گذشته جبران شده است. همچنین رقم ۱۷ میلیارد دلار از آن جهت غیرواقعی، غیرعلمی و بی‌مبناست که تحولات قیمت نفت در طول سال‌های مختلف را مدنظر قرار نداده است. بنابراین این صرفا یک عدد‌سازی بی‌مبناست که به‌لحاظ علمی و اقتصادی موضوعیت ندارد و رسانه‌های مختلف کشور مناسب است در شرایط خطیر کنونی از ورود به این عددسازی‌ها خودداری کنند. در پایان ضمن تاکید بر اینکه توسعه و بالندگی کشور در گرو صداقت و همیاری همه نیروها، فعالان و ارکان سیاسی و اقتصادی کشور به‌دور از منافع سیاسی و جناحی است، یادآور می‌شود توسعه میدان‌های مشترک نفت و گاز کشور به‌ویژه در حوزه غرب کارون، على‌رغم شرایط تحریمی و تنگناهای مالی و سرمایه‌ای، همچنان در اولویت برنامه‌های وزارت نفت در دولت دوازدهم است و در تحقق این هدف از هیچ تلاشی دریغ نمی‌شود.