دستپخت جدید صدا وسیما

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، برخورد زننده‌ای که داور برنامه تلویزیونی «دستپخت» با یکی از شرکت‌کنندگان این مسابقه آشپزی انجام داد و حمایت مجری برنامه از لحن و کلمات این داور در ادامه کار؛ طی یکی دو شب گذشته موج منفی گسترده‌ای را علیه صداوسیما در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی به وجود آورد و این اتفاق باز هم دستمایه‌ای برای حمله یک جناح سیاسی به‌خصوص علیه صداوسیما شد. 

علیرضا معزی، دبیر شورای اطلاع‌رسانی هیات دولت، با انتشار ویدئوی تدوین شده‌ای از این برنامه در صفحه توئیتر خود نوشت: «آقایان حسام‌الدین آشنا و فواد ایزدی بحث درباره چالش مدیریت تصویر ملی در رسانه ملی پیش‌کش همگی‌مان! فکر می‌کنم چالش رعایت کرامت انسان‌ها در رسانه ملی مهم‌تراست» و سرچشمه موجی که علیه صداوسیما در فضای مجازی به راه افتاد همین توئیت بود. به هرحال حق با علیرضا معزی است و «کرامت انسانی» خیلی اهمیت دارد؛ منتها چنانکه طی یکی دو سال اخیر دیده شد، زیرپا گذاشته شدن این کرامت، به صداوسیما محدود نبوده و از وزرای بهداشت، کشاورزی و مسکن در دولت گرفته تا مسئولان میانی نهادهای مختلفی که به لحاظ سیاسی، خودشان را مقابل صداوسیما تعریف می‌کنند هم در این زمینه سوء‌سابقه دارند. گذشته از اینکه اول چه کسی مرتکب چنین خطایی شد یا اینکه کدام طیف بیشتر چنین خطاهایی را انجام داده است؛ باید منشأ چنین روحیه‌ و مسیری که به خلق چنین لحظات زشتی می‌انجامد را شناخت. در سال‌های اخیر چندین و چندبار در صداوسیما اتفاقاتی از این دست افتاده‌ که معروف‌ترین مورد آنها فرزاد حسنی در برنامه پزشکی «اکسیر» و ماجرای معروف به زرشک بود. 

مهران مدیری هم در برنامه «دورهمی» وقتی مخاطبان حاضر در سالن را روی سن دعوت می‌کرد، برخوردهای تحقیرآمیزی با آنها داشت و دست‌شان می‌انداخت و سعی می‌کرد خصوصیات بدی را  که در هر قسمت از این برنامه موضوع استندآپ کمدی‌ها و نمایش‌های میان‌پرده‌ای بودند در شخصیت واقعی این مخاطبان نشان بدهد. اما حساسیتی که به دلیل سابقه منفی مدیری در این زمینه وجود داشت، باعث ایراد تذکراتی به او از جانب مدیران سازمان و متوقف شدن ادامه این روند شد. قطعا صداوسیما هیچ‌وقت دوست ندارد که با چنین حاشیه‌هایی روبه‌رو شود؛ خصوصا اینکه مچ‌گیری جناح‌های سیاسی مختلف از این مجموعه، برایش دردسرساز می‌شود.  اما در یک کلام شاید بشود گفت تنها چیزی که در این مجموعه بزرگ رسانه‌ای هیچ‌وقت جدی گرفته نمی‌شود و روی آن دقت کارشناسی نشده، مسائل روانشناختی و تاثیراتی است که هر رنگ و لحن و ماجرایی می‌تواند روی روحیه جمعی ایرانی‌ها بگذارد. از سریال‌های طنز شبانه در تلویزیون که یک نفر را به‌عنوان قهرمان در مرکز ماجرا قرار می‌دهد و تمام اطرافیان، حتی اعضای خانواده‌اش دشمن او نمایش داده می‌شوند گرفته تا برنامه‌ها و شوهای تلویزیونی که یا تعریف و تمجیدهای بی‌مورد و زننده مجری و میهمان از همدیگر هستند یا برعکس، به مسابقه رو کم‌کنی شباهت دارند، همه این موارد بدترین تاثیرات روانشناختی را روی جامعه ایران می‌گذارند. صداوسیما هیچ فیلتری به لحاظ روانشناختی ندارد، هیچ روانشناسی در سطوح کلان به این مجموعه مشاوره نمی‌دهد و بی‌انصافی نیست اگر گفته شود که انگار چون کسی رسانه ملی را به دلیل دقت نکردن در بعضی مسائل این‌چنینی مرتب توبیخ نمی‌کند، رسانه ملی هم به‌رغم اهمیت بالای این موضوعات، خودش را به دردسر نینداخته و کوچک‌ترین اهمیتی برایشان قائل نشده است.

اگر فیلترهای روانشناختی در صداوسیما وجود داشتند، احتمال اینکه مجری برنامه «اکسیر» یا دآور برنامه «دستپخت»، اساسا اجازه اجرا در تلویزیون را پیدا می‌کردند خیلی پایین می‌آمد؛ چه رسد به اینکه اجرای آنها چندین و چند سال طول بکشد و دست آخر برسد به جایی که اتفاقات زننده‌ای از این دست مشاهده شوند. سامان گلریز که معروف‌ترین آشپز ایرانی و طراح اصلی برنامه دستپخت بود، حالا از این شوی تلویزیونی به دلیل اتفاقاتی که در چند شب پیش رخ داد به‌شدت انتقاد دارد. با سیدوحید حسینی که از آشپزهای سرشناس ایرانی و مجری دستپخت است هم گفت‌وگو کردیم. حسینی درهمان کلیپ جنجالی که در فضای مجازی منتشر شده است نیز متهم به ایجاد صحنه‌ای شده که احساسات مردم ایران را جریحه‌دار می‌کند. این مجری و آشپز، حالا که همه چیز تمام شده می‌گوید خودش و مجموعه‌ای که با آنها کار را روی آنتن فرستاده، از مردم عذرخواهی می‌کنند.

 

سامان گلریز، مجری برنامه‌های آشپزی:

فردگرایی برنامه دستپخت کار را به اینجا کشاند

بچه‌های مردم دست ما امانت هستند. آنها با هزار عشق و امید به این برنامه‌ها می‌آیند و یک نفر نباید برای بالابردن خودش از کوبیدن آنها استفاده کند. طرح اولیه این برنامه ایده من بود. اولین‌بار به شبکه یک رفتم و این طرح را دادم، اما در ادامه چون روند برنامه مطابق با آرمان‌هایم نبود، از آن کنار کشیدم. احساس کردم که این برنامه در دام فردگرایی افتاده و این فرد است که در آن تصمیم‌گیری می‌کند، روی همین حساب از مجموعه جدا شدم. وقتی یک تیم حرفه‌ای کارشناسی در این مسابقه تصمیم‌گیرنده نباشد و فقط یک نفر تصمیم نهایی را بگیرد، می‌شود پیش‌بینی کرد که کار به چنین جاهایی بکشد. الان «دستپخت» مسابقه‌ای است که درنهایت تشخیص برنده یا بازنده بودن یک نفر به نظر شخصی یک فرد و یک کارشناس بستگی دارد. رفتاری که در برنامه آشپزی دستپخت صورت گرفت اصلا زیبا نبود.

ما اجازه نداریم کسی را تحقیر کنیم و برعکس، در شرایط سختی که جامعه ما هم‌اکنون دارد، باید بیشتر به هم محبت کنیم. ما با بزرگ کردن کوچک‌ترها می‌توانیم بالا برویم. ما وقتی بالا می‌رویم که دست آدم‌های ضعیف را بگیریم و آنها را هم بالا بکشیم، نه اینکه هل‌شان بدهیم به پایین. الان جامعه ما در شرایطی است که همه تحت‌فشاریم و باید همه به هم کمک کنیم و دست به دست هم بدهیم تا بتوانیم از این سختی عبور کنیم. آنچه در برنامه دستپخت رخ داد، یک اتفاق خیلی بد بود که باید هرچه زودتر از ذهن مردم پاک بشود و راهش هم این نیست که ما یک‌سری از دانشجوها را بیاوریم جلوی تلویزیون تا بگویند که این کار درستی بوده و ما خودمان اشتباه کردیم، نه این غلط است.

راه‌حل موضوع پیش‌آمده این است که مسئولان برنامه بیایند و از عموم مردم عذرخواهی کنند و آن داور هم بگوید که قصد بدی نداشته ولی تند رفته است. این اتفاق ممکن است به‌طور کلی مساله داوری در حرفه آشپزی را در ذهن مردم ایران زیرسوال ببرد؛ پس بهتر است هرچه زودتر عوامل این برنامه از مردم عذرخواهی کنند تا سوءتفاهمات برطرف شود. این هم خیلی زشت است که مجری‌های ما بگویند در برنامه‌های خارجی هم چنین برخوردی می‌شود و داوران، غذای شرکت‌کننده‌ها را در سطل زباله می‌ریزند. این مربوط به فرهنگ آنهاست نه ما. شاید در فرهنگ آنها اسراف و بریز و بپاش چیز بدی نباشد اما ما طور دیگری به مسائل نگاه می‌کنیم و ریختن غذا در سطل آشغال برای ما اصلا جنبه مناسبی ندارد.

 

سیدوحید حسینی، کارگردان و مجری برنامه دستپخت:

عذر‌خواهی می‌کنیم

مسابقه «دستپخت» چهار سال است که روی آنتن می‌رود و پرمخاطب‌ترین برنامه شبکه یک سیماست. این برنامه یک میلیون مخاطب دارد و تمام  اقبالی که از آن می‌شود، به خاطر جدیتی است که در داوری‌ها به خرج داده است. ما تاکنون ۲۵۰۰ دقیقه برنامه ساخته‌ایم و حالا یک دقیقه از آن را دارند می‌بینند و قضاوت می‌کنند. این قضاوت چندان منطقی نیست. ما داوری‌مان جدی است و این جدیت به معنای آن نیست که آن لحن و ادبیات که امروز واکنش‌برانگیز شده را ترویج کنیم و قطعا آن را رد خواهیم کرد و آنقدر شهامت داریم که حالا معذرت‌خواهی کنیم. البته اگر پیگیری کنید خواهید دید ۸۰درصد آنهایی که الان انتقاد می‌کنند، در حقیقت دستپختی نیستند و این برنامه را تا به حال ندیده‌اند؛ یعنی ساختار رقابتی این برنامه را نمی‌شناسند.

نوشته‌اند که شما گفته‌اید «100 امتیاز بده و تحقیر نشو» من چنین جمله‌ای نگفتم. من گفتم وقتی یک غذایی را بلد نیستی، از ۱۰۰ امتیاز بگذر، دستور غذایی بگیر تا غذای تو خروجی‌اش خوب باشد و داور از تو ایراد نگیرد و این کلمات شنیده نشود. این یک راهکار است، من دارم پیشنهاد می‌دهم؛ ولی در فضای مجازی می‌گویند: «یعنی تحقیر نکردن یک آدم 100 امتیاز می‌ارزد؟» نه من این را نگفتم. برای همین می‌گویم این یک دقیقه کافی نیست تا بشود درباره کل مجموعه «دستپخت» قضاوت کرد. البته همه اینها به معنی آن نیست که ما کلمات به کار برده شده در آن برنامه را تایید کنیم. اگر این کلمات احساسات مردم را جریحه‌دار کرده و اگر لحن آن باعث دلخوری‌شان شده، سازندگان «دستپخت» از آنان عذرخواهی می‌کنند. من نیروی این مجموعه هستم و از طرف خودم، داور و تمامی مجموعه عذرخواهی می‌کنم.

من بحث در رابطه با مجموعه خودمان و شرکت‌کننده‌ها، همه را متوقف کردم و گفتم هیچ‌کس از اتفاقی که افتاد دفاع نکند، اگر این جمله بد بود، می‌رویم با عذرخواهی تمامش می‌کنیم. ما خودمان این ویدئو را پخش نکرده‌ایم که حالا گفته شود این برنامه برای مطرح شدنش چنین حرکت عجیبی انجام داده است. اگر این نگاه وجود داشته باشد، وای به حال فضای مجازی ما که به چنین ایده‌ای؛ یعنی این نوع رفتارها به‌عنوان روشی برای معروفیت، دامن می‌زند. نه این روش ما نیست. ما دل‌مان می‌خواهد مثل چهار سال گذشته، آرام و بی‌حاشیه کارمان را انجام بدهیم و اهداف‌مان بلندتر از دیده شدن در فضای مجازی است.»

 

* نویسنده : میلاد جلیل‌زاده روزنامه‌نگار