انار نمادی از زایش و باروری

به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، دوباره مانند هرسال جشنواره انار در بعضی نقاط شهر به راه افتاده است. انار همیشه یکی از محبوب‌ترین میوه‌ها در فرهنگ ایرانی بوده اما این محبوبیت تنها به ایران ختم نمی‌شود و بسیاری از کشورها هستند که ارادت خاصی به آن دارند و حتی آن را به‌عنوان یک نماد می‌شناسند. اساسا، انار بومی ایران و شمال هندوستان است اما امروزه، به‌طور گسترده‌ای در خاورمیانه و منطقه قفقاز، شمال و مناطق گرمسیری آفریقا، آسیای جنوبی و مرکزی، بخش‌های خشک‌تر آسیای جنوب‌شرقی و بخش‌هایی از حاشیه مدیترانه و نیز بخش‌هایی از آریزونا و کالیفرنیا کشت می‌شود. در یکی دو قرن اخیر، انار در بازار اروپا و نیمکره غربی رواج زیادی پیدا کرده است.

انار در فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف نمادهای مختلفی دارد و این میوه بهشتی در هر فرهنگی، نشانه چیزی خاص است. ایران دومین تولیدکننده بزرگ انار و بزرگ‌ترین صادرکننده انار در دنیاست. آب و سس این میوه در غذاهای ایرانی جایگاه خاصی دارند. در بعضی سنت‌های هندی‌ها، انار نماد شکوفایی و باروری بوده است. مصری‌های باستان، انار را نماد نیک‌بختی و بلندپروازی می‌دانند. در یکی از یادداشت‌های پزشکی قدیمی که حدود 1500 سال قبل از میلاد مسیح در مصر به دست‌ آمده، بیان شده مصری‌های باستان از انار برای درمان کرم نواری روده و دیگر عفونت‌‌ها استفاده می‌کردند. در یونان قدیم و جدید هم انار نمادی دارد. در یونان باستان، انار را به‌عنوان «میوه مرده» می‌شناختند و باور داشتند از خون «آدونیس» در آن ریخته است. آدونیس در اسطوره‌های یونان نماد طبیعت و تجدیدحیات سالانه است. «پرسفونه»، خدای حیات زیرزمینی در یونان است و ویژگی‌های انار را دارد. در بخشی از افسانه یونانی آمده است که «هادس»، فرمانروای مردگان، «پرسفونه» را می‌دزد و در دنیای زیرزمینی او را زندانی می‌کند تا با او ازدواج کند. «پرسفونه» غذایی برای خوردن نداشت اما «هادس» اناری به او داد تا بخورد و او 6 دانه از آن انار را خورد و بعد از آن باید هر سال، 6 ماه را در دنیای زیرزمینی سپری می‌کرد. طی این 6 ماه، درحالی که «پرسفونه» در کنار همسرش بود، مادرش «دمتر» که الهه حاصلخیزی زمین بود، زمین را بارور نکرد و همین باعث شد تا فصل‌ها در یونان ایجاد شوند.

در موزه «دورست» انگلیس موزاییک‌هایی طراحی شده است که برخی از آنها با تصویری از انار تزئین شده‌اند. تصویر انار در بسیاری از نقاشی‌های مذهبی اروپایی‌ها توسط لئوناردو داوینچی طراحی شده است. میوه شکسته و بازشده آن نمادی از رنج و رستاخیز مسیح است. انار در فرهنگ ارمنستان جایگاه ویژه‌ای دارد و به نوعی، نماد ارمنستان است که نشان‌دهنده زایش و باروری، فراوانی و ازدواج است. علاوه‌بر این، انار در این کشور یک نماد شبه‌مذهبی است و در مراسم ازدواج جایگاه ویژه‌ای دارد و حتی در زمان‌های قدیم در ارمنستان در مراسم عروسی مورداستفاده قرار می‌گرفت، به‌طوری که به عروس یک انار می‌دادند و او، میوه را به سمت دیوار پرتاب می‌کرد تا بشکافد. تعداد دانه‌هایی که از انار جدا می‌شد و به زمین می‌افتاد تعداد فرزندان عروس را در آینده مشخص می‌کرد.  انار یکی از نمادها در کشور آذربایجان است. هرساله در ماه اکتبر، جشنواره فرهنگی انار برگزار می‌شود که موضوع اصلی آن انار و رشد صنعت آن است. در این جشنواره رژه‌ای به همراه حرکات موزون و موسیقی آذربایجانی پخش می‌شود. میوه انار همچنین به‌عنوان لوگوی رسمی بازی‌های اروپایی سال 2015 انتخاب شده بود که در آذربایجان برگزار می‌شد. چینی‌ها هم از زمان‌های قدیم انار را نماد باروری و فرزندان متعدد می‌دانستند. دانه‌های آن هم به مفهوم فرزند است بنابراین، میوه انار با داشتن دانه‌های آن نمادی از باروری است.

 

* مترجم : ندا اظهری