
دوشب پیش دو کارتن خواب در نزدیکی سامانسرای شهرداری فوت کردند. بهرغم اهمیت این اماکن برای اسکان افراد بیخانمان و متکدیان، همانطور که از پیام توئیتری امیر آریازند، قائممقام معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران مشخص است، سامانسرای منطقه تهرانسر آماده نبوده و امکان اسکان در آن وجود نداشته است.
رسیدگی به کارتن خوابها وظیفه شهرداری نیست

دو شب پیش امیر آریازند، قائممقام معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران در پیامی در صفحه شخصی خودش در توئیتر نوشت: «در پی گزارش فوت دو تن از معتادان در پارک استقلال تهرانسر بهعنوان شهردار شب تهران در محل حاضر شدم، عوامل پلیس آگاهی و شهردار شب ناحیه و منطقه هم بودند. تنها به فاصله چندصدمتر مددسرای منطقه 21 در دست تعمیر بود. معاون اجتماعی و شهردار منطقه تلفنی قول بازگشایی فوری دادند.»
دو هفته پیش
حدود دو هفته پیش برخی از اعضای شورای شهر تهران به همراهی و دعوت معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران از سامانسرای اسلامشهر و گرمخانههای خاوران و خاورشهر بازدید کردند.
در این بازدید که محسن هاشمی، رئیس شورای شهر تهران نیز حاضر بود، ولیالله شجاعپوریان به تشریح وضعیت این اماکن و وضعیت شهرداری تهران و سایر دستگاهها در قبال آنها پرداخت و گفت: «در حال حاضر ظرفیت مددسراهای شهرداری سه هزار نفر است که در فصل سرما تا پنج هزار نفر در این اماکن اقامت دارند. بهطور کلی، شهرداری تهران مسئولیت اداره 94 مرکز رویش، پرتو، سامانسراها، گرمخانهها و بهاران را برعهده دارد. 25 تا 30 درصد از مددجویان حاضر در سامانسراها مبتلا به بیماریهای عفونی هستند و وزارت بهداشت هم هیچگونه کمکی به شهرداری در راستای درمان آنها نمیکند. بهطور مثال مواردی بوده که مددجو به پنج بیمارستان برده شد، اما درنهایت هیچ یک بیمار را حتی در قبال دریافت پول پذیرش نکردند.»
دوشب پیش
دوشب پیش دو کارتن خواب در نزدیکی سامانسرای شهرداری فوت کردند. بهرغم اهمیت این اماکن برای اسکان افراد بیخانمان و متکدیان، همانطور که از پیام توئیتری امیر آریازند، قائممقام معاونت برنامهریزی، توسعه شهری و امور شورای شهرداری تهران مشخص است، سامانسرای منطقه تهرانسر آماده نبوده و امکان اسکان در آن وجود نداشته است که بعد از پیگیریها قرار شده است به صورت فوری بازگشایی شود.
آبانماه، یعنی ماه دوم فصل پاییز که هوا رو به سردی میرود و امکان حضور افراد، بهخصوص بیخانمانها و کارتن خوابها در پارکها و اماکن عمومی نیست، سامانسرای منطقه تهرانسر بسته بوده و امکان خدمتدهی به این افراد را نداشته و دو کارتن خواب در فاصله اندکی از آن به هر دلیلی، حتی اعتیاد و استفاده بیش از حد مواد مخدر فوت کردهاند.
دو ساعت پیش
دوساعت پیش از نگارش این گزارش و با توجه به همه آن چیزی که گفته شد و با تشریح مختصر وظایف سامانسراها و وضعیت نامطلوبی که دارند، با حسن خلیلآبادی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی گفتوگو کردیم. خلیلآبادی در ارتباط با فوت دو کارتن خواب در محله تهرانسر گفت: «شهرداری در ارتباط با این دو نفر گزارشی داده که فوت آنها به دلیل مصرف بیش از حد مواد مخدر بوده است.
مددسراها و سامانسراها و رسیدگی به آنها و همچنین رسیدگی به وضعیت این افراد در حوزه وظایف شهرداری نیست و وظیفه نهادهای حمایتی مثل بهزیستی، کمیته امداد و... است. شهرداری از منظر مسائل انسانی خدمات ارائه میکند و اینها در حوزه وظایف بهزیستی است و شهرداری فقط موظف است که متکدیان را با حکم قضایی جمعآوری کند و البته ایجاد گرمخانهها برای بیسرپناهها هم یکی از وظایف شهرداری است.
این افراد بیسرپناه نیستند و معلول آسیبهای اجتماعی هستند، مثل کودکان کار و معتادان، اینها بیماریهای خاص و عفونی دارند و ملاحظات خاصی برای نگهداری از آنها وجود دارد، باید وزارت بهداشت هم کمک کند، در حالی که این اتفاق نمیافتد، نمونهاش هم سامانسرای اسلامشهر که حتی دارو هم برای آنها نمیتواند تهیه کند چون اینها تحت پوشش هیچ جایی نیستند و دفترچه درمانی هم ندارند.»
خلیلآبادی در پاسخ به این سوال که تعطیلی سامانسراها و بهطور ویژه سامانسرای تهرانسر، ارتباطی به شهرداری دارد یا خیر، گفت: «ارتباط دارد، اما سابقا در شهرداری تهران یک سیاست کلانی وجود داشته است که برای مسائل سیاسی، وظایف سازمانهای دیگر را برعهده میگرفت. وضعیت مالی شهرداری هم آن موقعها خوب بود و با سیستم شهرفروشی درآمد خوبی داشتند ولی ما چون در محدودیتهای مالی هستیم و آن هم برای رعایت قانون است این تمکن مالی را نداریم. ما وظایف اولیه خودمان که نگهداشت شهر و پرداخت حقوق پرسنل شهرداری و... است را انجام میدهیم و اضافهکاریهایی که از سابق برعهده ما گذاشته شده است را نمیتوانیم پیش ببریم و آن امکاناتی را که قبلا برای هر موضوعی وجود داشته، اصلا برای رضای خدا، نمیتوانیم ادامه بدهیم و مسئولیتی هم نداریم. ما وظایفی داریم و میتوانیم همیار بقیه سازمانها باشیم نه اینکه وظایف آنها را انجام بدهیم. در حال حاضر هم آن مرکز به سرعت آماده میشود و فصل سرمای آنچنانی نیست که کسی فوت کند و این حادثه به خاطر استفاده زیاد از مواد مخدر بوده است. ما از لحاظ انسانی برای این حادثه متاسفیم و اگر کاری از دستمان بر بیاید باید انجام بدهیم ولی این موضوع را متوجه شهرداری نکنید.»
دو روز بعد
دو هفته پیش اعضای شورای شهر تهران از وضعیت این اماکن، یعنی سامانسراها بازدید کردند و در جریان آن قرار گرفتند و مشخص شد که چه وضعیت نامطلوبی دارند، دو شب پیش هم دو نفر در چند قدمی این سامانسراها به هر دلیلی یا به قول معاون امور شوراهای شهرداری تهران، سرمای هوا و بعدتر به قول بقیه مواد مخدر فوت کردند، دو ساعت قبل از نگارش این گزارش هم حسن خلیلآبادی، عضو شورای شهر تهران و عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی این شورا گفت: «شهرداری مسئولیتی در قبال این افراد ندارد و وظیفه بهزیستی و نهادهای حمایتی است.» دو روز بعد هم مثل خیلی موضوعات دیگر این دو نفر فراموش میشوند و آن راهاندازی فوری سامانسرای تهرانسر هم مثل خیلی دیگر از پروژههای کوچک و بزرگ مدیریت شهری یک سال اخیر به دست فراموشی سپرده خواهد شد، به هر حال شهری که در یک سال سه شهردار عوض کند ماحصل سیاستهایش هم به قیمت جان شهروندان تمام خواهد شد.
سامانسراها اماکنی هستند که در آن افراد بیخانمان و متکدیان با حکم قضایی نگهداری و پس از اتمام مدت مقرر، این افراد بنا به شرایط به خانواده یا سازمان بازرسی تحویل داده میشوند.
* نویسنده : ابوالقاسم رحمانی روزنامهنگار
