مهدی محمدی در گفت‌وگو با «فرهیختگان»: اروپا مکانیسمی برای تحریم‌های ثانویه نداردوعده ظریف را باید به عنوان یک خبر جدید و دستاورد احتمالی جدید در نظر گرفت.
امید ظریف به اروپا
وی ادامه داد: «خب در اینجا باید گفت اگر مکانیسم اروپایی برای مبادلات مالی با ایران چنین توانی نداشته باشد و نتواند از طرف‌های مبادله با ایران صیانت کند و همچنین هویت ذی‌نفعان معامله با ایران را پنهان نگه دارد، مکانیسم ناکارآمدی خواهد بود، لذا در این مسیر باید منتظر بمانیم تا اطلاعات و جزئیات بیشتر و دقیق‌تری منتشر شود که بتوان به نتیجه‌گیری‌های متقن و دقیق رسید.»
مهدی محمدی با اشاره به خبر انتقال پول به ایران پس از اجرایی شدن مکانیسم اروپایی در بعد از 13 آبان تاکید کرد: «انتقال پول به ایران امروز مساله اصلی ما نیست، چراکه موضوع اصلی مساله پرداخت‌های ایران است؛ یعنی ما بتوانیم کالاهایی بخریم و بفروشیم و پول‌های آنها را از طریق منابع خود در اروپا تسویه کنیم. حالا اینکه این مکانیسم موفق می‌شود یا خیر، بستگی به جزئیاتی دارد که منتشر می‌شود.»
وی با اشاره به ایجاد صندوق مالی اروپایی یا همان چیزی که از آن تحت عنوان SPV یاد می‌کنند، توضیح داد: «در SPV هم قرار است پرداخت صورت بگیرد، اما با این تفاوت که پرداخت از طریق یک بانک مرکزی اروپایی انجام می‌شود و ما از طریق تهاتر نفت پول را تسویه می‌کنیم که البته خود دارای یک پیچیدگی است. اما خب در هر دوی این مواردی که بیان شد، سوال اینجاست که اگر در هر حالتی انتقال پول انجام شد و پس از آن ایالات متحده مجموعه طرف قرارداد با ایران را تحریم کرد، آن موقع اتحادیه اروپا چه خواهد کرد و چگونه از آن مجموعه حمایت می‌کند؟ و باید گفت این مهم‌ترین سوالی است که پاسخی برای آن نیست.»
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه وارد کردن پول امروز به کشور مشکل اصلی و اساسی ما نیست و اولویت‌های مهم‌تری نسبت به آن در مساله تجارت خارجی قرار دارد، گفت: «مشکل اصلی این است که ما خریدهای خارجی داریم و می‌خواهیم از طریق بانکی این خرید را تسویه کنیم، SPV قرار بوده این امر را برای ما تسهیل کند که البته به نظر من نمی‌تواند این کار را انجام دهد، چنانکه اطلاعات فعلی ما هم موید این ناتوانی است. علت این مساله هم این است که از طریق SPV پول به حساب هرکسی واریز شود، آن طرف از سوی آمریکا تحریم خواهد شد و اروپایی‌ها هم نه می‌توانند اطلاعات آن مجموعه را مخفی نگه دارند که تحریم نشود و نه به‌گونه‌ای تمامی منافع آن را تامین کنند تا تحریم‌ها برای او بی‌اثر شود.»
مهدی محمدی با بیان اینکه این وعده حل مشکلات با SPV و سازوکارهای مانند آن از سوی اروپا احتمالا نمی‌تواند مشکل تحریم‌های ثانویه را حل کند، افزود: «این‌گونه وعده دادن‌ها در داخل درخصوص اقدامات اروپایی‌ها نه‌تنها یادآور دوران برجام است، بلکه از آن هم فراتر رفته، به دلیل اینکه برجام دارای متنی بود که می‌شد برخی از وعده‌ها را انطباق داد و بررسی کرد، اما در مورد اقدامات اروپا هیچ متنی وجود ندارد. تنها برخی شنیده‌ها در دسترس است و اصلا معلوم نیست با چه فرآیند، مکانیسم و تضمینی قرار است این اقدامات صورت پذیرد. علاوه‌بر این باید این را هم اضافه کنم که از دیدگاه بنده اروپایی‌ها به دنبال حل مشکلات ایران نبوده و نیستند، بلکه تنها هدف آنها نگه‌داشتن ایران در برجام، موثر کردن تحریم‌های آمریکا و البته گرفتن فرصت از ما برای موثر شدن تحریم‌های آمریکاست و از این‌رو اشتباه بزرگی است که ما بخواهیم این بازی را با اروپا ادامه دهیم و زمانی فراخواهد رسید که ببینیم این مکانیسم‌ها کارایی نخواهد داشت، ولی دیگر فرصتی برای حل مشکلات و جبران نیست.»
امید ظریف به اروپا
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه روز گذشته با حضور در مجلس سخنان مهمی در مورد FATF و همچنین اقدامات اروپا در قبال برجام و تامین منافع ایران در توافق هسته‌ای بیان کرد. ظریف که قبلا در مورد الزامات اروپا برای آغاز اقدامات خود نکاتی را بیان کرده بود، این بار هم ابراز داشت که اروپا آغاز اقدامات خود برای کمرنگ کردن تحریم‌های آمریکا علیه ایران را پذیرش و اجرای تمامی مطالبات FATF دانسته و اعلام کرده تا زمانی که ایران در این مسیر گام‌های موثر و پیش‌برنده‌ای نداشته باشد، نمی‌تواند همکاری‌های خود را با ایران آغاز کند.
محمدجواد ظریف علاوه‌بر این از حل مشکلات تجارت خارجی ایران هم درصورت اجرایی شدن مکانیسم اروپایی گفته و مساله جدیدی را هم عنوان کرده است. خبرگزاری ایسنا با انتشار روایت بهروز نعمتی، سخنگوی هیات‌رئیسه مجلس از حضور ظریف در صحن علنی عنوان داشته: «براساس گزارشی که ظریف ارائه داد، در مذاکره با اروپا، کشورهای غربی قول داده‌اند همزمان با آغاز تحریم‌های آمریکا در ۱۳ آبان سازوکار مالی انتقال پول به ایران را اجرا کنند و البته روسیه، چین و هند نیز به این مساله متعهد خواهند بود.»
پیش از این البته عنوان شده بود مکانیسم مالی اروپا با نام Special Purpose Vehicle که بیشتر به صورت تهاتر و تسویه با واسطه صورت خواهد گرفت، می‌تواند پرداخت‌های متناظر ایران را با مجموعه‌های اروپایی تسهیل کند، اما جزئیاتی از اینکه این مکانیسم مساله انتقال پول به ایران را دربرخواهد داشت، تاکنون بیان نشده و بعد از آن هم حتی در موردی که فدریکا موگرینی از ایجاد یک کانال ارتباط مالی خبر داده بود، عنوان نشد که مکانیسم تبادل پول با ایران تدوین و اجرایی خواهد شد. از این رو این وعده ظریف را باید به عنوان یک خبر جدید و دستاورد احتمالی جدید در نظر گرفت.
* نویسنده : علی جمشیدی دبیرگروه سیاسی
مطالب پیشنهادی
