
سعیده علیپور| چندی پیش رئیس مرکز برنامهریزی و نظارت بر دخانیات کشور اعلام کرده بود از ابتدای تیر امسال خردهفروشان سیگار باید برای عرضه محصولات دخانی مجوز دریافت کنند، در غیر این صورت با آنها برخورد قانونی خواهد شد.
دستهای سیگاریهایکوچک کوتاه میشود

البته این تصمیم چندان به ذائقه اصناف خوش نیامد و کسی اقدام به دریافت مجوز نکرد. به همین دلیل ستاد ساماندهی عرضه دخانیات در وزارت بهداشت مقرر کرد تا این طرح از اول مرداد اجرایی شود و تهدید کرد با اصناف بدون مجوز برخورد میشود. این درحالی است که در بسیاری از کشورهای توسعهیافته دنیا نهتنها خرید سیگار به مراکز خاصی محدود میشود، بلکه سن افراد هنگام فروش محصولات دخانی مهم است، در کشور ما وضعیت فروش سیگار هیچ کنترلی ندارد و هرکس میتواند در هر جایی و به هرکسی سیگار بفروشد. همین موضوع باعث شد وزارت بهداشت اقداماتی را برای ساماندهی عرضه این محصول آغاز کند.
محدودیت سنی در ایران
مدت کمی بعد از اجرای طرح محدودیت عرضه سیگار، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت نیز از اجرای بخشهای دیگری از طرح ساماندهی مواد دخانی خبر داده و گفته است: «از فروش سیگار به نوجوانان جلوگیری میشود.» خسرو صادقنیت در جلسه ساماندهی عرضه و فروش محصولات دخانی با بیان اینکه یکی از اهداف ساماندهی مواد دخانی جلوگیری از فروش سیگار به نوجوانان است، گفت: «بسیاری از نوجوانانی که گرایش به استفاده از سیگار دارند در کمتر از یک دقیقه میتوانند از طریق یک دکه روزنامهفروشی به سیگار دسترسی داشته باشند، درصورتی که برای خرید یک غذای سالم باید زمان قابلتوجهی را صرف کنند.» قانون ممنوعیت تبلیغ و فروش سیگار به افراد زیر 18 سال درحالی است که بیشتر فروشگاهها و دکههای روزنامهفروشی به افراد زیر 18 سال نیز سیگار میفروشند و نظارتی در این رابطه برای برخورد با این روند غیرقانونی، صورت نمیگیرد.
تجربه سیگار قبل از 18 سالگی
هماکنون 10 میلیون نفر در کشور دخانیات مصرف میکنند. این درحالی است که به گفته علیاکبر سیاری، معاون بهداشتی وزیر بهداشت 90 درصد این افراد کشیدن سیگار را قبل از رسیدن به 18 سالگی تجربه کردهاند. خدیجه محصلی، مسئول دبیرخانه کنترل دخانیات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این باره به «فرهیختگان» گفته است: «سن استعمال دخانیات بین نوجوانان در ایران به 13 سال رسیده است. این موضوع نشان میدهد تا چه میزان یک فرد نوجوان میتواند به سهولت به محصولات دخانی دسترسی پیدا کند.» به اعتقاد او ایجاد محدودیت در عرضه سیگار در کشورهای توسعهیافته دنیا تجربه شده و اثرات مثبت آن مشخص است و در ایران نیز لازم است چنین طرحی سریعتر اجرایی شود.
فروش سیگار در دکهها ممنوع
درحالی که براساس اعلام مرکز امور اصناف و بازرگانان بعد از اعلام تیر، 50 درصد واحدهای صنفی زیرمجموعه اتحادیه خواربارفروشان، سوپرمارکتداران و سقطفروشان، پروانه فروش مواد دخانی دریافت کردهاند، اما سابقه برخورد با این واحدهای متخلف در گذشته چندان درخشان نبوده است. سال گذشته بود که فروش سیگار در کیوسکهای مطبوعاتی ممنوع شد و شهرداری اعلام کرد که با کیوسکهای متخلف برخورد میکند. اما این اتفاق نیفتاد و بعد از گذشت حدود یکسال هنوز کیوسکهای مطبوعاتی سیگار نیز میفروشند. حال در جلسه ساماندهی عرضه و فروش محصولات دخانی شهرداری تهران نیز موظف شده اجاره دکههای روزنامهفروشی را که به عرضه سیگار مبادرت میکنند، تمدید نکند.
محدودیت کافی نیست
در این میان اما برخی معتقدند تنها محدودیت مشکل را حل نمیکند. محمدرضا مسجدی، دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ایران در اینباره معتقد است: «گرانی سیگار کار را برای خریداران سیگار سخت میکند.» او به «فرهیختگان» گفت: «یک فرد نوجوان در صورت گرانی سیگار نمیتواند به راحتی این محصول را خریداری کند. این درحالی است که اکنون افراد در سنین کم هم میتوانند با کمترین پول توجیبی سیگاری شوند.»
