کابوس «فتاح» را میبینندتهدیدات ترامپ مبتنی بر ارزیابیهای رژیم صهیونیستی است و ریشه در تلاش تلآویو برای تحریک واشنگتن دارد. فارغ از این جنبه اما ارزیابیها میتوانند ابعاد مهمی از تحولات و پویاییهای موازنه قوا را بازگو کنند.
سفیدخوانی شوی فلوریدا
سید مهدی طالبیآمریکا و رژیم صهیونیستی اوایل تابستان با پایان جنگ ۱۲ روزه ادعا میکردند بر ایران پیروز شده و کار معادله جدید ضد آن نهایی است. در این روایت، آنها تبلیغ میکردند که محور مقاومت درهمشکسته و شکل منطقه تغییر کرده است. دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا روز دوشنبه طی دیدار با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی مواضعی اتخاذ کرد که سخنان یک پیروز در جنگی بزرگ نیست. اگر محور واشنگتن-تلآویو ۷ ماه قبل پیروز شدند چرا میگویند ایران صنعت موشکی را بازسازی کرده و فراتر، بهگونهای ارتقا داده که سلاحهای خاصی تولید شدهاند. ترامپ تهدید کرده ایران نباید به سمت بازسازی توان هستهای حرکت کند و در این صورت بهسرعت واکنش نشان خواهد داد؛ اعترافی صریح به باقیماندن اساس صنعت بومی هستهای با وجود آسیب به تأسیسات و ترور دانشمندان. رئیسجمهور آمریکا میداند ایران همچنان دارای تعداد قابلتوجهی دانشمند، تجهیزات لازم و تجربه کافی برای بازسازی سریع تأسیسات هستهای است؛ پس ابعاد برنامه هستهای ایران را بزرگتر از سه تأسیسات مورد حمله میداند، ظرفیت را در حدی ارزیابی میکند که تأسیساتی مشابه را میتواند برپا کند و از نظر سرعت، این تأسیسات در نزدیکترین زمان ممکن به بهرهبرداری میرسند. تهدید به عملیات، حکایت از باقیماندن ظرفیت هستهای است و اگر نبود، بیان مجدد تهدید بیمعنا مینمود.
نکات
تهدیدات ترامپ مبتنی بر ارزیابیهای رژیم صهیونیستی است و ریشه در تلاش تلآویو برای تحریک واشنگتن دارد. فارغ از این جنبه اما ارزیابیها میتوانند ابعاد مهمی از تحولات و پویاییهای موازنه قوا را بازگو کنند.
1. کشورهای زیادی دارای توان مالی و فنی لازم برای بهخدمتگرفتن تسلیحات دوربرد و ویرانگر در تعداد بالا هستند، اما مبادرتشان به این کار در فقدان وجود تهدیدی قابلتوجه، مستقیم و فوری، قابلتوجیه نیست. بهعنوانمثال روسیه از حق اعمال حاکمیت بر خاک خود برخوردار است و ناتو دشمن آن به شمار میرود، اما برای مدتها استقرار سامانه موشکی اسکندر در کالینینگراد را تنها بهعنوان یک گزینه متعادلکننده در برابر تحرکات ناتو مطرح میکرد؛ هرگاه تحرکات جدی میشدند، تهدید روسیه برای استقرار این سامانه در نزدیکی غرب اروپا اوج میگرفت و هروقت تحرکات کم میشدند، تهدید لفظی مسکو خاموش میشد. برای ایران، تهدیدات سنگین، مستقیم و فوری آمریکا و رژیم صهیونیستی این مشروعیت را فراهم آورده تا با سرعت بالا، تعداد زیادی از موشکهای خاص را تولید و مستقر کند. برای عدهای تردید وجود دارد که ایران چگونه قادر به رشد انفجاری تولید است که قسمتی از آن را باید در تفاوت میان توان تولید و استقرار با اجراییکردن آن دانست. همچنین همیشه تحول تسلیحاتی مساوی با تولید و انباشت نیست، بلکه به شیوههای ارتقا باز میگردد که میتواند یک سلاح را خطرناکتر از قبل سازد.
2. در طول سه دور درگیری با رژیم صهیونیستی، ایران تجارب مهمی کسب کرده است. در عملیات وعده صادق-۱، مشکل منحرفشدن نرخ بالایی از موشکها پس از شلیک و دشواری عبور از پدافند بود که ریشه در اتکای کامل حمله به موشکهای قدیمی داشت؛ درنتیجه تغییراتی روی کلاهکها اعمال و آزمایشاتی صورت گرفت. در عملیات وعده صادق-۲، علاوه بر موشکهای قدیمی نمونههای جدید نیز به کارگرفته شدند که دارای کلاهکهای پرسرعت و مانورپذیر بودند. همزمان دو اقدام برای خنثیسازی پدافند اجرایی شد که شامل حمله مستقیم به رادار سامانه پیکان و استفاده از جنگ الکترونیک بود. در این عملیات نرخ انحراف موشکها پس از شلیک پایین آمد و تعداد عبورهای موفق افزایش یافت. بااینحال وعده صادق-۲ مشکلاتی در زمینه دقت و قدرت انفجاری کلاهکها داشت. برای رفع این نقص، تلاشهایی صورت گرفت که درپی آن موشکی با نام قاسم بصیر تولید شد. این موشک در اصل حاصل نصب کلاهک ارتقایافته روی موشکهای تاکتیکی موجود بود. قاسم بصیر برای جبران اختلال در جیپیاس و افزایش دقت، از تجهیزات اپتیکی استفاده میکند. بااینوجود ازکارافتادن شهرهای موشکی غرب کشور باعث شد امکان استفاده کامل از موشکهای تاکتیکی نقطهزن به وجود نیاید. ازاینرو امواج موشکی در عملیات وعده صادق-۳ تقریباً مشابه با عملیات وعده صادق-۲ انجام شدند و برای جبران دقت و شدت انفجار کلاهکها، بهجای پایگاههای نظامی، شهرکهای مسکونی نظامی آماج حمله قرار گرفتند. در وعده صادق ۲ و ۳ دقت موشکها بهبود یافت، اما همچنان برای تخریب کامل تأسیسات دشمن کافی نبود زیرا تخریبهای دقیق به برخی از موشکهای خاص محدود میشد و دیگر نمونهها نیازمند ارتقا بودند. پیش از وعده صادق-۳، با تولید قاسم بصیر سیستم هدایت و وقت اصلاح شدند، اما به دلیل جدیت ماجرا، این مسیر برای تولید نمونههای بهتر ادامه یافت.
3. ایران در وعده صادق-۱، حدود ۱۲۰ موشک، در وعده صادق-۲، حدود ۲۰۰ موشک و در وعده صادق-۳، حدود ۶۰۰ موشک پرتاب کرد. مجموع موشکها به ۹۲۰ فروند میرسد. تهران پس از پرتاب این تعداد موشک دریافت آنچه واقعاً در محاسبات دشمن اثر گذاشته، تعداد معدودی موشک پیشرفته به نسب کل پرتابهاست که به دلیل سرعت و دقت بالا، تخریب قابلتوجهی به بار آوردهاند. این درس باعث گذار کمی به کیفی شد؛ تعداد اندکی موشک پیشرفته تأثیر بیشتری از انبوه پرتابها دارند. پیشرفتهسازی موشکها اما تماماً به بدنه باز نمیگردد، بلکه گلوگاه اصلی کلاهک است. دقت بالا حتی نیاز به مواد منفجره قویتر را کاهش میدهد، زیرا قدرت انفجار بالا به این دلیل درخواست میشد تا خطا در دقت را پوشش دهد. توسعه کلاهکهای ویژه با دقت بالا، مسائل مهمی را حل میکند. تعدادی موشک از ذخایر ایران کاسته شدهاند. پرتاب ۹۲۰ موشک، ضربه به پرتابگرهای روی زمین و ضربه به زیرساختهای تولید، عامل این وضعیت هستند. از سوی دیگر دشمن بهسرعت در حال انباشت موشکهای رهگیر تاد و پیکان-۳ است. برای جبران عقبماندگیها راهی جز تمرکز بر گلوگاه کلاهکها نبود. اصلاح موشکها از طریق نصب کلاهکهای ویژه، عبور از پدافند را تضمین کرده و با پرتابهایی بهمراتب کمتر از مجموع سه عملیات، میتوان خساراتی برابر وارد کرد. کماکان از ابعاد توسعه موشکی جدید اخبار دقیقی در دست نیست، اما در یک مثال میتوان عنوان کرد با ۱۰۰ الی ۲۰۰ موشک با کلاهکهای جدید میتوان خروجیای برابر با ۹۲۰ شلیک پیشین گرفت که بخشی از آن احتمالاً مربوط به کلاهکهای مجتمع است.
4. پیشرفتهسازی موشکها تماماً به بدنه باز نمیگردد، بلکه گلوگاه اصلی دقت است. دقت بالا حتی نیاز به مواد منفجره قویتر را کاهش میدهد، زیرا قدرت انفجار بالا به این دلیل درخواست میشد تا خطا در دقت را پوشش دهد.
5. آنچه در صورت اشتباه و مبادرت به جنگ مجدد در انتظار رژیم صهیونیستی است، بسیار مهیبتر از قبل است. ذخایر موشکی ایران میتوانند با تعداد انبوهی از موشکهای نسل قبل، وعده صادق-۳ را در ابعادی بزرگتر تکرار کند اما اضافه بر آن، موشکهای مجهز به کلاهکهای ارتقایافته هستند که با دقت و شدت انفجار بالا بر سر تأسیسات حیاتی رژیم فرود خواهند آمد.
مطالب پیشنهادی
