در همایش «فرصتهای صادراتی به عراق» مطرح شدهمایش «فرصتهای صادراتی به عراق» روز گذشته در سالن شهید مطهری سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و مدیران دانشگاهی و رؤسای اتاقهای بازرگانی کشور عراق برگزار شد.
بازاریابی راهبردی در عراق با نقشآفرینی دانشگاه آزاد

همایش «فرصتهای صادراتی به عراق» روز گذشته در سالن شهید مطهری سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و با حضور علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، حامد افشاری، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد، داریوش جاوید، معاون توسعه و مدیریت منابع دانشگاه، محمدتقی نقدعلی، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و عراق و جمعی از مسئولان کشوری، مدیران دانشگاهی و رؤسای اتاقهای بازرگانی کشور عراق برگزار شد. نشستی که با هدف عبور از نگاه سنتی به صادرات و حرکت بهسوی تعاملات راهبردی با بازار عراق، بستری برای گفتوگوی مشترک میان دانشگاه، صنعت و بخش خصوصی فراهم کرد. در این همایش، ضمن بررسی فرصتها و چالشهای پیش روی صادرات به عراق، راهکارهای عملی برای حضور مؤثر شرکتهای دانشبنیان، صنایع خلاق و فعالان حوزه فناوری در این بازار مهم منطقهای مورد بحث قرار گرفت. رویکردی که میتواند ضمن تقویت برند ایران، به توسعه صادرات، ایجاد اشتغال و تولید ثروت مبتنی بر علموفناوری بینجامد. در این گزارش به گزیده سخنان مطرح شده در این نشست پرداختهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
دانشگاه آزاد امکان اثرگذاری مستقیم در منطقه را دارد
علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در این همایش با بیان اینکه کوتاهکردن مسیر ورود به بازارهای خارجی از طریق اصلاح ساختارها امکانپذیر است و دانشگاه میتواند در این حوزه نقشآفرینی کند، گفت: «مطالعه مسیر شتابدهی صادراتی و ارائه پیشنهادهایی برای اصلاحات آن از جمله مواردی است که میتوان از ظرفیت دانشگاه استفاده کرد. در این راستا میتوان از ظرفیت هوش مصنوعی بهره برد و نیاز داریم که هوش مصنوعی عمومی شود و دانشجوی دانشگاه آزاد باید در این حوزه آموزش ببیند.» وی افزود: «توقع ما از دانشگاه این است که در این حوزه آموزشهای لازم را به مردم بدهد. دانشگاه آزاد اسلامی باید محوری برای آموزش فراهم کند که فعالان تجاری مهارتهای لازم را آموزش ببینند. به همین جهت ظرفیت صادرات در خود دانشگاه آزاد هم وجود دارد.» آقامحمدی درخصوص ظرفیتهای دانشگاه آزاد در این حوزه توضیح داد: «گستره ملی دانشگاه امکان اثرگذاری مستقیم در سطح منطقهای را فراهم میکند. از طرفی تنوع رشتهها و تخصصها، ظرفیت پاسخگویی به نیازهای متنوع تولید و صادرات را در این دانشگاه ایجاد کرده است. همچنین ارتباط ساختاری با صنعت، دانشگاه را به شریک کلیدی توسعه صادرات تبدیل میکند.» آقا محمدی با تأکید بر ظرفیت دانشگاهها و مراکز تحقیقوتوسعه گفت: «ساختمانهای خالی دانشگاه آزاد میتواند به مراکز صادراتمحور تبدیل شود و دفاتر استادان و فعالیتهای تحقیقوتوسعه، با سرمایهگذاری کمتر، تولید و صادرات را تقویت کند.»
افق 20 میلیارد دلاری تجارت با عراق
در ادامه ابراهیم شیخ، معاون وزیر صمت نیز از افق پیشروی ایران برای افزایش بیش از ۲۰ میلیارد دلار تجارت با عراق خبر داد و عنوان کرد: «آمادگی داریم نمایشگاهی برای نمایش توانمندیهای صادراتی ایران در کشور عراق و متقابلاً نمایشگاهی در ایران برای عرضه توانمندیهای عراق برگزار کنیم.»
دانشگاه آزاد اسلامی میتواند محور صادرات آموزش باشد
حامد افشاری، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد نیز در این همایش طی سخنانی گفت: «در بحث صادرات لازم است چند نکته اساسی مطرح شود، بهویژه ازآنجهت که قرار است برخی از این مسائل در سطح مجلس و مراجع سیاستگذاری پیگیری شود. پیش از ورود به سیاستهای دانشگاه در حوزه صادرات و نقشآفرینی دانشگاه، باید به این نکته توجه کنیم که این برنامه آغازی برای تداوم فعالیتها و برنامههای گستردهتر در این حوزه است.» وی افزود: «در حوزه صادرات، حساسیت ما باید حتی بیش از واردات باشد؛ چراکه وقتی یک محصول یا خدمت به کشوری صادر میشود، در بازار هدف بهعنوان «برند ایران» شناخته میشود. اگر کیفیت آن محصول یا خدمت مناسب نباشد، این مسئله به کل برند ایران آسیب میزند. ازاینرو باید در قوانین و مقررات، نسبت به کیفیت صادرات، استانداردها و حتی موضوعاتی مانند برچسبگذاری محصولات حساسیت بالاتری وجود داشته باشد.» وی در ادامه با طرح این پرسش که چرا ایران نتوانسته به میزان انتظار در بازار عراق موفق عمل کند، گفت: «باید بررسی کنیم که چرا همکاریهای تجاری و صادراتی ما با عراق به سطح مطلوب نرسیده و چگونه میتوان صادرات به این کشور را افزایش داد و آن را به یک شراکت راهبردی تبدیل کرد.»
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه افزود: «به نظر من، باید از نگاه صرفاً صادراتمحور به عراق عبور کنیم و این کشور را بهعنوان یک شریک استراتژیک ببینیم. عراق امروز با عراق 10 سال پیش تفاوت دارد و در مرحلهای قرار گرفته که نیازمند توسعه مهارتها، آموزش، سیستمهای بومیسازیشده و زیرساختهای نوین، از جمله در حوزه خدمات بانکی و الکترونیکی است.»
افشاری ادامه داد: «ایران دارای مزیتهای پنهانی است که دیگر کشورها از آن برخوردار نیستند. از جمله این مزیتها، تجربه بازسازی پس از جنگ و مدیریت منابع محدود در شرایط تحریم است. این دانش و تجربه میتواند بهعنوان یک مزیت رقابتی در همکاری با عراق مورداستفاده قرار گیرد.» وی افزود: «ایران همچنین از نظامهای آموزشی مناسبی برخوردار است که عراق امروز به آنها نیاز دارد؛ از آموزشهای مهارتی و فنیوحرفهای گرفته تا نظامهای آموزش عالی. این ظرفیتها میتوانند بهعنوان «صادرات آموزشی» موردتوجه قرار گیرند و همکاری عمیقتری میان دو کشور ایجاد کنند.»
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد با تأکید بر لزوم نگاه سیستمی به صادرات گفت: «باید از صادرات صرف کالا عبور کرده و به سمت صادرات سیستمها حرکت کنیم؛ از سیستمهای آموزشی گرفته تا سیستمهای بانکی، پلتفرمها و فناوریهای کاربردی. صادرات سیستمی میتواند زمینهساز صادرات کالا و محصولات فناورانه نیز باشد.» وی با بیان اینکه سهلایه در حوزه صادرات داریم توضیح داد: «لایه نخست صادرات آموزش است و دانشگاه آزاد اسلامی میتواند در این حوزه نقشآفرینی کند.» افشاری عنوان کرد: «لایه دوم صادرات مدل و سیستم است؛ برای نمونه ما میتوانیم نظام آموزشی و مهارتی خوبی را در عراق راهاندازی کنیم مشابه آنچه در دانشگاه آزاد داریم. صادرات فناوریهای نرم مثل پلتفرمهای بانکی و حوزه سلامت هم لایه سوم است.»
واحد الکترونیکی آموزشهای تخصصی صادرات به عراق را ارائه میدهد
اسماعیل زینالی خسرقی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی نیز در این همایش گفت: «باید بتوانیم از ظرفیت شتابدهندهها و توسعهدهندههای کشور در بخش صادرات با عراق بهترین استفاده را بکنیم.» زینالی گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی حمایت گستردهای از این برنامه داشته و واحد دانشگاهی مربوطه به همراه شتابدهنده مستقر در مرکز رشد دانشگاه تلاش کردهاند زمینه اجرای عملیاتی این برنامه را بهگونهای فراهم کنند که شرکتکنندگان بتوانند از این ظرفیتها بهطور مؤثر بهرهمند شوند.»
هدایتی مدیرعامل شتابدهنده «نصر الفرات» نیز در این همایش گفت: «عراق فقط یک بازار صادراتی نیست، بلکه فرصت راهبردی برای پیشبرد اهداف ایران است.» وی افزود: «با وجود همه مزیتهای راهبردی ایران در بازار عراق، پرسشهای جدی همچنان پابرجاست؛ چرا سهم ایران از بازار عراق متناسب با ظرفیتهای موجود نیست؟ چرا بسیاری از صادرکنندگان ایرانی پس از یک یا دو تجربه ناموفق از این بازار خارج میشوند و چرا برخی قراردادها بهجای تبدیلشدن به همکاریهای پایدار، صرفاً به تجربهای کوتاهمدت محدود میمانند؟» وی گفت: «در همین راستا، شتابدهنده صادراتی «الفرات» با رویکردی متفاوت و عملیاتی شکل گرفته است. هدف این شتابدهنده صرفاً معرفی شرکتها به بازار نیست، بلکه ساختن صادرکننده حرفهای است؛ صادرکنندهای که بازار هدف را بهخوبی میشناسد، ذائقه مصرفکننده عراقی را درک میکند، با قوانین گمرکی، استانداردها و فرایندهای تجاری عراق آشناست، شریک تجاری را آگاهانه انتخاب میکند و قراردادها را بهصورت حقوقی و حرفهای تنظیم میکند.»
هدایتی اضافه کرد: «این شتابدهنده با مشارکت دانشگاه آزاد واحد الکترونیکی فعالیت خود را آغاز کرده تا پیوندی واقعی میان آموزش دانشگاهی، تجربه میدانی و نیازهای واقعی صادرات ایجاد کند. دستاندرکاران این طرح معتقدند آموزش جدا از بازار، خروجی اثربخش ندارد و بازار بدون آموزش و راهبری حرفهای نیز ناپایدار خواهد بود.» وی گفت: «دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی بهعنوان نهادی پیشرو در آموزشهای نوین، در این شتابدهنده حضور یافته تا آموزشهای تخصصی صادرات به عراق را بهصورت پروژهمحور و مبتنی بر واقعیتهای بازار ارائه دهد.»
همچنین حجتالاسلام محمدتقی نقدعلی، رئیس گروه دوستی پارلمانی ایران و عراق درخصوص ظرفیتهای تجاری کشور عراق و لزوم همکاری دو کشور در حوزههای مختلف توضیحاتی را ارائه داد. وی با اشاره به ظرفیتهای متعدد دانشگاه آزاد گفت: «اختراعات متعددی در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی انجام میشوند که نیازمند حمایت هستند. از طرفی حضور دانشجویان خارجی در واحدهای دانشگاه آزاد هم فرصت بزرگی برای تبادل علمی با دیگر کشورها فراهم کرده است. برای نمونه پنج هزار دانشجوی خارجی در واحد خوراسگان تحصیل میکنند که این موضوع ظرفیت بالایی برای دانشگاه به جهت تبادل علمی با دیگر کشورها ایجاد کرده است. دانشگاه آزاد باید در راستای توسعه تبادلات تجاری با دیگر کشورها قدم بردارد؛ چراکه کمک بزرگی به شرایط اقتصادی کشور است.»
همچنین در این رویداد چهار پنل تخصصی برگزار شد. پنل تخصصی اول محوریت عمومی در حوزه صادرات داشت و سخنرانان از ظرفیتهای دو کشور در توسعه مشارکت تجاری و دانشگاهی صحبت کردند. پنلهای تخصصی دیگر با محورهای گردشگری سلامت، صنایع خلاق، صنایعدستی، محصولات فرهنگی و صنعت کشاورزی برگزار شدند.
مطالب پیشنهادی










