دانشگاه تسهیل‌گر صادرات دانش‌بنیان‌ها به عراق

سارا طاهریخبرنگار

سالن شهید مطهری دانشگاه آزاد اسلامی امروز شاهد برگزاری همایش «فرصت‌های صادراتی به عراق» است؛ همایشی که با حضور دکتر علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، جمعی از مسئولان کشوری و رؤسای اتاق‌های بازرگانی کشور عراق برگزار می‌شود تا فرصتی برای بررسی ظرفیت‌ها و راهکار‌های صادراتی ایران به بازار مهم و رو به توسعه عراق را فراهم کند. 
این همایش با هدف شناسایی فرصت‌های صادراتی، بررسی چالش‌ها و نقاط قوت و ضعف و ارائه راهکار‌های عملی برای ورود مؤثر شرکت‌ها به بازار عراق برگزار می‌شود. در پنل‌های تخصصی آن نیز فعالان اقتصادی، کارشناسان و مسئولان با تبادل تجربیات موفق و ناموفق صادرات، شیوه‌های ورود به بازار عراق و راه‌های تقویت برند ایران در منطقه را مورد بحث و گفت‌وگو قرار می‌دهند. در نهایت این همایش بستری برای ایجاد تعامل میان دانشگاه، صنعت و فعالان اقتصادی است تا شرکت‌های دانش‌بنیان، تولیدکنندگان صنایع خلاق و فعالان حوزه فناوری بتوانند ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را برای حضور در بازار‌های صادراتی تقویت کنند. این رویکرد نه‌تنها به توسعه صادرات و افزایش سهم ایران در بازار عراق کمک می‌کند، بلکه فرصت‌های اشتغال، توسعه فناوری و ارتقای جایگاه فرهنگی ایران در بازار‌های منطقه‌ای را نیز به همراه خواهد داشت و به تولید ثروت برای کشور از طریق علم‌وفناوری کمک خواهد کرد. 

رویکرد دانشگاه تقویت برند «ایران» است

حامد افشاری، معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» درباره برگزاری این رویداد گفت: «معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه به‌عنوان حامی این رویداد، برنامه‌ریزی مشخصی در حوزه توانمندسازی صادراتی دارد و این همایش را نقطه آغاز یک مسیر مستمر می‌داند.» 
حامد افشاری با تأکید بر اهمیت صادرات در برندسازی کشور‌ها اظهار کرد: «صادرات به‌مراتب از واردات در شکل‌دهی به تصویر و برند یک کشور اهمیت بیشتری دارد؛ چراکه کیفیت محصولات صادراتی مستقیماً نگاه بازار هدف و مردم آن کشور را نسبت به برند ملی شکل می‌دهد. از همین رو، حساسیت در حوزه صادرات باید به‌مراتب بیشتر باشد.» 
او افزود: «بنابراین رویکرد دانشگاه آزاد اسلامی تمرکز بر توسعه و تقویت برند «ایران» از طریق محصولات دانشگاهیان، محصولات های‌تک و تولیداتی است که توان واقعی صادرات دارند. هدف ما این است محصولاتی به بازار‌های هدف صادر شوند که بتوانند کیفیت و توانمندی ایران را به‌درستی منعکس کنند.» 

کیفیت، شرط اصلی صادرات محصولات دانشگاه

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به ظرفیت‌های بین‌المللی این دانشگاه بیان کرد: «دانشگاه آزاد در کشور‌های مختلف دارای واحد‌های برون‌مرزی و ظرفیت‌های ارزشمندی است که می‌توانند در حوزه صادرات فعال شوند. این واحد‌ها می‌توانند به‌عنوان هاب صادراتی و مراکز توسعه صادرات محصولات ایرانی عمل کنند.» 
افشاری تأکید کرد: «البته هر محصولی در این مسیر قرار نمی‌گیرد؛ محصولاتی انتخاب خواهند شد که استاندارد‌های کیفی لازم را داشته باشند و بتوانند به تقویت برند ایران کمک کنند. کیفیت، شرط اصلی ورود محصولات دانشگاهی به عرصه صادرات است و این موضوع با حساسیت ویژه‌ای دنبال خواهد شد. در واقع ما محصولات را بررسی کرده و در صورت داشتن کیفیت حداقلی برنامه‌ریزی برای صادرات آن‌ها انجام خواهد شد.» 
افشاری در تشریح اهداف برگزاری همایش «فرصت‌های صادراتی به عراق» گفت: «در این رویداد، افراد و صاحب‌نظران مختلف درباره ظرفیت‌ها و فرصت‌های موجود برای صادرات به کشور عراق و همچنین شیوه‌های ورود مؤثر به بازار این کشور به بحث و تبادل نظر می‌پردازند. این همایش بستری برای گفت‌وگو میان شرکت‌ها، فعالان اقتصادی و متخصصان حوزه صادرات فراهم می‌کند.» 
او با اشاره به برگزاری پنل‌های تخصصی در این همایش افزود: «در پنل‌های پیش‌بینی‌شده، موضوعات صادرات به عراق به‌صورت تخصصی بررسی می‌شود؛ از جمله چالش‌ها، نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدید‌های پیش‌روی صادرکنندگان ایرانی. همچنین تجربیات گذشته در حوزه صادرات به عراق، چه تجربه‌های موفق و چه ناموفق، مورد واکاوی قرار می‌گیرد تا مسیر آینده با دقت بیشتری ترسیم شود.» 
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد تأکید کرد: «هدف نهایی این همایش آن است که با آمادگی و توان بالاتری وارد بازار عراق شویم و حضور مؤثرتری در این بازار داشته باشیم. دانشگاه آزاد اسلامی به‌عنوان یک دانشگاه مردمی، مأموریت خود را تنها به آموزش محدود نمی‌داند و در کنار آموزش، به حوزه‌های پژوهش، فناوری، فرهنگ و مسائل اجتماعی نیز توجه دارد.» 

توانمندسازی شرکت‌ها برای صادرات به عراق 

افشاری ادامه داد: «بر همین اساس، دانشگاه آزاد برنامه دارد آموزش و توانمندسازی شرکت‌ها و فعالان صنفی در حوزه صادرات به عراق را آغاز کند. این مسیر از همین همایش شروع می‌شود و به‌صورت هدفمند ادامه خواهد داشت.» 
او همچنین از فعال‌سازی تیم‌های عملیاتی دانشگاه در کشور عراق خبر داد و گفت: «در کنار آموزش، تیم‌هایی در داخل کشور عراق فعال خواهند شد تا در حوزه‌هایی مانند حضور در نمایشگاه‌ها و ایجاد شوروم‌ها، محصولات ایرانی را به مردم و تجار عراقی معرفی کنند. این اقدام می‌تواند نقش مهمی در دیده‌شدن محصولات ایرانی در بازار عراق ایفا کند.» 
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی ابراز امیدواری کرد: «با این برنامه‌ریزی‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های دانشگاه، بتوانیم حضور موفق و مؤثری در بازار کشور‌های همسایه، به‌ویژه کشور عراق داشته باشیم و سهم محصولات ایرانی را در این بازار‌ها افزایش دهیم.» 
افشاری با اشاره به تداوم این نشست‌ها اظهار کرد: «این همایش پیش‌زمینه‌ای است تا این گفت‌وگو‌ها به‌صورت مستمر ادامه پیدا کند. هدف این است که فناوری‌ها، توانمندی‌ها و محصولات، نه‌تنها در داخل دانشگاه آزاد اسلامی بلکه در هر نقطه‌ای از کشور که ظرفیت صادراتی وجود دارد، شناسایی و برای حضور در بازار‌های هدف توانمند شوند.» 
او در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت توان صادراتی ایران و دانشگاه آزاد، به‌ویژه در ارتباط با بازار عراق، گفت: «دامنه محصولات صادراتی بسیار متنوع است؛ از محصولاتی که مصرف‌کننده نهایی آن‌ها مردم هستند تا فناوری‌های پیشرفته و صنعتی. در حوزه صنایع خلاق و فناوری‌های نرم، ظرفیت‌هایی مانند صنایع‌دستی، تولید محتوا، پادکست، بازی‌های رایانه‌ای، انیمیشن، اسباب‌بازی و صنعت سرگرمی وجود دارد که می‌توانند در بازار عراق مخاطب داشته باشند.» 
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «در کنار این حوزه‌ها، فناوری‌های سخت و محصولات نهایی نیز از توان صادراتی بالایی برخوردارند. به‌عنوان‌مثال، برخی شرکت‌های مستقر در دانشگاه آزاد توان تولید تجهیزات آزمایشگاهی را دارند که می‌تواند پاسخگوی نیاز دانشگاه‌ها و مراکز علمی عراق باشد.» 
افشاری با اشاره به برخی فناوری‌های توسعه‌یافته در دانشگاه افزود: «محصولاتی مانند زباله‌سوز پلاسمایی که هم دستگاه و هم دانش فنی آن در داخل دانشگاه توسعه یافته، از جمله ظرفیت‌هایی است که می‌تواند به بازار عراق صادر شود. محصولات حاصل از فناوری‌های زیست‌فناوری و بیوتکنولوژی، از جمله انواع دارو‌ها و محصولات آرایشی و بهداشتی، از ظرفیت‌های مهم صادراتی کشور محسوب می‌شوند. در این مسیر، ارتباط با تولیدکنندگان برای عرضه تکنولوژی یا توسعه مشترک محصولات در دستور کار قرار دارد.» 

نگاه دانشگاه آزاد تنها به فروش محصول محدود نیست

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد افزود: «در حوزه فناوری‌های پیشرفته، نگاه دانشگاه آزاد اسلامی تنها به فروش محصول محدود نیست. به‌عنوان‌مثال، در مورد محصولاتی مانند زباله‌سوز پلاسمایی، یک رویکرد فروش دستگاه و انتقال فناوری است و رویکرد دیگر، ایجاد خط تولید یا کارخانه در کشور مقصد. هر دو نگاه به‌صورت هم‌زمان تقویت می‌شود تا مسیر ورود به بازار‌های صادراتی هموارتر شود.» 
او تأکید کرد: «آغاز این مسیر با کشور عراق است، اما برنامه دانشگاه آزاد توسعه این الگو در سایر کشور‌های هدف منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود و نشست‌ها و برنامه‌های مرتبط با صادرات به‌صورت مستمر ادامه خواهد داشت.» 
معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد در ادامه با اشاره به سطح برگزاری همایش «فرصت‌های صادراتی به عراق» گفت: «در این برنامه، دکتر علی آقامحمدی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و همچنین رؤسای اتاق‌های بازرگانی کشور عراق حضور دارند که این موضوع می‌تواند به غنای مباحث و اثربخشی تصمیم‌ها کمک کند.» 
افشاری درباره خروجی موردانتظار این همایش تصریح کرد: «مهم‌ترین دستاورد این رویداد، ایجاد شناخت اولیه و تقویت خودباوری در میان شرکت‌های مستقر در دانشگاه و اعضای هیئت‌علمی علاقه‌مند به فعالیت در حوزه صادرات است. انتظار ما این است که در پایان نشست، تعدادی از فعالان اقتصادی به‌صورت عملی فرایند صادرات به عراق را آغاز کنند.» 
او خاطرنشان کرد: «هدف‌گذاری دانشگاه آزاد اسلامی این است که حتی اگر در گام نخست، به تعداد انگشتان دست، شرکت‌هایی وارد مسیر صادرات به عراق شوند، این حرکت آغاز شود تا بتوانیم در ادامه، به‌ویژه در سال آینده نقش دانشگاه آزاد اسلامی را در عرصه صادرات به کشور عراق پررنگ‌تر و مؤثرتر کنیم.» 
افشاری با تأکید بر رویکرد چندبعدی دانشگاه آزاد در حوزه صادرات گفت: «نقش دانشگاه در این مسیر تنها به توسعه محصولات درون‌دانشگاهی محدود نمی‌شود. دانشگاه آزاد اسلامی نگاه آموزشی و توانمندسازی دارد. الان، واحد الکترونیکی این بحث را آغاز کرده است و ما تلاش داریم اصناف، شرکت‌های دانش‌بنیان و حتی شرکت‌های بزرگ تولیدی را در بخش‌های مختلف توانمند کند.» او افزود: «در این راستا، برگزاری دوره‌های آموزشی متنوع، هم به‌صورت مهارتی و هم آکادمیک، در دستور کار قرار دارد تا فعالان اقتصادی بتوانند با آمادگی بیشتری وارد عرصه صادرات به کشور‌های هدف شوند و حضور پررنگ‌تری در بازار‌های منطقه‌ای داشته باشند.» 

هدف نهایی تولید ثروت برای کشور از مسیر علم‌وفناوری است

معاون تحقیقات، فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اسلامی با اشاره به آثار فراتر از اقتصاد صادرات تصریح کرد: «توسعه صادرات علاوه بر منافع اقتصادی، نقش مهمی در تقویت نگاه فرهنگی و تصویر جهانی از توانمندی‌های کشور دارد. از سوی دیگر، گسترش صادرات می‌تواند به ایجاد و توسعه اشتغال در داخل کشور نیز کمک کند.» 
افشاری در پایان خاطرنشان کرد: «نگاه دانشگاه آزاد اسلامی به این حوزه، تلفیقی از آموزش، فرهنگ، فناوری و اقتصاد است و هدف نهایی، حرکت به سمت تولید ثروت برای کشور از مسیر علم‌وفناوری است.»