آماری از مرگ‌ومیرهای منتسب به آلودگی هوا

در کشور پس از تصویب قانون هوای پاک گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با همکاری مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به طور سالیانه نسبت به برآورد هزینه‌های غیرمستقیم مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در شهر‌های کشور اقدام می‌کند. براساس این مطالعات در کشور طی سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتیب 13.9 درصد و 12.8 درصد از مرگ‌های کل کشور منتسب به ذرات معلق بوده است.

براساس ارزیابی وزارت بهداشت در سال ۱۴۰۱ درخصوص ۳۳ شهر با جمعیت تقریبی ۳۹ میلیون نفر کل موارد مرگ منتسب به مواجهه طولانی‌مدت  با ذرات معلق تعداد ۲۶۳۰۷ نفر بوده که در سال ۱۴۰۲ برای ۵۷ شهر با جمعیت تقریبی ۴۸ میلیون نفر تعداد ۳۰۶۹۲ نفر برآورد شده است.

درخصوص شهر تهران نیز تعداد کل موارد مرگ منتسب به مواجهه طولانی‌مدت  با ذرات معلق در سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به طور میانگین به ترتیب ۷۱۲۵ و ۶۹۳۹ نفر برآورد شده است. در مجموع براساس پژوهشی از مرکز پژوهش‌های مجلس خسارت مرتبط با مرگ و میر ناشی از کل موارد مرگ منتسب به ذرات معلق اعم از سرطان ریه، سکته مغزی، بیماری‌های مزمن انسداد ریوی و بیماری‌های ایسکمیک قلبی ۱۲ میلیارد دلار معادل با ۵۹۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. 

براساس مطالعات انجام شده در مرکز پژوهش‌های مجلس در کلانشهر تهران نیز به طور میانگین به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۴۰۲ مرگ ۷۰ نفر منتسب به مواجهه طولانی مدت با ذرات معلق است. بالاترین و پایین‌ترین تعداد مرگ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت در سال ۱۴۰۲ به ترتیب مربوط به شهر زابل با ۱۴۱ مرگ و شهر‌های شاهرود و سنندج با ۳۰ مرگ به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت است. 
علیرضا رئیسی، معاون وزارت بهداشت، با اشاره به اهمیت موضوع آلودگی هوا از آمار‌های به‌دست‌آمده در گزارش ملی آلودگی هوای سال گذشته گفته بود که «برآورد‌های انجام‌شده نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۳ حدود ۵۸ هزار و ۹۷۵ مورد مرگ در کشور منتسب به مواجهه با ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون بوده که معادل ۱۶۱ مرگ در روز و حدود ۷ مرگ در هر ساعت است.»
همچنین عباس شاهسونی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به تسنیم گفته بود که «درباره مرگ‌های منتسب در سال 1403، آخرین آمار نشان می‌دهد تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا نسبت به سال 1402 افزایش داشته است. طبق آخرین گزارش مؤسسه بار بیماری‌ها در کشور ایران تقریباً 54 هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت شده است و آلودگی هوا در ایران جزء پنج علت اصلی مرگ و میر شناخته می‌شود.»

او همچنین در این گفت‌وگو یادآور شده بود که با افزایش تعداد روز‌های ناسالم و خطرناک در سال 1404 احتمالاً مرگ و میر‌ها منتسب به آلودگی هوا نیز بیشتر خواهد بود. «این نشان می‌دهد که هرچه تعداد روز‌های آلوده بیشتر باشد، تعداد مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا نیز قاعدتاً بیشتر خواهد شد؛ اما این موضوع نیاز به محاسبات دقیق‌تر دارد و باید پس از پایان سال این محاسبات انجام شود.»

متن کامل این گزارش را در روزنامه فرهیختگان بخوانید.