بلک‌فرایدی یا بازی قیمتی؟

فرهیختگان: یکی از کاربران فضای مجازی با انتشار تصویری از سبد خرید خود در سایت دیجی کالا پیش از فروش ویژه بلک فرایدی و تغییر قیمت آن، از افزایش قیمت‌ کالاها با وجود شروع تخفیف ادعایی دیجی‌کالا خبر داده است.

«جمعه سیاه» یا بِلَک‌فِرایدِی یا حراج جمعه در آمریکا بعد از روز شکرگزاری است که عملاً آخرین جمعه ماه نوامبر به شمار رفته و آغاز آیین خرید برای کریسمس محسوب می‌شود. اصطلاح «جمعه سیاه» در دهه 1950 و 1960 در فیلادلفیا آغاز شد. پلیس از آن برای توصیف هرج‌ومرج ناشی از ترافیک سنگین و ازدحام خریداران و گردشگران که برای بازی سالانه فوتبال ارتش و نیروی دریایی به شهر کشیده شده بودند، استفاده کرد. جمعه سیاه شروع فصل خرید تعطیلات در ایالات متحده است و بیشتر با تخفیف‌های بزرگ از خرده‌فروشان جشن گرفته می‌شود. اما این اصطلاح دیگر به ایالات متحده محدود نشده و به سراسر جهان صادر شده است. 

جمعه سیاه که در اصل یک پدیده خرده‌فروشی مستقر در ایالات متحده بوده، به یک تاریخ محوری در تقویم جهانی خرده‌فروشی تبدیل شده است. تحول دیجیتالی این رویداد، با ظهور تجارت الکترونیک، دامنه آن را گسترش داده و آن را به یک جشنواره خرید جهانی تبدیل کرده که از مرز‌ها و کانال‌ها فراتر می‌رود. خرده‌فروشان از جمعه سیاه به‌عنوان محل آزمایشی برای استراتژی‌های قیمت‌گذاری، مدیریت موجودی و کمپین‌های تبلیغاتی خود استفاده می‌کنند. 

در ایران نیز طی چند سال اخیر مغازه‌داران و فروشگاه‌ها، خرده‌فروشی‌ها و فروشگاه‌های آنلاین تبلیغات گسترده‌ای را در قالب کمپین‌های خرید شروع کرده‌اند. اغلب این کمپین‌های خرید، تخفیف‌های جذاب و اعداد عجیب‌وغریبی را عنوان می‌کنند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این کمپین‌ها هنوز به نتیجه ملموسی نرسیده است.

نگاهی به وقایع جمعه سیاه در ایران و جهان نشان می‌دهد آنچه به‌عنوان بلک‌فرایدی در ایران شناخته می‌شود با واقعیت آن در کشور‌های دیگر تفاوت معنادار دارد. در کشور‌های دیگر، فروشندگان بدون اینکه قیمت‌ها را بالا ببرند، تخفیف‌های رؤیایی روی برند‌های مشهور و حتی برند‌های لوکس اعمال می‌کنند. این در حالی است که در ایران به روایت رسانه‌ها، برخی از فروشندگان با افزایش عجیب‌وغریب قیمت‌ها در قبل از جمعه سیاه، به همان میزان تخفیف‌هایی ارائه کرده‌اند که در نهایت، عملاً قیمت کالا‌ها نسبت به روز‌های عادی کاهشی نداشته و برای مشتریان، خرید از بِلَک‌فرایدِی ایرانی، بازی باخت-باخت است. 

گزارش مرتبط را در فرهیختگان بخوانید.