شما را چه به فوتبال، نسل‌کُش‌ها!

محمدعلی یزدانیار؛ خبرنگار: کار دیگر به جاهای باریک کشیده است. هواداران فوتبال در اروپا دیگر حاضر نیستند رقابت تیم‌های محبوبشان با تیم‌های رژیم عبری را تحمل کنند. آنها معتقدند ورزش قرار است پیام‌آور صلح باشد و در شرایطی که اسرائیل یک نسل‌کشی تمام‌عیار راه انداخته، ورزش آخرین چیزی است که اهمیت دارد. 

آغاز ماجرا

پس از آغاز تجاوز رژیم عبری به غزه در اکتبر ۲۰۲۳، فضای فوتبال اروپا نیز از تنش‌های سیاسی و احساسی میان هواداران مصون نمانده است. استادیوم‌های فوتبال که مثلاً قرار است در اروپا نماد همزیستی و صلح باشند در ماه‌های اخیر به صحنه‌ بروز شکاف‌های عمیق سیاسی و اجتماعی تبدیل شده‌اند. درگیری‌های میان هواداران تیم‌های اروپایی و تیم‌های رژیم اسرائیل، به‌ویژه در جریان مسابقات باشگاه‌هایی چون مکابی تل‌آویو و بیتار اورشلیم، بازتابی از خشم عمومی نسبت به سیاست‌های رژیم در غزه و نیز واکنش‌های ملی‌گرایانه و مذهبی در میان گروه‌های افراطی است.
ریشه‌های این تنش‌ها تنها در سیاست روز خلاصه نمی‌شود؛ پیشینه‌ دیرینه‌ حضور جریان‌های راست‌گرای تندرو در فوتبال رژیم اسرائیل و در مقابل، سنت حمایت از جنبش‌های عدالت‌خواهانه در میان بخشی از هواداران اروپایی، ترکیبی انفجاری پدید آورده است. اکنون فوتبال، به‌ویژه در شهرهایی مانند آمستردام، پاریس و بیرمنگام، به میدانی برای بیان هویت‌ها و تضادهای سیاسی بدل شده؛ جایی که شعارهای سکوها پژواک بحران‌های جهانی‌اند. 

آمستردام؛ جایی که همه چیز شروع شد!

درگیری‌های شدید ماه نوامبر ۲۰۲۴ در آمستردام گرچه اولین مورد نبود؛ اما مشهورترین اتفاقی بود که پس از 7 اکتبر افتاد و زمینه‌ساز دور جدید درگیری‌های هواداران تیم‌های اروپایی و هواداران تیم‌های رژیم عبری شد. این مسابقه در حالی برگزار شد که فضای شهر از پیش متأثر از جنگ غزه و اعتراضات گسترده حامیان فلسطین بود. پیش از آغاز بازی، گروه‌هایی از هواداران یهودی تیم مکابی در مرکز شهر تجمع کرده و با در دست داشتن پرچم‌های اسرائیل، شعارهای ملی‌گرایانه، عرب‌ستیزانه، نژادپرستانه و توهین‌آمیز سر دادند. این رفتارها که از نگاه بسیاری از شهروندان و تماشاگران هلندی نوعی تحریک سیاسی تلقی شد، به درگیری لفظی و سپس فیزیکی میان دو طرف انجامید. در ادامه، چندین مورد ضرب‌وشتم، شکستن شیشه مغازه‌ها و تخریب وسایل نقلیه گزارش شد و پلیس برای کنترل اوضاع ده‌ها نفر را بازداشت کرد.
مقام‌های شهری و فدراسیون فوتبال هلند این رویداد را نتیجه‌ ترکیب «احساسات ملی‌گرایانه‌ افراطی» و «فضای متشنج سیاسی پس از جنگ غزه» دانستند. پس از این حادثه، شهردار آمستردام موقتاً هرگونه تجمع مرتبط با تجاوز به غزه را در سطح شهر ممنوع اعلام کرد. همچنین هواداران تیم عبری، برای خروج از کشور هلند، تحت تدابیر شدید امنیتی قرار گرفتند و دولت رژیم تعدادی هواپیما برای تخلیه این هواداران به آمستردام اعزام کرد. 

ماجرا در فرانسه ادامه داشت 

چند روز بعد از اتفاقات آمستردام، در تاریخ ۱۴ نوامبر ۲۰۲۴، مسابقه مقدماتی میان تیم‌های ملی فرانسه و رژیم اسرائیل در استادیوم استاددوفرانس تحت تدابیر امنیتی بی‌سابقه برگزار شد. بیش از دو هزار مأمور پلیس در اطراف ورزشگاه مستقر بودند و حضور تیم عبری در پی حملات غزه، فضای سیاسی کشور را ملتهب کرده بود. طبق گزارش Reuters و Le Monde، گروهی از هواداران یهودی اسرائیلی پیش از بازی در نزدیکی درهای ورودی تجمع کرده و با برافراشتن پرچم‌های اسرائیل و سر دادن شعارهایی در حمایت از عملیات نظامی غزه، موجب درگیری لفظی با تماشاگران فرانسوی شدند. رفتار تحریک‌آمیز چند نفر از آنان -  از جمله تلاش برای نصب بنرهایی با شعارهای سیاسی در داخل استادیوم -  به واکنش خشن بخشی از جمعیت انجامید.
در هنگام اجرای سرود ملی اسرائیل، سوت و شعارهای اعتراضی بلند شد و پلیس مجبور به مداخله شد. به گزارش AP News، ۱۸ نفر بازداشت و چند نفر به‌صورت سطحی مصدوم شدند. مقامات وزارت کشور فرانسه از این رویداد اظهار تاسف کرده و تلاش کردند تا این اتفاقات را کم اهمیت جلوه دهند. 

بیطار قدس اشغالی نژادپرست‌ترین تیم فوتبال جهان!

در تاریخ ۸ اوت ۲۰۲۵، شهر ریگا، پایتخت لتونی شاهد یکی از جنجالی‌ترین حوادث فوتبال اروپا بود؛ زمانی که دیدار مرحله مقدماتی لیگ کنفرانس اروپا میان بیطار اورشلیم و باشگاه ریگا با آشوب هواداران اسرائیلی همراه شد. براساس گزارش‌های الجزیره، بی‌بی‌سی و جروزالم پست، گروهی از هواداران افراطی بیطار، مشهور به «لا فامیلیا»، از آغاز سفر در فرودگاه ریگا با رفتارهای تحریک‌آمیز از جمله سردادن شعارهای نژادپرستانه و توهین به مسلمانان و عرب‌ها زمینه‌ساز درگیری شدند. پلیس لتونی پیش از بازی چند نفر را بازداشت کرد؛ اما در جریان مسابقه، تعدادی از این هواداران با استفاده از مواد آتش‌زا و فریاد شعارهای نژادپرستانه و حمایت از جنایات جنگی بازی را به تنش کشیدند.
طبق بیانیه پلیس، حداقل ۱۲ نفر بازداشت و چند مأمور و تماشاگر زخمی شدند. تصاویر منتشرشده در رسانه‌های محلی نشان می‌داد بخشی از جایگاه هواداران بیطار به آتش کشیده شده است. فدراسیون فوتبال لتونی این رفتار را «تهدیدی علیه امنیت عمومی» خواند و نسبت به رفتار هواداران عبری بیطار ابراز ناخشنودی کرد. باید اشاره کرد که بیطار را نژادپرست‌ترین تیم جهان می‌دانند که در مطلبی متفاوت به آن خواهیم پرداخت. 

درگیری‌های بیرمنگام خودت نیستی ولی یادت چرا، هست!

در چند روز گذشته، بیرمنگام به‌میدان یکی از پرتنش‌ترین رویدادهای فوتبال اروپا تبدیل شد. بازی مقدماتی لیگ اروپا مقابل مکابی رژیم عبری با به‌کارگیری بیش از ۷۰۰ نیروی پلیس، هلی‌کوپتر، سگ‌ پلیس و واحدهای ضدشورش تبدیل به یکی از امنیتی‌ترین بازی‌های چندسال اخیر در اروپا شد و حتی حضور هواداران طرف اسرائیلی با استدلال احتمال آسیب‌های شدید و درگیری به‌کلی ممنوع اعلام گردید. پلیس بیرمنگام «وضعیت بسیار پرریسک» اعلام کرد و با اشاره به برخوردهای خشونت‌آمیز پیشین میان هواداران مَکابی در آمستردام، تصمیم به محروم‌سازی هواداران این تیم گرفت.
در اطراف ورزشگاه، صدها تن از معترضان طرفدار فلسطین با به‌دست داشتن پرچم و بنر به تجمع پرداختند. هم‌زمان گروه‌های انگلیسی طرفدار اسرائیل نیز در نقطه دیگری از شهر جمع شدند که منجر به دست‌کم 10 دستگیری برای «رفتار برانگیزنده، افزارهای آتش‌زا و نافرمانی از نیروهای انتظامی» شد. به‌واسطه این تصمیم، باشگاه مَکابی تل‌آویو رسماً اعلام کرد از بلیت‌فروشی به هوادارانش چشم‌پوشی می‌کند تا از خطرهای احتمالی بکاهد. این مورد، آخرین پرده از تلاش‌هایی است که در اروپا علیه تیم‌های رژیم عبری انجام می‌شود؛ تلاش برای محرومیت تیم‌های رژیم از مسابقات اروپایی. 

یا جای ما اینجاست، یا اینها!

تلاش برای محرومیت تیم‌های رژیم عبری از مسابقات اروپایی به دو بازه زمانی متفاوت تقسیم می‌شود. اول، در دوران جنگ و تجاوز پس از هفت اکتبر ۲۰۲۳ با آغاز عملیات نظامی اسرائیل در غزه و افزایش انتقادهای بین‌المللی، چند فدراسیون ملی از جمله فدراسیون فوتبال ترکیه، به‌طور علنی خواهان اخراج اسرائیل از رقابت‌های بین‌المللی شدند. در سپتامبر ۲۰۲۵، گروهی از ورزشکاران نیز در بیانیه‌ای مشترک خواستار تعلیق فوری اسرائیل شدند. نهادهای حقوق بشری از جمله عفو بین‌الملل، فشار آوردند تا فدراسیون اسرائیل به دلیل اجازه دادن به فعالیت باشگاه‌هایی در اراضی اشغالی و نقض قوانین ضدنژادپرستی محروم شود.
، اتحادیه فوتبال اروپا در آن مقطع رأی‌گیری رسمی را به تأخیر انداخت و تعلیق موقت را به‌بهانه نیاز به بررسی روندهای صلح به تأخیر انداخت. اما دور دوم تلاش‌ها برای محرومیت رژیم اخیراً و توسط فدراسیون فوتبال ایرلند رهبری می‌شود. فدراسیون فوتبال ایرلند با رأی قاطع اعضای خود تصمیم گرفت به‌طور رسمی از اتحادیه فوتبال اروپا خواستار تعلیق کامل فدراسیون فوتبال اسرائیل شود. در این میان فدراسیون‌های اروپایی به شکل گسترده‌ای در حال پیوستن به این کارزار هستند.
استدلال اصلی آنها بر نقض مقررات اتحادیه در زمینه فعالیت باشگاه‌های رژیم اسرائیل در اراضی اشغالی و ناکارآمدی در اجرای سیاست‌های ضدنژادپرستی بود. هم‌زمان گزارش شد که کمیته اجرایی اتحادیه فوتبال اروپا آماده برگزاری رأی‌گیری درباره تعلیق اسرائیل است. این دو موج نشان می‌دهند که مسئله تعلیق اسرائیل از فوتبال اروپا از مرحله اعتراضات و درخواست‌های جانبی فراتر رفته و اکنون وارد مرحله تصمیم‌گیری‌های رسمی فدراسیونی و نهادهای نظارتی شده است. باید دید که این ماجرا نهایتاً به کجا خواهد انجامید.