اعتراض رزیدنت‌های جراحی زنان دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور

بیش از 4 سال قبل، زنگ خطر کمبود پزشک متخصص به صدا درآمد. بسیاری از مسئولان و متولیان بهداشت و درمان، مکرراً از کمبود رزیدنت و متقاضیان ورود به رشته‌های طب اورژانس، اطفال، عفونی و رشته مادر یعنی بیهوشی در رسانه‌ها گفتند. تا جایی که در سال 1402 اعلام شد که در کل کشور تنها یک فارغ التحصیل طب اورژانس داشتیم.
علی‌رغم تصمیم برای افزایش ظرفیت پزشکی در دوره عمومی اما رفته رفته ورودی تخصص کمتر شد. به طوری که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته توسط مرکز پژوهش‌های مجلس در پژوهش مربوط به دی‌ماه سال گذشته، میانگین ظرفیت‌های خالی در دوره آزمون‌های تخصصی در سال‌های 98 تا 1401 بیش از 16 درصد و در دوره‌های فوق تخصصی نیز به 45 درصد رسیده است. 

برای حل مشکل کمبود متقاضی در رشته‌های اطفال، بیهوشی، طب اورژانس و عفونی در ابتدا برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور اعلام کردند که در تکمیل ظرفیت و خارج از آزمون دستیاری با ضوابط و شرایط خاص، برای این 4 رشته تخصص پذیرش خواهند داشت. پس از آن در یکصد و دومین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی در خرداد ماه امسال تصمیم برآن شد که علوم پزشکی‌های کشور می‌توانند برای جبران کاهش ورودی به 4 رشته کم متقاضی رزیدنتی، به صورت مستقیم از پزشکان عمومی تحت شرایطی خاص استفاده کنند.
در این میان ناگفته نماند که در تعدادی از علوم پزشکی‌های کشور مانند جندی‌شاپور به جز رشته‌‌‌های اطفال، طب اورژانس، عفونی و بیهوشی رشته‌ای نیز مانند جراحی زنان از جمله رشته‌های کم متقاضی است. تا جایی که 2 سال گذشته توسط رئیس این دانشگاه علوم پزشکی اعلام شده بود که متقاضیان ورود به این رشته در همان سال، 30 درصد کاهش یافته‌ است. از این رو و با توجه به فشار کاری بالای رزیدنت‌های جراحی زنان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز، از سوی رزیدنت‌ها پیشنهاد شده بود که برای حضور رزیدنت‌های بیشتر در این رشته و در این دانشگاه، مانند 4 رشته کم متقاضی دیگر خارج از آزمون دستیاری، رزیدنت جذب شود. درنهایت اما این اتفاق صورت نگرفت و کار به جایی رسید که تنها 5 رزیدنت سال اول جراحی زنان در این دانشگاه حضور پیدا کردند. درحالی که می‌بایست ورودی این رشته تخصصی امسال 24 نفر باشد.

پاسخ اعتراض رزیدنت به شیفت‌های متعدد، تعلیق است؟ 

بر اساس اطلاع «فرهیختگان»، در پی فشار کاری رزیدنت‌های جراحی زنان دانشگاه جندی‌شاپور رزیدنت‌های جراحی زنان این دانشگاه دست به اعتراض زده‌اند. مطالبه اصلی دستیاران تخصصی جراحی زنان این دانشگاه، حذف شیفت‌های چرخشی یا به‌اصطلاح روتیشن یکی از دو بیمارستانی آموزشی درمانی امام خمینی اهواز یا رازی است. باوجود وعده مسئولان دانشگاه از بهمن‌ماه سال گذشته، برای پیگیری شیفت‌های سنگین و حجم بالای کاری رزیدنت‌های جراحی زنان اما درنهایت با برخورد مسئولان دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور مواجه شدند و بعد از اعتراض، نمایندگان رزیدنت‌های جراحی زنان از سوی مسئولان علوم پزشکی جندی‌شاپور شنیده‌اند که «شما نیروی کار هستید و هرجا بگوییم باید بروید.»

رزیدنت‌های جراحی زنان تأکید دارند که مطالبه و اعتراض آن‌ها کاملاً صنفی و آموزشی است. چرا که تخصص آن‌ها به طور مستقیم با جان دو نفر یعنی مادر باردار و نوزاد مرتبط است و حساسیت بالایی دارد. همچنین آنچه که موردتأکید این رزیدنت‌هاست، امکان آموزش اصولی در این رشته برای خدمت به مردم است. مثلاً حجم بالای کار و شیفت‌های چرخشی، اجازه حضور رزیدنت‌های سال سوم در اتاق عمل را نمی‌دهد و همین امر موجب نگرانی این رزیدنت‌ها برای ناکارآمدی در رشته و رسالت تخصصی شغل آنهاست. پس از اعتراض رزیدنت‌های جراحی زنان علوم پزشکی جندی‌شاپور، مسئولان این دانشگاه به‌جای بررسی علت اعتراض و قول مساعدت به رزیدنت‌ها، گفته‌اند که از حضور برخی از رزیدنت‌ها در اتاق عمل جلوگیری کرده‌اند و اکنون رزیدنت‌های جراحی زنان، نگران عدم حضورشان در بیمارستان و تعلیق در این رشته هستند. گفتنی است که «فرهیختگان» آمادگی دارد، به طور کامل اظهارات و توضیحات مسئولان دانشگاه جندی‌شاپور اهواز را نیز منتشر کند. 

تعداد رزیدنت‌های جراحی زنان جندی‌شاپور برای پوشش دو بیمارستان کافی نیست

یکی از رزیدنت‌های جراحی زنان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» و دررابطه‌با ماجرا‌های پیش‌آمده در بیمارستان‌های امام و رازی گفت: «ورودی سال یک، در مجموع پنج نفر هستند. سال دومی‌ها شش نفرند، سال سومی‌ها دوازده نفر و سال چهارمی‌ها که قرار است سه ماه دیگر فارغ‌التحصیل شوند، یازده نفرند. این در حالی است که طبق دفترچه انتخاب رشته سازمان سنجش آموزش پزشکی کشور، دانشگاه علوم پزشکی اهواز باید برای هر سال تحصیلی ۲۴ نفر ظرفیت داشته باشد؛ یعنی هر ورودی باید ۲۴ نفر باشد تا بتوان دو بیمارستان رازی و امام را پوشش داد. اما به دلایلی، ورودی‌های دانشگاه کاهش‌یافته است. به‌عنوان مثال، امسال که باید ۲۴ نفر وارد می‌شدند، فقط پنج نفر آمدند. سال گذشته به‌جای ۲۴ نفر، شش نفر وارد شدند؛ ورودی سوم دوازده نفر بود و ورودی سال چهارم هم یازده نفر.»

این رزیدنت جراحی زنان ادامه داد: «از بهمن‌ماه سال گذشته تلاش کردیم با رئیس دانشگاه ارتباط بگیریم و حتی درخواست کردیم در جلسه‌ای با ما شرکت کنند. اما نمایندگانشان را فرستادند. همان زمان قول‌هایی به ما دادند و گفتند موضوع را پیگیری می‌کنند و از ما خواستند فعلاً صبر کنیم.»

آن‌طور که این رزیدنت زنان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» عنوان کرد، زمان گذشت تا مهرماه امسال که ورودی سال یک جراحی زنان جمعاً پنج نفر بود. «فشار کاری روی بچه‌ها زیاد بود، به حدی که دیگر به لحاظ جسمی و روحی نمی‌توانستیم دو بیمارستان را هم‌زمان پوشش دهیم. واقعاً نگران دوستانمان بودیم.»

وی ادامه داد: «ما تصمیم گرفتیم دوباره موضوع را پیگیری کنیم. در شهریورماه، دو نفر از نمایندگان هر ورودی نامه‌ای به دانشگاه فرستادند و جلسه‌ای با حضور دکتر حنفی، دکتر خوانی (معاون آموزشی بیمارستان امام) و دکتر جلوداریان (مدیرگروه) برگزار شد. در آن جلسه گفتیم تعداد ما برای پوشش دو بیمارستان کافی نیست و خواستیم روتیشن بیمارستان رازی حذف شود. مسئولان قول دادند که موضوع را بررسی کنند. ما هم گفتیم دیگر واقعاً توان ادامه نداریم. یکی از دوستانمان صراحتاً اعلام کرد که از اول مهر هیچ‌کس برای روتیشن بیمارستان رازی نخواهد رفت. مسئولان خواستند مهر را پوشش دهیم تا تا آبان جایگزین پیدا کنند. گفتند «اگر تا اول آبان نگفتیم بروید، دیگر نروید.» اول آبان مدیرگروه آمد و گفت: «یک هفته دیگر به من مهلت بدهید تا جایگزین برای کشیک‌ها و روتیشن رازی پیدا کنم.» ما هم قبول کردیم.»

وی عنوان کرد: «روز ششم آبان جلسه‌ای در دانشگاه برگزار شد که نماینده هر لِوِل حضور داشت. در پایان جلسه، متأسفانه با لحنی نامناسب با دانشجویان برخورد و گفته شد «اصلاً چه معنی دارد شما تعیین تکلیف کنید؟ شما نیروی کاری هستید و هرجا بگوییم باید بروید. حذف بیمارستان رازی هم به‌هیچ‌عنوان انجام نمی‌شود.»

این رزیدنت جراحی زنان عنوان کرد که حدود ساعت ۱۱ صبح بود که تصمیم گرفته شد به دانشگاه بروند و رئیس دانشگاه را ببینند، اما حاضر به دیدارشان نشد. آن‌طور که گفته می‌شود، رزیدنت‌های جراحی زنان ناچار شده بودند تا به سراغ حجت‌الاسلام شفیعی، مسئول نهاد رهبری دانشگاه بروند. حجت‌الاسلام شفیعی نیز به رزیدنت‌های جوان گفته بود که «من تخصصی در این زمینه ندارم، اما سعی می‌کنم برایتان وقت ملاقاتی با رئیس دانشگاه بگیرم.»

بالاخره همان روز تماس گرفتند و گفتند رئیس دانشگاه ساعت 4:30 عصر حاضر به دیدار با رزیدنت‌های جراحی زنان است. «در نهایت متوجه شدیم اراده‌ای برای حل مسئله وجود ندارد؛ بنابراین ناچار شدیم دو روز به بیمارستان نرویم تا شاید مسئولان برایمان فکری بکنند. چند روز پیش برای پیگیری وضعیتمان، با هماهنگی مسئولان، جلسه‌ای به‌صورت ویدئو کال با حضور مسئولین دانشگاه و دو سه نفر از نمایندگان ما برگزار شد. دکتر «آ» که ظاهراً از طرف «جوان پزشکان وزارت بهداشت» در جریان امور بودند، قول دادند که دیگر برای ما کشیک شب نگذارند و فقط روتیشن صبح تا ظهر داشته باشیم.»

وی ادامه داد: «بااین‌حال، بچه‌های لِوِل دو (سال دومی‌ها) مخالف بودند؛ چون واقعاً تعدادشان کم است و در این شرایط یادگیری مهارت‌های جراحی ممکن نیست. وقتی دانشجو نتواند وارد اتاق عمل شود، در آینده نتیجه‌اش فاجعه‌بار خواهد بود؛ چون در مناطق محروم که نیاز به پزشک جراح هست، چنین دانشجویی نمی‌تواند کمکی به مردم کند یا حتی یک عمل را مدیریت کند.»

این رزیدنت جراحی زنان عنوان کرد: «باوجود قول‌های داده شده، دوباره بدقولی کردند: « گفتند یکی دو روز دیگر کشیک بدهید تا جایگزین پیدا کنیم.» ما هم مثل همیشه گفتیم اشکالی ندارد. شنبه ساعت ۶ صبح همه بچه‌ها در بخش‌های خود حاضر شدند. ساعت ۱۰ صبح جلسه‌ای با حضور استادان و مدیرگروه برگزار شد و در پایان گفتند: «فعلاً یک هفته دیگر هم کشیک و هم روتیشن رازی را ادامه دهید تا ببینیم چه می‌شود.» ما هم ناچار به کار برگشتیم، اما حدود ساعت ۱ ظهر گفتند سریع بیایید دفتر گروه. آنجا با ما به درستی برخورد نشد. 

متن کامل گزارش زینب مرزوقی، خبرنگار را در روزنامه فرهیختگان بخوانید